Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα
Η Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα (Αρκαλοχώρι, 1939 - Αθήνα, 13 Ιουνίου 2022) ήταν Ελληνίδα ιστορικός τέχνης, αρχαιολόγος, στιχουργός και Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών που από το 1992 έως το 2022 υπηρέτησε ως Διευθύντια της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου. Διετέλεσε αναπληρώτρια υπουργός Πολιτισμού-Παιδείας και Θρησκευμάτων τηςΥπηρεσιακής κυβέρνησης με πρωθυπουργό τη Βασιλική Θάνου την περίοδο 28 Αυγούστου με 23 Σεπτεμβρίου 2015.[1][2][3][4]. Κατά τη διάρκεια της θητείας της στην προεδρία της Εθνικής πινακοθήκης, την 9η Ιανουαρίου 2012, εκλάπη το έργο «Γυναικείο Κεφάλι» του Πάμπλο Πικάσο, το οποίο είχε δωρήσει ο ίδιος ο καλλιτέχνης στον ελληνικό λαό προς τιμήν της γενναίας του αντίστασης στους Γερμανούς κατακτητές. Αφαιρέθηκε μαζί με δύο ακόμα σπάνια έργα τα οποία βρέθηκαν το καλοκαίρι του 2021 σε ένα ρέμα από την Ελληνική Αστυνομία. [5]
| Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα | |
|---|---|
| Αναπληρώτρια Υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας | |
| Περίοδος 28 Αυγούστου 2015 – 23 Σεπτεμβρίου 2015 | |
| Πρωθυπουργός | Βασιλική Θάνου |
| Προκάτοχος | Αριστείδης Μπαλτάς |
| Διάδοχος | Αριστείδης Μπαλτάς |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 1939, Αρκαλοχώρι, Ελλάδα |
| Θάνατος | 13 Ιουνίου 2022 (83 ετών) Αθήνα, Ελλάδα |
| Εθνότητα | Ελληνίδα |
| Υπηκοότητα | Ελληνική |
| Σύζυγος | Δημήτρης Πλάκας (1956-1992) |
| Σπουδές | Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Παντεόν-Σορμπόν |
| Επάγγελμα | πολιτικός αρχαιολόγος συγγραφέας |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στο Αρκαλοχώρι Ηρακλείου Κρήτης. Παντρεύτηκε σε ηλικία 17 χρονών τον φιλόλογο Δημήτρη Πλάκα (1928-1992).
Σπουδές
ΕπεξεργασίαΙστορία και αρχαιολογία
ΕπεξεργασίαΤην περίοδο 1959-1964 φοίτησε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλασική Αρχαιολογία έχοντας πάρει υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) με θέμα την «Προσωκρατική Φιλοσοφία και Τέχνη».
Την χρονική περίοδο 1965-1968 παρακολούθησε μαθήματα στην Ιστορία της Τέχνης του Καθηγητή Παντελή Πρεβελάκη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.[6] Συνέχισε τα έτη 1968-1971 κάνοντας τις μεταπτυχιακές της σπουδές με υποτροφία του Ι.Κ.Υ στην Ιστορία και Κοινωνιολογία της Τέχνης στο Παρίσι, στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris I).
Το 1973 έλαβε «Κρατικό Διδακτορικό Δίπλωμα» “Doctorat d’ État ès Lettres” με άριστα (Paris I, Σορβόννη), με τίτλο: «Ο Μπουρντέλ και η Ελλάδα».[3][7]
Σταδιοδρομία
ΕπεξεργασίαΑκαδημαϊκή καριέρα
ΕπεξεργασίαΤο 1975 εκλέχθηκε παμψηφεί Τακτική Καθηγήτρια στην έδρα της Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας αντικαθιστώντας τον αποχωρήσαντα λόγω ορίου ηλικίας Παντελή Πρεβελάκη και έγινε η δεύτερη γυναίκα Καθηγήτρια στην ιστορία της Σχολής. Ως επισκέπτρια Καθηγήτρια δίδαξε σε ξένα Πανεπιστήμια της Γαλλίας, των ΗΠΑ, αλλά και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο.[3][7]
Το έργο της στην ΕΠΜΑΣ
ΕπεξεργασίαΑπό το 1992 μέχρι το 2022 διετέλεσε Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου. Στα χρόνια της θητείας της η Εθνική Πινακοθήκη εκσυγχρονίστηκε και επεκτάθηκε χάρις στα νέα παραρτήματα που απέκτησε στην Κέρκυρα, στο Ναύπλιο, στην Γλυπτοθήκη στο Γουδή και στο Μουσείο Καπράλου στην Αίγινα. Επίσης η συλλογή της εμπλουτήστηκε με 3.000 νέα έργα, ανάμεσα στα οποία και δυο πίνακες του Θεοτοκόπουλου (El Greco). Κατά τη διάρκεια της θητείας της έχουν διοργανωθεί στην Εθνική πινακοθήκη σημαντικές εκθέσεις τόσο ξένων όσο και Ελλήνων καλλιτεχνών, όπως αυτήν τον χειμώνα του 1992-93 με θέμα «Από τον Θεοτοκόπουλο στον Σεζάν» με πάνω από 600.000 επισκέπτες. Τα εκθέματα αυτής της έκθεσης είχαν έρθει με πρόγραμμα ανταλλαγής από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης και από την Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον.[8] Οι δράσεις αυτές έχουν πραγματοποιηθεί από χορηγίες που κάλυψαν ποσοστό 60-100%. Μετά από προσπάθειες χρόνων, εκπονήθηκε μελέτη επέκτασης του κτιριακού συγκροτήματος της ΕΠΜΑΣ, προσθέτοντας 11.040 m2 στους χώρους της και εκσυγχρονίζοντάς την μουσειολογικά, αισθητικά και λειτουργικά.[4] Το έργο χρηματοδοτείθηκε από το ΕΣΠΑ, από το ΥΠ.ΠΟ.Τ και από δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.[9] Ύστερα από την αναγκαστική μετακόμιση της Εθνικής Πινακοθήκης λόγω των απαραίτητων εργασιών για την επέκτασής της, εκατόν είκοσι έργα από τις μόνιμες συλλογές της εκτίθενται στο χώρο της Γλυπτοθήκης στο Άλσος Στρατού έως το 2021, μέχρι δηλαδή τα εγκαίνια του νέου κτηρίου. Εκεί εγκαινιάστηκε και το «ψηφιακό μουσείο» με την έκθεση για τον Ελ Γκρέκο της οποίας η ιδέα, ο συντονισμός, η επιμέλεια, τα κείμενα και η αφήγηση είναι της διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα.[3][7][10][11][12]
Απεβίωσε σε ηλικία 83 ετών στις 13 Ιουνίου 2022.[13]
Βραβεύσεις
ΕπεξεργασίαΈχει βραβευτεί με:
- το Βραβείο Καζαντζάκη του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης (1985),
- το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μελέτης-Δοκιμίου για το βιβλίο Περί Ζωγραφικής-Αλμπέρτι και Λεονάρντο (1988),
πολλά παράσημα και διακρίσεις:
- το παράσημο του Ιππότη και Ταξιάρχη Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας (1997 και 2005),
- το παράσημο του Αλφόνσου του Σοφού του Υπουργείου Πολιτισμού της Ισπανίας (2000),
- τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας (2004),
- το Βραβείο ΤΕΙ Κρήτης (2005),
- το Βραβείο International Lions (2006),
- το Βραβείο XENIA (2006),
- το παράσημο του Ιππότη και Ταξιάρχη Γραμμάτων και Τεχνών της Ιταλικής Δημοκρατίας (1994 και 2007),
- το Βραβείο «Αριάδνη» από την Παγκρητική Ένωση Αμερικής (2009),
- το παράσημο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας (2011).[3][7]
Συγγραφικό έργο
ΕπεξεργασίαΈχει να επιδείξει σημαντικό συγγραφικό έργο, καθώς έχει δημοσιεύσει 19 βιβλία και περισσότερες από διακόσιες μελέτες και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες και έχει συγγράψει περισσότερα από εκατό εισαγωγικά κείμενα σε καταλόγους εκθέσεων.[3][7]
Βιβλία
Επεξεργασία| Έτος
αρχικής έκδοσης |
Τίτλος έργου | Εκδοτικός οίκος | ISBN |
|---|---|---|---|
| 2006 | Σπύρος Παπαλουκάς | Ελληνικά Γράμματα | ISBN 978-960-442-717-8 |
| 2004 | Ιταλική Αναγέννηση | Εκδόσεις Καστανιώτη | ISBN 978-960-03-3631-3 |
| 1999 | El Greco, ο Έλληνας | Εκδόσεις Καστανιώτη | ISBN 978-960-03-2544-7 |
| 1991 | Ο γελωτοποιός και η αλήθεια του | Εκδόσεις Καστανιώτη | ISBN 978-960-03-0609-5 |
| 1986 | Μπάουχαους | Νεφέλη | ISBN 978-000-21-1119-5 |
| 1985 | Ο Ροντέν και η αρχαία ελληνική τέχνη | Νεφέλη | ISBN 978-960-21-1723-1 |
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
Επεξεργασία| Έτος
αρχικής έκδοσης |
Τίτλος έργου | Εκδοτικός οίκος | ISBN |
|---|---|---|---|
| 2012 | Νικόλαος Γύζης: 1842-1901: Ο μεγάλος ζωγράφος | Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη | ISBN 978-618-80324-0-8 |
| 2012 | Πάρις Πρέκας, Ζωγραφική και γλυπτική | Μουσείο Μπενάκη | ISBN 978-960-476-107-4 |
| 2012 | Παρμακέλης: Άλογα και αναβάτες 2000-2012 | Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη | ISBN 978-960-99334-9-0 |
| 2011 | Μιχάλης Μανουσάκης: Ο χώρος του χρόνου | Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων | ISBN 978-960-98489-9-2 |
| 2011 | Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη | Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη | ISBN 978-960-99334-5-2 |
| 2011 | Τιμή στον Γιάννη Μόραλη | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου | ISBN 978-960-7791-49-8 |
| 2010 | Ερνέστος Ζίλλερ αρχιτέκτων (1837-1923) | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου | ISBN 978-960-7791-46-7 |
| 2009 | Αχιλλέας Δρούγκας, Αναδρομική | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου | ISBN 978-960-7791-43-6 |
| 2009 | Ο στρατηγός Μακρυγιάννης και η εικονογραφία του Αγώνα | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου | |
| 2009 | Χρήστος Καπράλος: Ο ανυπότακτος γλύπτης | Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη | ISBN 960-469-347-4 |
| 2008 | Theocharakis: Pittura 1952 -2008 | Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη | ISBN 978-960-7597-31-1 |
| 2008 | Αρχαιότητα και μοντερνισμός: Κλασικές μνήμες στη σύγχρονη ελληνική τέχνη | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου | |
| 2008 | Θεοχαράκης: ζωγραφική 1952 - 2008 | Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη | ISBN 978-960-7597-22-9 |
| 2008 | Νίκος Λύτρας: Χτίζοντας με το χρώμα και το φως | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου | ISBN 978-960-201-191-1 |
| 2007 | El Greco: Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: Κρήτη - Βενετία - Ρώμη - Ισπανία | Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη | ISBN 978-960-6776-43-4 |
| 2007 | Spyros Papaloukas | Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη | ISBN 978-960-98008-0-8 |
| 2007 | Yannoulis Chalepas | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (επιμέλεια, κείμενα) | ISBN 978-960-7791-34-4 |
| 2007 | Αντιστοιχίες: Λουλούδια από την ελληνική τέχνη | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου | ISBN 978-960-88823-9-3 |
| 2007 | Βλέπω το σημερινό κόσμο: "Πολυθεματικό" βιβλίο δημοτικού σχολείου για την ευέλικτη ζώνη | Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (Ο.Ε.Δ.Β.) | ISBN 978-960-407-153-1 |
| 2007 | Γιαννούλης Χαλεπάς | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (επιμέλεια, κείμενα) | ISBN 978-960-7791-33-7 |
| 2007 | Ελληνική ζωγραφική: Μόνιμες συλλογές | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου | ISBN 978-960-7791-36-8 |
| 2007 | Θεοχαράκης: Ζωγραφική 1952-2007 | Μουσείο Μπενάκη | ISBN 978-960-7597-47-2 |
| 2007 | Μαρτυρίες φοιτητικών χρόνων: Το Ελληνικό Ίδρυμα στη διεθνή πανεπιστημιούπολη στο Παρίσι. Τόπος ζωής, τόπος μνήμης | Futura | ISBN 978-960-6654-65-7 |
| 2007 | Μετζικώφ: Costume Design | Φιλιππότη, Υπουργείο Πολιτισμού | ISBN 978-960-295-039-5 |
| 2007 | Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του: "Η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος..." | Εθνικό Κέντρο Βιβλίου | ISBN 978-960-7894-36-6 |
| 2007 | Παναγιώτης Τέτσης | Ελληνικά Γράμματα | ISBN 978-960-8380-93-6 |
| 2007 | Σπύρος Παπαλουκάς | Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη | ISBN 978-960-7597-45-8 |
| 2007 | Σωτήρης Σόρογκας | Ελληνικά Γράμματα | ISBN 978-960-9731-03-4 |
| 2007 | Σωτήρης Σόρογκας: Προσεγγίσεις στη ζωγραφική του | Εκδόσεις Καστανιώτη | ISBN 978-960-03-4575-9 |
| 2006 | Paris - Athènes 1863-1940 | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (κείμενα, επιμέλεια) | ISBN 978-960-7791-32-0 |
| 2006 | Αξιοποίηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς | Υπουργείο Πολιτισμού. Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (εισήγηση) | ISBN 978-960-214-514-2 |
| 2006 | Παρίσι - Αθήνα 1863-1940 | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (επιμέλεια, κείμενα) | ISBN 960-7791-31-2 |
| 1993 | Φωκάς Νίκος, 1927 - Ελληνική πολιτισμική ταυτότητα και ευρωπαϊκή ενοποίηση | Βιβλιοπωλείον της Εστίας | ISBN 978-960-05-0511-5 |
| 1993 | Το παιδί στη νεοελληνική τέχνη: 19ος-20ός αιώνας | Αδάμ - Πέργαμος | ISBN 960-7188-55-1 |
Μεταφράσεις
Επεξεργασία| Έτος
αρχικής έκδοσης |
Τίτλος έργου | Εκδοτικός οίκος | ISBN |
|---|---|---|---|
| 2008 | Alberti, Leon Battista, Περί ζωγραφικής | Εκδόσεις Καστανιώτη | ISBN 978-960-03-4818-7 |
| 2006 | Συλλογικό έργο, Πάμπλο Πικάσσο: Ο ζωγράφος του 20ού αιώνα | Εκδόσεις Καστανιώτη | ISBN 978-960-03-4347-2 |
| 1994 | Alberti, Leon Battista, Περί ζωγραφικής | Εκδόσεις Καστανιώτη | ISBN 978-960-03-1158-7 |
Λοιποί τίτλοι
Επεξεργασία| Έτος
αρχικής έκδοσης |
Τίτλος έργου | Εκδοτικός οίκος | ISBN |
|---|---|---|---|
| 2011 | Ημερολόγιο 2012, Από τους θησαυρούς της Εθνικής Πινακοθήκης | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (επιμέλεια) | |
| 2011 | Συλλογικό έργο, Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (επιμέλεια) | ISBN 978-960-7791-50-4 |
| 2008 | Άρωμα γυναίκας στην ελληνική ζωγραφική | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (επιμέλεια) | ISBN 978-960-7791-41-2 |
| 2007 | Ταξιδεύοντας με το πλοίο της ελληνικής ζωγραφικής | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (επιμέλεια) | ISBN 978-960-7791-37-5 |
| 2006 | Θησαυροί της Εθνικής Πινακοθήκης | Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (επιμέλεια) | ISBN 978-960-7791-30-6 |
Κριτικογραφία
Επεξεργασία| Έτος
αρχικής έκδοσης |
Τίτλος έργου | Εκδοτικός οίκος |
|---|---|---|
| Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2012 | Οι συνεικόνες του Ελύτη και η συγγυμνασία των αισθήσεων | Περιοδικό "Θέματα Λογοτεχνίας", τχ. 49 |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Η σύνθεση της υπηρεσιακής κυβέρνησης». 28 Αυγούστου 2015.
- ↑ «Ανακοινώθηκε η σύνθεση της υπηρεσιακής κυβέρνησης. Όλα τα ονόματα των νέων υπουργών». 28 Αυγούστου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «Βιογραφικό». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 4,0 4,1 «Μ. Λαμπράκη–Πλάκα: «Δεν έκανα χλιδάτη ζωή»». 6 Οκτωβρίου 2011.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Wikinews contributors (2012-01-12). «Valuable paintings stolen from Greek gallery». Wikinews. https://en.wikinews.org/wiki/Valuable_paintings_stolen_from_Greek_gallery.
- ↑ Εκπομπή «ΑΝΤ ΑΥΤΟΥ» επεισ. 068. «Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα». ΕΡΤ Αρχείο. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2015.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 «Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα: Η Εθνική Πινακοθήκη του σήμερα και του αύριο». 13 Μαρτίου 2013.
- ↑ Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. «Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Η Εθνική Πινακοθήκη «μετακομίζει» στο άλσος Στρατού». 17 Δεκεμβρίου 2013.
- ↑ «Σήμερα ανοίγει ο ψηφιακός El Greco στην Εθνική Πινακοθήκη». 31 Μαρτίου 2015.
- ↑ Νατάσα Βισσαρίονος (1 Μαρτίου 2015). «Εγκαινιάστηκε η ψηφιακή έκθεση για τον Ελ Γκρέκο στην Εθνική Γλυπτοθήκη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016.
- ↑ «Πέθανε η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα». in.gr. 13 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2022.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 «Λαμπράκη - Πλάκα, Μαρίνα». Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
Εκπομπή: Οι Έλληνες, «Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα» (αφιέρωμα) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)- Βρείτε το Βιβλίο στην ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ
