Μαργκαρέτε Σύττε Λιχότσκυ

Η Μαργκαρέτε Σύττε Λιχότσκυ (Margarete Schütte-Lihotzky, 23 Ιανουαρίου 1897 - 18 Ιανουαρίου 2000) ήταν Αυστριακή αρχιτέκτονας, η πρώτη γυναίκα αρχιτέκτονας της Αυστρίας, ενώ είχε και ακτιβιστική δράση ενάντια του ναζιστικού καθεστώτος. Είναι γνωστή κυρίως για το σχεδιασμό της κουζίνας της Φρανκφούρτης.

Μαργκαρέτε Σύττε Λιχότσκυ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Margarete Schütte-Lihotzky (Γερμανικά)
Γέννηση	23  Ιανουαρίου 1897 Βιέννη
Θάνατος	18  Ιανουαρίου 2000 Βιέννη
Τόπος ταφής	Κεντρικό Νεκροταφείο της Βιέννης
Χώρα πολιτογράφησης	Αυστρία Γερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γερμανικά
Σπουδές	Πανεπιστήμιο εφαρμοσμένων τεχνών της Βιέννης (1915–1919)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αρχιτέκτονας σχεδιάστρια
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Κομμουνιστικό Κόμμα Αυστρίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Wilhelm Schütte
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Δαχτυλίδι της Τιμής της πόλης της Βιέννης City of Vienna Prize for Architecture (1980) Αυστριακή διάκριση για την επιστήμη και τη τέχνη (1992) Grand Officer, Special Class of the Order of Honour for Services to the Republic of Austria honorary doctor of the Vienna Technical University (1994) επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου του Ίνσμπρουκ (1997) Επίτιμος διδάκτωρ του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου (1992) επίτιμος διδάκτωρ του Πολυτεχνείου του Βερολίνου (1993) Honorary doctor of the Technical University of Graz (1989)
Σχετικά πολυμέσα

Η ζωή της

Η Λιχότσκυ γεννήθηκε σε μια αστική οικογένεια της Βιέννης το 1897. Ο πατέρας της που ήταν δημόσιος υπάλληλος με φιλελεύθερες ιδέες συνέβαλε με τις προσπάθειές του στο τέλος της αυτοκρατορίας των Αψβούργων και την ίδρυση της δημοκρατίας το 1918 στην Αυστρία. Ήταν η πρώτη γυναίκα που φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Τεχνών της Βιέννης, στο οποίο την εποχή εκείνη δίδασκαν γνωστοί καλλιτέχνες όπως οι Όσκαρ Κοκόσκα, Άντον Χάνακ (Anton Hanak) και Γιόζεφ Χόφμαν. Η συνεργασία της με τον καθηγητή της Όσκαρ Στρναντ (Oskar Strnad) την οδήγησε στην επιτυχία, καθώς μαζί του κέρδισε πολλά βραβεία, αρκετά από τα οποία πριν την αποφοίτησή της. Το 1926, ενώ βρισκόταν στη Φρανκφούρτη για επαγγελματικούς λόγους, γνωρίστηκε με τον αρχιτέκτονα Βίλχελμ Σύττε (Wilhelm Schütte) με τον οποίο παντρεύτηκε το επόμενο έτος. Ο γάμος της κατέληξε σε διαζύγιο το 1951.

Το έργο της

Το 1926 κλήθηκε από το θρυλικό αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Ερνστ Μάυ για την πραγμάτωση ενός μεγάλου έργου, που θα έλυνε το πρόβλημα έλλειψης κατοικιών στη Φρανκφούρτη. Το πρόγραμμα απέδωσε ουσιαστικά, αφού έδωσε τη δυνατότητα χρήσης λειτουργικών κατοικιών, ενώ παράλληλα προωθούσε ανθρωπιστικές αξίες στην πόλη. Η συνεργασία της με τον Άντολφ Λως, που ήταν και ο μέντοράς της, οδήγησε στον σχεδιασμό κατοικιών για αναπήρους βετεράνους στρατιώτες του Α΄παγκοσμίου πολέμου. Ασχολήθηκε επίσης με τον σχεδιασμό νηπιαγωγείων, ενός εκ των οποίων βασισμένο στις ιδέες της Μαρία Μοντεσσόρι, όπως επίσης σχολείων, κατοικιών για μαθητές και άλλων οικημάτων της κοινότητας. Το 1926 σχεδίασε τη “Frankfurter Küche” (κουζίνα της Φρανκφούρτης), διαδεδομένο πλέον πρότυπο κουζίνας του δυτικού κόσμου. Για το έργο αυτό εμπνεύστηκε από την κινητή τραπεζαρία-κουζίνα σε βαγόνια τρένων, ως μοντέλο για τη σχεδίαση του «εργαστηρίου νοικοκυράς». Σκοπός του σχεδιασμού αυτού ήταν η χρήση του ελάχιστου δυνατού χώρου και ταυτόχρονα η προσφορά μέγιστης άνεσης και του απαραίτητου εξοπλισμού για την εργαζόμενη μητέρα. Το σχέδιο βγήκε στη μαζική παραγωγή. Το δημοτικό συμβούλιο της Φρανκφούρτης εγκατέστησε 10.000 προκατασκευασμένες κουζίνες σε νεόκτιστα διαμερίσματα της εργατικής τάξης.

Η αρχιτεκτονική της Λιχότζκυ

Η Λιχότσκυ είχε αντιληφθεί ότι η σύνθεση του σχεδιασμού με τη λειτουργικότητα θα ήταν η νέα τάση του μέλλοντος. Η σύλληψη αυτής της ιδέας την καθιέρωσε ως αρχιτέκτονα και έκανε το έργο της ευρύτερα γνωστό.

Πολιτική Δράση

Η Λιχότσκυ ήταν μέλος της «Ταξιαρχίας Μάυ», μιας ομάδας 17 αρχιτεκτόνων στην οποία ανήκε και ο σύζυγός της Έριχ Μάουτνερ (Erich Mauthner), ενώ επικεφαλής της ταξιαρχίας ήταν ο Ερνστ Μάυ. Με εξαίρεση σύντομα επαγγελματικά ταξίδια για διαλέξεις στην Ιαπωνία και την Κίνα παρέμεινε μέχρι το 1937 στη Σοβιετική Ένωση, ενώ το 1933 παρουσίασε στο Σικάγο ορισμένες εργασίες της για ένα πιο δίκαιο κόσμο στον αιώνα της προόδου. Το 1939 κλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να διδάξει μαζί με το σύζυγό της στην ακαδημία καλών τεχνών και να επανενωθεί με τον εξόριστο Γερμανό αρχιτέκτονα Μπρούνο Τάουτ. Το 1939 προσχώρησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Αυστρίας (KPO) ενώ το 1940 επέστρεψε κρυφά στη Βιέννη για να επικοινωνήσει με το κομμουνιστικό κίνημα Αυστρίας, οπότε και συνελήφθη από τη Γκεστάπο το 1941. Καταδικάστηκε σε δεκαπενταετή φυλάκιση στη Βαυαρία από όπου απελευθερώθηκε το 1945 από τα στρατεύματα των ΗΠΑ. Μετά τον πόλεμο εργάστηκε στη Βουλγαρία κι επέστρεψε τελικά το 1947 στη Βιέννη, όπου έζησε μέχρι το 2000, όταν απεβίωσε σε ηλικία 103 ετών.

Βραβεία και Διακρίσεις

• Βραβείο Αρχιτεκτονικής από την πόλη της Βιέννης το 1980.
• Austrian Decoration for Science and Art (για την επιστήμη και την τέχνη), 1992
• Grand Decoration of Honor in Gold with Stocr for Services to the Republic of Austria, 1997

Τα επιτεύγματά της αναγνωρίστηκαν καθυστερημένα από την επίσημη Αυστρία, ενώ αρνήθηκε να τιμηθεί από τον αυστριακό ομοσπονδιακό πρόεδρο, πιστή στις πεποιθήσεις της, καθώς υπήρχαν αμφιβολίες για τη δράση του εν καιρώ πολέμου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Margarete Schütte-Lihotzky στο Wikimedia Commons