Μαριάμ Μιρζαχανί

Ιρανή μαθηματικός

Η Μαριάμ Μιρζαχανί (Maryam Mirzakhani, στα περσικά: مریم میرزاخانی‎‎, 3 Μαΐου 1977 - 14 Ιουλίου 2017) ήταν Ιρανή μαθηματικός και Καθηγήτρια Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ των ΗΠΑ. Η ερευνητική της δραστηριότητα περιελάμβανε την υπερβολική γεωμετρία και τη συμπλεκτική γεωμετρία.

Μαριάμ Μιρζαχανί
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
مریم میرزاخانی‎ (Περσικά)
Γέννηση12  Μαΐου 1977[1][2]
Τεχεράνη[3][4]
Θάνατος14  Ιουλίου 2017[5][6]
Στάνφορντ
Αιτία θανάτουκαρκίνος του μαστού
ΥπηκοότηταΙράν και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Σαρίφ και Farzanegan School
ΣύζυγοςJan Vondrák
Βραβεύσειςβραβείο Έρευνας «Κλέι» (2014), Ruth Lyttle Satter Prize in Mathematics (2013), βραβείο Μπλούμενταλ (2009), μετάλλιο Φιλντς (13  Αυγούστου 2014) και Nature's 10 (2014)
Ιστοσελίδα
http://mmirzakhani.com
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςΥπερβολική γεωμετρία, εργοδική θεωρία, symplectic geometry, complex geometry, dynamical systems theory και dynamical billiards
Ιδιότηταμαθηματικός, διδάσκων πανεπιστημίου και τοπολόγος
Διδακτορικός καθηγητήςΚέρτις ΜακΜιούλεν
Ακαδημαϊκός τίτλοςδιδάκτωρ φιλοσοφίας

Στις 13 Αυγούστου 2014 η Μιρζαχανί βραβεύθηκε με το Μετάλλιο Φιλντς για το έργο της πάνω στη Γεωμετρία των Επιφανειών Ρήμαν και τα Δυναμικά Συστήματα[7]. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα αλλά και το πρώτο πρόσωπο ιρανικής καταγωγής που βραβεύθηκε ποτέ με το Μετάλλιο Φιλντς.

Βιογραφικό Επεξεργασία

Μαριάμ Μιρζαχανί, απονομή του Μεταλλίου Φιλντς 2014

Η Μαριάμ Μιρζαχανί γεννήθηκε στις 3 Μαΐου 1977 στην Τεχεράνη. Φοίτησε στο λύκειο Φαρζανεγκάν, το οποίο είναι μέλος του Εθνικού Οργανισμού για την Ανάπτυξη των Ιδιαίτερων Ταλέντων.

Το 1994 κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στην Παγκόσμια Μαθηματική Ολυμπιάδα, η πρώτη Ιρανή μαθήτρια που το κατάφερε. Στην Παγκόσμια Μαθηματική Ολυμπιάδα του 1995, έγινε η πρώτη Ιρανή μαθήτρια που κατέκτησε ένα τέλειο σκορ και κέρδισε δυο χρυσά μετάλλια.[8]

Το 1999 έλαβε πτυχίο στα μαθηματικά από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σαρίφ στην Τεχεράνη (Sharif University of Technology) και συνέχισε τις σπουδές στις ΗΠΑ όπου το 2004 έλαβε το διδακτορικό της από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, με επιβλέποντα καθηγητή τον, επίσης βραβευμένο με μετάλλιο Fields, Κέρτις ΜακΜιούλεν (Curtis Tracy McMullen). Το 2004 ήτγαν επίσης ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μαθηματικών Clay (Clay Mathematics Institute) και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον.

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Η Μιρζαχανί διαγνώστηκε με καρκίνο του στήθους το 2013. Μετά από τέσσερα χρόνια αυτός επεκτάθηκε στον μυελό των οστών [9]. Πέθανε στις 14 Ιουλίου 2017.[10] Ήταν παντρεμένη με τον Γιαν Βοντράκ (Jan Vondrák), Τσέχο θεωρητικό της πληροφορικής και συγκριτικό μαθηματικό, αναπληρωτή καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, με τον οποίο απέκτησε μια κόρη, την Αναχίτα, το 2011.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «وبسایت رسمی مریم میرزاخانی». (περσικά) Ανακτήθηκε στις 6  Σεπτεμβρίου 2018.
  2. MacTutor History of Mathematics archive. www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Mirzakhani.html. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. «Maryam Mirzakhani becomes 1st woman to win Fields Medal». CBC News. 13  Αυγούστου 2014.
  4. «Maryam Mirzakhani». (Αγγλικά) Encyclopædia Britannica Online.
  5. «Maryam Mirzakhani, Stanford mathematician and Fields Medal winner, dies». 15  Ιουλίου 2017.
  6. MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  7. «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. 24 Νοεμβρίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2023. 
  8. Magnaghi-Delfino, Paola· Mele, Giampiero (8 Οκτωβρίου 2019). Faces of Geometry. From Agnesi to Mirzakhani. Springer Nature. ISBN 978-3-030-29796-1. 
  9. France-Presse, Agence (15 July 2017). «Sorrow as Maryam Mirzakhani, the first woman to win mathematics' Fields Medal, dies aged 40». The Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 July 2017. https://web.archive.org/web/20170715175604/http://www.telegraph.co.uk/news/2017/07/15/sorrow-death-ofmaryam-mirzakhani-pioneering-iranian-mathematician/. Ανακτήθηκε στις 15 July 2017. 
  10. ««Πέθανε η Μαριάμ Μιρζαχανί, η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το Μετάλλιο Φιλντς», Ναυτεμπορική». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2017. 

Πηγές Επεξεργασία