Ματθαίος Κωφίδης

Έλληνας πολιτικός και επιχειρηματίας

Ο Ματθαίος Κωφίδης (22 Μαρτίου 1855[1] – 1921) ήταν Έλληνας επιχειρηματίας και βουλευτής του οθωμανικού Κοινοβουλίου. Εξελέγη μέλος της οθωμανικής βουλής σε τρεις συνεχόμενες εκλογικές περιόδους από το 1908 ως το 1918. Το 1921 οδηγήθηκε στην αγχόνη, μαζί με πολλούς άλλους Έλληνες προύχοντες του Πόντου, κατά τη διάρκεια των τουρκικών διώξεων του Μουσταφά Κεμάλ.[2][1]

Ματθαίος Κωφίδης
Ο Ματθαίος Κωφίδης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ματθαίος Κωφίδης (Ελληνικά)
Γέννηση22 Μαρτίουιουλ. / 3  Απριλίου 1855γρηγ.
Επαρχία Τσορούμ
Θάνατος1921
Αμάσεια
Αιτία θανάτουαπαγχονισμός
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαινοτόμος επιχειρηματίας
πολιτικός

Σταδιοδρομία Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο χωριό Λυκάστ' της Κρώμνης επαρχίας Αργυρουπόλεως, στον Ανατολικό Πόντο.[1][3] Βρέθηκε σύντομα στην Τραπεζούντα, όπου έγινε μέλος του μονοπωλίου καπνού.[1]

Ο Ματθαίος Κωφίδης εξελέγη βουλευτής στο οθωμανικό κοινοβούλιο για το βιλαέτι της Τραπεζούντας, σε τρεις συνεχόμενες εκλογικές περιόδους: 1908–1912, 1912–1914, και 1914–1918. Αρχικά συμμετείχε στις πρωτοβουλίες του κινήματος των Νεότουρκων, όπως και πολλοί άλλοι ορθόδοξοι χριστιανοί πολίτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με την ελπίδα ότι αυτό σεβόταν τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Όμως, σύντομα αντιλήφθηκε ότι ο απώτερος στόχος των Νεότουρκων ήταν η εξαπόλυση μαζικής εθνοκάθαρσης από τους Τούρκους με τη διενέργεια γενοκτονίας, η οποία και διαπράχθηκε κατά των ελληνικών πληθυσμών το χρονικό διάστημα εκείνο.[1]

Ο Κωφίδης μάλιστα εκπροσωπούσε μία επαρχία που υπέφερε ιδιαίτερα από αυτές τις διώξεις και με τις πρωτοβουλίες του διαμαρτυρήθηκε έντονα και απαίτησε αυστηρές κυρώσεις για την παύση των ωμοτήτων που εκτελούνταν.[1][4] Αργότερα το 1917 αντικατέστησε για ένα διάστημα τον μητροπολίτη Τραπεζούντας, Χρύσανθο στα μη θρησκευτικά του καθήκοντα.[1] Το 1920, αρνήθηκε να συντελέσει στην οργάνωση ποντιακού αντάρτικου στην Τραπεζούντα, από τον φόβο ότι αυτό θα σήμαινε την πυρπόληση της πόλης από τις ένοπλες ομάδες του Μουσταφά Κεμάλ.[5]

Εκτέλεση Επεξεργασία

Στα μέσα του 1921 με την έξαρση του κινήματος του Κεμάλ, όλος ο αρσενικός πληθυσμός της Τραπεζούντας εκτοπίστηκε στα περιβόητα «Τάγματα Εργασίας» και στάλθηκε στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας, στο Ερζερούμ.[2] Ο γιος του Κωφίδη, Γεώργιος, από τις κακουχίες αυτής της εκτόπισης αρρώστησε από φυματίωση και πέθανε στις αρχές του 1924.[6][1] Το διάστημα εκείνο δημιουργήθηκαν και «Δικαστήρια Ανεξαρτησίας» από τον Κεμάλ στην Αμάσεια, τα οποία εκτέλεσαν με απαγχονισμό μεγάλο αριθμό σημαντικών προσωπικοτήτων του Ελληνισμού του Πόντου: κυρίως πολιτικούς, επιχειρηματίες και ιερωμένους.[2] Από το θύματα υπήρξε και ο ίδιος ο Κωφίδης.[1][7] Η κατηγορία που του αποδόθηκε ήταν ότι συμμετείχε στο κίνημα αυτονομίας του Πόντου.[1]

Η εκτέλεση του Ματθαίου Κωφίδη εξόργισε τον μουσουλμανικό πληθυσμό της Τραπεζούντας, καθώς ο ίδιος είχε αναπτύξει πολύ καλή συνεργασία και σχέσεις αλληλεγγύης με τους Μουσουλμάνους εκεί. Οι τελευταίοι, αντιδρώντας, αρνήθηκαν να υποδείξουν και άλλους Έλληνες «ύποπτους» στους κύκλους του Κεμάλ.[2]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Καραχρήστος, 2002
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Clark, 2006: 114
  3. «Κρώμνη Ιστολόγιο Μνήμης και Τιμής». 
  4. Photiades, 1985: 285–286
  5. Clark, 2006: 112
  6. Γκαλάς, Στέλιος. «Ματθαίος Κωφίδης». Κρώμνη Πόντου. 
  7. Βεργέτη, 1993: 77

Πηγές Επεξεργασία