Ο mensis Mercedonius ή Mercedinus [1] (λατινικά σημαίνει «μήνας Εργασίας») [2] [3] [α], επίσης γνωστό ως Interkalaris [4] ή Intercalaris (λατινικά σημαίνει «ενδιάμεσος»), ήταν ο εμβόλιμος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου. Το δίσεκτο έτος που προέκυπτε ήταν είτε με 377, είτε με 378 ημέρες. Θεωρητικά συνέβαινε κάθε δύο (ή περιστασιακά τρία) χρόνια, αλλά μερικές φορές ο μήνας αποφεύχθηκε ή χρησιμοποιήθηκε από τους Ρωμαίους αρχιερείς για πολιτικούς λόγους, ανεξάρτητα από την κατάσταση του ηλιακού έτους. Ο Μercedonius εξαλείφθηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα, όταν εισήγαγε το Ιουλιανό ημερολόγιο το 46 π.Χ.

Ιστορία Επεξεργασία

Αυτός ο μήνας, που καθιερώθηκε -σύμφωνα με τη ρωμαϊκή παράδοση- από τον Nουμά Πομπίλιο, [5] υποτίθεται ότι εισαγόταν κάθε δύο (ή τρία χρόνια), για να ευθυγραμμιστεί το συμβατικό ρωμαϊκό έτος των 355 ημερών με το ηλιακό έτος. [6]

Η απόφαση για την εισαγωγή του ενδιάμεσου μήνα λαμβανόταν από τον μέγιστο αρχιερέα (pontifex maximus), και θεωρείται ότι βασίστηκε σε παρατηρήσεις, για να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή αντιστοιχία με τις εποχές. [7] Δυστυχώς, ο μέγιστος αρχιερέας, ο οποίος κανονικά θα ήταν ενεργός πολιτικός, χειραγωγούσε συχνά την απόφαση και άλλοτε επέτρεπε στους φίλους πολιτικούς να παραμείνουν στη θέση τους περισσότερο, ενώ άλλοτε εξανάγκαζε τους εχθρούς αξιωματούχους να φύγουν νωρίς. Μία τέτοια απρόβλεπτη παρεμβολή σήμαινε, ότι οι ημερομηνίες μετά τον μήνα Φεβρουάριο δεν μπορούσαν να είναι γνωστές εκ των προτέρων, και επιπλέον, οι Ρωμαίοι πολίτες που ζούσαν εκτός Ρώμης, συχνά δεν γνώριζαν την τρέχουσα ημερομηνία.

Ο ακριβής μηχανισμός δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια στις αρχαίες πηγές. Μερικοί μελετητές, όπως ο Λούντβιχ Ίντελερ, [8] και ο Χένρυ Γκ. Λίντελ, [9] οι συγγραφείς της Encyclopædia Britannica και ο Eλάιας Μπάικερμαν [10] υποστηρίζουν, ότι στα ενδιάμεσα έτη το μήκος τού Φεβρουαρίου καθοριζόταν σε 23 ημέρες και ακολουθείτοε από έναν μεταβλητού μήκους mensis intercalaris με 27 ή 28 ημέρες. Αυτή η άποψη ακολουθείται σε γενικές έρευνες της ημερολογιακής ιστορίας, όπως αυτές των Ντ. Ε. Ντάνκαν, Γκ. Ρ. Ρίτσαρντ ή A, Αβένι.

Ωστόσο, μετά από μία συζήτηση για την παρεμβολή στο AK Michels, Το ημερολόγιο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Princeton 1967, σελ. 145–172), έργο που είναι η τυπική αναφορά στο προ-Ιουλιανό ημερολόγιο, ορισμένες εξειδικευμένες μελέτες του προ-ιουλιανού ημερολογίου δημοσιευμένες από το 1967 [11] ισχυρίζονται, ότι στα ενδιάμεσα έτη ο Φεβρουάριος οριζόταν είτε σε 23, είτε σε 24 ημέρες και ακολουθείτο από έναν ενδιάμεσο μήνα 27 ημερών. [12] [13] Όποια ερμηνεία και αν είναι σωστή, οι ημέρες από την 6η πριν από τη πρωτομηνιά του Μαρτίου (a. d. VI Κal. Mart.) ως την παραμονή της πρωτομηνιάς του Μαρτίου (Prid. Κal. Mart.) συνήθως αναφερόμενες στο τέλος Φεβρουαρίου, ήταν στα έτη με ενδιάμεσο μήνα οι μέρες λήξης του mensis intercalaris.

Ο μήνας εξαλείφθηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα, όταν εισήγαγε το Ιουλιανό ημερολόγιο το 46 π.Χ.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. All Roman month names began as adjectives modifying the explicit or implicit word "month" (λατινικά: mensis‎‎) before beginning to be treated as nouns in their own right. Mercedonius seems to derive from merces, meaning "wages".

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. Plutarch, Life of Numa, xviii, 2 .
  2. Plutarch, Life of Caesar, lix, 2 .
  3. Mommsen, Theodor (1894), Dickson, William Purdie, επιμ., The History of Rome, Vol. I, Ch. xiv, http://www.gutenberg.org/cache/epub/10701/pg10701-images.html .
  4. Fasti Triumphales.
  5. Henry G Liddell, 1909, A History of Rome, John Murray, London, p. 29
  6. "The lunar year of 354 days fell short of the solar year by 1114 days: in 8 years this amounted to 90 days or three months. These 90 days he divided into two months of 22 and two months of 23 days, and introduced them alternately every second year for two octennial periods: every third octennial period, however, Numa intercalated only [...] three months [...] because he adopted 355 days as the length of his lunar year". Daniel Spillan, Livy's History of Rome, Book I. 19. Footnote 24. This is the theory of Macrobius in Saturnalia (c. AD 430).
  7. "Their management was left to the pontiffs—ad metam eandem solis unde orsi essent—dies congruerent; 'that the days might correspond to the same starting-point of the sun in the heavens whence they had set out.'"
    D. Spillan, Livy's History of Rome, Book I. 19. Footnote 24.
  8. C Ludwig Ideler, Handbuch der mathematischen und technische Chronologie, Berlin 1825.
  9. Liddell, 1909, A History of Rome, John Murray, London, p. 29
  10. E J Bickerman, Chronology of the Ancient World, Ithaca, New York 1980, (ISBN 0-80-141282-X).
  11. including papers and books by A. E. Samuel, P. S. Derow, P. Brind'Amour, V. M. Warrior, J. Rüpke, R. Hannah, and C. J. Bennett
  12. The view is opposed by H. Chantraine, whose opinion is in turn dismissed by Brind'Amour as special pleading
  13. Some of these writers assume that the various extracts from the Roman jurist Celsus (Digest volume 39) quoted in the Significations [Definitions] of Justinian's Law Code (The Enactments of Justinian, The Digest or Pandects, tr. S P Scott, Cincinnati 1932 available at ) develop an argument. This is not the case in Book 50, which is a series of unrelated dictionary definitions.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία