Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης

(Ανακατεύθυνση από Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης)

Η Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης είναι Μητρόπολη της Εκκλησίας της Ελλάδος και έχει την πνευματική της εξάρτηση στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη και στην εκκλησιαστική περιφέρειά της υπάγεται ο Δήμος Θεσσαλονίκης, οι συνοικίες Ευαγγελίστριας και Αγίου Παύλου του Δήμου Νεάπολης-Συκεών και τμήμα του δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη. Μητροπολίτης της από το 2004 είναι ο Άνθιμος Ρούσας. Αποτελείται από 43 ενορίες και 3 Μονές.

Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης
IMTH (orthodox) logo.png
Γενικές πληροφορίες
ΙδρυτήςΑπόστολος Παύλος
XώραΕλλάδα
ΈδραΘεσσαλονίκη
ΥπαγωγήΕκκλησία της Ελλάδος (επιτροπικώς)
Ενορίες43
Ναοί85
Μονές3 (2 ανδρικές και 1 γυναικεία)
Μητροπολιτικός ναόςΑγίου Γρηγορίου Παλαμά
Ιστοσελίδαimth.gr
Ιεραρχία
ΜητροπολίτηςΆνθιμος
ΠρωτοσύγκελλοςΑρχιμ. π. Ιάκωβος Αθανασίου
Γενικός Αρχιερατικός ΕπίτροποςΑρχιμ. π. Φώτιος Ζαρζαβατσάκης
Εφημέριοι130
Διάκονοι3

Μητροπολιτικός Ναός είναι αυτός του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ενώ ιστορικοί είναι οι ναοί του πολιούχου Αγίου Δημητρίου, της Αγίας Σοφίας, των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων κ.ά.

Ιστορικά στοιχείαΕπεξεργασία

Η εκκλησία της Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε από τον Απόστολο Παύλο. Ο απόστολος Παύλος έστειλε δύο επιστολές προς τους πιστούς της Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης. Η προς Θεσσαλονικείς Α' επιστολή και η προς Θεσσαλονικείς Β' επιστολή γράφτηκαν περίπου από το 50-52 μ.Χ.[1]

Στις αρχές του 4ου αιώνα, ο Αμβρόσιος Μεδιολάνων δεν επέτρεψε να εισέλθει στο ναό ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α΄ λόγω της σφαγής ανθρώπων την οποία διέταξε ο αυτοκράτορας στον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης[2]. Στους πρώτους αιώνες της Χριστιανικής Εκκλησίας, η Εκκλησία της Θεσσαλονίκης, όπως και ολόκληρο το δυτικό τμήμα της Ελλάδας ανήκε στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Πάπα της Ρώμης. Τον 4ο αιώνα ο Πάπας Δάμασος Α΄ ανύψωσε τον επισκοπικό θρόνο της Θεσσαλονίκης σε Εξαρχία: επίσκοποι, μητροπολίτες και αρχιεπίσκοποι μπορούσαν να προσβάλουν οποιαδήποτε απόφαση ενώπιον της Εξαρχίας.

Τον 8ο αιώνα, η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης συνδέθηκε με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, στο οποίο ανήκει εκκλησιαστικά έως σήμερα. Κατά τη χιλιετία του Βυζαντίου, ο επίσκοπος Θεσσαλονίκης έφερε τον τίτλο του «Αρχιεπισκόπου».

Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης διαδραμάτισε κομβικό ρόλο. Ο Μικρασιάτης ιερέας Αιμιλιανός Λαζαρίδης ως πρωτοσύγκελλος της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στον Μακεδονικό Αγώνα, συνεργαζόμενος με τον Πρόξενο της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη Λάμπρο Κορομηλά και τον Μακεδονομάχο Αθανάσιο Σουλιώτη. Το 1906 εντάχθηκε στην αντιστασιακή «Οργάνωση Θεσσαλονίκης» του Αθανασίου Σουλιώτη που συντόνιζε τη δράση των Ελλήνων κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα.[3][4]

ΑγιολογίαΕπεξεργασία

 
Ψηφιδωτό του αγίου Δημητρίου στον ομώνυμο ναό.
 
Οι αγίες Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη από τη Θεσσαλονίκη, μαθήτριες της αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας που μαρτύρησαν στην περιοχή της Ξηροκρήνης. Μικρογραφία απο το Μηνολόγιο του Βασιλείου B'.
 
Οι νεομάρτυρες της Θεσσαλονίκης (Ι.Ν.Αγίου Δημητρίου).
 
Ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Γεώργιος ο γλυκύς.

Κοινωνικό έργοΕπεξεργασία

  • Χαρίσειο Γηροκομείο Θεσσαλονίκης
  • Ενοριακές Τράπεζες Αγάπης
  • Κατασκηνώσεις
  • Φοιτητικός Ξενώνας Αγίου Αντωνίου
  • Ξενώνας Στέγη Μητροπολίτου Παντελεήμονος Β' [9]

Παρεκκλήσια ΝοσοκομείωνΕπεξεργασία

Επισκοπικός κατάλογοςΕπεξεργασία

 
Η Πλατυτέρα Θεοτόκος. Λεπτομέρεια ψηφιδωτού στην κόγχη του ιερού του του Ναού της του Θεού Σοφίας.
 
Η Θεοτόκος δεόμενη. Λεπτομέρεια ψηφιδωτού της Αναλήψεως στον τρούλο του Ναού της του Θεού Σοφίας.
 
Ο Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.
 
Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (1296-1359).
 
Η βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Σοφίας
 
Ο Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου, πολιούχου της Θεσσαλονίκης.
 
Μέρος της αγιογραφίας του Ευσταθίου του Θεσσαλονικέως από το Καθολικό της Μονής Βατοπεδίου, (1312).
 
Η εκδίωξη του Θεοδοσίου από τον Άγιο Αμβρόσιο έπειτα από τη σφαγή της Θεσσαλονίκης όπως απεικονίζεται σε έργο του Άντονι βαν Ντάικ.
 
Ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γρηγορίου Παλαμά στη Θεσσαλονίκη (εσωτερικό).
 
Ο Ιερός Ναός της Παναγίας Δέξιας στη Θεσσαλονίκη (εσωτερικό).
 
Ο Αιμιλιανός Λαζαρίδης ως πρωτοσύγκελλος της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, με σημαντική προσφορά στον Μακεδονικό Αγώνα. Μετέπειτα εξελέγη Μητροπολίτης Γρεβενών και μαρτύρησε το 1911.
 
Ο άγιος Γρηγόριος Ωρολογάς διετελέσε - προ της χειροτονίας του εις επίσκοπο - Πρωτοσυγκέλλος της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, Ιεροκήρυκας στην πόλη (1892 – 1894) καθώς και διευθυντής Αστικής Σχολής Θεσσαλονίκης(1893-1894).
 
Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Αλέξανδρος (1851-1928)).
Επίσκοπος Άγιος Θητεία
Γάιος Άγιος
Νικόλαος Α΄ Άγιος 160
Ἀρτέμιος Άγιος
Ἀλέξανδρος Α΄ Άγιος 305 - 335
Ἰωάννης Α΄
Ἀέτιος 342 - 347
Εἰρήνιος 355
Παυλῖνος
Ἀχόλιος, Ἀσχόλιος Άγιος 379 - 384
Ἀνύσιος Άγιος 384 - 407
Ῥοῦφος Άγιος 407 - 434
Ἀναστάσιος Α΄ Άγιος 434 - 451
Αὐξίθεος, Εὐδόξιος Άγιος 451 - 458
Ἀνδρέας Άγιος 481 - 494
Δωρόθεος Α΄ Άγιος 494 - 520
Ἀριστείδης 520 - 535
Ἠλίας Άγιος 553
Θαλαλεὺς
Θεοδόσιος Α΄ 585
Εὐσέβιος 585 - 603
Ἰωάννης Β΄ Άγιος 603 - 610
Πλωτῖνος 616
Ἰωάννης Β΄ Άγιος 617 - 626
Παῦλος Α΄ 649
Ἰωάννης Γ΄ 680
Σέργιος 690
Κωνσταντῖνος Α΄
Βασίλειος Α΄ 772
Θεόφιλος Άγιος ? - 787
Θωμᾶς Άγιος
Ἰωσὴφ Α΄, ὁ στουδίτης Άγιος 807 - 809
Άγνωστος 809 - 811
Ἰωσὴφ Α΄, ὁ στουδίτης Άγιος 811 - 821
Λέων, ὁ φιλόσοφος 839/840-843
Ἀντώνιος, ὁ ὁμολογητὴς Άγιος 843
Βασίλειος Β΄ 843 - 865
Θεόδωρος 866 - 869
Παῦλος Β΄ 880 - 882
Γρηγόριος Α΄ 882
Μεθόδιος 889
Ἰωάννης Δ΄, ὁ Θεσσαλὸς 892 - 904
Βασίλειος Γ΄, ὁ ὁμολογητὴς Άγιος 904 - ?
Ἀνατόλιος
Ἰσίδωρος Α΄ 1016
Νικήτας Α΄
Θεοφάνης Α΄ 1031 - 1038
Προμηθεὺς 1038
Άγνωστος 1063
Θεόδουλος 1086 - 1107
Κωνσταντῖνος Β΄ 1110
Μιχαὴλ Α΄ 1122
Νικήτας Β΄ 1133
Βασίλειος Δ΄, ὁ Ἀχρίδος 1145 - 1168
Εὐστάθιος, ὁ Κατάφλωρος Άγιος 1175 - 1197 ή 1198
Κωνσταντῖνος Γ΄,ὁ Μεσοποταμίτης 1198 - 1199
Χρύσανθος 1199 - 1202
Κωνσταντῖνος Γ΄,ὁ Μεσοποταμίτης 1204 - 1223
Νικήτας Γ΄
Ἰωσὴφ Β΄ 1232 - 1235
Μιχαὴλ Β΄, ὁ Παλατάνος 1235
Μανουὴλ 1235 - 1261
Ἰωαννίκιος, ὁ Κυδώνης 1261
Δημήτριος 1282 - 1285
Ἰγνάτιος Α΄ 1285 - ?
Ἰάκωβος Α΄ 1299
Ἱερεμίας 1315 - 1322
Εὐφημιανὸς 1322
Ἰωάννης Ε΄, ὁ Καλέκας 1322 - 1334
Γρηγόριος Β’ 1334
Γλαβᾶς 1339 - 1340
Μακάριος Α΄ 1342 - 1346
Γρηγόριος Γ΄, ὁ Παλαμᾶς Άγιος 1347 - 1359
Νεῖλος, ὁ Καβάσιλας Άγιος 1360 - 1361
Νικόλαος Β΄, ὁ Καβάσιλας Άγιος 1361 - 1363
Άγνωστος 1363 - 1371
Δωρόθεος Β΄ 1371 - 1379
Ἰσίδωρος Β΄, ὁ Γλαβᾶς Άγιος 1379 - 1393
Γαβριὴλ Α΄ Άγιος 1393 - 1410
Συμεών, ὁ μυσταγωγός Άγιος 1410 - 1429
Γρηγόριος Γ΄ 1430
Παρθένιος Α΄ - 1482
Νήφων Άγιος 1482 - 1486
Μακάριος Β΄ 1517 - 1536
Θεωνάς Α΄, ὁ ἀπὸ Ἡγουμένων Άγιος 1538 - 1541
Θεοφάνης Β΄ 1544
Γρηγόριος - Δαβὶδ
Θεωνάς Β΄ 1560 - 1565[11]
Ἰωάσαφ Α΄ 1565 - 1578
Μητροφάνης 1585
Γαβριὴλ Β΄ 1594
Ματθαῖος Α΄ 1596
Ἰωάσαφ Β΄, ὁ Ἀργυρόπουλος 1596
Σωφρόνιος Α΄ 1606
Ζωσιμᾶς 1607
Παρθένιος Β΄ 1611
Ἀθανάσιος Α΄ Άγιος 1622 - 1634
Δαμασκηνὸς Α΄ 1634 - 1636
Καλλίνικος Α΄ 1636 - 1639
Θεόκλητος 1645 - 1651[12]
Ἰωακεὶμ Α΄ 1651 - 1666
Διονύσιος 1666 - 1671
Ἀναστάσιος Β 1671
Μελέτιος Α΄ 1672 - 1684
Μεθόδιος 1687 - 1696
Ἰγνάτιος Β΄ 1698 - 1712
Ἰάκωβος Β΄ 1712
Γεράσιμος;[13] ~ 1716
Ἰγνάτιος Β΄ 1723
Ἀνανίας 1728
Ἰωακεὶμ Β΄ 1734 - 1744
Γαβριὴλ Γ΄ 1745 - 1752
Σπυρίδων 1760 - 1761
Νεόφυτος Α΄ 1767
Θεοδόσιος Β΄ 1767 - 1769
Δαμασκηνὸς Β΄ 1769 - 1780
Ἰάκωβος Γ΄ 1780 - 1788[14]
Γεράσιμος 1788 - 1815
Ἰωσὴφ Γ΄, ὁ Ἱερομάρτυς Άγιος 1815 - 1821
Ματθαῖος Β΄ 1821 - 1824
Μακάριος Γ΄ 1824 - 1830
Μελέτιος Β΄ 1830 - 1841
Ἱερώνυμος 1841 - 1853
Καλλίνικος Β΄ 1853 - 1861
Νεόφυτος Β΄ 1861 - 1874
Ἰωακεὶμ Γ΄ 1874 - 1878
Καλλίνικος Γ΄, ὁ Φωτιάδης 1878 - 1884
Γρηγόριος Δ΄, ὁ Καλλίδης Άγιος 1885 - 1889
Σωφρόνιος Β΄ 1889 - 1893
Ἀθανάσιος Β΄, ὁ Μεγακλῆς 1893 - 1903
Ἀλέξανδρος Β΄, ὁ Ῥηγόπουλος 1903 - 1910
Ἰωακεὶμ Δ΄, ὁ Σγουρὸς 1910 - 1912
Γεννάδιος, ὁ Ἀλεξιάδης 1912 - 1951
Παντελεήμων Α΄, ὁ Παπαγεωργίου 1951 - 1968
Λεωνίδας, ὁ Παρασκευόπουλος 1968 - 1974
Παντελεήμων Β΄, ὁ Χρυσοφάκης 1974 - 2003
Ἄνθιμος, ὁ Ῥούσας 2004 -

ΠαραπομπέςΕπεξεργασία

  1. ↑ Ιωάννη Καραβιδόπουλου, Ελληνική Βιβλική Βιβλιογραφία του 20ου αιώνα, εκδ.Π.Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 1997, σελ.124-153
  2. ↑ Γιάτσης Σωτήρης, Η σφαγή στον Ιππόδρομο της Θεσσαλονίκης το 390 μ.Χ. Ένα πολιτικό έγκλημα του Θεοδοσίου Α΄, Εώα και Εσπερία, τομ. 6 (2004-2006),σελ.211-232
  3. ↑ Αιμιλιανός Λαζαρίδης: Ο Μικρασιάτης επίσκοπος και μάρτυρας της Μακεδονίας
  4. ↑ Ευγνωμοσύνης σπονδή στον εθνομάρτυρα Αιμιλανό Λαζαρίδη
  5. ↑ Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης: Άγιοι Αγαθόπους και Θεόδουλος, οι Θεσσαλονικείς
  6. ↑ Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, Άγριοι διωγμοί, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ.ΙΒ , Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1975, σελ. 35
  7. ↑ Τάσος Γριτσόπουλος, όπ.π., σελ. 491-492. [εκκρεμεί παραπομπή]
  8. ↑ Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, Διωγμοί στην Κωνσταντινούπολη από τον Ιούνιο ώς τον Δεκέμβριο, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΒ, Αθήνα, 1975, σελ. 200
  9. ↑ ecclesia.gr - Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης
  10. ↑ Παρεκκλήσια Νοσοκομείων
  11. ↑ Μπέκερ, Άουγκουστ Ιμμάνουελ (1849). Historia politica et patriarchica Constantinopoleos. σελ. 184. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2020. 
  12. ↑ Κουρίλας, Ευλόγιος. Κώδιξ επισήμων εγγράφων Μεγίστης Λαύρας, καταρτισθείς υπό του Ευλογίου Κουρίλα από του 1910-1951 (PDF). Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων. σελ. 48. 
  13. ↑ Κουρίλας, Ευλόγιος. Κώδιξ επισήμων εγγράφων Μεγίστης Λαύρας, καταρτισθείς υπό του Ευλογίου Κουρίλα από του 1910-1951. Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων. σελ. 183. 
  14. ↑ Κτιτορικόν ή προσκυνητήριον της ιεράς και βασιλικής μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, σελ. 99


  Αυτό το λήμμα που σχετίζεται με τον Χριστιανισμό χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!.


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ιερά_Μητρόπολις_Θεσσαλονίκης&oldid=8443533"