Μικροκυτταρικό καρκίνωμα

Μικροκυτταρικό καρκίνωμα

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα (συντομογρ. SCLC είναι ένας τύπος άκρως κακοήθους καρκίνου που προκύπτει συνηθέστερα στον πνεύμονα, αν και μπορεί περιστασιακά να προκύψουν και σε άλλες περιοχές του σώματος, όπως τον τράχηλο, [1] τον προστάτη, [2] και τη γαστρεντερική οδό. Σε σύγκριση με το μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα , το μικροκυτταρικό καρκίνωμα έχει μικρότερο χρόνο διπλασιασμού, υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης και ταχύτερη ανάπτυξη μεταστάσεων.

Μικροκυτταρικό καρκίνωμα
Μικρογραφία: μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνεύμονα
Ταξινόμηση

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα εκτεταμένου σταδίου χαρακτηρίζεται ως σπάνια διαταραχή. [3] Το σχετικό ποσοστό επιβίωσης σε περίοδο δέκα ετών είναι 3,5%. Ωστόσο, οι γυναίκες έχουν υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης, 4,3% και οι άνδρες χαμηλότερα, 2,8%. [4] Το ποσοστό επιβίωσης πιθανόν να είναι υψηλότερο ή χαμηλότερο ανάλογα με τον συνδυασμό παραγόντων όπως το στάδιο, η ηλικία, το φύλο και η φυλή. [5]

Τύποι SCLC Επεξεργασία

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα έχει προ πολλού διακριθεί σε δύο κλινικοπαθολογικά στάδια, αυτό του περιορισμένου σταδίου (LS) και του εκτεταμένου σταδίου (ES). [6] Το στάδιο καθορίζεται γενικά από την παρουσία ή την απουσία μεταστάσεων, ανεξάρτητα από το εάν ο όγκος φαίνεται περιορισμένος ή όχι στον θώρακα, και εάν ολόκληρο το φορτίο όγκου εντός του θώρακα μπορεί ή όχι να περιληφθεί εντός μιας και μόνο πύλης ακτινοθεραπείας. [7] Γενικά, εάν ο όγκος περιορίζεται σε έναν πνεύμονα και τουε λεμφαδένες πλησίον αυτού του πνεύμονα, ο καρκίνος αποκαλείται LS. Εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέρα από αυτό, αποκαλείται ES.

LS-SCLC Επεξεργασία

Σε περιπτώσεις LS-SCLC, χορηγείται συνδυαστική χημειοθεραπεία (συχνά περιλαμβάνεται κυκλοφωσφαμίδη, σισπλατίνη, δοξορουβικίνη, ετοποσίδη, βινκριστίνη και / ή πακλιταξέλη ) μαζί με ταυτόχρονη ακτινοθεραπεία στο στήθος (RT). 

Η ακτινοθεραπεία στήθους (RT) έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την πιθανότητα επιβίωσης στην περίπτωση LS-SCLC. [8]

Τα εξαιρετικά υψηλά αντικειμενικά ποσοστά ρυθμού αρχικής απόκρισης (RR) μεταξύ 60% και 90% παρατηρούνται στο LS-SCLC χρησιμοποιώντας μόνο χημειοθεραπεία, με μεταξύ 45% και 75% των ατόμων να εμφανίζουν μια « πλήρη απόκριση » (CR), η οποία ορίζεται ως εξαφάνιση όλων των ακτινολογικών και κλινικών συμπτωμάτων του όγκου. Ωστόσο, το ποσοστό υποτροπής παραμένει υψηλό και η μέση διάρκεια επιβίωσης είναι μόνο 18 έως 24 μήνες. 

Επειδή το SCLC συνήθως κάνει μετάσταση πολύ νωρίς κατά τη διάρκεια εξέλιξης του όγκου και επειδή σχεδόν όλες οι περιπτώσεις ανταποκρίνονται δραματικά στη χημειοθεραπεία και / ή την ακτινοθεραπεία, μικρό ρόλο διαδραμάτισε η χειρουργική επέμβαση σε αυτήν την ασθένεια από τη δεκαετία του 1970. [9] Ωστόσο, πρόσφατες εργασίες δείχνουν ότι σε περιπτώσεις μικρών, ασυμπτωματικών, αρνητικών κόμβων SCLC ("πολύ περιορισμένο στάδιο"), η χειρουργική εκτομή μπορεί να βελτιώσει την επιβίωση όταν χρησιμοποιείται πριν από τη χημειοθεραπεία ("ανοσοενισχυτική χημειοθεραπεία"). [10]

ES-SCLC Επεξεργασία

Στο ES-SCLC, η συνδυασμένη χημειοθεραπεία με βάση τον λευκόχρυσο είναι το πρότυπο θεραπείας, [11] με την ακτινοθεραπεία να προστίθεται μόνο σε ανακούφιση συμπτωμάτων όπως δύσπνοια, πόνος από ηπατικές ή οστικές μεταστάσεις ή για τη θεραπεία εγκεφαλικών μεταστάσεων, οι οποίες, στο μικροκυτταρικό καρκίνωμα συνήθως έχουν ταχεία, αν και προσωρινή, αντίδραση σε ακτινοθεραπεία ολόκληρου του εγκεφάλου .

Η συνδυαστική χημειοθεραπεία αποτελείται από μια μεγάλη ποικιλία ουσιών, όπως η σισπλατίνη, η κυκλοφωσφαμίδη, η βινκριστίνη και η καρβοπλατίνη . Τα ποσοστά απόκρισης είναι υψηλά ακόμη και σε εκτεταμένες ασθένειες, με ποσοστό μεταξύ 15% και 30% των ατόμων που έχουν πλήρη ανταπόκριση στη συνδυασμένη χημειοθεραπεία και η συντριπτική πλειονότητα εμφανίζει τουλάχιστον κάποια αντικειμενική απόκριση Οι αποκρίσεις στο ES-SCLC είναι συχνά μικρής διάρκειας και τα στοιχεία που αφορούν τον κίνδυνο θεραπείας σε σύγκριση με το πιθανό όφελος της χημειοθεραπείας για άτομα που έχουν εκτεταμένη SCLC δεν είναι σαφή. [11]

Εάν παρουσιαστεί πλήρης απόκριση στη χημειοθεραπεία σε άτομο με SCLC, τότε συχνά χρησιμοποιείται προφυλακτική κρανιακή ακτινοβολία (PCI) σε μια προσπάθεια πρόληψης εμφάνισης εγκεφαλικών μεταστάσεων . Αν και αυτή η θεραπεία είναι συχνά αποτελεσματική, μπορεί να προκαλέσει απώλεια μαλλιών και κόπωση. Οι πιθανές τυχαιοποιημένες δοκιμές με σχεδόν δύο χρόνια παρακολούθησης δεν έχουν δείξει νευρογνωστικές παρενέργειες. Οι μετα-αναλύσεις τυχαιοποιημένων δοκιμών επιβεβαιώνουν ότι το PCI παρέχει σημαντικά οφέλη επιβίωσης. 

Τον Αύγουστο του 2018, ο FDA ενέκρινε την nivolumab για τη θεραπεία ασθενών με μεταστατικό μικροκυτταρικό καρκίνωμα (SCLC) που δεν ανταποκρίθηκαν στη χημειοθεραπεία με βάση τον λευκόχρυσο και τουλάχιστον σε μια άλλη γραμμή θεραπείας. Το Nivolumab έχει εγκριθεί σε περισσότερες από 60 χώρες. Σύμφωνα με το Ίδρυμα LUNGevity, «Αυτή η έγκριση σηματοδοτεί σημαντικό ορόσημο για τους ασθενείς που υποφέρουν από αυτήν την αδυσώπητη ασθένεια και μπορεί να τους παρακινήσει να ακολουθήσουν περαιτέρω θεραπεία εκεί, όπου προηγουμένως δεν υπήρχαν άλλες εγκεκριμένες επιλογές». [12]

Τον Σεπτέμβριο του 2018, τα αποτελέσματα από την παγκόσμια, τυχαιοποιημένη δοκιμή φάσης I / III IMpower 133 ανακοινώθηκαν στο Παγκόσμιο Συνέδριο για τον Καρκίνο του Πνεύμονα στο Τορόντο. Σε αυτή τη μελέτη, οι ασθενείς με ES-SCLC υποβλήθηκαν σε θεραπεία με τυπική καρβοπλατίνη συν ετοποσίδη και τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν ατεζολιζουμάμπη ή εικονικό φάρμακο. Η ατεζολιζουμάμπη συσχετίστηκε με σημαντική βελτίωση στη συνολική επιβίωση (HR για θάνατο = 0,70) [13]

Σημεία και συμπτώματα Επεξεργασία

 
πνεύμονας δεξιάς πλευράς, μικροκυτταρικό καρκίνωμα S2 – S3

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα εμφανίζεται συνήθως στους κεντρικούς αεραγωγούς και διεισδύει στο υποβλεννογόνο που οδηγεί σε στένωση των βρογχικών αεραγωγών. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν βήχα, δύσπνοια, απώλεια βάρους και αδυναμία. Πάνω από το 70% των ασθενών με μικροκυτταρικό καρκίνωμα παρουσιάζουν μεταστατική νόσο. Οι κοινές μεταστατικές θέσεις περιλαμβάνουν το ήπαρ, τα επινεφρίδια, τα οστά και τον εγκέφαλο. 

Λόγω υψηλού βαθμού νευροενδοκρινικής φύσης, τα μικροκυτταρικά καρκινώματα είναι πιθανόν να παραγάγουν έκτοπες ορμόνες, συμπεριλαμβανομένων των αδρενοκορτικοτροπικών ορμονών (ACTH) και της αντι-διουρητικής ορμόνης (ADH). Η έκτοπη παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων ADH οδηγεί σε σύνδρομο ακατάλληλης υπερέκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης (SIADH). 

Το μυασθενικό σύνδρομο Lambert-Eaton (LEMS) είναι μια πολύ γνωστή παρανεοπλαστική πάθηση που συνδέεται με καρκίνωμα μικρών κυττάρων. [14]

Μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα Επεξεργασία

 
Ιστοπαθολογική εικόνα μικροκυτταρικού καρκινώματος του πνεύμονα. Βιοψία με βελόνα πυρήνα καθοδηγούμενη από CT. Χρώση H&E .

Όταν συνδέεται με τον πνεύμονα, μερικές φορές ονομάζεται "καρκίνωμα κυττάρων βρώμης" λόγω του επίπεδου κυτταρικού σχήματος και του λιγοστού κυτταροπλάσματος . Απαιτείται προσοχή κατά τη διάγνωση του SCLC, επειδή το μεσοθηλίωμα μικρών κυττάρων - ένας εξαιρετικά σπάνιος υπότυπος καρκίνου του πνεύμονα - μπορεί να εκληφθεί ως μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα. [15]

Θεωρείται ότι προέρχεται από νευροενδοκρινικά κύτταρα ( κύτταρα APUD ) στο βρόγχο που ονομάζονται κύτταρα Feyrter (από τον Αυστριακό παθολόγο Φρίντριχ Φέυρτερ (Friedrich Feyrter)). [16] Ως εκ τούτου, εκφράζουν μια ποικιλία νευροενδοκρινικών δεικτών και μπορεί να οδηγήσουν σε έκτοπη παραγωγή ορμονών όπως αντιδιουρητική ορμόνη (ADH) και αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη (ACTH) που πιθανόν να οδηγήσουν σε παρανεοπλασματικά σύνδρομα και σύνδρομο Κούσινγκ. [17] Περίπου τα μισά από τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με μυασθενικό σύνδρομο Lambert-Eaton (LEMS) θα βρεθούν τελικά να έχουν μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα. [14]

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα είναι συχνότερα ταχύτερα και ευρύτερα μεταστατικό από το μη μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα[18] (και ως εκ τούτου τα στάδιά του είναι διαφορετικά). Συνήθως υπάρχει πρώιμη εμπλοκή των ιλαρικών και μεσοθωρακικών λεμφαδένων. [17] Οι μηχανισμοί της μεταστατικής εξέλιξης δεν έχουν γίνει ακόμη πλήρως κατανοητοί. [19]

Συνδυασμένο μικροκύτταρο πνευμονικό καρκίνωμα (c-SCLC) Επεξεργασία

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα μπορεί να εμφανιστεί σε συνδυασμό με μεγάλη ποικιλία άλλων ιστολογικών παραλλαγών του καρκίνο του πνεύμοναυ , [20] συμπεριλαμβανομένων εξαιρετικά πολύπλοκων κακοήθων προσμίξεων ιστών. [21] [22] Όταν βρίσκεται με μία ή περισσότερες διαφοροποιημένες μορφές καρκίνου του πνεύμονα, όπως καρκίνωμα πλακωδών κυττάρων ή αδενοκαρκίνωμα. Ο κακοήθης όγκος στη συνέχεια διαγιγνώσκεται και ταξινομείται ως συνδυασμένο μικροκυτταρικό καρκίνωμα (c-SCLC). Το C-SCLC είναι ο μόνος επί του παρόντος αναγνωρισμένος υπότυπος SCLC

Παρόλο που το συνδυασμένο μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα επί του παρόντος στο ίδιο στάδιο και αντιμετωπίζεται παρόμοια με το «καθαρό» μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα, πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα σε πολύ πρώιμα στάδια αυτού του τύπου όγκου. 

Το κάπνισμα είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου. Τα συμπτώματα και τα σημεία είναι όπως και για άλλους καρκίνους του πνεύμονα Επιπλέον, λόγω της προέλευσης των νευροενδοκρινικών κυττάρων, τα καρκινώματα μικρών κυττάρων συχνά εκκρίνουν ουσίες που οδηγούν σε παρανεοπλασματικά σύνδρομα όπως το μυασθενικό σύνδρομο Lambert-Eaton .

Εξωπνευμονικό καρκίνωμα μικρών κυττάρων Επεξεργασία

Πολύ σπάνια, η κύρια θέση για μικροκυτταρικό καρκίνωμα απαντάται έξω από τους πνεύμονες και τον υπεζωκοτικό χώρο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αναφέρεται ως εξωπνευμονικό καρκίνωμα μικρών κυττάρων (EPSCC). Εκτός της αναπνευστικής οδού, το μικροκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να εμφανιστεί στον τράχηλο, τον προστάτη, το ήπαρ, το πάγκρεας, τον γαστρεντερικό σωλήνα ή την ουροδόχο κύστη. [23] Εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει 1.000 νέες περιπτώσεις ετησίως στις ΗΠΑ ιστολογικά παρόμοια με τομικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα. Συνήθως χρησιμοποιούνται θεραπείες για το μικροκυτταρικό καρκίνωμα για τη θεραπεία του EPSCC. [24] Η κύρια θεραπεία γίνεται συνήθως με σισπλατίνη και ετοποσίδη. Στην Ιαπωνία, η κύρια θεραπεία πραγματοποιείται με ιρινοτεκάνη και σισπλατίνη. Όταν η κύρια περιοχή είναι στο δέρμα, αναφέρεται ως καρκίνωμα κυττάρων Merkel . 

Εξωπνευμονικό μικροκυτταρικό καρκίνωμα εντοπισμένο στους λεμφαδένες Επεξεργασία

Πρόκειται για έναν εξαιρετικά σπάνιο τύπο μικροκυτταρικού καρκινώματος και ελάχιστες σχετικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην επιστημονική κοινότητα. Φαίνεται να εμφανίζεται μόνο σε έναν ή περισσότερους λεμφαδένες, και πουθενά αλλού στο σώμα. Η θεραπεία είναι παρόμοια με αυτήν για το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα, αλλά τα ποσοστά επιβίωσης είναι πολύ υψηλότερο από άλλες μορφές μικροκυτταρικο'υ καρκινώματος. [25]

Μικροκυτταρικό καρκίνωμα του προστάτη Επεξεργασία

Στον προστάτη, το μικροκυτταρικό καρκίνωμα (SCCP) είναι σπάνια μορφή καρκίνου (περίπου 1%). [26] Λόγω του γεγονότος ότι υπάρχει μικρή διακύμανση στα επίπεδα των αντιγόνων του προστάτη, αυτή η μορφή καρκίνου συνήθως διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο, μετά από μετάσταση.

Μπορεί να κάνει μετάσταση στον εγκέφαλο. [27]

Γενετική Επεξεργασία

Το γονίδιο ΤΡ53 μεταλλάσσεται στο 70 έως 90% των SCLC. Η οδός RB1 και το ρετινοβλάστωμα απενεργοποιούνται στα περισσότερα SCLC. Το PTEN μεταλλάσσεται σε ποσοστά κυμαινόμενα από 2 έως 10%. Οι ενισχύσεις MYC και η ενίσχυση των μελών της οικογένειας MYC ανευρίσκονται στο 30% των SCLC. Απώλεια ετεροζυγωτικότητας στον βραχίονα του χρωμοσώματος 3ρ απαντάται σε περισσότερο από το 80% των SCLC, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας του FHIT . [28] Έχουν αναφερθεί μέχρι τώρα εκατό μετατοπίσεις σε SCLCs (βλ. "Mitelman Database" [29] και τον Atlas of Genetics and Cytogenetics in Oncology and Haematology [30] ).

Διάγνωση Επεξεργασία

Οταν είναι:

  • Εντοπισμένος: ο καρκίνος περιορίζεται στον πνεύμονα (γνωστός και ως SCLC περιορισμένου σταδίου).
  • Περιφερειακός: ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε λεμφαδένες (ή αδένες) μέσα στο στήθος (μεταξύ SCLC περιορισμένου και εκτεταμένου σταδίου). Οι λεμφαδένες δρουν ως σύστημα φιλτραρίσματος έξω από τον πνεύμονα, συλλέγοντας καρκινικά κύτταρα που αρχίζουν να μεταναστεύουν από τον πνεύμονα.
  • Μακράν: ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί (ή μετασταθεί) σε άλλα μέρη του σώματος (γνωστός και ως: εκτεταμένο στάδιο SCLC). [31]

Κατά τη στιγμή της διάγνωσης, το 60-70% των ατόμων έχουν ήδη μεταστάσεις. [19]

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα είναι μη διαφοροποιημένο νεόπλασμα που αποτελείται από πρωτοεμφανιζόμενα κύτταρα Όπως υποδηλώνει το όνομα, τα κύτταρα στο μικροκυτταρικό καρκίνωμα είναι μικρότερα από τα κανονικά κύτταρα και μόλις έχουν χώρο για οποιοδήποτε κυτταρόπλασμα. Μερικοί ερευνητές το ερμηνεύουν ως αποτυχία του μηχανισμού που ελέγχει το μέγεθος των κυττάρων. [32]

Θεραπεία Επεξεργασία

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα αντιμετωπίζεται συνήθως με συνδυασμό δύο φαρμάκων, ο οποίος είναι πιο αποτελεσματικός από ένα μόνο φάρμακο.

Χημειοθεραπεία Επεξεργασία

  1. Σισπλατίνη και ετοποσίδη ,
  2. Καρβοπλατίνη και ετοποσίδη .

Αντίσταση στη σισπλατίνη Επεξεργασία

Το φάρμακο πακλιταξέλη μπορεί να είναι χρήσιμο στη θεραπεία καρκίνου ανθεκτικού στη σισπλατίνη. Περίπου το 68,1% των ανθεκτικών σε σισπλατίνη κυττάρων φαίνεται να είναι ευαίσθητα στην πακλιταξέλη και το 66,7% των ανθεκτικών στην πακλιταξέλη κύτταρα στην σισπλατίνη. Ο μηχανισμός αυτής της δραστηριότητας είναι άγνωστος. [33] Η χημειοθεραπεία με βάση την πακλιταξέλη έδειξε μέτρια δραστηριότητα σε ασθενείς με SCLC ανθεκτική τόσο στη χημειοθεραπεία με βάση την ετοποσίδη όσο και την καμπτοθεκίνη. [34] Η νέα ουσία lurbinectedin είναι χρήσιμη στο υποτροπιάζον SCLC και αναμένει την έγκριση του FDA.

Ανοσοθεραπεία Επεξεργασία

Πρόσφατα, η FDA ενέκρινε δύο ανοσοθεραπείες για καρκίνο του πνεύμονα μικρών κυττάρων:

1. Nivolumab (Opdivo), [35] [36] και

2. Atezolizumab (Tecentriq) [37] [38]

Αμφισβήτηση χρηματοδότησης Επεξεργασία

Η θεραπεία με Tecentriq κοστίζει κατά μέσο όρο 13.200 $ ανά μήνα, ανάλογα με το πρόγραμμα δοσολογίας. [39] Παρά τα ενημερωμένα στοιχεία που δείχνουν ότι 30% περισσότεροι άνθρωποι με εκτεταμένο μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνεύμονα παραμένουν ζωντανοί μετά από 24 μήνες σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία, [40] ο Καναδικός ρυθμιστής είχε απορρίψει να χρηματοδοτήσει την Tecentriq για εκτεταμένο μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα εκτεταμένου σταδίου "ως υπερβολικά δαπανηρή "ακολουθούμενο από το Ηνωμένο Βασίλειο, επικαλούμενο επίσης την" οικονομική σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας ". [41] [42]

Ακτινοθεραπεία Επεξεργασία

Η θωρακική ακτινοβολία βοηθά τους ασθενείς με SCLC να ζουν περισσότερο σκοτώνοντας καρκινικά κύτταρα και βοηθώντας στην πρόληψη της επανεμφάνισης καρκίνου. [43] Ένας άλλος τύπος ακτινοβολίας, η προφυλακτική κρανιακή ακτινοβολία, αποτρέπει την υποτροπή του κεντρικού νευρικού συστήματος και μπορεί να βελτιώσει την επιβίωση σε ασθενείς με καλή κατάσταση υγείας που είχαν πλήρη απόκριση ή πολύ καλή μερική απόκριση στη χημειοακτινοβολία σε LD ή χημειοθεραπεία σε ED. [44]

Σε περίπτωση υποτροπής Επεξεργασία

Εάν το μικροκυτταρικό καρκίνωμα των πνευμόνων επανέλθει μετά τη θεραπεία, ο ακόλουθος συνδυασμός φαρμάκων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία διάσωσης: [45]

  1. Κυκλοφωσφαμίδη (Cytoxan, Procytox),
  2. Δοξορουμπικίνη (αδριαμυκίνη) και
  3. Βινκριστίνη (Oncovin)
  4. Πακλιταξέλη (ταξόλη)
  5. Irinotecan (Camptosar) [46]

Σύμφωνα με τις τρέχουσες οδηγίες, οι ασθενείς που υποτροπιάζουν > 6 μήνες από την αρχική θεραπεία θα πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία με το αρχικό σχήμα χημειοθεραπείας. Για ασθενείς που υποτροπιάζουν σε <6 μήνες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί χημειοθεραπεία ενός παράγοντα είτε θεραπεία δεύτερης γραμμής τοποτεκάνης είτε πακλιταξέλη. [47]

Νέοι παράγοντες Επεξεργασία

Αρκετοί νεότεροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της τεμοζολομίδης και της βενδαμουστίνης, έχουν δραστηριότητα σε υποτροπιάζουσα SCLC. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τεμοζολομίδη απέδωσε ρυθμό απόκρισης 38% για εγκεφαλικές μεταστάσεις λόγω SCLC. [47]

Σε μια κλινική δοκιμή 50 ασθενών, ο συνδυασμός Olaparib και Temozolomide σε υποτροπιάζον μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα απέδωσε συνολικό ποσοστό απόκρισης 41,7%, μέση επιβίωση χωρίς εξέλιξη 4,2 μήνες και η συνολική επιβίωση ήταν 8,5 μήνες. [48]

Η λουρμινονεκτίνη είναι ο πιο πολλά υποσχόμενος νέος παράγοντας που αύξησε σημαντικά το συνολικό ποσοστό επιβίωσης σε υποτροπιάζοντες καρκινικούς μικροκυτταρικούς πνεύμονες μεταξύ ασθενών με ευαίσθητες ασθένειες. Ως μεμονωμένος παράγοντας, η λουρμινονεκτίνη εμφάνισε τα εξής αποτελέσματα:

  • Συνολικό ποσοστό επιβίωσης 15,2 μηνών για ευαίσθητη νόσο (διάστημα χωρίς χημειοθεραπεία ≥ 90 ημερών) με ποσοστό ελέγχου νόσου 79,3% και συνολικό ποσοστό απόκρισης 46,6% και
  • Συνολικό ποσοστό επιβίωσης 5,1 μηνών για ανθεκτικό (διάστημα χωρίς χημειοθεραπεία <90 ημερών) με ποσοστό ελέγχου νόσου 46,8% και συνολικό ποσοστό απόκρισης 21,3%. [49]

Η λουρμινονεκτίνη διερευνάται επίσης σε συνδυασμό με τη δοξορουβικίνη ως θεραπεία δεύτερης γραμμής σε μια τυχαιοποιημένη δοκιμή φάσης 3. Ενώ η συνολική επιβίωση σε αυτή τη δοκιμή δεν είναι ακόμη γνωστή, τα ποσοστά απόκρισης στη δεύτερη γραμμή ήταν

  • 91,7% σε ευαίσθητη νόσο με μέση επιβίωση χωρίς πρόοδο 5,8 μηνών και
  • 33,3% σε ανθεκτική νόσο με μέση χωρίς πρόοδο 3,5 μήνες. [50]

Το Lurbinectedin είναι προς το παρόν διαθέσιμο στις ΗΠΑ στο πλαίσιο του προγράμματος διευρυμένης πρόσβασης (EAP). [51] [50] [52]

Το Trilaciclib, αναστολέας CKD4 / 6, μειώνει την προκαλούμενη από χημειοθεραπεία τοξικότητα σε ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία για μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα.[53] [54] [55] Η παραγωγός εταιρεία της Trilaciclib, η G1 Therapeutics, καθιστά το φάρμακο διαθέσιμο στις ΗΠΑ υπό εκτεταμένη πρόσβαση, ενώ ο FDA εξετάζει τη νέα εφαρμογή ναρκωτικών (NDA). Αναμένεται απόφαση έγκρισης για την NDA έως τις 15 Φεβρουαρίου 2021. [56] Στις 12 Φεβρουαρίου 2021, η FDA ενέκρινε το trilaciclib (επωνυμία Cosela ) ως θεραπεία για τη μείωση της συχνότητας της μυελοκαταστολής που προκαλείται από χημειοθεραπεία για ασθενείς που λαμβάνουν συγκεκριμένους τύπους χημειοθεραπείας για μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα σε εκτεταμένο στάδιο. [57]

Πρόγνωση Επεξεργασία

Τα ποσοστά επιβίωσης 5 ετών γιαμικροκυτταρικό καρκίνωμα των πνευμόνων (εκτεταμένο και περιορισμένο) κυμαίνονται μεταξύ 3,6% και 32,2% για τις γυναίκες και μεταξύ 2,2% και 24,5% για τους άνδρες [58] Το σχετικό ποσοστό επιβίωσης 5 ετών και για τα δύο φύλα αυξήθηκε από 3,6% το 1975 σε 6,7% το 2014. [59]

Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα ανταποκρίνεται πολύ στη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία, και συγκεκριμένα σε σχήματα που βασίζονται σε παράγοντες που περιέχουν λευκόχρυσο. Ωστόσο, τα περισσότερα άτομα με υποτροπή της νόσου και η μέση επιβίωση παραμένουν χαμηλά. Τα συνολικά ποσοστά επίπτωσης και θνησιμότητας του SCLC στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. [60]

 
Γράφημα πίτας που δείχνει τη συχνότητα εμφάνισης μικροκυτταρικού καρκινώματος (εμφανίζεται με κόκκινο χρώμα στα δεξιά), σε σύγκριση με άλλους τύπους καρκίνου του πνεύμονα, με κλάσματα καπνιστών έναντι μη καπνιστών να εμφανίζονται για κάθε τύπο. [61]

Σε ασθένεια περιορισμένου σταδίου, το σχετικό ποσοστό επιβίωσης 5 ετών (και τα δύο φύλα, όλες οι φυλές, όλες τις ηλικίες) είναι 21,3%. Ωστόσο, οι γυναίκες έχουν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης 5 ετών, 26,9%, και οι άνδρες έχουν χαμηλότερα ποσοστά επιβίωσης, 21,3%. [62]

Η πρόγνωση είναι πολύ πιο ζοφερή στο μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα σε προχωρημένο στάδιο, όπου το σχετικό ποσοστό επιβίωσης 5 ετών (και τα δύο φύλα, όλες οι φυλές, όλες οι ηλικίες) είναι 2,8%. Ωστόσο, οι γυναίκες έχουν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης 5 ετών, 3,4% και οι άνδρες έχουν χαμηλότερα ποσοστά επιβίωσης 5 ετών, 2,2%. [62]

Η μακροχρόνια επιβίωση άνω των 5 ετών μπορεί να επιτευχθεί με κατάλληλη θεραπεία. Σύμφωνα με το 17ο Παγκόσμιο Συνέδριο για τον Καρκίνο του Πνεύμονα (WCLC), «οι ασθενείς που έλαβαν ακτινοβολία στο στήθος και προφυλακτική ακτινοβόληση του κρανίου μαζί με μέσο όρο πέντε κύκλων χημειοθεραπείας θα μπορούσαν να επιτύχουν μια μέση επιβίωση άνω των 5 ετών». [63] [58]

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η μακροχρόνια επιβίωση 10+ ετών επιτυγχάνεται μόνο με χημειοθεραπεία και ακτινοβολία. [64] [65]

5ετή ποσοστά επιβίωσης Επεξεργασία

Η βάση δεδομένων SEER παρακολουθεί τα σχετικά ποσοστά επιβίωσης πενταετίας με βάση την ηλικία, το φύλο και τη φυλή και θεωρείται η πιο ακριβής πηγή πληροφοριών επιβίωσης. [66] Αυτή η βάση δεδομένων χρησιμοποιεί τους όρους "εντοπισμένο", "τοπικό" και "προχωρημένο" για να περιγράψει διάφορα στάδια μικροκυτταρικύ καρκινώματος του πνεύμονα.

Σχετικό ποσοστό επιβίωσης 5 ετών για "και τα δύο φύλα" και "όλες τις φυλές" που επηρεάζονται από

  • Το "εντοπισμένο" μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα μικρών κυττάρων είναι 28,5%.
  • Το "τοπικό" μικροκυτταρικό καρκίνωμα 14,9%. και
  • "προχωρημένο" μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα 2,9%. [58]

Ποσοστά επιβίωσης ανά φύλο Επεξεργασία

Οι γυναίκες που πάσχουν από μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα τείνουν να εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης 5 ετών από τους άνδρες. [67]

  • Εντοπισμένο: Γυναίκες - 32,2% | Άνδρες - 24,5%
  • τοπικό: Γυναίκες - 17,0% | Άνδρες - 12,3%
  • προχωρημένο: Γυναίκες - 3,6% | Άνδρες - 2,2%

Ποσοστά επιβίωσης ανά φυλή, φύλο, ηλικία Επεξεργασία

Τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με την επιβίωση των 5 ετών είναι πιο ακριβή και, σε ορισμένες περιπτώσεις, υψηλότερα όταν συνδυάζονται συγκεκριμένη φυλή και ηλικιακό εύρος με το φύλο και το στάδιο της διάγνωσης. Για παράδειγμα,

  • Μαύρο / Θηλυκό | Ηλικίες <50 (κατά τη διάγνωση) | Απόσταση (ES SCLC) | = 7,0%. [68]
  • Λευκό / Θηλυκό | Ηλικίες <50 (κατά τη διάγνωση) | Απόσταση (ES SCLC) | = 6,1% [69]

Η βάση SEER του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου διατηρεί δημόσια προσβάσιμη βάση δεδομένων για συγκεκριμένα ποσοστά επιβίωσης. [70]

Επιδημιολογία Επεξεργασία

15% των καρκίνων του πνεύμονα στις ΗΠΑ είναι αυτού του τύπου. [71] Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνευμόνων εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε καπνιστές - συνήθως σε μανιώδεις καπνιστές και σπάνια σε μη καπνιστές. [72] [73]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Advanced small cell carcinoma of the uterine cervix treated by neoadjuvant chemotherapy with irinotecan and cisplatin followed by radical surgery». Rare Tumors 3 (1): 18–20. 2011. doi:10.4081/rt.2011.e6. PMID 21464879. 
  2. «Pure small cellliterature review». Case Rep Oncol 4 (1): 88–95. 2011. doi:10.1159/000324717. PMID 21475596. 
  3. National Organization for Rare Disorders – Small Cell Lung Cancer | https://rarediseases.org/rare-diseases/small-cell-lung-cancer/
  4. SEER Cancer Stats (2016) | https://seer.cancer.gov/explorer/application.php?site=611&data_type=4&graph_type=6&compareBy=stage&chk_sex_1=1&chk_race_1=1&chk_age_range_1=1&chk_stage_101=101&advopt_precision=1&showDataFor=sex_1_and_race_1_and_age_range_1
  5. National Cancer Institute, SEER Explorer | https://seer.cancer.gov/explorer/application.php?site=611&data_type=4&graph_type=5&compareBy=sex&series=race&chk_sex_3=3&chk_race_2=2&chk_age_range_141=141&chk_stage_106=106&advopt_precision=1&showDataFor=age_range_141_and_stage_106
  6. Chan, Bryan A.; Coward, Jermaine I. G. (2013). «Chemotherapy advances in small-cell lung cancer». Journal of Thoracic Disease 5 (Suppl 5): S565–S578. doi:10.3978/j.issn.2072-1439.2013.07.43. ISSN 2072-1439. PMID 24163749. 
  7. «Staging and clinical prognostic factors for small-cell lung cancer». Cancer J 7 (5): 437–47. 2001. PMID 11693903. 
  8. Singer, Lisa; Yom, Sue S. (2015). «Consolidative radiation therapy for extensive-stage small cell lung cancer». Translational Lung Cancer Research 4 (3): 211–14. doi:10.3978/j.issn.2218-6751.2015.04.02. ISSN 2218-6751. PMID 26207205. 
  9. Mountain CF (September 1978). «Clinical biology of small cell carcinoma: relationship to surgical therapy». Semin. Oncol. 5 (3): 272–79. PMID 211638. 
  10. Shepherd FA (February 2010). «Surgery for limited stage small cell lung cancer: time to fish or cut bait». J Thorac Oncol 5 (2): 147–49. doi:10.1097/JTO.0b013e3181c8cbf5. PMID 20101141. 
  11. 11,0 11,1 Pelayo Alvarez, Marta; Westeel, Virginie; Cortés-Jofré, Marcela; Bonfill Cosp, Xavier (27 November 2013). «Chemotherapy versus best supportive care for extensive small cell lung cancer». Cochrane Database of Systematic Reviews (11): CD001990. doi:10.1002/14651858.CD001990.pub3. PMID 24282143. 
  12. Immuno-Oncology News, "FDA Approves Opdivo for Certain Patients with Advanced Small Cell Lung Cancer" | https://immuno-oncologynews.com/2018/08/21/immunotherapy-opdivo-fda-approved-some-small-cell-lung-cancer-patients/
  13. Horn, Leora; Mansfield, Aaron S.; Szczęsna, Aleksandra; Havel, Libor; Krzakowski, Maciej; Hochmair, Maximilian J.; Huemer, Florian; Losonczy, György και άλλοι. (6 December 2018). «First-Line Atezolizumab plus Chemotherapy in Extensive-Stage Small-Cell Lung Cancer». New England Journal of Medicine 379 (23): 2220–29. doi:10.1056/NEJMoa1809064. PMID 30280641. 
  14. 14,0 14,1 «Lambert-Eaton myasthenic syndrome: tumor versus nontumor forms». Ann. N. Y. Acad. Sci. 1132 (1): 129–34. 2008. doi:10.1196/annals.1405.030. PMID 18567862. Bibcode2008NYASA1132..129T. 
  15. The Mesothelioma Center | https://www.asbestos.com/mesothelioma/small-cell/
  16. «Friedrich Feyrter: a precise intellect in a diffuse system». Neuroendocrinology 83 (5–6): 394–404. 2006. doi:10.1159/000096050. PMID 17028417. 
  17. 17,0 17,1 Mitchell, Richard Sheppard· Kumar, Vinay (2007). «Ch. 13, box on morphology of small-cell lung carcinoma». Robbins Basic Pathology (8th έκδοση). Philadelphia: Saunders. ISBN 978-1-4160-2973-1. 
  18. Cotran, Ramzi S.· Kumar, Vinay (2005). Robbins and Cotran pathologic basis of disease. St. Louis, Mo: Elsevier Saunders. σελ. 759. ISBN 978-0-7216-0187-8. 
  19. 19,0 19,1 Tammela, Tuomas; Sage, Julien (2020). «Investigating Tumor Heterogeneity in Mouse Models». Annual Review of Cancer Biology 4: 99–119. doi:10.1146/annurev-cancerbio-030419-033413. 
  20. Travis, William D, επιμ. (2004). Pathology and Genetics of Tumours of the Lung, Pleura, Thymus and Heart (PDF). World Health Organization Classification of Tumours. Lyon: IARC Press. ISBN 978-92-832-2418-1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2010. 
  21. «Combined small-cell carcinoma of the lung with quadripartite differentiation of epithelial, neuroendocrine, skeletal muscle, and myofibroblastic type». Virchows Arch. 458 (4): 497–503. April 2011. doi:10.1007/s00428-010-1011-8. PMID 21210145. 
  22. «A combined small cell carcinoma of the lung containing three components: small cell, spindle cell and squamous cell carcinoma». Eur J Cardiothorac Surg 26 (5): 1047–49. November 2004. doi:10.1016/j.ejcts.2004.08.002. PMID 15519208. 
  23. Ismaili N (November 2011). «A rare bladder cancer – small cell carcinoma: review and update». Orphanet Journal of Rare Diseases 6 (75): 75. doi:10.1186/1750-1172-6-75. PMID 22078012. 
  24. Extrapulmonary Small Cell Carcinoma στο eMedicine
  25. Cicin, Irfan; Usta, Ufuk; Karagol, Hakan; Uzunoglu, Sernaz; Kocak, Zafer (2009). «Extrapulmonary small cell carcinoma localized in lymph nodes: Is it a different clinical entity?». Acta Oncologica 48 (3): 354–60. doi:10.1080/02841860802495370. PMID 18979286. 
  26. «Small-cell carcinoma of the prostate». Journal of the Royal Society of Medicine 90 (6): 340–41. June 1997. doi:10.1177/014107689709000615. PMID 9227387. 
  27. «Brain metastasis from prostate small-cell carcinoma: not to be neglected». Can J Neurol Sci 29 (4): 375–77. November 2002. doi:10.1017/S0317167100002250. PMID 12463494. https://archive.org/details/sim_canadian-journal-of-neurological-sciences_2002-11_29_4/page/375. 
  28. «Lung: Translocations in Small Cell Carcinoma». atlasgeneticsoncology.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2018. 
  29. «Mitelman Database of Chromosome Aberrations and Gene Fusions in Cancer». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2016. 
  30. «Atlas of Genetics and Cytogenetics in Oncology and Haematology». atlasgeneticsoncology.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2011. 
  31. Lung Cancer – Cleveland Clinic | https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4375-lung-cancer
  32. Leslie M (November 2011). «Mysteries of the cell. How does a cell know its size?». Science 334 (6059): 1047–48. doi:10.1126/science.334.6059.1047. PMID 22116854. 
  33. Stordal, B.; Pavlakis, N.; Davey, R. (December 2007). «A systematic review of platinum and taxane resistance from bench to clinic: an inverse relationship». Cancer Treat. Rev. 33 (8): 688–703. doi:10.1016/j.ctrv.2007.07.013. PMID 17881133. http://doras.dcu.ie/2190/1/StordalCTR2007-Paclitaxel.pdf. 
  34. Kim, S. H., Kim, M. J., Kim, Y. J., Chang, H., Kim, J. W., Lee, J. O., Lee, K. W., Kim, J. H., Bang, S. M., & Lee, J. S. (2017). Paclitaxel as third-line chemotherapy for small cell lung cancer failing both etoposide- and camptothecin-based chemotherapy. Medicine, 96(42), e8176. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000008176
  35. «FDA Approves Opdivo for Small Cell Lung Cancer Treatment». Cure Today. 
  36. FDA Approves Opdivo (Nivolumab) for Small Cell Lung Cancer | https://www.cancer.org/latest-news/fda-approves-opdivo-nivolumab-for-small-cell-lung-cancer.html
  37. FDA approves atezolizumab for extensive-stage small cell lung cancer | https://www.fda.gov/Drugs/InformationOnDrugs/ApprovedDrugs/ucm633814.htm
  38. Concurrent Tecentriq Adds First Survival Benefit Seen in Small Cell Lung Cancer in 20 Years | https://www.curetoday.com/articles/concurrent-tecentriq-adds-first-survival-benefit-seen-in-small-cell-lung-cancer-in-20-years Αρχειοθετήθηκε 2019-12-31 στο Wayback Machine.
  39. Drugs.com – What is the cost of Tecentriq?| https://www.drugs.com/medical-answers/cost-tecentriq-3064818/
  40. Tecentriq: "Updated exploratory OS analysis" | https://www.tecentriq-hcp.com/sclc/clinical-data-efficacy/study-efficacy.html
  41. Reuters, "Canadian regulator considers changes to new drug pricing plan", Feb 20, 2020. https://ca.reuters.com/article/domesticNews/idCAKBN20E2LI
  42. Reuters, "NICE Cites Cost in Deciding Against Atezolizumab for Frontline Advanced Small Cell Lung Cancer", Jan 6, 2020 https://www.onclive.com/web-exclusives/nice-cites-cost-in-deciding-against-atezolizumab-for-frontline-advanced-small-cell-lung-cancer Αρχειοθετήθηκε 2020-02-22 στο Wayback Machine.
  43. https://www.cancer.org/latest-news/study-chest-radiation-helps-small-cell-lung-cancer-patients-live-longer.html
  44. https://www.cancer.gov/types/lung/hp/small-cell-lung-treatment-pdq
  45. [[Treatment for Small Cell Lung Cancer, Canadian Cancer Society|http://www.cancer.ca/en/cancer-information/cancer-type/lung/treatment/treatment-for-small-cell-lung-cancer/?region=nu
  46. Mouri, Atsuto; Yamaguchi, Ou; Miyauchi, Sachiko; Shiono, Ayako; Utsugi, Harue; Nishihara, Fuyumi; Murayama, Yoshitake; Kagamu, Hiroshi και άλλοι. (January 2019). «Combination therapy with carboplatin and paclitaxel for small cell lung cancer». Respiratory Investigation 57 (1): 34–39. doi:10.1016/j.resinv.2018.09.004. PMID 30528688. 
  47. 47,0 47,1 Qin, Angel; Kalemkerian, Gregory P. (June 2018). «Treatment Options for Relapsed Small-Cell Lung Cancer: What Progress Have We Made?». Journal of Oncology Practice 14 (6): 369–70. doi:10.1200/JOP.18.00278. PMID 29894661. 
  48. Combination Olaparib and Temozolomide in Relapsed Small-Cell Lung Cancer, Cancer Discovery, October 2019. - American Association for Cancer Research https://cancerdiscovery.aacrjournals.org/content/9/10/1372
  49. Efficacy and safety profile of lurbinectedin in second-line SCLC patients: Results from a phase II single-agent trial. | https://meetinglibrary.asco.org/record/173489/abstract
  50. 50,0 50,1 Calvo, E.; Moreno, V.; Flynn, M.; Holgado, E.; Olmedo, M.E.; Lopez Criado, M.P.; Kahatt, C.; Lopez-Vilariño, J.A. και άλλοι. (October 2017). «Antitumor activity of lurbinectedin (PM01183) and doxorubicin in relapsed small-cell lung cancer: results from a phase I study». Annals of Oncology 28 (10): 2559–66. doi:10.1093/annonc/mdx357. PMID 28961837. 
  51. Emas, Bionical. «PharmaMar and Bionical Emas Launch Expanded Access Program for Lurbinectedin in Relapsed Small Cell Lung Cancer in the U.S.». www.prnewswire.com. 
  52. Farago, Anna F; Drapkin, Benjamin J; Lopez-Vilarino de Ramos, Jose Antonio; Galmarini, Carlos M; Núñez, Rafael; Kahatt, Carmen; Paz-Ares, Luis (January 2019). «ATLANTIS: a Phase III study of lurbinectedin/doxorubicin versus topotecan or cyclophosphamide/doxorubicin/vincristine in patients with small-cell lung cancer who have failed one prior platinum-containing line». Future Oncology 15 (3): 231–39. doi:10.2217/fon-2018-0597. PMID 30362375. 
  53. Weiss, J. M.; Csoszi, T.; Maglakelidze, M.; Hoyer, R. J.; Beck, J. T.; Gomez, M. Domine; Lowczak, A.; Aljumaily, R. και άλλοι. (2019-10-01). «Myelopreservation with the CDK4/6 inhibitor trilaciclib in patients with small-cell lung cancer receiving first-line chemotherapy: a phase Ib/randomized phase II trial» (στα αγγλικά). Annals of Oncology 30 (10): 1613–21. doi:10.1093/annonc/mdz278. ISSN 0923-7534. PMID 31504118. PMC 6857609. https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534(19)60981-6/abstract. 
  54. «FDA Grants Priority Review to Trilaciclib to Treat Patients with SCLC». Cancer Network. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2020. 
  55. «Trilaciclib | intravenous CDK4/6 inhibitor | G1 Therapeutics, Inc». www.g1therapeutics.com. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2020. 
  56. staff, By. «FDA Grants Priority Review of Trilaciclib for Treating Small Cell Lung Cancer». www.uspharmacist.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2020. 
  57. Commissioner, Office of the (12 Φεβρουαρίου 2021). «FDA Approves Drug to Reduce Bone Marrow Suppression Caused by Chemotherapy». FDA (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2021. 
  58. 58,0 58,1 58,2 the SEER Cancer Statistics Review 1975-2015 | https://seer.cancer.gov/csr/1975_2015/browse_csr.php?sectionSEL=15&pageSEL=sect_15_table.13
  59. https://seer.cancer.gov/archive/csr/1975_2015/browse_csr.php?sectionSEL=15&pageSEL=sect_15_table.13
  60. [https://www.oncolink.org/healthcare-professionals/nci/pqid-CDR00000629452%7C[νεκρός σύνδεσμος] National Cancer Institute: Small Cell Lung Cancer Treatment
  61. Smokers defined as current or former smoker of more than 1 year of duration. See image page in Commons for percentages in numbers. Reference:
  62. 62,0 62,1 [2016 Cancer Stats by SEER | https://seer.cancer.gov/explorer/application.php?site=611&data_type=4&graph_type=6&compareBy=stage&chk_sex_2=2&chk_race_1=1&chk_age_range_1=1&chk_stage_104=104&advopt_precision=1&showDataFor=sex_2_and_race_1_and_age_range_1
  63. Medscape "Exceptional SCLC Survivors: 5-Year Median Survival", Dec 20, 2016. | https://www.medscape.com/viewarticle/873492
  64. https://www.self.com/story/lung-cancer
  65. Extensive Stage SCLC survivor Montessa M. Lee was presenting during 2019 IASLC | https://www.iaslc.org/news/focus-immunotherapy-and-patient-perspective-highlight-iaslc-2019-small-cell-lung-cancer-meetin Αρχειοθετήθηκε 2019-05-01 στο Wayback Machine.]]
  66. 5-Year Relative Survival (Percent) 2008–2014 by Stage at Diagnosis | https://seer.cancer.gov/csr/1975_2015/browse_csr.php?sectionSEL=15&pageSEL=sect_15_table.13#table5
  67. «Browse the Tables and Figures – SEER Cancer Statistics Review (CSR) 1975–2015». 
  68. [SEER Database, Cancer Survival Rates | https://seer.cancer.gov/explorer/application.php?site=611&data_type=4&graph_type=5&compareBy=age_range&series=sex&chk_sex_3=3&chk_race_3=3&chk_age_range_9=9&chk_stage_106=106&advopt_precision=1&advopt_show_se=on&advopt_show_ci=on&showDataFor=race_3_and_stage_106]
  69. [SEER Database, Cancer Survival Rates | https://seer.cancer.gov/explorer/application.php?site=611&data_type=4&graph_type=5&compareBy=age_range&series=sex&chk_sex_3=3&chk_race_8=8&chk_age_range_9=9&chk_stage_106=106&advopt_precision=1&advopt_show_se=on&advopt_show_ci=on&showDataFor=race_8_and_stage_106]
  70. [SEER Small Cell Lung Cancer Survival Rates | https://seer.cancer.gov/explorer/application.php?site=611&data_type=4&graph_type=6&compareBy=stage&chk_sex_3=3&chk_race_1=1&chk_age_range_1=1&chk_stage_101=101&advopt_precision=1&showDataFor=sex_3_and_race_1_and_age_range_1]
  71. World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. σελίδες Chapter 5.1. ISBN 978-9283204299. 
  72. Ettinger, DS; Aisner, J (1 October 2006). «Changing face of small-cell lung cancer: real and artifact.». Journal of Clinical Oncology 24 (28): 4526–27. doi:10.1200/jco.2006.07.3841. PMID 17008688. https://archive.org/details/sim_journal-of-clinical-oncology_2006-10-01_24_28/page/4526. 
  73. Muscat, JE; Wynder, EL (6 January 1995). «Lung cancer pathology in smokers, ex-smokers and never smokers.». Cancer Letters 88 (1): 1–5. doi:10.1016/0304-3835(94)03608-l. PMID 7850764.