Νεφέλωμα του Μικρού Αλτήρα

πλανητικό νεφέλωμα στον αστερισμό Περσέα
(Ανακατεύθυνση από Μικρό νεφέλωμα Κλεψύδρας)

Συντεταγμένες: Sky map 01h 42.4m 00s, +51° 34′ 00″

Το Νεφέλωμα του Μικρού Αλτήρα (γνωστό και ως Μεσιέ 76, NGC 650/651, «Νεφέλωμα Barbell» και «Νεφέλωμα Cork») [1] είναι πλανητικό νεφέλωμα σε απόσταση περίπου 3.400 ετών φωτός στον αστερισμό Περσέα. Είναι ένα από τα αχνότερα αντικείμενα Μεσιέ.

Το πλανητικό νεφέλωμα Μεσιέ 76

Ιστορικό Επεξεργασία

Το Μεσιέ 76 ανακαλύφθηκε από τον Πιέρ Μεσαίν στις 5 Σεπτεμβρίου 1780. Ο λόρδος Ρος το θεώρησε λανθασμένα ως «σπειροειδές νεφέλωμα». Ο πρώτος που το αναγνώρισε ως πλανητικό νεφέλωμα ήταν ο αστρονόμος Heber Doust Curtis. Όμως, υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό το γεγονός καθώς ο Isaac Roberts πρότεινε ότι το Μεσιέ 76 είναι ίδιο με το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα (Μεσιέ 57) με τη διαφορά ότι φαίνεται από το πλάι.[2]

Ονομασία Επεξεργασία

Το Νεφέλωμα του Μικρού Αλτήρα αντλεί το όνομά του από το Νεφέλωμα του Αλτήρα (Μ27), με το οποίο και μοιάζει. Επιπλέον είναι γνωστό ως νεφέλωμα Barbell, νεφέλωμα Πεταλούδα και νεφέλωμα Cork. Αρχικά θεωρείτο ότι το αποτελούσαν δύο ξεχωριστά νεφελώματα εκπομπής και γι´αυτό τον λόγο έχει δύο αριθμούς στο New General Catalogue, 650 και 651.

Απόσταση Επεξεργασία

Η απόσταση του Μ76, όπως και πολλών άλλων πλανητικών νεφελωμάτων, δεν έχει καθοριστεί με ακρίβεια, με τιμές που κυμαίνονται στην περίπτωση του Μ76 από 1.700 έως 15.000 έτη φωτός. Η απόσταση του Μ76 προς το παρόν υπολογίζεται μεταξύ 2.500 και 3.500 ετών φωτός.[3]

Χαρακτηριστικά Επεξεργασία

Πιθανότατα, το Μεσιέ 76 αποτελείται από ένα λαμπρό, ελαφρά ελλειπτικό δακτυλίδι, που φαίνεται από το πλάι και φαίνεται να επεκτείνεται με 42 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, και από τα «φτερά», δηλαδή αέρια με χαμηλότερη επιφανειακή φωτεινότητα. Τέλος, βρίσκεται μία αχνή άλως με διάμετρο περίπου 290’’. Μάλλον αποτελεί υλικό που απομακρύνθηκε με τη μορφή αστρικού ανέμου όταν το κεντρικό άστρο βρισκόταν στη φάση του ερυθρού γίγαντα.

Η δομή του Μ76 ταξινομείται ως διπολικό πλανητικό νεφέλωμα (BPNe).[4]

Ανάλογα με την απόστασή του το μήκος του κεντρικού δακτυλιδιού κυμαίνεται από 0,7 έτη φωτός μέχρι 6,5 έτη φωτός με την απόσταση γύρω στα 2.500 έτη φωτός φτάνει τα 1,2 έτη φωτός,[5] ενώ τα «φτερά» έχουν διάμετρο περίπου 2,3 έτη φωτός.

Το Μεσιέ 76 έχει οπτικό φαινόμενο μέγεθος +10,1 και το κεντρικό άστρο ή πυρήνας πλανητικού νεφελώματος (PNN) έχει φαινόμενο μέγεθος +15,9.[1] Το άστρο έχει θερμοκρασία περίπου 70.000 βαθμούς Κελσίου.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 «M 76 -- Planetary Nebula». Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. [νεκρός σύνδεσμος]
  2. «Messier 76». The SEDS Messier Catalog Webpages. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2010. 
  3. Philips, J.P. (2005). «The distances of highly evolved planetary nebulae». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (Royal Astronomical Society) 357: 619–625. doi:10.1111/j.1365-2966.2005.08676.x. http://adsabs.harvard.edu/abs/2005MNRAS.357..619P. Ανακτήθηκε στις 2010-25-01. 
  4. Philips, J.P. (2008). «The visual and mid-infrared properties of the bipolar planetary nebula NGC 650-1». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (Royal Astronomical Society) 391: 52–62. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13886.x. http://adsabs.harvard.edu/abs/2008MNRAS.391...52R. Ανακτήθηκε στις 2010-25-01. 
  5. Philips, J.P. (2002). «The Distances of Planetary Nebulae: A Scale Based upon Nearby Sources». Astrophysical Journal Supplement Series (American Astronomical Society) 139: 199–217. doi:10.1086/338028. http://adsabs.harvard.edu/abs/2002ApJS..139..199P. Ανακτήθηκε στις 2010-25-01. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία