Βικιπαίδεια

Μισάκ Μανουσιάν

(Ανακατεύθυνση από Μισσάκ Μανουτσιάν)

Ο Μισάκ Μανουσιάν (αρμενικά: Միսաք Մանուշեան‎‎, 1η Σεπτεμβρίου 1906 - 21 Φεβρουαρίου 1944) ήταν Γαλλοαρμένιος ποιητής και κομουνιστής ακτιβιστής. Επιζών της Αρμενικής Γενοκτονίας, μετακόμισε στη Γαλλία από ένα ορφανοτροφείο στον Λίβανο το 1925[16]. Ήταν ενεργός σε κομουνιστικούς αρμενικούς λογοτεχνικούς κύκλους[17].

Μισάκ Μανουσιάν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Միսաք Մանուշեան (Western Armenian)
Γέννηση1  Σεπτεμβρίου 1909[1]
Αντίγιαμαν[2]
Θάνατος21  Φεβρουαρίου 1944[3][4][2]
Fort Mont-Valérien
Αιτία θανάτουτραύμα από πυροβολισμό
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή[2]
Τόπος ταφήςΠαρισινό νεκροταφείο του Ιβρί (48°48′47″ s. š., 2°22′11″ v. d.) και Πάνθεον
ΚατοικίαΑντίγιαμαν (1909–1915)
Τζουνίγια (1922–1924)
15ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού (1925–1927)
Γαλλία (1924–1944)[5]
Σατεναί-Μαλαμπρί (1931–1933)[6]
14ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού (από 1933)
Λα Σένε-σουρ-Μερ (1924–1925)
Γκαζιαντέπ (1918–1922)
5ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού (1929–1931)
Colpo (1939–1940)
Γκενγκάν (από 1940)
ΕθνικότηταΑρμένιοι[7][2]
ΨευδώνυμοGeorges, Ա. Մանուշ και Մ. Ասուրեան
ΠαρατσούκλιMichel Manouchian και Manouche
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςAρμενικά
Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής[2]
δημοσιογράφος
συνδικαλιστής
αγωνιστής της Γαλλικής αντίστασης[8]
πολιτικός[9]
μεταφραστής
lathe operator
επιπλοποιός
ΕργοδότηςTchank (1930–1931)
Zangou (1935–1937)[2]
Hog (1935)
Citroën (από 1927)
Ayk (1922–1923)
Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée (1924–1925)
Gévelot extrusion (1925–1926)
Anahit (1931–1935)
Gnome et Rhône (από Δεκαετία του 1930)
Panvor
Επηρεάστηκε απόVahan Tekeyan
Daniel Varujan
Μισάκ Μετσαρέντς
Σαρλ Μπωντλαίρ
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΓαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα
Οικογένεια
ΣύζυγοςMélinée Manouchian (1936–1944)[10]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμααρχισυντάκτης (1935–1937, Zangou)
αρχισυντάκτης (1930–1931, Tchank)
διευθυντής (1938–1939, d:Q90819950)
secretary (1935–1937, Armenian Relief Committee - French section)
διοικητής (Αύγουστος 1943 – Νοέμβριος 1943, FTP-MOI de la région parisienne)[11]
tech lead manager (Ιουλίου 1943 – Αύγουστος 1943, FTP-MOI de la région parisienne)[11]
ΒραβεύσειςΜετάλλιο της Αντίστασης (18  Μαρτίου 1970)[12]
βραβείο Mort pour la France (1971)[13]
Μετάλλιο της Αντίστασης (31  Μαρτίου 1947)[14][15]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
Η "Κόκκινη Αφίσα" δείχνει τα μέλη της ομάδας και τα "εγκλήματά" τους, που δημοσιεύθηκαν από τους Ναζί και τη γαλλική αστυνομία

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, έγινε στρατιωτικός επίτροπος της FTP-MOI, μιας ομάδας αποτελούμενης από Ευρωπαίους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων πολλών Εβραίων, στην περιοχή του Παρισιού, που πραγματοποίησε δολοφονίες και βομβαρδισμούς ναζιστικών στόχων. Σύμφωνα με έναν συγγραφέα, η ομάδα Μανουσιάν ήταν η πιο ενεργή ομάδα Γαλλικής Αντίστασης [18]. Ο Μανουσιάν και πολλοί από τους συντρόφους του συνελήφθησαν τον Νοέμβριο του 1943 και εκτελέστηκαν από τους Ναζί στο Μον Βαλεριέν στις 21 Φεβρουαρίου 1944. Θεωρείται ήρωας της Γαλλικής Αντίστασης. [19] [20]

Τα πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Ο Μανουσιάν γεννήθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 1906 στο Αντιγιαμάν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε μια αρμενική οικογένεια αγροτών.[21][22] Οι γονείς του σκοτώθηκαν κατά τη Γενοκτονία των Αρμενίων του 1915, αλλά αυτός και ο αδελφός του, Καραμπέτ, κατάφεραν να επιβιώσουν.[23] [24]

Στις αρχές της δεκαετίας του '20 εγκαταστάθηκε σε ορφανοτροφείο στη Τζουνιέχ του Λιβάνου (στη συνέχεια γαλλικό προτεκτοράτο).[21] Έλαβε εκπαίδευση εκεί και το 1925 μετακόμισε στη Γαλλία. [21][16][22]

Τελικά, ο Μανουσιάν εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου ανέλαβε δουλειά ως χειριστής τόρνου σε εργοστάσιο της Citroën.[21] Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν αυτοδίδακτος και επισκεπτόταν συχνά βιβλιοθήκες[21] στο Καρτιέ Λατέν. [16]

Προσχώρησε στη Γενική Εργατική Συνομοσπονδία, μια εθνική ένωση συνδικαλιστικών οργανώσεων, η πρώτη από τις πέντε μεγάλες γαλλικές ομοσπονδίες. Στις αρχές της δεκαετίας του '30, όταν ξεκίνησε η Μεγάλη Ύφεση, ο Μανουσιάν έχασε τη δουλειά του.

Πολιτική και λογοτεχνική σταδιοδρομία Επεξεργασία

Το 1934, ο Μανουσιάν εντάχθηκε στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα.[25] Από το 1935 έως το 1937 επιμελήθηκε την αριστερή εβδομαδιαία εφημερίδα Zangou στην αρμενική γλώσσα, που πήρε το όνομά της από ένα ποτάμι στην Αρμενία. Η εφημερίδα ήταν αντιφασιστική, αντιϊμπεριαλιστική και φιλοσοβιετική. [25]

Ο Μανουσιάν έγραφε ποίηση και, με έναν Αρμένιο φίλο, που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Σέμα (Κεγκάμ Ατματζιάν), ίδρυσε δύο κομουνιστικά λογοτεχνικά περιοδικά: τα Tchank ("Απόπειρα") και Mechagouyt ("Πολιτισμός").[26] Δημοσίευσαν άρθρα σχετικά με τη γαλλική λογοτεχνία και τον αρμενικό πολιτισμό. Οι δύο νέοι μετέφρασαν ποίηση των Μπωντλαίρ, Βερλέν και Ρεμπώ στα αρμενικά, καθιστώντας πολλά από αυτά τα έργα διαθέσιμα στα αρμενικά για πρώτη φορά. Τόσο ο Μανουσιάν όσο και ο Σέμα εγγράφηκαν στη Σορβόννη για μαθήματα λογοτεχνίας, φιλοσοφίας, οικονομικών και ιστορίας. Το επόμενο έτος, εξελέγη γραμματέας της Επιτροπής Αρωγής για την Αρμενία (HOC), μιας οργάνωσης που συνδεόταν με το MOI (Κίνημα Εργατών Μεταναστών).

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος Επεξεργασία

 
Το πορτρέτο φυλάσσεται στα Γερμανικά Ομοσπονδιακά Αρχεία και αναπαράγεται στην Κόκκινη Αφίσα.

Όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος το Σεπτέμβριο του 1939, ο Μανουσιάν, ως ξένος, εκκενώθηκε από το Παρίσι. Βρήκε δουλειά στην περιοχή Ρουέν ξανά ως χειριστής τόρνου. Μετά την ήττα του Ιουνίου 1940, επέστρεψε στο Παρίσι για να διαπιστώσει ότι οι πολιτικές του δραστηριότητες είχαν γίνει παράνομες (Οι γαλλικές Αρχές είχαν απαγορεύσει το Κομουνιστικό Κόμμα ήδη από τον Σεπτέμβριο του 1939).

Στις 22 Ιουνίου 1941, όταν ξεκίνησε η εισβολή στη Σοβιετική Ένωση από τους Ναζί, ο Μανουσιάν συνελήφθη από τη γερμανική Κατοχή σε μια αντικομουνιστική επιδρομή στο Παρίσι. Κρατούμενος σε στρατόπεδο στην Κομπιένη, με τις προσπάθειες της συζύγου του, Μελινέ Ασαντουριάν, αφέθηκε ελεύθερος μετά από μερικές εβδομάδες χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες.

Ο Μανουσιάν έγινε πολιτικός αρχηγός του αρμενικού τμήματος του MOI, αλλά λίγα είναι γνωστά για τις δραστηριότητές του μέχρι το 1943. Τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, μεταφέρθηκε στο FTP-MOI, μια ομάδα ένοπλων και σαμποτέρ.

Ο Μανουσιάν έγινε ο ηγέτης του FTP-MOI τον Ιούνιο/Αύγουστο [27] του 1943.[28] Ανέλαβε τη διοίκηση τριών αποσπασμάτων, συνολικά περίπου 50 μαχητές. Στην ομάδα Μανουσιάν αποδίδεται η δολοφονία στις 28 Σεπτεμβρίου 1943 του στρατηγού Γιούλιους Ρίτερ, βοηθού στη Γαλλία του Φριτς Ζάουκελ. Οι ομάδες Μανουσιάν πραγματοποίησαν σχεδόν τριάντα επιτυχημένες επιθέσεις κατά των γερμανικών συμφερόντων από τον Αύγουστο έως τον Νοέμβριο του 1943[29]. Ο Σαρλ Αζναβούρ και η οικογένειά του ήταν μέλη της ομάδας αντίστασης Μανουσιάν και αναγνωρίστηκαν μετά τον πόλεμο για τη διάσωση Εβραίων και Αρμενίων από τη ναζιστική δίωξη.[30]

Σύλληψη και εκτέλεση Επεξεργασία

Στις 16 Νοεμβρίου 1943 [31] οι γαλλικές αστυνομικές δυνάμεις συνέλαβαν την ομάδα Μανουσιάν[27] στο Εβρί. Η σύντροφός του, Μελινέ, κατάφερε να δραπετεύσει από την αστυνομία.[32]

Ο Μανουσιάν και οι άλλοι βασανίστηκαν για να αποκαλύψουν πληροφορίες και τελικά παραδόθηκαν στη Γερμανική Μυστική Αστυνομία (GFP). Οι 23 παραπέμφθηκαν σε μια εικονική δίκη το 1944 για λόγους προπαγάνδας πριν από την εκτέλεση.

Ο Μανουσιάν και 21 από τους συντρόφους του εκτελέστηκαν στο Μον Βαλεριέν κοντά στο Παρίσι στις 21 Φεβρουαρίου 1944.[33] [34]

Στην τελευταία του επιστολή προς τη χήρα του, ο Μανουσιάν είπε ότι τους συγχωρούσε όλους εκτός από αυτόν που μας πρόδωσε για να σώσει το τομάρι του και όσους μας πούλησαν.[35] "Υπήρξε συναίνεση ότι προδόθηκαν από έναν από αυτούς, τον Ζοζέφ Νταβίντοβιτς, ο οποίος συνελήφθη και βασανίστηκε από τους Ναζί, ο οποίος αργότερα αφέθηκε ελεύθερος και εκτελέστηκε από την Αντίσταση. Αλλά μερικοί επιζώντες αισθάνονταν επίσης ότι το Γαλλικό Κομουνιστικό Κόμμα είχε θυσιάσει τη μονάδα αρνούμενο να βγάλει εκτός Παρισιού λαθραία ζωτικής σημασίας Εβραίους μαχητές, αφότου η Γαλλική Αστυνομία άρχισε να τους παρακολουθεί".

Τον Δεκέμβριο του 2009, ανακαλύφθηκαν φωτογραφίες Γάλλων πρακτόρων Αντίστασης, που αντίκριζαν το εκτελεστικό απόσπαμα των Ναζί αξιωματικών. Ο Σερζ Κλάρσφελντ τους αναγνώρισε ως τον Μανουσιάν και τα μέλη της ομάδας του.[36] Οι φωτογραφίες εκτίθενται μόνιμα στο Μον Βαλεριέν από τον Ιούνιο του 2010. [37]

Αναγνώριση Επεξεργασία

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Αρμένιοι γίνονταν αντιληπτοί στη Γαλλία θετικά "αποκλειστικά υπό το φως της εικόνας του Μισάκ Μανουσιάν, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στη γαλλική αντιναζιστική αντίσταση".[38]

Ο Μανουσιάν είναι εξέχουσα προσωπικότητα στις διμερείς σχέσεις μεταξύ Αρμενίας και Γαλλίας.[39] Το 2007, πραγματοποιήθηκε έκθεση αφιερωμένη σε αυτόν στο Μουσείο Ζαν Μουλέν στο Παρίσι στο πλαίσιο του Έτους της Αρμενίας στη Γαλλία.[40] [41]

Στις 21 Φεβρουαρίου 2014, στην 70ή επέτειο από την εκτέλεση του Μανουσιάν και της ομάδας του, πραγματοποιήθηκε μια τελετή μνήμης στον τόπο εκτέλεσης. Στους αξιοσημείωτους παρευρισκόμενους περιλαμβάνονταν ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο Αρμένιος υπουργός Εξωτερικών Έντουαρντ Ναλμπαντιάν και ο διακεκριμένος Γαλλοαρμένιος τραγουδιστής Σαρλ Αζναβούρ.[42] [43]

Στις 13 Μαρτίου 2014, το πάρκο Μισάκ Μανουσιάν άνοιξε στο κέντρο του Ερεβάν, πρωτεύουσας της Αρμενίας, με την παρουσία των Προέδρων Σερζ Σαρκισιάν και Φρανσουά Ολάντ. [44] [45]

Στις 5 Μαρτίου 1955, ένας δρόμος ονομάστηκε Ομάδα Μανουσιάν στο 20ό διαμέρισμα του Παρισιού. [46]

Λόγω της κομουνιστικής ιδεολογίας του, ο Μανουσιάν αναγνωρίστηκε αμέσως ως ήρωας στη Σοβιετική Ένωση. Η Σοβιετο-Αρμένια συγγραφέας Μαριέτα Σαγκινιάν τον περιέγραψε ως "παράδειγμα Αρμένιου, που διατήρησε την εθνικότητά του και ταυτόχρονα έγινε εργαζόμενος με συνείδηση της τάξης και μαχητής κομουνιστής στην υιοθετημένη του χώρα"[47]. Ο Ρώσος ποιητής Σεργκέι Σερβίνσκι τον χαιρέτισε σε άρθρο του 1956 ως "Μαχητή, Εργαζόμενο, Ποιητή".[48]

  •  
    Οδός Ομάδας Μανουσιάν, Παρίσι
  •  
    Πάρκο Μισάκ Μανουσιάν, Ερεβάν
  •  
    Ο Μανουσιάν σε ένα αρμενικό γραμματόσημο του 2015 [49]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 www.lemonde.fr/politique/article/2024/03/06/missak-manouchian-n-est-pas-mort-a-37-ans-mais-a-34-le-resistant-s-etait-vieilli-de-trois-ans-a-son-arrivee-en-france_6220442_823448.html.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Հայկական սովետական հանրագիտարան» (Aρμενικά) Γερεβάν. 1981.
  3. ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. 23557324. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0039823.
  5. ↑ www.archives-nationales.culture.gouv.fr/interview-de-denis-peschanski. Ανακτήθηκε στις 13  Φεβρουαρίου 2024.
  6. ↑ www.archives-nationales.culture.gouv.fr/interview-de-denis-peschanski.
  7. ↑ Ara Krikorian, Hraïr Heratchian: «Le dictionnaire biographique» (Γαλλικά) Μαιζόν-Αλφόρ. 2021. σελ. 365. ISBN-13 978-2-905686-93-0.
  8. ↑ maitron-fusilles-40-44.univ-paris1.fr/spip.php?article119876.
  9. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  10. ↑ maitron-en-ligne.univ-paris1.fr/spip.php?article119876.
  11. ↑ 11,0 11,1 «Le Maitron» (Γαλλικά)
  12. ↑ www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/medailles_resistance/detail_fiche.php?ref=3257064.
  13. ↑ www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_mont_valerien/detail_fiche.php?ref=1665049&debut=0.
  14. ↑ www.ordredelaliberation.fr/fr/medailles?fulltext=manouchian&items_per_page=10&sort_bef_combine=nom_ASC#resultats-medailles.
  15. ↑ www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/medailles_resistance/detail_fiche.php?ref=3320979.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 Mouradian, Claire (2010). Les Arméniens en France: du chaos à la reconnaissance (στα Γαλλικά). Editions De L'attribut. σελ. 48. ISBN 978-2916002187. 
  17. ↑ Ter Minassian, Anahide· Vidal-Naquet, Pierre (1997). Histoires croisées: diaspora, Arménie, Transcaucasie, 1880–1990 (στα Γαλλικά). Editions Parenthèses. σελ. 40. ISBN 9782863640760. 
  18. ↑ Argyle, Ray (2014). The Paris Game: Charles de Gaulle, the Liberation of Paris, and the Gamble that Won France. Dundurn. σελ. 434. ISBN 9781459722873. 
  19. ↑ «Hommage au résistant Missak Manouchian» (στα γαλλικά). Le Parisien. 15 November 2014. http://www.leparisien.fr/espace-premium/essonne-91/hommage-au-resistant-missak-manouchian-15-11-2014-4292625.php#xtref=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F. «...au héros de la résistance et militant communiste Missak Manouchian...» 
  20. ↑ de Chabalier, Blaise (16 September 2009). «Stéphane Courtois : "Manouchian fut une erreur de casting"» (στα γαλλικά). Le Figaro. http://www.lefigaro.fr/cinema/2009/09/16/03002-20090916ARTFIG00398-stephane-courtois-manouchian-fut-une-erreur-de-casting-.php. «Morts en héros, Missak Manouchian...» 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 Khaleyan 1946, σελ. 71.
  22. ↑ 22,0 22,1 Atamian, Astrig (2007). «Les Arméniens communistes en France, une histoire oubliée» (στα γαλλικά). Amnis. Revue de civilisation contemporaine Europes/Amériques (University of Western Brittany) (7). doi:10.4000/amnis.853. ISSN 1764-7193. http://amnis.revues.org/853. 
  23. ↑ Houssin, Monique (2004). Résistantes et résistants en Seine-Saint-Denis: un nom, une rue, une histoire (στα Γαλλικά). Editions de l'Atelier. σελ. 252. ISBN 9782708237308. 
  24. ↑ «Missak Manouchian (le Chef)». L'affiche Rouge. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. 
  25. ↑ 25,0 25,1 Khaleyan 1946, σελ. 72.
  26. ↑ Atamian, Christopher (29 August 2011). «What's Happened to Our Culture in the Diaspora?». Ararat Magazine (Armenian General Benevolent Union). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-02-20. https://web.archive.org/web/20150220204449/http://araratmagazine.org/2011/08/whats-happened-to-our-culture-in-the-diaspora/. Ανακτήθηκε στις 2020-09-29. 
  27. ↑ 27,0 27,1 Poznanski, Renée (2001). Jews in France During World War II. University Press of New England. σελ. 352. ISBN 0-87451-896-2. 
  28. ↑ Cobb, Matthew (2009). The Resistance: The French Fight Against the Nazis. Simon & Schuster. σελ. 187. ISBN 978-1847391568. 
  29. ↑ San Diego Jewish Film Festival preview: ‘Army of Crime’
  30. ↑ «Charles Aznavour and his sister Aida received the Raoul Wallenberg Medal». The International Raoul Wallenberg Foundation. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2018. 
  31. ↑ «Il y a 69 ans, Missak Manouchian était arrêté» (στα γαλλικά). Nor Haratch. 16 November 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 February 2015. https://web.archive.org/web/20150222052827/http://nor-haratch.com/2014/11/anniversaire-il-y-a-69-ans-missak-manouchian-etait-arrete/. 
  32. ↑ «(in Russian) Армянский боец французского Сопротивления». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. 
  33. ↑ Courtois, Stéphane (2 Ιουλίου 2004). «Portrait de Boris Holban» (PDF). Le Monde (στα Γαλλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. la BS2 arrête Manouchian et plus de soixante de ses camarades, dont les 23 figurant sur la fameuse "Affiche rouge", qui seront fusillés au mont Valérien, le 21 février 1943. 
  34. ↑ Dutent, Nicolas (20 February 2015). «Missak Manouchian : Cet idéal qui le faisait combattre» (στα γαλλικά). L'Humanité. https://www.humanite.fr/missak-manouchian-cet-ideal-qui-le-faisait-combattre-566181. 
  35. ↑ Riding, Alan (9 January 2001). «French Film Bears Witness To Wartime Complicity». The New York Times. https://www.nytimes.com/2001/01/09/movies/french-film-bears-witness-to-wartime-complicity.html. 
  36. ↑ Hugues, Bastien (11 December 2009). «Les derniers instants du groupe Manouchian» (στα γαλλικά). Le Figaro. http://www.lefigaro.fr/actualite-france/2009/12/11/01016-20091211ARTFIG00428-les-derniers-instants-du-groupe-manouchian-.php. 
  37. ↑ Samuel, Henry (20 June 2010). «First pictures of French Resistance killed by Nazi firing squad». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-05-17. https://web.archive.org/web/20200517004342/https://www.telegraph.co.uk/history/world-war-two/7841721/First-pictures-of-French-Resistance-killed-by-Nazi-firing-squad.html. Ανακτήθηκε στις 2020-09-29. 
  38. ↑ Al-Rustom, Hakem (2013). «Diaspora Activism and the Politics of Locality: The Armenians in France». Στο: Quayson, Ato. A Companion to Diaspora and Transnationalism. John Wiley & Sons. σελ. 476. ISBN 9781405188265. 
  39. ↑ Tardivier, Nelly (Ιουλίου–Αυγούστου 2007). «Arménie, mon amie est dédiée à une culture forte» (PDF). culture.gouv.fr (στα Γαλλικά). French Ministry of Culture. σελ. 5. Les 500 000 Français d'origine arménienne représentent un ciment extraordinaire entre les deux pays, avec de hautes figures commecelles de Missak Manouchian. 
  40. ↑ «Autour de "Missak Manouchian, les Arméniens dans la Résistance en France"» (στα γαλλικά). Nouvelles d'Arménie Magazine. 26 February 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-16. https://web.archive.org/web/20180616231325/http://www.armenews.com/article.php3?id_article=29774. Ανακτήθηκε στις 2020-09-29. 
  41. ↑ «Missak Manouchian, les Arméniens dans la Résistance en France» (στα γαλλικά). Fondation de la Résistance. http://www.fondationresistance.org/pages/accueil/missak-manouchian-les-armeniens-dans-resistance-france_exposition9.htm. 
  42. ↑ «President Hollande Attends Missak Manouchian Commemoration». Asbarez. 21 February 2014. http://asbarez.com/119865/president-hollande-attends-missak-manouchian-commemoration/. 
  43. ↑ «Foreign Minister Edward Nalbandian participated in the commemoration ceremony dedicated to the French Resistance and the group of Missak Manouchian». mfa.am. Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Armenia. 21 Φεβρουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. 
  44. ↑ Gevorgyan, Alisa (13 May 2014). «Missak Manouchian Park opens in Yerevan». Public Radio of Armenia. http://www.armradio.am/en/2014/05/13/missak-manouchian-park-opens-in-yerevan/. 
  45. ↑ «Hollande, Sargsyan Attend Manouchian Park Opening». Hetq Online. 13 May 2014. http://hetq.am/eng/news/54552/hollande-sargsyan-attend-manouchian-park-opening.html. 
  46. ↑ «Rue du Groupe Manouchian 75020 Paris». acam-france.org (στα Γαλλικά). Association Culturelle Arménienne de Marne-la-Vallée. 
  47. ↑ Shaginyan, Marietta (1954). Journey Through Soviet Armenia [По Советской Армении]. Moscow: Foreign Languages Publishing House. σελ. 45. 
  48. ↑ Shervinsky, Sergei (3 June 1956). «Борец, Рабочий, Поэт... [Fighter, Worker, Poet...]» (στα ru). Ogoniok (Moscow): 16. 
  49. ↑ «New postage stamp dedicated to Missak Manouchian». HayPost. 26 May 2015. https://www.haypost.am/en/1432655737. 

Πηγές Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Missak Manouchian στο Wikimedia Commons


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μισάκ_Μανουσιάν&oldid=10228454"