Μονή Λουκούς Αρκαδίας
Συντεταγμένες: 37°24′49.626″N 22°41′0.794″E / 37.41378500°N 22.68355389°E
Η Ιερά Μονή Λουκούς είναι το σπουδαιότερο μοναστήρι της Κυνουρίας και ένα από τα σπουδαιότερα μοναστικά κέντρα της Αρκαδίας.[3] Είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Βρίσκεται δίπλα στον ποταμό Τάνο, σε απόσταση 2 χλμ. από τα Κάτω Δολιανά και 3 χλμ. από το Άστρος.
| Μονή Λουκούς Αρκαδίας | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°24′50″N 22°41′1″E |
| Θρήσκευμα | Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Ιερά Μητρόπολις Μαντινείας και Κυνουρίας |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Βόρειας Κυνουρίας και Δημοτική Κοινότητα Άστρους Αρκαδίας |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Έναρξη κατασκευής | 1117 |
| Προστασία | αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα και διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα[2] |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία Επεξεργασία
Κατά την αρχαιότητα, θεωρείται ότι στη θέση του μοναστηριού υπήρχε η αρχαία πόλη Εύα και το Ιερό του Πολεμοκράτους, γιου του θεού Ασκληπιού.[4][5] Κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα, ο σοφιστής Ηρώδης ο Αττικός ανήγειρε δίπλα στο χώρο της μονής, την περίφημη έπαυλή του, η οποία αποκαλύφθηκε τα τελευταία χρόνια. Κατά τα πρώτα χριστιανικά χρόνια (5ος αι.), στη θέση της μονής χτίστηκε ναός.[6]
Υπάρχουν πολλές απόψεις σχετικά με το όνομα της Μονής Λουκούς. Πιθανότερη είναι η άποψη ότι προέρχεται από την ρωμαϊκή ονομασία Lucus, που σημαίνει «ιερό άλσος». Σύμφωνα με την παράδοση η μονή χτίστηκε το 1117. Επιπλέον από πατριαρχικό σιγίλλιο του Πατριάρχη Διονυσίου Β΄ (1546 - 1555), μαθαίνουμε ότι ήταν «εξαρχής πατριαρχικό σταυροπήγιο». Κατά τα χρόνια της Ενετοκρατίας (1687 - 1715), στο μοναστήρι εγκαταστάθηκαν Ρωμαιοκαθολικοί μοναχοί (καπουτσίνοι) και όταν έφυγαν πήραν και τις κτητορικές πλάκες του ναού. Λίγα χρόνια πριν την Επανάσταση του 1821, η Μονή είχε μεγάλη περιουσία και έτσι βοήθησε στην ίδρυση αλληλοδιδακτικού σχολείου στο χωριό Άγιος Ιωάννης, το έτος 1765, στο μετόχι της.
Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, η μονή είχε σημαντική προσφορά στον αγώνα, κυρίως στο στρατόπεδο των Βερβένων, ενώ ο τότε ηγούμενος της μονής, Κωνσταντίνος Κοράλλης, πολέμησε σε διάφορες μάχες. Το 1826, παραμονή της εορτής της Μονής, ο Ιμπραήμ Πασάς έκαψε τη μονή, εκτός από το καθολικό το οποίο σώθηκε. Το 1834 το μοναστήρι, μη συγκεντρώνοντας τον απαραίτητο αριθμό ανδρών, διαλύθηκε αλλά επανιδρύθηκε το 1837. Την ίδια περίοδο διεξήχθησαν στο χώρο της μονής διάφορες ανασκαφές. Η μονή μετατράπηκε σε γυναικεία το 1946.
Η μονή Επεξεργασία
Τα κτήρια της μονής αποτελούν ένα παραλληλόγραμμο συγκρότημα, το οποίο είναι πλήρως ανακαινισμένο. Στον προαύλιο χώρο υπάρχουν διάφορα κιονόκρανα και ανάγλυφα που κατά καιρούς έχουν βρεθεί στο χώρο της μονής. Το καθολικό ανήκει στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Στους τοίχους του καθολικού υπάρχουν εντοιχισμένα διάφορα κιονόκρανα, επιστήλια κ.ά. Εσωτερικά αγιογραφήθηκε το 1649.Σημαντικές είναι, επίσης, οι εικόνες του ξυλόγλυπτου τέμπλου και η εικόνα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος του 17ου αι. Άλλο σημαντικό οικοδόμημα είναι και ο παλαιός πύργος της μονής, «ἔν εἴδει κουλᾶ», κατά τον Ιωσήφ Κοράλλη.
Από τα κειμήλια της μονής ξεχωρίζουν οι διάφοροι σταυροί, το Τίμιο Ξύλο, τα λείψανα και πάμπολα έγγραφα, μεταξύ των οποίων ο "Κώδικας" της Μονής, γραμμένο από τον ηγούμενο Ιωσήφ Κοράλλη, αδερφό του Κωνστάντιου Κοράλλη. Το μοναστήρι έχει 3 μετόχια: Το ναό της Αναλήψεως στο Άστρος, χτισμένο στη θέση παλαιότερου ναού του Προδρόμου, τον Άγιο Δημήτριο στον Άγιο Ιωάννη και το ναό Μεταμορφώσεως Σωτήρος στο όρος Ζάβιτσα. Η μονή σήμερα απαριθμεί 9 μοναχές. Το καθολικό της μονής γιορτάζει στις 6 Αυγούστου, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Διοικητικά Επεξεργασία
Η μονή αναφέρεται επίσημα ως οικισμός, μετά την απελευθέρωση, το 1835 στο ΦΕΚ 16Α - 24/05/1835 με την ονομασία Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος ή Λουκούς να προσαρτάται στον τότε δήμο Θυρέας. Το 1912 με το ΦΕΚ 252Α - 24/08/1912 το όνομά της διορθώθηκε σε Μονή Λουκούς ενώ το 1997 στο ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 γράφεται Ιερά Μονή Λουκούς.[7] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης ανήκει στη δημοτική κοινότητα Άστρους που υπάγεται στο Δήμο Βόρειας Κυνουρίας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει ως πληθυσμό 9 μοναχούς.[8]
Φωτοθήκη Επεξεργασία
-
Η είσοδος της Μονής -
Άποψη της αυλής με κάποια από τα κελιά -
Λεπτομέρειες της Μονής -
Άποψη της Μονής -
Ο χώρος της μονής, στο βάθος διακρίνεται ο πύργος
Δείτε ακόμη Επεξεργασία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- Ι. Κουσκουνά, Κ. Χασαπογιάννη, Ι. Κακαβούλια - Θυρεάτις Γη, Ίδρυμα Μνήμης Αγγελικής & Λεωνίδα Ζαφείρη, Αθήνα 1981
- Πέτρος Σαραντάκης, Αρκαδία: Τα μοναστήρια και οι εκκλησίες της, οδοιπορικό 10 αιώνων, Εκδόσεις Οιάτης, Αθήνα 2000. ISBN 960-91420-0-1
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- ↑ www
.arxaiologikoktimatologio .gov .gr /el /monuments _info?id=147652&type=Monument. - ↑ «Ιερά Μονή Λουκούς – Ιερά Μητρόπολις Μαντινείας και Κυνουρίας». Ιερά Μητρόπολις Μαντινείας και Κυνουρίας. 25 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Μονή Λουκούς». www.discoverkynouria.gr. 22 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Μονή Λουκούς – Monastery Loukous». Το Άστρος της θαλάσσης. 8 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Μονή Μεταμόρφωσης Σωτήρος Λουκούς». Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10739 (σελ. 265 του pdf)