Μπερνάρντο Μπερτολούτσι

Ιταλός σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών

Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (Bernardo Bertolluchi, 16 Μαρτίου 1941 - 26 Νοεμβρίου 2018) ήταν Ιταλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου και σεναριογράφος. Θεωρούνταν ένας από τους πιο αξιόλογους Ιταλούς σκηνοθέτες της δεκαετίας του '70. Τα γνωστότερα έργα του ήταν Ο Κομφορμίστας, Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι, 1900, Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (για το οποίο κέρδισε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας και το Όσκαρ Καλύτερα Προσαρμοσμένου Σεναρίου), Τσάι στη Σαχάρα, Κλεμμένη Ομορφιά και Οι ονειροπόλοι.

Μπερνάρντο Μπερτολούτσι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Bernardo Bertolucci (Ιταλικά)
Γέννηση16  Μαρτίου 1941
Πάρμα
Θάνατος22  Νοεμβρίου 2018
Ρώμη
Αιτία θανάτουκαρκίνος του πνεύμονα
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
ΚατοικίαΠάρμα
Χώρα πολιτογράφησηςΙταλία (1946–2018)
Βασίλειο της Ιταλίας (1941–1946)
Ιταλία
Θρησκείαάθεος
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά
Αγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Σαπιέντσα Ρώμης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου
σεναριογράφος
παραγωγός ταινιών
ηθοποιός ταινιών
μοντέρ
ποιητής
θεατρικός συγγραφέας
σεναριογράφος κινηματογραφικών ταινιών
σκηνοθέτης
δημιουργός γραπτών έργων
Περίοδος ακμής1962
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑντριάνα Άστι
Μαρία Πάολα Μάινο (1967–1972)
Κλάρε Πέπλοε (1979–2018)
ΓονείςΑττίλιο Μπερτολούτσι
ΑδέλφιαΤζουσέπε Μπερτολούτσι
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών (1990)
ΒραβεύσειςΌσκαρ Σκηνοθεσίας (1987)
Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου (1987)
Βραβείο Σάδερλαντ (1970)
National Society of Film Critics Award for Best Director (1971)
βραβείο Χρυσής Σφαίρας καλύτερου σεναρίου (1987)
Χρυσή Σφαίρα καλύτερου σκηνοθέτη (1987)
Directors Guild of America Award for Outstanding Directing – Feature Film (1987)
βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλύτερης σκηνοθεσίας (1988)
βραβεία Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλύτερης ταινίας (1988)
Βραβείο Σεζάρ Καλύτερης ξένης ταινίας (1988)
Βραβείo BAFTA καλύτερης ταινίας (1989)
Leopard of Honour (1997)
Χρυσό μετάλλιο της Αξίας στις καλές τέχνες (2001)
Μεγάλος ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας (2  Ιουνίου 1988)
European Film Academy Special Jury Award (1988)
βραβείο Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου Συνολικής προσφοράς (2012)
Αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ (19  Φεβρουαρίου 2008)
honorary doctorate from the University of Parma (16  Δεκεμβρίου 2014)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 2011 κέρδισε τον Τιμητικό Χρυσό Φοίνικα ως αναγνώριση του έργου του.[1] Από το 1979 μέχρι τον θάνατό του το 2018 ήταν παντρεμένος με την σεναριογράφο Clare Peploe.

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην Πάρμα της τότε φασιστικής Ιταλίας στις 16 Μαρτίου 1941. Ο πατέρας του ήταν ο ποιητής Τζοζέπε Μπερτολούτσι. Η μητέρα του γεννήθηκε στην Αυστραλία, από Ιταλό πατέρα και Ιρλανδέζα μητέρα. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος της Νινέτα (Τζιοβανάρντι), δασκάλας, και του Ατίλιο Μπερτολούτσι, ο οποίος ήταν ποιητής, φημισμένος ιστορικός τέχνης, ανθρωπολόγος και κριτικός θεάτρου.

Μεγαλωμένος σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον, ο Μπερτολούτσι ξεκίνησε να γράφει σε ηλικία 15 ετών και σύντομα έλαβε αρκετά λογοτεχνικά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Premio Viareggio για το πρώτο του βιβλίο. Η δουλειά του πατέρα του βοήθησε στην καριέρα του: ο γηραιότερος Μπερτολούτσι είχε βοηθήσει τον Ιταλό σκηνοθέτη Πιερ Πάολο Παζολίνι να κυκλοφορήσει το πρώτο του μυθιστόρημα και ο Παζολίνι ανταπέδωσε προσλαμβάνοντας τον Μπερνάντο Μπερτολούτσι ως βοηθό σκηνοθέτη στην Ρώμη για την ταινία Accattone (1961). Στη συνέχεια σκηνοθέτησε και ο ίδιος, δίνοντας κάποια αριστουργήματα, όπως το πολυδιάστατο Κομφορμίστας[2][3][4][5][6] και το αμφιλεγόμενο Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι.

Ο επίσης σπουδαίος σκηνοθέτης Ζαν-Λυκ Γκοντάρ τον κατηγόρησε ότι παραδόθηκε στη Χολυγουντιανή βιομηχανία και έχασε εντελώς το προσωπικό και ιδιαίτερο σκηνοθετικό στυλ του, το οποίο είχε στο παρελθόν.[7]

Ο Μπερτολούτσι υπήρξε άθεος και μαρξιστής, ενώ για μια περίοδο εντάχθηκε και στο Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα.[8][9]

Ο Μπερτολούτσι είχε έναν αδερφό, τον θεατρικό σκηνοθέτη και σεναριογράφο Τζουζέπε Μπερτολούτσι (27 Φεβρουαρίου 1947 – 16 Ιουνίου 2012). Ξάδερφός του ήταν ο κινηματογραφικός παραγωγός Τζιοβάνι Μπερτολούτσι (24 Ιουνίου 1940 – 17 Φεβρουαρίου 2005), με τον οποίο συνεργάστηκε σε αρκετές ταινίες.

Πολιτική και προσωπικές πεποιθήσεις

Επεξεργασία

Ο Μπερτολούτσι ήταν άθεος.

Οι ταινίες του Μπερτολούτσι είναι συχνά αρκετά πολιτικές. Ο ίδιος ήταν μαρξιστής και, όπως ο Λουκίνο Βισκόντι που χρησιμοποίησε ξένους ηθοποιούς στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο Μπερτολούτσι χρησιμοποιούσε τις ταινίες του για να εκφράζει τις πολιτικές του πεποιθήσεις· οι ταινίες του είναι συχνά αυτοβιογραφικές αλλά και εξαιρετικά αντιφατικές. Οι πολιτικές ταινίες του προηγήθηκαν από άλλες οι οποίες αξιολογούσαν την ιστορία. Ο Κομφορμιστής (1970) ασκούσε κριτική στην φασιστική ιδεολογία, αναφερόταν στην σχέση ανάμεσα στην εθνότητα και στον εθνικισμό αλλά και σε θέματα λαϊκής και συλλογικής φύσεως. Η ταινία 1900 αναλύει την διαμάχη της αριστεράς με την δεξιά.

Στις 27 Σεπτεμβρίου 2009, ο Μπερτολούτσι ήταν ένας από αυτούς που υπέγραψαν το σύμφωνο της ελβετικής κυβέρνησης με θέμα την απελευθέρωση του Ρομάν Πολάνσκι, ο οποίος ήταν υπό κράτηση και περίμενε να εκδοθεί στις ΗΠΑ.

Στις 25 Απριλίου 2015, στο Twitter, ο Μπερτολούτσι συμμετείχε στο #whomademyclothes, την εκστρατεία της Fashion Revolution.

Ο Μπερτολούτσι πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα, στην Ρώμη στις 26 Νοεμβρίου 2018, σε ηλικία 77 ετών.

Κινηματογραφικά βραβεία

Επεξεργασία
  • 1971: National Society of Film Critics Award for best director
  • 1973: Nastro d'Argento for Best Director
  • 1987: Academy Award for Best Director
  • 1987: Academy Award for Best Adapted Screenplay
  • 1987: Golden Globe Award for Best Director
  • 1987: Golden Globe Award for Best Screenplay
  • 1987: David di Donatello for Best Director
  • 1987: David di Donatello for Best Script
  • 1987: Nastro d'Argento for Best Director
  • 1987: Directors Guild of America Award for best director
  • 1997: Honorable Mention at the Locarno International Film Festival
  • 1997: Award special visual sensitivity in directing at the Camerimage
  • 1997: Award for collaborating director – director of photography (Vittorio Storaro) at Camerimage
  • 1998: Recognition for free expression by the National Board of Review
  • 2007: Golden Lion for his career at the Venice Film Festival
  • 2011: Honorary Palme d'Or at Cannes Film Festival

Φιλμογραφία

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Bernardo Bertolucci». IMDb. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015. 
  2. «Cine.gr - Τανίες Il Conformista - Ο Κομφορμίστας - AKA : The Conformist». www.cine.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015. 
  3. «rizospastis.gr - Ο Κομφορμίστας». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015. 
  4. «Κινηματογράφος: Ο ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΤΑΣ». LiFO. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015. 
  5. «Ο ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΤΑΣ». αθηνόραμα.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015. 
  6. «Ο ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΤΑΣ (29/9) ***** - Cinemad.gr». www.cinemad.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015. 
  7. «tovima.gr - Μπερνάρντο Μπερτολούτσι: «Οι άνθρωποι δημιούργησαν τον Θεό»». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015. 
  8. Macnab, Geoffrey. «Bernardo Bertolucci: 'I thought I couldn't make any more movies'». the Guardian. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2015. 
  9. David Walsh (19 Φεβρουαρίου 2004). «Italian filmmaker Bernardo Bertolucci: the fate of a member of the artistic "generation of 1968"». wsws.org. World Socialist Web Site. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2020.