Μπρονισουάβα Γιανόφσκα
Η Μπρονισουάβα Γιανόφσκα (πολωνικά: Bronisława Janowska) ή Μπρονισουάβα Άννα Βαλέρια Ρίχτερ-Γιανόφσκα (Bronisława Anna Waleria Rychter-Janowska) (13 Ιουλίου 1868 - 29 Σεπτεμβρίου 1953) ήταν Πολωνή ζωγράφος του ρεαλισμού και εκδότρια που σχετιζόταν με το βασισμένο στην Κρακοβία κίνημα της Νέας Πολωνίας. Ήταν μια εξαιρετικά παραγωγική καλλιτέχνιδα, της οποίας το έργο εκτίθεται σε πολλές ιδιωτικές και κρατικές συλλογές, όπως το Ιστορικό Μουσείο της Κρακοβίας, τα Εθνικά Μουσεία της Πολωνίας και τα Μουσεία του Βατικανού.[5][6][7][8]
| Μπρονισουάβα Γιανόφσκα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 13 Ιουλίου 1868[1][2] Κρακοβία[3][4] |
| Θάνατος | 29 Σεπτεμβρίου 1953[2] Κρακοβία[3][4] |
| Τόπος ταφής | Κοιμητήριο Ρακοβίτσκι |
| Χώρα πολιτογράφησης | Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ζωγράφος |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ταντέους Ρίχτερ |
| Αδέλφια | Stanisław Janowski |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Χρυσός Σταυρός της Αξίας (1939) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Η Μπρονισουάβα γεννήθηκε στην αριστοκρατική οικογένεια του οικόσημου Σλεπόβρον του Βουαντίσουαφ Γιανόφσκι, ο οποίος συμμετείχε στην Ιανουαριανή Εξέγερση ενάντια στη ρωσική κυριαρχία και τη σύζυγό του Μαλβίνα Μποζεντσκίχα του οικόσημου Πούουκοζιτς. Ο μεγαλύτερος αδερφός της, Στανίσουαφ Γιανόφσκι (1866-1942), ο δεύτερος σύζυγος της διάσημης δραματουργού Γκαμπριέλα Ζαπόλσκα, ήταν επίσης ζωγράφος, ο οποίος της δίδαξε τα βασικά της τέχνης. Η Μπρονισουάβα σπούδασε ζωγραφική στο Μόναχο από το 1896 έως το 1902.[8]
Το 1900 παντρεύτηκε τον Ταντέους Ρίχτερ, έναν ζωγράφο όπως εκείνη, γιο ενός καθηγητή στο Λβουφ. Απέρριψε μια πρόταση γάμου από τον διάσημο Κρακοβιανό ηθοποιό Λούντβικ Σόλσκι, παρόλο που αγαπούσαν ο ένας τον άλλον, επειδή ο Σόλσκι ήταν διαζευγμένος και ένας γάμος ήταν απαγορευτικός από την Καθολική Εκκλησία. Παρεμπιπτόντως, ο επόμενος γάμος της με τον Ρίχτερ ήταν άτεκνος και ανοιχτά δυσαρεστημένος και διήρκεσε μόνο για οκτώ χρόνια.[5]
Καλλιτεχνική καριέρα Επεξεργασία
Η Μπρονισλάβα εγκατέλειψε το σύζυγό της το 1908 και μετεγκαταστάθηκε στο Στάρι Σοντς με τη μητέρα της. Άνοιξε μια σχολή τέχνης, όπου προκάλεσε διαμάχη με μια έκθεση γυμνών σπουδών, που οδήγησε στο κλείσιμο της σχολής ένα χρόνο αργότερα.[5] Ταξίδεψε στην Ιταλία, στη Βόρεια Αφρική και στην Τουρκία και έμεινε στη Ρώμη, στη Νάπολη και στη Σικελία, ζωγραφίζοντας τοπία, σκηνές δρόμου και παραστατικές μελέτες. Έγινε ενεργό μέλος του Καμπαρέ Ζιελόνι Μπαλόνικ στο Καφέ Γιάμα Μιχαλίκα στην Κρακοβία, καθώς και σε καμπαρέ τέχνης στο Λβουφ, σχεδιάζοντας και παράγοντας πολιτικές μαριονέτες για ευρέως δημοφιλείς παραστάσεις κατά της αυτοκρατορικής λογοκρισίας. Εγκαταστάθηκε στην Κρακοβία στην οδό Α. Ντουναγεφσκιέγκο 1 το 1917,[7] προς το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου[6] και συνέχισε το καλλιτεχνικό της ταξίδι στην κυρίαρχη Πολωνία.[9] Τα έργα της με λάδι εκτέθηκαν τοπικά και στο Λβουφ, όπου το σόλο σόου της το 1927 περιλάμβανε 140 καμβάδες. Οι πίνακές της εκτέθηκαν επίσης σε σουαρέ στη Βαρσοβία, στην Πράγα, στη Βιέννη, στη Ρώμη, στη Βενετία και στη Φλωρεντία.[10] Το 1939 της απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός της Αξίας από το κράτος.
Η Ρίχτερ-Γιανόφσκα σταμάτησε να ζωγραφίζει κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, λόγω προβλημάτων που σχετίζονταν με την όραση. Ο αδερφός της πέθανε το 1942. Υιοθέτησε ένα κορίτσι, τη Ματίλντα Γιανόφσκα.[7] Πείνασαν κατά τη ναζιστική-σοβιετική κατοχή στην Πολωνία και η κατάσταση τους δεν βελτιώθηκε μετά την απελευθέρωση. Έλαβε επιδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού[5] και πέθανε στην Κρακοβία στις 29 Σεπτεμβρίου 1953, σε ηλικία 85 ετών. Για το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής της, κράτησε ένα ημερολόγιο.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 23901. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. bronislawa-rychter-janowska.
- ↑ 3,0 3,1 Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 lu.26869.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Στανίσουαφ Γκιεζίνσκι (2015). «Bronisława Rychter-Janowska - rasowa artystka». Najpiękniejsze polskie domy, rezydencje, ogrody i sztuka. Miesięcznik wnętrzarski. Weranda. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2015.
Występowała w kabarecie, jeździła do Afryki, kochała się na zabój i łamała serca.
- ↑ 6,0 6,1 Agra Art (27 Νοεμβρίου 2014). «Bronisława Rychter-Janowska (1868–1953, Polska)». Baza artystów. Agra-Art SA Auction House. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 iPSB (2014). «Bronisława Rychter-Janowska (1868–1953, malarka)». Internetowy Polski Słownik Biograficzny. Εθνικό Οπτικοακουστικό Ινστιτούτο. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ 8,0 8,1 ArtList (2015). «Rychter-Janowska Bronisława (1868-1953)». Biogramy. ArtList.pl Auction House. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ Arcadja (2013). «Bronislawa Rychter-Janowska. Art auction results, prices and artworks estimates» (biography and samples). Bronislawa Rychter-Janowska (1868–1953). Arcadja Auctions. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ Watercolor "Figures in Jerusalem" Αρχειοθετήθηκε 2019-08-31 στο Wayback Machine. του Ρίχτερ. "Hammersite" Fine Art Auctions. Απρίλιος 2011. Δείτε επίσης: Jerusalem landscapes του Ρίχτερ. Arcadja Auctions database, 2002–2010.