Μπορίς Μπερεζόφσκι
Ο Μπορίς Αμπράμοβιτς Μπερεζόφσκι (ρωσικά: Бори́с Абра́мович Березо́вский), (Μόσχα, 23 Ιανουαρίου 1946 - 23 Μαρτίου 2013), ήταν Ρώσος επιχειρηματίας, ολιγάρχης, κυβερνητικός αξιωματούχος, μηχανικός και μαθηματικός. Ήταν μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών.
Ο Μπερεζόφσκι αντιτάχθηκε πολιτικά στον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν από την εκλογή του το 2000 και παρέμεινε επικριτικός του Πούτιν για το υπόλοιπο της ζωής του. Στα τέλη του 2000, αφού ο Ρώσος αναπληρωτής γενικός εισαγγελέας ζήτησε να εμφανιστεί ο Μπερεζόφσκι για ανάκριση, δεν επέστρεψε από το εξωτερικό και μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο του χορήγησε πολιτικό άσυλο το 2003. Στη Ρωσία, καταδικάστηκε αργότερα για απάτη και υπεξαίρεση. Οι πρώτες κατηγορίες ασκήθηκαν κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης του Πριμάκοφ το 1999. Παρά την Κόκκινη Ειδοποίηση της Ιντερπόλ για τη σύλληψη του Μπερεζόφσκι, η Ρωσία απέτυχε επανειλημμένα να αποκτήσει την έκδοση του Μπερεζόφσκι από τη Βρετανία, η οποία έγινε ένα σημαντικό σημείο διπλωματικής έντασης μεταξύ των δύο χωρών.
Πρώτα χρόνια και επιστημονική καριέρα Επεξεργασία
Ο Μπορίς Αμπράμοβιτς Μπερεζόφσκι γεννήθηκε το 1946, στη Μόσχα, από τον Άμπραμ Μάρκοβιτς Μπερεζόφσκι (1911–1979),[5] έναν Εβραίο πολιτικό μηχανικό σε κατασκευαστικά έργα,[6][7] και της Άννας Αλεξάντροβνα Γκέλμαν (22 Νοεμβρίου 1923 – 3 Σεπτεμβρίου 2013).[8] Σπούδασε εφαρμοσμένα μαθηματικά, λαμβάνοντας το διδακτορικό του το 1983.[9] Μετά την αποφοίτησή του από το Ινστιτούτο Δασικών Μηχανικών της Μόσχας το 1968, ο Μπερεζόφσκι εργάστηκε ως μηχανικός από το 1969 έως το 1987, υπηρετώντας αρχικά ως βοηθός ερευνητής, έπειτα υπεύθυνος έρευνας και τέλος επικεφαλής τμήματος στο Ινστιτούτο Επιστημών Ελέγχου της Ακαδημίας Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Μπερεζόφσκι διεξήγαγε έρευνα για τη θεωρία βελτιστοποίησης και ελέγχου, δημοσιεύοντας 16 βιβλία και άρθρα μεταξύ 1975 και 1989.
Πολιτική και επιχειρήσεις στη Ρωσία Επεξεργασία
Συσσώρευση πλούτου Επεξεργασία
Ο Μπερεζόφσκι έκανε την περιουσία του στη Ρωσία τη δεκαετία του 1990, όταν η χώρα προχώρησε στην ιδιωτικοποίηση της κρατικής περιουσίας. Επωφελήθηκε από τον έλεγχο των διαφόρων περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένου του κυριότερου τηλεοπτικού καναλιού της χώρας Channel One. Το 1997, το περιοδικό Forbes εκτίμησε την περιουσία του Μπερεζόφσκι σε τρία δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Απέκτησε πλούτο και πολιτική δύναμη επί διακυβέρνησης του Μπορίς Γέλτσιν, όταν ήταν αναπληρωτής γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, και φίλος της κόρης του Γέλτσιν, Τατιάνας, και μέλος της «οικογένειας» του Γέλτσιν (στενό περιβάλλον). Ο Μπερεζόφσκι βοήθησε να χρηματοδοτηθεί η Ενότητα (το πολιτικό κόμμα, το οποίο συγκρότησε την κοινοβουλευτική βάση του Βλαντίμιρ Πούτιν), και εκλέχθηκε στη βουλή της Δούμα με την Ενότητα του Πούτιν. Ωστόσο, μετά τις ρωσικές προεδρικές εκλογές τον Μάρτιο του 2000, ο Μπερεζόφσκι πήγε στην αντιπολίτευση και παραιτήθηκε από τη Δούμα. Αφού μετακόμισε στη Βρετανία, η κυβέρνηση ανέλαβε τα τηλεοπτικά περιουσιακά του στοιχεία και αποχώρησε από τις άλλες ρωσικές δραστηριότητες του.
Το 2012, ο Μπερεζόφσκι έχασε μια υπόθεση στο Ανώτατο δικαστήριο του Λονδίνου που αφορούσε την κυριότητα του σημαντικότερου παραγωγού πετρελαίου Sibneft, κατά του Ρομάν Αμπράμοβιτς, όπου ζητούσε πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια αποζημιώσεις. Το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Μπερεζόφσκι δεν ήταν ποτέ συνιδιοκτήτης της Sibneft.[10]
Ρόλος στην επανεκλογή του Γέλτσιν το 1996 Επεξεργασία
Ο Μπερεζόφσκι μπήκε στον στενό κύκλο του Κρεμλίνου το 1993 μέσω της οργάνωσης για τη δημοσίευση των απομνημονευμάτων του Γέλτσιν και έγινε φίλος του Βαλεντίν Γιουμάσεφ, του συγγραφέα-φάντασμα του Προέδρου.[11][12][13]
Τον Ιανουάριο του 1996, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, ο Μπερεζόφσκι συνδέθηκε με άλλους ολιγάρχες για να σχηματίσει μια συμμαχία – η οποία αργότερα έγινε γνωστή ως «Σύμφωνο του Νταβός»[14] – για να χρηματοδοτήσει την εκστρατεία του Μπορίς Γιέλτσιν στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.[15] Κατά την επιστροφή του στη Μόσχα, ο Μπερεζόφσκι συνάντησε και έγινε φίλος με την Τατιάνα Ντιατσένκο, την κόρη του Γέλτσιν.[13] Σύμφωνα με ένα μεταγενέστερο άρθρο της εφημερίδας The Guardian, "Ο Μπερεζόφσκι ήταν ο εγκέφαλος της επανεκλογής του Μπορίς Γέλτσιν το 1996... Αυτός και οι δισεκατομμυριούχοι φίλοι του έδωσαν 140 εκατομμύρια στερλίνες για την εκστρατεία του Γέλτσιν".[16]
Το καλοκαίρι του 1996, ο Μπερεζόφσκι είχε αναδειχθεί ως βασικός σύμβουλος του Γέλτσιν, συμμαχώντας με τον Ανατόλι Τσουμπάϊς, εναντιούμενος σε μια ομάδα σκληροπυρηνικών με επικεφαλής τον στρατηγό Αλεξάντερ Κορζάκοφ.[17] Ένα βράδυ του Ιουνίου, στο σαλόνι του Club Logovaz, ο Μπερεζόφσκι, ο Τσουμπάϊς και άλλοι σχεδίασαν την εκδίωξη του Κορζάκοφ και άλλων σκληροπυρηνικών. [13]Στις 20 Ιουνίου 1996, ο Γέλτσιν απέλυσε τον Κορζάκοφ και δύο άλλους δύο, αφήνοντας την ομάδα των μεταρρυθμιστών να έχει τον πλήρη έλεγχο του Κρεμλίνου.[18] Η απόλυσή τους ήταν αμφιλεγόμενη ωστόσο, καθώς ο Κορζάκοφ λίγες μέρες πριν έπιασε δύο από τους διοργανωτές της εκστρατείας του Γέλτσιν που μετέφεραν 500.000 δολάρια ΗΠΑ μετρητά χωρίς τιμολόγια έξω από το κτίριο της προεδρικής διοίκησης.[19]
Στις 16 Ιουνίου 1996, ο Γέλτσιν ήρθε πρώτος στον πρώτο γύρο των εκλογών μετά από μια τακτική συμμαχία με τον στρατηγό Αλεξάντρ Λέμπεντ, ο οποίος τερμάτισε τρίτος. Στις 3 Ιουλίου, στον δεύτερο γύρο, κέρδισε τον κομμουνιστή Γκενάντι Ζιουγκάνοφ. Η νίκη του οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην υποστήριξη των τηλεοπτικών δικτύων που ελέγχονταν από τον Βλαντιμίρ Γκουζίνσκι και τον Μπερεζόφσκι (NTV και ORT) και τα χρήματα από την επιχειρηματική ελίτ.[20] Οι New York Times αποκάλεσαν τον Μπερεζόφσκι τον «δημόσιο εκπρόσωπο και τον κύριο λομπίστα αυτής της νέας ελίτ, η οποία πέρασε από τη σκιά στην αξιοπρέπεια μέσα σε λίγα χρόνια».[13]
Θάνατος Επεξεργασία
Ο Μπερεζόφσκι βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του, το Titness Park, στο Sunninghill, κοντά στο Άσκοτ στο Μπερκσάιρ, στις 23 Μαρτίου 2013.[21] Η ιατροδικαστική εξέταση διαπίστωσε ότι ο θάνατός του ήταν αποτέλεσμα απαγχονισμού και ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις βίαιου θανάτου. Ωστόσο, ο εισαγγελέας που ερεύνησε το θάνατο του Μπερεζόφσκι αργότερα άφησε όλα τα ενδεχομένα ανοικτά.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ (Ρωσικά) d:Q17738721. 26 Μαρτίου 2013.
- ↑ (Ρωσικά) d:Q17736554. 23 Μαρτίου 2013.
- ↑ «Berezovskiy Abram Markovich».
- ↑ Vadim Joseph Rossman and the Vidal Sassoon International Center for the Study of Antisemitism. Russian Intellectual Antisemitism in the Post-Communist Era (2002). University of Nebraska Press: pp. 120–1.
- ↑ Goldman, Marshall I. (2007). Gitelman, Zvi Y.; Ro'i, Yaacov, επιμ. «Putin and the Jewish Oligarchs: Prejudice or Politics?». Revolution, Repression, and Revival: The Soviet Jewish Experience (Rowman & Littlefield): 274.
- ↑ «The Moscow Times». Themoscowtimes.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2013.
- ↑ Gardham, Duncan (19 July 2007). «Profile: Boris Berezovsky». The Daily Telegraph (London). https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/1557934/Profile-Boris-Berezovsky.html. Ανακτήθηκε στις 23 March 2013.
- ↑ «Δικαστική διαμάχη Ρόμαν Αμπραμόβιτς- Μπόρις Μπερεζόφσκι για την Sibneft». Vanityfair.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. (Αγγλικά)
- ↑ Stephen Kotkin. "What stands in the way of Russia is Russia. Putin and Other Parasites" Αρχειοθετήθηκε 8 August 2009 στο Wayback Machine. The New Republic 5 June 2000
- ↑ Volodarsky, Boris (2010). The KGB's Poison Factory: From Lenin to Litvinenko. Zenith Press. ISBN 978-0-7603-3753-0.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Stanley, Alessandra (14 June 1997). «A Russian's Rise From Car Dealer to Tycoon». The New York Times. https://www.nytimes.com/1997/06/14/world/a-russian-s-rise-from-car-dealer-to-tycoon.html. Ανακτήθηκε στις 3 January 2015.
- ↑ Cowell, Alan (28 January 2007). «Russians work on their image at Davos». International Herald Tribune. https://www.nytimes.com/2007/01/28/business/worldbusiness/28iht-ddavos.4378800.html. Ανακτήθηκε στις 3 January 2015.
- ↑ Soros, George (17 April 2000). «The means to an end». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/world/2000/apr/17/russia.features11. Ανακτήθηκε στις 3 January 2015.
- ↑ Harding, Luke (2 July 2007). «The richer they come ...». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/world/2007/jul/02/russia.lukeharding1. Ανακτήθηκε στις 3 January 2015.
- ↑ Stanley, Alessandra (28 June 1996). «In the Kremlin, Chickens Still Come Home to Roost». The New York Times. https://www.nytimes.com/1996/06/28/world/in-the-kremlin-chickens-still-come-home-to-roost.html. Ανακτήθηκε στις 3 January 2015.
- ↑ "Yeltsin fires 3 hard-line officials Internal struggle leaves security chief as 2nd most powerful" Αρχειοθετήθηκε 2012-10-01 στο Wayback Machine. The Baltimore Sun 21 June 1996
- ↑ «Yeltsin Purges 3 Kremlin Hard-liners The Power Struggle Threatened To Disrupt The July 3 Election. Among Those Sacked Was His Closest Adviser. – Page 2». Articles. 21 Ιουνίου 1996. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ Allison, Graham T.· Lantz, Matthew (1996). Assessing Russia's Democratic Presidential Election. John F. Kennedy School of Government. Harvard University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2022.
- ↑ «Νεκρός βρέθηκε ο αυτοεξόριστος Ρώσος ολιγάρχης Μπόρις Μπερεζόφσκι στην κατοικία του». Theguardian.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. (Αγγλικά)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ο Μπορίς Μπερεζόφσκι στην Encyclopedia Britannica (Αγγλικά)