Η Νέτι Μαρία Στίβενς (7 Ιουλίου 1861 – 4 Μαΐου 1912) ήταν μία πρώιμη Αμερικανίδα γενετίστρια. Αυτή και ο Έντμουντ Μπίτσερ Γουίλσον (1856–1939) ήταν οι πρώτοι ερευνητές που περιέγραψαν την χρωμοσωμική βάση του φύλου, αλλά διεξήγαγαν τις έρευνές τους, ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο.[8]

Νέτι Στίβενς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση7  Ιουλίου 1861[1][2][3]
Κάβεντις[4]
Θάνατος4  Μαΐου 1912[1][2][3]
Βαλτιμόρη[4]
Αιτία θανάτουκαρκίνος του μαστού[4]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςFairview Cemetery
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Γουέστφιλντ
Πανεπιστήμιο Στάνφορντ[4]
Κολλέγιο Μπριν Μαρ (έως 1903)[4]
Westford Academy[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβιολόγος
γενετίστρια
ζωολόγος
βιβλιοθηκονόμος
Επηρεάστηκε απόEdmund Beecher Wilson
Οικογένεια
ΓονείςJulia Maria Stevens[6]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςNational Women's Hall of Fame (1994)[7]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Η Νέτι Μαρία Στίβενς γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 1861 στο Κάβεντις του Βερμόντ από την Τζούλια (το γένος Ανταμς) και τον Εφραίμ Στίβενς. Μετά το θάνατο της μητέρας της, ο πατέρας της Στίβενς ξαναπαντρεύτηκε και η οικογένεια μετακόμισε στο Γουέστφορντ της Μασαχουσέτης. Αποφοίτησε από την Ακαδημία Γουεστφορντ το 1880. Αφού δίδαξε για τρεις περιόδους, συνέχισε τις σπουδές της στο Κανονικό Σχολείο Γουέστφιλντ (Μασαχουσέτη) (τώρα πολιτειακό Πανεπιστήμιο Γουέστφιλντ) ολοκληρώνοντας την τετραετή φοίτηση μέσα σε δύο μόνο χρόνια και αποφοίτησε με την υψηλότερη βαθμολογία στην τάξη το 1930.[8][9]

Εκπαίδευση Επεξεργασία

Η Στίβενς δίδαξε στο γυμνάσιο και ήταν βιβλιοθηκάριος. Τα καθήκοντά της στη διδασκαλία περιελάμβαναν μαθήματα φυσιολογίας και ζωολογίας, καθώς και μαθηματικών, λατινικών και ελληνικών. Το ενδιαφέρον της στη ζωολογία μπορεί να επηρεάστηκε από θερινά μαθήματα τα οποία παρακολούθησε κοντά στο Martha's Vineyard τη δεκαετία του 1890.[10]

Αφού αποφοίτησε πρώτη στην τάξη της, πήγε στο Στάνφορντ, όπου έλαβε Β.Α. (μπάτσελορ) το 1899 και Μ.Α. (μάστερ) το 1900. Ολοκλήρωσε, επίσης, ένα έτος των μεταπτυχιακών εργασιών στη φυσιολογία, υπό τον Καθηγητή Τζένκινς και ιστολογία/κυτταρολογία, υπό τον Καθηγητή ΜακΦάρλαντ.[11]

Η Στίβενς συνέχισε τις σπουδές της στην κυτταρολογία στο Bryn Mawr, όπου είχε επηρεαστεί από το έργο του προηγούμενου επικεφαλής του τμήματος βιολογίας, Εντμουντ Μπίτσερ Γουίλσον, και από τον διάδοχό του, Τόμας Χαντ Μόργκαν.[9] Στην πρώτη της χρονιά στο Bryn Mawr, η Στίβενς έλαβε υποτροφία για το μεταπτυχιακό στη βιολογία. Το επόμενο έτος, της απονεμήθηκε ο τίτλος του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Συναδέλφου, και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ στη Γερμανία.[8] Μελέτησε, επίσης, τους θαλάσσιους οργανισμούς στο Χέλγολαντ και τον Ζωολογικό Σταθμό της Νάπολης.[11][12] Μετά την απονομή του Διδακτορικού της διπλώματος από το Bryn Mawr, η Στίβενς έλαβε θέση βοηθού στο Ινστιτούτο Κάρνεγκι της Ουάσινγκτον κατά το έτος 1904–1905. Το αποτέλεσμα αυτής της ερευνητικής θέσης ήταν αρκετές μεταγενέστερες μελέτες στα γεννητικά κύτταρα των αφιδών. Μία εργασία της Στίβενς (1905) κέρδισε βραβείο $1.000 για το καλύτερο επιστημονικό άρθρο που γράφτηκε από μια γυναίκα. Ένα άλλο έργο, Σπουδές στην Σπερματογένεση, τόνισε την ένταξή της στις όλο και πιο υποσχόμενες μελέτες του προσδιορισμός του φύλου και τη χρωμοσωμική κληρονομικότητα.[8] Στο Ινστιτούτο Κάρνεγκι η Στίβενς δημοσίευσε τις μελέτες της για τον καθορισμό του φύλου το 1905.[παραπομπή που απαιτείται] Στο Bryn Mawr, η Στίβενς επικεντρώθηκε σε θέματα όπως η αναγέννηση στην πρωτόγονους πολυκύτταρους οργανισμούς, η δομή των μονοκύτταρων οργανισμών, η ανάπτυξη του σπέρματος και των αυγών, τα γεννητικά κύτταρα των εντόμων, και την κυτταρική διαίρεση στους αχινούς και τα σκουλήκια.[8]

Καριέρα Επεξεργασία

 
Το μικροσκόπιο της Νέτι Στίβενς, Κολλέγιο Bryn Mawr

Η Στίβενς ήταν από τις πρώτες αμερικανίδες γυναίκες που αναγνωρίστηκαν για τη συνεισφορά τους στην επιστήμη. Οι έρευνές της διεξήχθησαν στο Κολλέγιο Bryn Mawr. Η υψηλότερη βαθμίδα που κατέλαβε ήταν επίκουρος στην πειραματική μορφολογία (1905–1912). Ανακάλυψε ότι σε μερικά είδη τα χρωμοσώματα είναι διαφορετικά μεταξύ των δύο φύλων, χρησιμοποιώντας τις παρατηρήσεις που έκανε σε χρωμοσώματα εντόμων. Η ανακάλυψη ήταν η πρώτη φορά που παρατηρήσιμες διαφορές των χρωμοσωμάτων μπορεί να συνδέονταν με παρατηρήσιμες διαφορές σε φυσικές ιδιότητες (δηλαδή, αν ένα άτομο είναι αρσενικό ή θηλυκό). Αυτή η έρευνα έγινε το 1905. Στα πειράματα που έγιναν για να προσδιοριστεί αυτό, χρησιμοποιήθηκαν μια σειρά από έντομα. Αναγνώρισε το χρωμόσωμα Υ σε σκουλήκια Tenebrio. Συμπέρανε ότι η χρωμοσωμική βάση του φύλου εξαρτάται από την παρουσία ή την απουσία του Υ χρωμοσώματος. Δεν είχε ξεκινήσει την έρευνά της μέχρι την ηλικία των τριάντα και ολοκλήρωσε το διδακτορικό της το 1903. Επέκτεινε με επιτυχία τα πεδία της εμβρυολογίας και κυτταρογενετικής.

Η Στίβενς, απέτυχε να κερδίσει μία πλήρη θέση στο πανεπιστήμιο. Ωστόσο, πέτυχε μια ερευνητική καριέρα σε κορυφαίους θαλάσσιους σταθμούς και εργαστήρια. Το ρεκόρ των 38 δημοσιεύσεων περιλαμβάνει αρκετές σημαντικές συνεισφορές που συνέχισαν την ανάδειξη των ιδεών της χρωμοσωμικής κληρονομικότητας. Ως αποτέλεσμα της έρευνας, η Στίβενς παρείχε κρίσιμες παρατηρήσεις για τις χρωμοσωμικές θεωρίες του Μέντελ σχετικά με την κληρονομικότητα.[8]

Η Στίβενς εργάστηκε για να είναι σε θέση για να γίνει μια πλήρης ερευνήτρια στο Bryn Mawr. Ωστόσο, προτού να αναλάβει την έρευνα σε θέση καθηγητή που της προσφέρθηκε, πέθανε στις 4 Μαΐου 1912, από καρκίνο του μαστού στο νοσοκομείο Τζονς Χόπκινς.[12]

Μετά το θάνατό της, ο Τόμας Χαντ Μόργκαν έγραψε μια εκτενή νεκρολογία για το περιοδικό Science. Σε προηγούμενη συστατική επιστολή, είχε γράψει, «από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές που είχα, κατά τα τελευταία δώδεκα χρόνια δεν είχα κανέναν που να είναι τόσο ικανός και ανεξάρτητος στην  έρευνα όσο η δεσποινίς Στίβενς».[13]

Η Στίβενς ήταν η πρώτη που διαπίστωσε ότι τα θηλυκά έχουν δύο μεγάλα χρωμοσώματα φύλου. Ο Γουίλσον δεν το είχε δει αυτό, διότι διεξήγαγε τεστ μόνο στους όρχεις, καθώς τα ωάρια είναι πολύ λιπαρά και ακατάλληλα για τις παλαιές μεθόδους χρώσης. Ο Γουίλσον, στη συνέχεια, επανέκδοσε της αρχική του εργασία και ευχαρίστησε τη Νέτι Στίβενς για την ανακάλυψη αυτή. Η ανακάλυψη αυτή ήταν αυτή που επέτρεψε αργότερα στον Γουίλσον να συνδυάσει της ιδέα του περί ιδιοχρωμοσωμάτων με τη δική της περί ετεροχρωμοσωμάτων. Αυτό αποδεικνύει ότι η Στίβενς είχε μεγάλη επιρροή σε αυτή την διαδικασία. Τα περισσότερα βιβλία βιολογίας αποδίδουν στον Μόργκαν τη χαρτογράφηση των πρώτων γονιδιακών περιοχών στα χρωμοσώματα της Δροσόφιλας melanogaster, αλλά συχνά παραγνωρίζεται ότι ήταν η Στίβενς αυτή που έφερε της μύγες του γένους Δροσόφιλα στο εργαστήριο του Μόργκαν.

Η Νέτι Μαρία Στίβενς βρίσκεται θαμμένη στο κοιμητήριο του Γουέστφιλντ της Μασσαχουσέτης, δίπλα στους τάφους του πατέρα της Εφραίμ και της αδερφής της Έμμα.[11]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Nettie-Maria-Stevens. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 26116. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Γαλλικά) Base biographique. 20236.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Marilyn Bailey Ogilvie: «The Biographical Dictionary of Women in Science» (Αγγλικά) Routledge. 16  Δεκεμβρίου 2003. σελ. 1230. ISBN-13 978-1-135-96342-2. ISBN-10 0-415-92038-8.
  5. Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2021.
  6. (πολλαπλές γλώσσες) geni.com.
  7. www.womenofthehall.org/inductee/nettie-stevens/.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 MSU Authentication | Michigan State University. doi:10.1093/acref/97801996%20666.001.0001/acref-9780199766666-e-465. http://www.oxfordreference.com.proxy2.cl.msu.edu/view/10.1093/acref/97801996%20666.001.0001/acref-9780199766666-e-465. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. 9,0 9,1 «Nettie Maria Stevens (1861–1912)». The Marine Biological Laboratory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2013. 
  10. Hagen, Joel. Nettie Stevens and the Problem of Sex Determination. Minneapolis: University of Minnesota Press. σελίδες 37–47. 
  11. 11,0 11,1 11,2 «Nettie Maria Stevens – Turn-of-the-century Stanford alumna paved path for women in biology» (PDF). Stanford Historical Society. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2013. 
  12. 12,0 12,1 Gilgenkrantz, Simone (15 Οκτωβρίου 2008). «Nettie Maria Stevens (1861–1912)» (στα French). Clérey-sur-Brénon, France: Médecine/Sciences. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2013. 
  13. Wessel, Gary M. (September 13, 2011). «Y does it work this way?» (PDF). Molecular Reproduction and Development (Wiley) 78 (9). doi:10.1002/mrd.21390. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/mrd.21390/pdf. Ανακτήθηκε στις August 20, 2013. 

Περαιτέρω μελέτη Επεξεργασία

  • Brush, S G (Jun 1978). «Nettie M. Stevens and the discovery of sex determination by chromosomes». Isis; an international review devoted to the history of science and its cultural influences (United States]volume=69) (247): 163–72. doi:10.1086/352001. ISSN 0021-1753. PMID 389882. 
  • Ogilvie, M B; Choquette C J (Aug 1981). «Nettie Maria Stevens (1861–1912): her life and contributions to cytogenetics». Proceedings of the American Philosophical Society (United States) 125 (4): 292–311. ISSN 0003-049X. PMID 11620765. 
  • Gilgenkrantz, Simone (Oct 2008). «Nettie Maria Stevens (1861–1912)». Med Sci (France) 24 (10): 874–78. doi:10.1051/medsci/20082410874. ISSN 0767-0974. PMID 18950586. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία