Νίνο Μανφρέντι

ιταλός ηθοποιός

Ο Νίνο Μανφρέντι (22 Μαρτίου 1921 – 4 Ιουνίου 2004) ήταν Ιταλός ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και τραγουδιστής. Υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του Ιταλικού κινηματογράφου και ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές του είδους Κομέντια αλλ' ιταλιάνα[11], που άνθισε στην Ιταλία από τα τέλη της δεκαετίας του '50.

Νίνο Μανφρέντι
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Nino Manfredi (Ιταλικά)
Γέννηση22  Μαρτίου 1921[1][2][3]
Castro dei Volsci
Θάνατος4  Ιουνίου 2004[4][1][2]
Ρώμη[5]
Αιτία θανάτουεγκεφαλικό επεισόδιο
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚάμπο Βεράνο
Χώρα πολιτογράφησηςΙταλία (1946–2004)
Βασίλειο της Ιταλίας (1921–1946)
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Σαπιέντσα Ρώμης και Εθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης Silvio D'Amico[6]
Ιδιότητακωμικός, σκηνοθέτης κινηματογράφου, σεναριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, τραγουδιστής, συγγραφέας, ηθοποιός μεταγλωτισμού, ηθοποιός ταινιών, ηθοποιός θεάτρου, τηλεοπτικός παρουσιαστής[7], ηθοποιός τηλεόρασης, ηθοποιός[8] και σκηνοθέτης[8]
ΣύζυγοςErminia Ferrari (1955–2004)
ΤέκναLuca Manfredi και Roberta Manfredi
Όργαναφωνή
Σημαντικά έργαNudo di donna και Between Miracles
ΒραβεύσειςΝταβίντ ντι Ντονατέλο Α' Ανδρικού Ρόλου, βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο καλυτέρου σεναρίου, David di Donatello Award for Lifetime Achievement, Flaiano Prize, d:Q16559291, Nastro d'Argento for Best Actor, Nastro d'Argento for Best Screenplay, Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της τιμής της Ιταλικής Δημοκρατίας, Τάγμα της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας[9][10] και βραβεία Νταβίντ ντι Ντονατέλο (1969)[9][10]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Ο Σατουρνίνο (όπως ήταν το βαφτιστικό του όνομα) Μανφρέντι γεννήθηκε στο Κάστρο ντέι Βόλσι, ένα μικρό χωριό νότια της Ρώμης, στις 22 Μαρτίου 1921. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Ρωμαίο Μανφρέντι και της Αντονίνα Περφίλι, προερχόμενοι και οι δυο από αγροτικές οικογένειες. Ο πατέρας του κατατάχθηκε στην Αστυνομία και στις αρχές της δεκαετίας του ’30 η οικογένεια εγκαταστάθηκε στη Ρώμη. Ο Μανφρέντι το 1937 αρρώστησε από φυματίωση και έμεινε για ένα μεγάλο διάστημα σε σανατόριο. Εκεί παρακολούθησε μια παράσταση του θιάσου του Βιττόριο ντε Σίκα και άρχισε να παθιάζεται με την ηθοποιία.[12]

Για να ικανοποιήσει την οικογένειά του, αφού τέλειωσε την μέση εκπαίδευση, το 1941 γράφτηκε στη Νομική σχολή, από την οποία αποφοίτησε το 1945 αλλά δεν εξάσκησε ποτέ το δικηγορικό επάγγελμα. Ενδιάμεσα, είχε αναγκαστεί το 1943, για να αποφύγει την υποχρεωτική στράτευση, να κρυφτεί μαζί με τον αδελφό του στην ορεινή περιοχή του Μόντε Κασίνο. Όταν το 1944 επέστρεψε στη Ρώμη γράφτηκε στην Εθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης από την οποία αποφοίτησε τον Ιούνιο του 1947. Τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς έκανε το ντεμπούτο του σε θέατρο της Ρώμης ενώ την επόμενη χρονιά έπαιξε στο Πίκολο Τεάτρο του Μιλάνο σε σκηνοθεσία Τζόρτζιο Στρέλερ στα σεξπηρικά δράματα Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Η Τρικυμία και Ριχάρδος ο Β’. Το 1952-3 συνεργάστηκε με τον Εντουάρντο Ντε Φιλίππο στο θέατρο Ελιζέο της Ρώμης.[13] Τα επόμενα χρόνια εγκατέλειψε την πρόζα και ασχολήθηκε κυρίως με μουσικές κωμωδίες και επιθεωρήσεις, τόσο σε μουσικές εκπομπές του ραδιοφώνου όσο και σε θέατρα.

 
Ο Μανφρέντι στην ταινία Ο κλέψας του κλέψαντος ν.2

Δεκαετίες '50 και '60 Επεξεργασία

Ο Μανφρέντι ξεκίνησε να εργάζεται στο σινεμά το 1949, οι πρώτες του ταινίες ήταν αισθηματικές και μουσικές κωμωδίες. Η πρώτη αξιόλογη ταινία στην οποία συμμετείχε ήταν Οι εραστές του Μάουρο Μπολονίνι το 1955. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε το μανεκέν Ερμίνια Φερράρι, με την οποία απέκτησε 3 παιδιά, τη Ρομπέρτα, τον Λούκα και την Τζιοβάννα, και με την οποία παρέμεινε παντρεμένος μέχρι τον θάνατό του το 2004. Η πρώτη του δουλειά στην τηλεόραση ήταν στην ιστορική μίνι-σειρά Ο Σημαιοφόρος του 1956. Το 1959 γνώρισε μεγάλη επιτυχία με τη συμμετοχή του στο τηλεοπτικό βαριετέ «Καντσονίσιμα» και έγινε πασίγνωστος στο ευρύ κοινό.[13] Επίσης, το 1959 πρωταγωνίστησε στην ταινία Ο κλέψας του κλέψαντος ν.2 του Νάνι Λόι, σίκουελ της μεγάλης επιτυχίας Ο Κλέψας του Κλέψαντος του Μάριο Μονιτσέλι. Με τους επόμενους ρόλους του εδραιώθηκε η θέση του ως ένας από τους στυλοβάτες του είδους κομέντια αλλ’ ιταλιάνα, μαζί με τους Αλμπέρτο Σόρντι, Βιτόριο Γκάσμαν και Ούγκο Τονιάτσι. Ενσάρκωνε συνήθως χαρακτήρες περιθωριακούς, αποτυχημένους, άφραγους μικρολωποδύτες, που όμως διατηρούσαν την αξιοπρέπειά τους και το χιούμορ τους παρά τις δυσκολίες, λαϊκούς χαρακτήρες θύματα της μοίρας.[11] Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 είναι πλέον ένας από τους κορυφαίους ηθοποιούς του ιταλικού box office, παίζοντας σε μεγάλες επιτυχίες της εποχής, πολλές από τις οποίες είχε σκηνοθετήσει ο Ντίνο Ρίζι. Το 1969 ξεκίνησε μια άλλη μακρόχρονη συνεργασία του με τον σκηνοθέτη Λουίτζι Μάνι, πολύ συχνά σε ταινίες εποχής.

 
Ο Μανφρέντι ως Τζεπέτο στις Περιπέτειες του Πινόκιο

Δεκαετίες '70, '80 και '90 Επεξεργασία

Το 1970 ο Μανφρέντι γνώρισε μεγάλη επιτυχία με το τραγούδι "Tanto pe' cantà" που πρωτοεμφάνισε εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ Ιταλικού Τραγουδιού του Σαν Ρέμο και το οποίο κατέλαβε την τρίτη θέση στα ιταλικά τσαρτς. Στη συνέχεια ηχογράφησε και άλλα τραγούδια που έγιναν πολύ αγαπητά στην Ιταλία. όπως Me pizzica... me mozzica (1971), M'è nata all'improvviso 'na canzone (1971), Tarzan lo fa, La pennichella (1980), La frittata (1982), Canzone pulita και Che bello sta' con te (1983) και τελευταίο το Non lasciare Roma το 1999. Η δημοτικότητά του τον έκανε περιζήτητο και από τους διαφημιστές, ξεκίνησε από το 1957 διαφημίζοντας τα σοκολατάκια Baci Perugina και μετά τις καραμέλες Rossana, ενώ από το 1977 μέχρι το 1993 ήταν ο σταθερός πρωταγωνιστής στα διαφημιστικά σποτάκια του καφέ Lavazza. Το 1999 τον επέλεξε το Υπουργείο Οικονομικών της Ιταλίας για το σποτάκι που προωθούσε την αλλαγή από την λιρέτα στο ευρώ.

Το 1962 είχε σκηνοθετήσει το επεισόδιο Η περιπέτεια ενός φαντάρου στην σπονδυλωτή ταινία 4 είδη έρωτος. Το 1971 σκηνοθέτησε την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Ταμένος με το ζόρι, την οποία εκθείασαν κοινό και κριτικοί, έλαβε δε τον Χρυσό Φοίνικα πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ των Καννών[14] καθώς και άλλα ιταλικά κινηματογραφικά βραβεία. Το 1972 είχε μια ακόμη τηλεοπτική επιτυχία, ενσαρκώνοντας τον Τζεπέτο στις Περιπέτειες του Πινόκιο που σκηνοθέτησε ο Λουίτζι Κομεντσίνι. Το 1974 γύρισε 2 σημαντικές ταινίες το Ψωμί και σοκολάτα και το Είχαμε αγαπηθεί τόσο του Έττορε Σκόλα, με τον οποίον συνεργάστηκε πάλι δυο χρόνια αργότερα στην ταινία Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί, ταινία που κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών και στην οποία ο Μανφρέντι έδωσε μια σπουδαία ερμηνεία. Ο Μανφρέντι συνέχισε να εργάζεται σταθερά στον κινηματογράφο για όλα τα υπόλοιπα χρόνια, με πιο γνωστές ταινίες τις: Κυρίες και κύριοι, καληνύχτα σας, Καφέ εξπρές, Nudo di donna, Κομπιναδόροι και περιπλανώμενοι και In nome del popolo sovrano.

Στο θεατρικό σανίδι επέστρεψε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ως πρωταγωνιστής σε κωμωδίες που έγραψε και σκηνοθέτησε ο ίδιος, Gente di facili costumi (1988), Viva gli sposi! (1989) και Parole d'amore, parole..., (1992),[13] παραστάσεις που πήγαν σε τουρνέ σε όλη την Ιταλία για αρκετά χρόνια.

Στην τηλεόραση επέστρεψε το 1989, έπειτα από αρκετά χρόνια απουσίας, με μια μουσική κωμωδία 4 επεισοδίων με τίτλο Io Jane, tu Tarzan.[15] To 1993 πρωταγωνίστησε στη σειρά 10 επεισοδίων Un commissario a Roma, το 1998 συμμετείχε στην τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου Ο θεός μας έπλασε τζάμπα του Μαρτσέλο Ντ’ Όρτα. Η σειρά 16 επεισοδίων Linda e il brigadiere, στην οποία είχε τον κεντρικό ρόλο, αγαπήθηκε πολύ και προβλήθηκε για 3 σεζόν από τη Rai, από το 1997 μέχρι το 2000. Από το 1999 μέχρι το 2003 συμμετείχε σε αρκετές τηλεταινίες, με τελευταία την Un posto tranquillo, σε σκηνοθεσία του γιου του Λούκα Μανφρέντι. Του 2003 ήταν και η τελευταία του ταινία για τον κινηματογράφο, La fine di un mistero του Ισπανού σκηνοθέτη Μιγκέλ Χερμόζο, που βραβεύτηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μόσχας με το Χρυσό βραβείο του Αγίου Γεωργίου.[16]

Θάνατος Επεξεργασία

Στις 7 Ιουλίου 2003, μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων της ταινίας La fine di un mistero και ενώ βρισκόταν στο σπίτι του στη Ρώμη, έπαθε Εγκεφαλικό επεισόδιο και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο όπου παρέμεινε μέχρι τον Σεπτέμβριο. Τον Δεκέμβριο έπαθε εγκεφαλική αιμορραγία από την οποία δεν συνήλθε ποτέ εντελώς. Πέθανε στη Ρώμη στις 4 Ιουνίου του 2004. Στις 7 Ιουνίου έγινε η κηδεία του με θρησκευτική τελετή, αν και είχε δηλώσει ότι ήταν άθεος. Στην κηδεία του, που έγινε στην εκκλησία Σάντα Μαρία ιν Μοντεσάντο, επονομαζόμενη και Ναό των Καλλιτεχνών, στην Πιάτσα ντελ Πόπολο, παρευρέθηκαν 2000 άτομα. Η ταφή του έγινε στο κοιμητήριο Βεράνο της Ρώμης.[17]

Βραβεύσεις Επεξεργασία

  • Φεστιβάλ των Καννών 1971, Χρυσός Φοίνικας πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη για την ταινία Ταμένος με το ζόρι
  • Βραβεία Νταβίντ ντι Ντονατέλο
    • 1968 - Χρυσή πλακέτα για τις ταινίες Μια γυναίκα για έναν άντρα και Italian Secret Service
    • 1969 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία 7 φορές τρελός
    • 1970 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Nell'anno del Signore
    • 1971 - Νταβίντ για το σύνολο της καριέρας
    • 1974 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Ψωμί και σοκολάτα
    • 1976 - Καλύτερου σεναρίου για την ταινία Attenti al buffone
    • 1978 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία In nome del Papa Re
    • 1984 - Ειδική πλακέτα
    • 1990 - Βραβείο Αλιτάλια
  • Νάστρο ντ' Αρτζέντο
    • 1966 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Ας μιλήσουμε για άντρες
    • 1970 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Nell'anno del Signore
    • 1971 - Καλύτερου σεναρίου για την ταινία Ταμένος με το ζόρι
    • 1978 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία In nome del Papa Re
    • 1980 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Καφέ εξπρές
  • Ιταλικές Χρυσές Σφαίρες
    • 1971 - Πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη για την ταινία Ταμένος με το ζόρι
    • 1975 - Βραβείο για το σύνολο της καριέρας
    • 1983 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Spaghetti House
    • 1988 - Καλύτερου ηθοποιού για την ταινία Secondo Ponzio Pilato

  Commendatore του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας, 19 Δεκεμβρίου 1978

  Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας, 16 Μαρτίου 1994

Φιλμογραφία Επεξεργασία

Κινηματογραφικές ταινίες
Έτος Τίτλος
Πρωτότυπος Ελληνικός
1949 Torna a Napoli
1949 Monastero di Santa Chiara
1951 Anema e core
1952 Prigioniera della torre di fuoco Ο αιχμάλωτος του φλογισμένου πύργου
1953 Viva il cinema!
1953 La domenica della buona gente
1953 Ho scelto l'amore
1953 Canzoni, canzoni, canzoni Χαρούμενα νιάτα
1954 Ridere! Ridere! Ridere!
1955 Non scherzare con le donne
1955 Prigionieri del male
1956 Gli innamorati Οι εραστές
1956 Lo scapolo Γαμπρός με το στανιό
1956 Guardia, guardia scelta, brigadiere e maresciallo
1956 Totò, Peppino e la... malafemmina
1956 Tempo di villeggiatura
1957 Susanna tutta panna Ένα κορίτσι από ζάχαρη
1957 Femmine tre volte
1958 Guardia, ladro e cameriera
1958 Camping
1958 Pezzo, capopezzo e capitano Ο πλοίαρχος ταξίδευε με τραίνο
1958 Adorabili e bugiarde
1958 Venezia, la luna e tu Καπετάν Ντολτσεβίτας
1958 Il bacio del sole Δον Βεζούβιος
1958 Carmela è una bambola
1958 Caporale di giornata
1959 I ragazzi dei Parioli
1959 Audace colpo dei soliti ignoti Ο κλέψας του κλέψαντος ν.2 ή Οι μικροαπατεώνες
1960 L'impiegato [18]
1960 Le pillole di Ercole Οι 12 άθλοι του Ηρακλέους
1960 Crimen Οι 6 ύποπτοι
1961 Il carabiniere a cavallo
1961 Il giudizio universale Η ώρα της μεγάλης κρίσεως
1961 A cavallo della tigre Καβάλα στην τίγρη
1962 Gli anni ruggenti[19]
1962 I motorizzati
1962 L'amore difficile 4 είδη έρωτος
1963 La parmigiana Έρωτες!
1963 La ballata del boia
1963 I cuori infranti
1964 Alta infedeltà Απιστίες
1964 Il gaucho
1964 Controsesso
1965 Le bambole Οι κούκλες
1965 Questa volta parliamo di uomini Ας μιλήσουμε για άντρες
1965 I complessi
1965 Thrilling
1965 Io la conoscevo bene Γνώρισα τη θέρμη του κορμιού της
1965 Made in Italy Έρωτας και τα λοιπά… αλά ιταλικά!
1966 Io, io, io... e gli altri Οι εγωισταί
1966 Adulterio all'italiana Μοιχεία… αλά ιταλικά
1966 Operazione San Gennaro[20] Επιχείρησις: Σαν Τζενάρο
1967 Una rosa per tutti Ένα τριαντάφυλλο για όλους
1967 Il padre di famiglia Ο πάτερ φαμίλιας
1968 Italian Secret Service
1968 Straziami ma di baci saziami Ένας τρελλός τρελλός εραστής
1968 Riusciranno i nostri eroi a ritrovare l'amico misteriosamente scomparso in Africa? Μίστερ Σαμπατίνι… το μεγάλο σαφάρι
1969 Vedo nudo 7 φορές τρελός
1969 Nell'anno del Signore[21]
1970 Rosolino Paternò, soldato... Οι πολεμοκάπηλοι
1970 Contestazione generale[22] Η μεγάλη διαμάχη
1971 Per grazia ricevuta[23] Ταμένος με το ζόρι
1971 Roma bene Η υψηλή κοινωνία κάνει έρωτα
1971 Trastevere
1971 La Betìa ovvero in amore, per ogni gaudenza, ci vuole sofferenza Ο πρωτάρης και η χωριάτα
1972 Girolimoni, il mostro di Roma
1972 Lo chiameremo Andrea Μια τρελλή οικογένεια
1974 Pane e cioccolata[24] Ψωμί και σοκολάτα
1974 C'eravamo tanto amati Είχαμε αγαπηθεί τόσο
1975 Attenti al buffone
1976 Brutti, sporchi e cattivi Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί
1976 Signore e signori, buonanotte Κυρίες και κύριοι, καληνύχτα σας
1976 Basta che non si sappia in giro
1976 Quelle strane occasioni
1977 In nome del Papa Re [25] Στο όνομα του βασιλιά Πάπα
1978 La mazzetta Ο φανφαρόνος, ο αστυνόμος και το παράσιτο
1979 Il giocattolo Παιχνίδι με το θάνατο
1979 Cocco mio
1980 Café Express Καφέ εξπρές
1981 Nudo di donna
1982 Spaghetti House[26]
1982 Testa o croce
1983 Questo e quello
1986 Il tenente dei carabinieri
1986 Grandi magazzini Ένα τρελλό πολυκατάστημα
1987 Secondo Ponzio Pilato
1987 Napoli-Berlino, un taxi nella notte
1987 I picari Κομπιναδόροι και περιπλανώμενοι
1990 In viaggio con Alberto
1990 In nome del popolo sovrano[27]
1991 Mima
1995 Colpo di luna
1995 L'olandese volante
1998 Grazie di tutto Ευχαριστώ για όλα
2000 La carbonara
2001 Una milanese a Roma
2002 Apri gli occhi e... sogna
2003 La fine di un mistero

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0542063. Ανακτήθηκε στις 13  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13941065s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. (Αγγλικά) SNAC. w6xf5j1n. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=%2Fnews%2Farchive%2F2004%2F06%2F04%2Fobituary0759EDT0483.DTL.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  6. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2019.
  7. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  8. 8,0 8,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0190803. Ανακτήθηκε στις 16  Δεκεμβρίου 2022.
  9. 9,0 9,1 www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/11218. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2ιουλ. / 15  Ιανουαρίου 2020γρηγ..
  10. 10,0 10,1 www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/291004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2ιουλ. / 15  Ιανουαρίου 2020γρηγ..
  11. 11,0 11,1 «Νίνο Μανφρέντι – Un Amico Italiano». lifo. 16 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  12. Silvia Fumarola. «Nino Manfredi Story, viaggio tra vita artistica e privata». la Repubblica. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  13. 13,0 13,1 13,2 «MANFREDI, Saturnino, detto Nino». Enciclopedia Treccani. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  14. «ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ NINO MANFREDI». ελculture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  15. «UN MUSICAL NELLA FORESTA PER JANE E IL SUO TARZAN». la Repubblica. 8 Μαρτίου 1989. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2021. 
  16. «NINO MANFREDI». la Repubblica. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  17. CESARE GOGIRA. «Morte di Nino Manfredi». thesocialpost.it. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  18. «L'impiegato». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  19. «Gli Anni Ruggenti». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  20. «Operazione San Gennaro - Film Completo in Italiano 1966». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  21. «Nell'anno del Signore - 1969». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  22. «Contestazione Generale». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  23. «film-Per Grazia Ricevuta - Nino Manfredi, 1971». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  24. «Pane e cioccolata (1974)». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  25. «IN NOME DEL PAPA RE - NINO MANFREDI - LUIGI MAGNI». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  26. «spaghetti house nino manfredi». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  27. «IN NOME DEL POPOLO SOVRANO - NINO MANFREDI - ALBERTO SORDI - LUIGI MAGNI». youtube. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία