Ναυαγιαίρεση
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο όρος ναυαγιαίρεση ή ναυαγιαιρεσία (wrecking) φέρεται υπό τρεις εννοιολογικές σημασίες, και αυτές είναι:
α) Η ανάληψη διάσωσης του ναυαγήσαντος πλοίου ή φορτίου. β) Η ανάληψη διάσωσης υπολειμμάτων του ναυαγήσαντος πλοίου ή φορτίου και γ) Η δόλια ή ηθελημένη (αναγκαστική) καταστροφή (μερική ή ολική) του πλοίου.
Σύνοψη Επεξεργασία
Σημειώνεται ότι και οι τρεις παραπάνω σημασίες αφορούν το πλοίο, το φορτίο και μηδέποτε τους επιβαίνοντες (πλήρωμα – επιβάτες) που εκ του γεγονότος και μόνο χαρακτηρίζονται «ναυαγοί», όρος που τους «συνοδεύει» νομικά μέχρι να αποζημιωθούν από την πλοιοκτήτρια εταιρεία ή την ασφαλιστική εταιρεία ή των ασφαλιστικών εταιρειών στις οποίες είναι αντασφαλισμένη η κύρια ασφαλιστική εταιρεία. Και τούτο γιατί; Ο λόγος είναι πολύ απλός. Η διάσωση του πλοίου – φορτίου εγείρει δικαιολογημένα οικονομικές αξιώσεις «σώστρα» και επέχει θέση ακόμη και εμπορικής πράξης, σε κάθετη αντίθεση με τη διάσωση επιβαινόντων που αποτελεί όχι μόνο νομική υποχρέωση του δυνάμενου να συνδράμει αρωγή αλλά και ηθική τοιαύτη που βεβαίως δεν μπορεί να εγείρει σε καμία περίπτωση οικονομικές αξιώσεις (παγκόσμιο ναυτικό έθιμο).
Επίσης άξιο προσοχής είναι ότι, ενώ και οι τρεις παραπάνω σημασίες φέρονται σε σχετικές διατάξεις, εν τούτοις, η πρώτη σημασία κρίνεται μάλλον αδόκιμος και αυτό διότι αν ληφθεί υπ΄ όψη ο ορισμός του πλοίου, σύμφωνα με τις νομοθεσίες (δείτε σχετικά άρθρο Πλοίο), γίνεται αντιληπτό ότι σε ένα ναυάγιο έχουν εξαλειφθεί οι προϋποθέσεις αυτής της έννοιας ύπαρξης του Πλοίου. Συνεπώς μόνο η δεύτερη και η τρίτη σημασίες του όρου είναι ορθές.
Ιδιαίτερη προσοχή: Η διάσωση του φορτίου έπεται (προϋποθέτει) τη καταστροφή του πλοίου (μερική ή ολική = ναυάγιο), διότι σε αντίθετη περίπτωση αν το πλοίο δεν υπέστη ζημία τότε δεν αντιμετωπίζεται «ναυαγιαίρεση» αλλά εκείνη της αβαρίας.
Στη σύγχρονη εποχή η έννοια «ναυαγιαίρεση» με τη δεύτερή της σημασία, λόγω της εξέλιξης μέσων, μεθόδων αλλά και πληρέστερης διεθνούς νομικής κάλυψης έδωσε τη θέση της στη ταυτόσημη έννοια επιθαλάσσια αρωγή (Salvage) με την οποία και εξετάζεται το θέμα.
Η Τρίτη ερμηνεία αναφέρεται για καταστροφή και όχι διάσωση.
Καθ΄εαυτήν ναυαγιαίρεση Επεξεργασία
Αν, από τώρα και στο εξής, δεν σέβονται την ξένη περιουσία, θα τους στερήσω τη δική τους και θα τους σκορπίσω στα τέσσερα άκρα της αυτοκρατορίας, όπως σκορπάει ο αφρός της θάλασσας στο φύσημα της τρικυμίας».
Η λέξη ναυαγιαίρεση είναι λόγια σύνθετη λέξη από το ναυάγι-ον και το ρ. αιρώ= κυριεύω αλλά και αίρω = σηκώνω. Το καθ΄εαυτό θέμα κινηματογραφείται από τον Χίτσκοκ στην ταινία του Πανδοχείο Τζαμάικα (Jamaica Inn) με πρωταγωνιστή τον Τσαρλς Λότον[1] όπως ακριβώς περιγράφεται παρακάτω:
«Ο βασιλεύς θέλησε να επιβάλει και άλλο μέτρο. Θέλησε να καταργήσει την ναυαγιαίρεση, πανάρχαια συνήθεια, σ΄όλο το βασίλειο. Συνήθεια που ήταν από τα σοβαρά εμπόδια ν΄αναπτυχθεί το ναυτικό μας εμπόριο. Όταν ναυαγούσε κανένα εμπορικό καράβι, πέφτοντας έξω στην στεριά, οι κάτοικοι της περιοχής το λεηλατούσαν και μοιράζονταν, με τον έπαρχο, το φορτίο κι ό,τι άλλο μπορούσε να πουληθεί απ΄το σκαρί. Πολλές φορές, αν το πλήρωμα έφερνε αντίσταση, οι στεριανοί σφάζαν τους ναύτες και τον καπετάνιο ή τους πουλούσαν δούλους, σαν πραμάτεια κι΄ αυτούς. Το χειρότερο ήταν ότι, σε πολλές επικίνδυνες περιοχές οι στεριανοί έκαναν, τη νύχτα, ψεύτικα σημάδια για να γελαστεί ο καπετάνιος και να τσακιστεί το καράβι του απάνω στα βράχια».[2]
Μερικοί συγκλητικοί τόλμησαν να παρατηρήσουν πως το έθιμο ήταν τόσο βαθιά ριζωμένο στην συνείδηση του λαού, ώστε η αναγγελία του μέτρου που σκόπευε να εφαρμόσει ο βασιλεύς μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές ταραχές. Πρόσθεσαν πως κι οι άρχοντες της επαρχίας, όσοι είχαν κτήματα παράκτια, ασφαλώς θ΄αντιδρούσαν και θα υποδαύλιζαν τον λαό.
Δόλια ναυαγιαίρεση Επεξεργασία
Δόλια ναυαγιαίρεση χαρακτηρίζεται η κατόπιν τρομοκρατικής ενέργειας, δολιοφθορά ή οποιαδήποτε άλλη εκ δόλου προερχομένη, όπως ακόμη και αυτή, όπως έτσι άφησε υπόνοιες να χαρακτηριστεί, η προσάραξη τούρκικου σκάφους στα Ίμια (1996) με έγερση και δημοσιοποίηση χωροαμφισβητήσεων της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδος.
Ακόμη κατά τη 10ετία 1950-60 το σενάριο κάποιων (ελάχιστων) ελληνικών κινηματογραφικών ταινιών άφηνε υπονοούμενο τέτοιας ναυαγιαίρεσης εις βάρος της Ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας, χωρίς να υπάρξει ούτε μια δικαστική απόφαση που να επιβεβαίωνε αυτό. Συνέπεια της άδικης αυτής επίθεσης στο ναυτικό κλάδο ήταν ο υπερτριπλασιασμός των ασφάλιστρων των υπό Ελληνική σημαία πλοίων που επέβαλαν ξένες ασφαλιστικές εταιρείες.
Αναγκαστική ναυαγιαίρεση μπορεί να συμβεί είτε προς αποφυγή μεγαλύτερου κινδύνου π.χ. όπως έκανε το Γκαίμπεν για να προλάβει τυχόν βύθισή του (αναγκαστική προσγειάλωση), είτε ακόμη και σε πολεμικές επιχειρήσεις προς αποφυγή «λείας» του εχθρού. Προσφιλής μέθοδος των Ελλήνων, αρκετές φορές στους κατά θάλασσα αγώνες τους, αλλά και των Αμερικανών στον Ειρηνικό κατά τον Β' Π.Π. που εφάρμοσαν και σε αεροπλανοφόρα τους.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Πανδοχείο Τζαμάϊκα, 1939
- ↑ Άγγελος Βλάχος, Οι τελευταίοι γαληνότατοι, σ. 362
Δείτε επίσης Επεξεργασία