Ο Νγκο Μπάο Τσάου (βιετναμέζικα: ŋo ɓa᷉ːw cəw, γεννήθηκε στις 28 Ιουνίου 1972)[7] είναι Γάλλοβιετναμέζος μαθηματικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο περισσότερο γνωστός για την απόδειξη του Προγράμματος Langlands. [8]

Νγκο Μπάο Τσάου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ngô Bảo Châu (Βιετναμικά)
Γέννηση28 Ιουνίου 1972
Ανόι[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒιετνάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΒιετναμικά
ΣπουδέςÉcole Normale Supérieure
Πανεπιστήμιο του Νότιου Παρισιού (έως 1997)[2]
Πανεπιστήμιο Πιερ και Μαρίας Κιουρί (έως 1992)[3][2]
High School for Gifted Students, Hanoi University of Science
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
καθηγητής πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Σικάγου (από 2010)[4]
École Normale Supérieure
Πανεπιστήμιο του Νότιου Παρισιού
Κολλέγιο της Γαλλίας
Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςμετάλλιο Φιλντς (2010)
Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής
Oberwolfach Prize (2007)
βραβείο Έρευνας «Κλέι» (2004)
μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών
εταίρος της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρίας (2013)[5][6]
Ιστότοπος
www.math.uchicago.edu/~ngo/nbc-homepage
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Είναι ο πρώτος Βιετναμέζος που έχει λάβει το μετάλλιο Φιλντς[9][10][11].

Παιδικά χρόνια Επεξεργασία

Ο Νγκο Μπάο Τσάου γεννήθηκε το 1972, είναι γιος μιας διανοούμενης οικογένειας στο Ανόι στο Βόρειο Βιετνάμ. Ο πατέρας του, ο καθηγητής Νγκο Χούι Τσάου, είναι τακτικός καθηγητής φυσικής στο Εθνικό Ινστιτούτο Μηχανικής του Βιετνάμ. Η μητέρα του, Trần Lưu Vân Hiền, είναι γιατρός και αναπληρώτρια καθηγήτρια σε νοσοκομείο φυτικής ιατρικής του Ανόι.

Η αρχή της σχολικής εκπαίδευσης του Τσάου έγινε σε ένα πειραματικό δημοτικό σχολείο που είχε ιδρύσει ο επαναστάτης παιδαγωγός Hồ Ngọc Đại, αλλά όταν ο πατέρας του επέστρεψε από τη Σοβιετική Ένωση με το διδακτορικό του δίπλωμα, αποφάσισε ότι ο Τσάου θα μάθαινε περισσότερα στα παραδοσιακά σχολεία και τον έγραψε στο "chuyên toán" (ειδικές τάξεις για χαρισματικούς μαθητές στα μαθηματικά) στο Trưng Vương Middle School.[12] Σε ηλικία 15 ετών, ο Τσάου μπήκε στην ειδική τάξη μαθηματικών στο Λύκειο για χαρισματικούς μαθητές του Πανεπιστημίου Επιστημών του Ανόι (Khối chuyên Tổng Hợp - Đại học Khoa Học Tự Nhiên Hà Nội[13]), παλαιότερα γνωστή ως τάξη Α0. Στις τάξεις 11 και 12, ο Τσάου συμμετείχε στην 29η και 30η Διεθνή Μαθηματική Ολυμπιάδα (IMO) και έγινε ο πρώτος Βιετναμέζος μαθητής που κέρδισε δύο χρυσά μετάλλια στον IMO,[14] εκ των οποίων το πρώτο κέρδισε με άριστη βαθμολογία (42/42)[15].

Μετά το λύκειο, ο Τσάου υπολόγιζε να σπουδάσει στη Βουδαπέστη, αλλά μετά την πτώση του κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη, η νέα ουγγρική κυβέρνηση σταμάτησε τις υποτροφίες για φοιτητές από το Βιετνάμ[16]. Αφού επισκέφθηκε τον πατέρα του Τσάου, ο Πολ Ζερμέν, γραμματέας της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών, κανόνισε να σπουδάσει ο Τσάου στη Γαλλία. Του προσφέρθηκε υποτροφία από τη γαλλική κυβέρνηση για προπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris VI, και στη συνέχεια, το 1992, εισήλθε στην École Normale Supérieure. Το 1997 πήρε τη διδακτορική διατριβή από το Πανεπιστήμιο Paris-Sud υπό την επίβλεψη του Gérard Laumon. Έγινε μέλος του CNRS στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού 13 από το 1998 έως το 2005, και υπερασπίστηκε το πτυχίο του ως κάτοχος του τίτλου υφηγεσίας εκεί το 2003. Έχει βιετναμέζικη και γαλλική υπηκοότητα[17].

Σταδιοδρομία Επεξεργασία

Ο Τσάου έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris-Sud 11 το 2005. Το 2005, σε ηλικία 33 ετών, ο Τσάου έλαβε τον τίτλο του καθηγητή στο Βιετνάμ, και έγινε ο νεότερος καθηγητής της χώρας[15]. Από το 2007, ο Τσάου εργάζεται στο Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών στο Πρίνστον του Νιου Τζέρσεϊ, καθώς και στο Ινστιτούτο Μαθηματικών του Ανόι[18]. Από την 1η Σεπτεμβρίου 2010 είναι μέλος της μαθηματικής σχολής του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Επιπλέον, από το 2011 είναι επιστημονικός διευθυντής του νεοσύστατου Ινστιτούτου Μαθηματικών για προηγμένες σπουδές στο Βιετνάμ (VIASM).[19] Το 2016 ο Τσάου ήταν συν-γενικός πρόεδρος του Asiacrypt την πρώτη φορά που το ασιατικό συνέδριο κρυπτογραφίας πραγματοποιήθηκε στο Βιετνάμ[20].

Εργασίες Επεξεργασία

Ο Τσάου έγινε αρχικά γνωστός αποδεικνύοντας, σε μια κοινή εργασία με τον Ζεράρ Λαουμόν, το θεμελιώδες λήμμα των μοναδιαίων ομάδων. Η γενική στρατηγική τους ήταν να κατανοήσουν τα τοπικά τροχιακά ολοκληρώματα που εμφανίζονται στο θεμελιώδες λήμμα με όρους των affine ινών Springer που προκύπτουν από την ίνα Hitchin. Αυτό τους επέτρεψε να χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία της γεωμετρικής θεωρίας απεικόνισης, δηλαδή τη θεωρία των διαστρεβλωμένων φύλλων, για να μελετήσουν αυτό που αρχικά ήταν ένα συνδυαστικό πρόβλημα αριθμητικής φύσης. Ο Τσάου κατάφερε τελικά να διατυπώσει την απόδειξη του θεμελιώδους λήμματος για τις άλγεβρες Lie το 2008 [15][21]. Μαζί με τα αποτελέσματα του Ζαν-Λουπ Βάλντσπουργκερ, ο οποίος είχε προηγουμένως συμπεράνει ισχυρότερες μορφές του θεμελιώδους λήμματος από αυτό το αποτέλεσμα, αυτό ολοκλήρωσε την απόδειξη του θεμελιώδους λήμματος σε όλες τις περιπτώσεις. Ως αποτέλεσμα, ο Τσάου τιμήθηκε με το μετάλλιο Φιλντς το 2010.

Ο Νγκο Μπάο Τσάου είναι ο συν-συγγραφέας του βιετναμέζικου παιδικού βιβλίου Ai και Ky στη χώρα των αόρατων αριθμών.

Βραβεία Επεξεργασία

Το 2004, ο Τσάου και ο Λαουμόν τιμήθηκαν με το Βραβείο Έρευνας Clay για το επίτευγμά τους στην επίλυση του θεμελιώδους λήμματος για την περίπτωση των μοναδιαίων ομάδων[15]. Η απόδειξη του Τσάου για τη γενική περίπτωση επιλέχθηκε από το Time ως μία από τις δέκα κορυφαίες επιστημονικές ανακαλύψεις του 2009[18]. Το 2010, έλαβε το Μετάλλιο Φιλντς. Με διάταγμα της 22ας Απριλίου 2011, του απονεμήθηκε ο τίτλος του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλίας[22]]. Το 2012, έγινε μέλος της Αμερικανικής Μαθηματικής Εταιρείας[23]. Το 2021, έγινε επίτιμο μέλος της Μαθηματικής Εταιρείας του Λονδίνου[24][25].

Σημαντικές δημοσιεύσεις Επεξεργασία

  • Ngô, Bao Châu. Le lemme fondamental pour les algèbres de Lie. [The fundamental lemma for Lie algebras] Publ. Math. Inst. Hautes Études Sci. 111 (2010), 1–169. doi:10.1007/s10240-010-0026-7 mr 2653248 arXiv:0801.0446

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  2. 2,0 2,1 math.uchicago.edu/~ngo/cv-2018.pdf.
  3. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2019.
  4. mathematics.uchicago.edu/people/profile/bo-chau-ngo/.
  5. www.ams.org/fellows_by_year.cgi?year=2013. Ανακτήθηκε στις 24  Νοεμβρίου 2022.
  6. www.ams.org/news?news_id=1680. Ανακτήθηκε στις 24  Νοεμβρίου 2022.
  7. University of Chicago (2011-03-15). «Homepage at University of Chicago». University of Chicago. http://www.math.uchicago.edu/~ngo/nbc-homepage.html. Ανακτήθηκε στις 2011-08-20. 
  8. «Ομιλία Ngô Bảo Châu». Τομέας Μαθηματικών / Department of Mathematics. 7 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  9. New Scientist Mathematics 'Nobel' rewards boundary-busting work 19 August 2010 "Aside from Lindenstrauss, this year's winners were Ngô Bảo Châu of the University of Paris-South, France, Stanslav Smirnov of the University of Geneva, Switzerland, and Cédric Villani of the Henri Poincaré Institute, Paris, France."
  10. K.Hưng (2005-12-29). «10 sự kiện khoa học — công nghệ nổi bật năm 2005». Tuổi trẻ Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-02-17. https://web.archive.org/web/20100217020313/http://tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=116027&ChannelID=17. Ανακτήθηκε στις 2010-12-19. 
  11. Hạ Anh & Hương Giang, "GS Griffiths: 'Trong giới Toán học, anh Châu vẫn là người Việt'", Vietnamnet. Retrieved 2010-8-19.
  12. Koblitz, Neal (2011), «Interview with Professor Ngô Bảo Châu», The Mathematical Intelligencer 33 (1): 46–50, doi:10.1007/s00283-010-9184-1 
  13. «Đại học Khoa Học Tự Nhiên Hà Nội». HUS-VNU official website. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2010. 
  14. «Ngô Bảo Châu». IMO's official website. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2009. 
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 Ham Chau (2009-02-15). «Ngô Bao Châu, sommité mondiale des maths» (στα γαλλικά). Le Courrier du Vietnam. http://lecourrier.vnagency.com.vn/PrintView.asp?id=49751. 
  16. Hàm Châu (2010-08-17). «Ngô Bảo Châu, "bom tấn" và "trống đồng" trong toán học» (στα vi). Dân Trí. http://dantri.com.vn/c20/s20-416055/ngo-bao-chau-bom-tan-va-trong-dong-trong-toan-hoc.htm. 
  17. «Le congrès international des mathématiciens» (PDF). Société Mathématique de France. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2010. 
  18. 18,0 18,1 «Top 10 Scientific Discoveries of 2009». Time magazine. 2009-12-08. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-08-26. https://web.archive.org/web/20130826180842/http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1945379_1944416_1944435,00.html. Ανακτήθηκε στις 2022-11-20. 
  19. «History». Vietnam Institute for Advanced Study in Mathematics. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019. 
  20. «Asiacrypt 2016 Organizing Committee». Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2018. 
  21. «Ομάδες και Άλγεβρες Lie». 
  22. «Ordre National De La Legion D'honneur» [National Order of the Legion of Honour]. 22 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2021. 
  23. «Fellows of the American Mathematical Society». American Mathematical Society (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  24. «LMS Honorary Members 2021». London Mathematical Society (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2021. 
  25. «Ngô Bao Châu élu membre honoraire de la London Mathematical Society». Le Courrier du Vietnam (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2021.