Νεκρικός ναός (αρχαία Αίγυπτος)
Στην αρχαία Αίγυπτο "νεκρικοί ναοί" (ή "ταφικοί ναοί", αγγλικά: mortuary temple) ήταν το είδος των ναών που οικοδομούνταν δίπλα στους βασιλικούς τάφους ή στην γύρω από αυτούς περιοχή. Σχεδιάζονταν για να τιμήσουν την βασιλεία των φαραώ που τους κατασκεύαζαν. Ένας φαραώ έκτιζε τον νεκρικό ναό του όσο ήταν εν ζωή και ενώ βρισκόταν στον θρόνο, με στόχο να εξυπηρετήσει την μεταθανάτια λατρεία του, και όχι μόνο.
Ιστορία Επεξεργασία
Οι νεκρικοί ναοί στη διάρκεια του Παλαιού και Μέσου Βασιλείου ανεγείρονταν στην περιοχή των πυραμίδων και κοντά στους βασιλικούς τάφους. Από την εποχή του Νέου Βασιλείου και έπειτα, όταν οι Αιγύπτιοι βασιλείς ξεκίνησαν να κατασκευάζουν τους τάφους τους στην Κοιλάδα των βασιλέων, ξεκίνησε παράλληλα και η συνήθεια ανοικοδόμησης των νεκρικών ναών χωριστά, σε κάποια απόσταση από τους τάφους. Οι ναοί αυτοί του Νέου Βασιλείου αποτελούν ένα νέο είδος και είχαν την ονομασία "Οίκοι των Εκατομμυρίων ετών".[1]
Το είδος αυτών των νεκρικών ναών εξυπηρετούσε διάφορες τελετουργίες, όπως για παράδειγμα αυτήν της ανάπαυλας του "Πλοίου του Άμωνα" κατά την διάρκεια της "Όμορφης Γιορτής της Κοιλάδας" (Beautiful Festival of the Valley), όταν το λατρευτικό άγαλμα της θεότητας επισκεπτόταν την δυτική όχθη των Θηβών.
Ο πρώτος "Οίκος των Εκατομμυρίων Ετών" κατασκευάστηκε στο Νέο Βασίλειο από τον Αμενχοτέπ Α΄ (Amenhotep I) της 18ης δυναστείας και το παράδειγμά του ακολούθησαν οι διάδοχοί του, της ίδιας δυναστείας. Από τους πιο γνωστούς νεκρικούς ναούς είναι αυτοί στο Ντέιρ ελ-Μπαχάρι, δηλαδή της Χατσεψούτ και του Τούθμωση Γ΄, οι οποίοι ανεγέρθηκαν δίπλα στον νεκρικό ναό του Μεντουχοτέπ Β΄ του Μέσου Βασιλείου,[2] καθώς και αυτός του Αμενχοτέπ Γ ΄από τον οποίον ξεχωρίζουν μέχρι σήμερα οι Κολοσσοί του Μέμνονα και βρίσκεται στην πεδιάδα του Νείλου στις Θήβες, στην περιοχή που βρίσκεται απέναντι από τους προαναφερθέντες ναούς.
Οι επόμενοι βασιλείς της 18ης δυναστείας είτε παρέλειψαν να κτίσουν τους νεκρικούς ναούς τους στην περιοχή αυτή είτε, όπως συνέβη στην περίπτωση του Τουταγχαμών, του Ay και του Χορεμχέμπ, η ανοικοδόμησή τους ξεκίνησε, αλλά δεν ολοκληρώθηκε.
Στη διάρκεια της 19ης δυναστείας ο βασιλιάς Σέτι Α΄ έκτισε τον νεκρικό ναό του στη θέση που σήμερα ονομάζεται Γκούρνα (Gurna, βλ. επίσης Σέιχ Αμπντ ελ-Κούρνα).[3] Ένα μέρος του ναού αυτού που ονομαζόταν "΄Ενδοξος ναός του Σέτι Μενμαατρά στο λιβάδι του Άμωνα που κατοικεί στις δυτικές Θήβες" ήταν αφιερωμένο στον πατέρα του, τον Ραμσή Α΄, η σύντομη βασιλεία του οποίου δεν του επέτρεψε να κτίσει τον δικό του ναό. Οι εργασίες κατασκευής του ολοκληρώθηκαν από τον γιό του, τον Ραμσή Β΄.
Ο Ραμσής Β΄ ανοικοδόμησε τον δικό του ναό, ο οποίος είναι γνωστός ως Ραμμέσειο, μία ονομασία που του δόθηκε από τον Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν, το 1829. Το Ραμέσσειο ή Ραμσείο αρχικά ονομαζόταν "Οίκος των Εκατομμυρίων ετών του Oυζερμαατρά Σετεπενρά-αυτού που είναι ενωμένος με τις δυτικές Θήβες, την χώρα του Άμωνα".[4]
Αργότερα, στη διάρκεια της 20ης δυναστείας, ο Ραμσής Γ΄ κατασκεύασε τον δικό του ναό στο Μεντινέτ Χαμπού, ο οποίος είναι ο καλύτερα σωζόμενος από όλους τους νεκρικούς ναούς των Θηβών και είναι γνωστός για τις εξαιρετικές από καλλιτεχνικής και ιστορικής άποψης ανάγλυφες-γραπτές διακοσμητικές παραστάσεις και τις επιγραφές του. Ονομαζόταν "Οίκος των εκατομυρίων ετών του Ουζερμαατρά Μεριαμούν-αυτού που είναι ενωμένος με την αιωνιότητα και ανήκει στον Άμωνα-Ρα".[5]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Wilkinson, Richard H. (2000). The Complete Temples of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 25
- ↑ Hirst, Kris K., Pharao Hatshepsut's Temple of Deir el-Bahri in Egypt. www.thoughtco.com
- ↑ Creatness eclipsed by magnitude. Αl-Ahram weekly on-line.
- ↑ Lecuyot, Guy. "THE RAMESSEUM (EGYPT), RECENT ARCHAEOLOGICAL RESEARCH". Archéologies d'Orient et d'Occident.
- ↑ Hölscher, Uvo (1929). "Medinet Habu 1924-1928. II The Architectural Survey of the Great Temple and Palace of Medinet Habu (season 1927-28)". OIC. Chicago: University of Chicago Press. No. 5.