Ο Νικόλαος Βλαστός ήταν εκδότης, τυπογράφος και καλλιγράφος από το Ρέθυμνο.

Νικόλαος Βλαστός
Η τυπογραφική σφραγίδα του Νικόλαου Βλαστού
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση15ος αιώνας[1]
Θάνατος16ος αιώνας[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητατυπογράφος[1]
ΣυνεργάτηςΖαχαρίας Καλλιέργης

Η ζωή και το έργο του

Επεξεργασία

Γεννήθηκε γύρω στα μέσα του 15ου αιώνα και καταγόταν από πλούσια οικογένεια ευγενών της Κρήτης. Το 1480 πήγε στη Βενετία όπου γνωρίστηκε και συνδέθηκε με βαθιά φιλία με τον εκδότη και τυπογράφο Άλδο Μανούτιο και με τον επίσης τυπογράφο Ζαχαρία Καλλιέργη, ενώ ήταν διαχειριστής της περιουσίας της Άννας Νοταρά. Σε συνεργασία με τον τελευταίο κατασκεύασε καινούρια τυπογραφικά στοιχεία στα οποία οι τόνοι ήταν ενωμένοι με τα γράμματα. Για το μοντέλο των τυπογραφικών αυτών στοιχείων η Βενετική Γερουσία, ύστερα από αίτηση του Βλαστού, τού χορήγησε ένα είδος διπλώματος ευρεσιτεχνίας.

Το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε στο τυπογραφείο του Βλαστού και του Καλλιέργη ήταν το Ετυμολογικόν Μέγα κατά αλφάβητον (8 Ιουλίου του 1499), γιατο οποίο εργάστηκαν 6 χρόνια και αποτέλεσε το εκτενέστερο μεσαιωνικό λεξικό της ελληνικής γλώσσας. Η έκδοση του εν λόγω λεξικού ήταν πολυτελέστατη και σε ορισμένα αντίτυπα οι ξυλογραφίες του εξώφυλλου ήταν τυπωμένες με αληθινό χρυσάφι. Στην αρχή του λεξικού υπάρχει σημείωση σύμφωνα με την οποία η έκδοση του έγινε με την οικονομική συμβολή της Άννας Νοταρά, κόρης του Λουκά Νοταρά. Ένα αντίτυπο του Ετυμολογικού υπάρχει στη Βιβλιοθήκη της Βουλής και δωρήθηκε από τον Κωνσταντίνο Σάθα. Στο τυπογραφείο τους εργάζονταν μόνο Κρητικοί, κι ανάμεσά τους ήταν ο Μάρκος Μουσούρος, ο Ιωάννης Ρώσος κι ο Αρσένιος Αποστόλης.

Στις 26 Οκτωβρίου του 1499 Βλαστός και Καλλιέργης προχώρησαν στην έκδοση του έργου Σιμπλίκιου Μεγάλου Διδασκάλου υπόμνημα εις τας δέκα κατηγορίας του Αριστοτέλους και την επόμενη χρονιά στην έκδοση δύο ακόμα ελληνικών συγγραμάτων: το Υπόμνημα εις τας πέντε φωνάς από φωνής Αμμωνίου μικρού του Ερμείου και το Γαληνού Θεραπευτικής μεθόδου, Λόγος πρώτος. Μετά την εκδόση του έργου του Γαληνού δεν υπάρχει καμία πληροφορία για εκδοτική δραστηριότητα του Βλαστού με τον Καλλιέργη.

Επίσης ο Βλαστός ασχολήθηκε και με την καλλιγραφία. Το 1484 αντέγραψε χειρόγραφο το οποίο σήμερα υπάρχει (με το αρ.2939) στην Εθνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι.

Ο θάνατος του Βλαστού

Επεξεργασία

Σύμφωνα με τον Φιρμέν-Ντινό ο Νικόλαος Βλαστός πρέπει να πέθανε μεταξύ 1500, που τυπώθηκε η τελευταία έκδοση στο όνομά του, και το 1509 οπότε επανεμφανίστηκε μόνος ο Καλλιέργης ως εκδότης. Πιθανότερο όμως είναι ότι πέθανε μετά το 1514, καθώς σύμφωνα με το Ημερολόγιο του Μαρίνου Σανούδου στις 11 Μαρίου του 1514 κληρονόμησε ως πληρεξούσιος της Άννας Νοταρά ένα μέρος της περιουσίας της. Φαίνεται λοιπόν ότι ζούσε στη Βενετία τουλάχιστον μέχρι εκείνη τη χρονιά. Το τυπογραφείο όμως διαλύθηκε γύρω στο 1500. Το τυπογραφικό υλικό από το τυπογραφείο του το χορήγησε σε έναν τυπογράφο από τη Φλωρεντία, τον Ιούντα, με αντάλλαγμα να μνημονεύεται το όνομά του στις φλωρεντινές εκδόσεις.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τ.12.
  • Χρίστος Πατρινέλης (1989). Το ελληνικό βιβλίο κατά την τουρκοκρατία (1476-1820) : περιλήψεις μαθημάτων. Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ. σελ. 13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2010.