Νικόλαος Δρανδάκης

Έλληνας αρχαιολόγος και καθηγητής πανεπιστημίου

Ο Νικόλαος Δρανδάκης (Ρέθυμνο, 1915 - 2004) ήταν καθηγητής πανεπιστημίου και αρχαιολόγος.

Νικόλαος Δρανδάκης
Γέννηση1915
Ρέθυμνο
Θάνατος25  Φεβρουαρίου 2004
Αθήνα
ΥπηκοότηταΕλλάδα
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςΒυζαντινή τέχνη
Ιδιότηταδιδάσκων πανεπιστημίου και αρχαιολόγος

Βίος Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1915 στο Ρέθυμνο. Ο πατέρας του Βασίλειος ήταν συμβολαιογράφος και η μητέρα του Αναστασία δασκάλα. Το 1933 εγγράφηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στην περίοδο της Γερμανικής κατοχής βρέθηκε στην Κρήτη και συγκεκριμένα στα Χανιά, όπου εργάστηκε ως γραφέας στο εκεί εγκατεστημένο Υπουργείο Στρατιωτικών.[1]

Από το 1944 μέχρι την απόκτηση του πτυχίου του δίδαξε στα Κατηχητικά Σχολεία της Μητροπόλεως οργανώνοντας Βιβλιοθήκη που αναγνωρίστηκε στη συνέχεια ως δημόσια.[2] Μετά τον Εμφύλιο επέστρεψε στην Αθήνα και έλαβε με άριστα το πτυχίο της Φιλοσοφικής Σχολής.[3] Κατά τις σπουδές του έλαβε το έπαθλο εις μνήμην Όθωνος Καβαλλιεράτου.[1] Υπηρέτησε για ένα έτος ως συμβασιούχος καθηγητής στο Γυμνασιακό παράρτημα Πανόρμου Ρεθύμνου.[4]

Το Δεκέμβριο του 1950 πέτυχε σε διαγωνισμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και διορίστηκε στο Μυστρά ως επιμελητής Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Εκεί υπηρέτησε επί έντεκα χρόνια, ασχολούμενος με τη διάσωση και συντήρηση μνημείων των περιοχών Μυστρά, Λακωνίας και Μάνης.[3][5] Το 1954 μετεκπαιδεύτηκε με κρατική υποτροφία του Υπουργείου Συντονισμού[4] στην Ιταλία, συγκεντρώνοντας υλικό για την διδακτορική διατριβή του με τίτλο «Ο Εμμανουήλ Τζάνε Μπουνιαλής θεωρούμενος εξ εικόνων του σωζομένων κυρίως εν Βενετία» η οποία εκδόθηκε το 1962.[6] Το 1962 προήχθη στη θέση του έφορου Αρχαιοτήτων και μετατέθηκε στην Αθήνα ως προϊστάμενος στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Νήσων Αιγαίου. Υπό την εποπτεία του έγινε η καταγραφή 1600 εικόνων, κυρίως μεταβυζαντινών, σε νησιά του Αιγαίου, όπως και ο εντοπισμός και η συντήρηση των παλαιοχριστιανικών τοιχογραφιών στην Παναγία Δροσιανή της Νάξου. Το 1965 κατέθεσε την διατριβή επί υφηγεσία του, με τίτλο «Βυζαντιναί τοιχογραφίαι της Μέσα Μάνης»[6] λαμβάνοντας τον τίτλο του υφηγητή. Την ίδια χρονιά εξελέγη τακτικός καθηγητής της βυζαντινής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, στο οποίο δίδαξε μέχρι το 1971[7], και από το 1972 ξεκίνησε να διδάσκει στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.[3] Το 1972 προσκλήθηκε από Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας,[8] και το 1982 αποχώρησε από τη θέση αυτή λόγω ορίου ηλικίας.[3] Το επιστημονικό του ενδιαφέρον κάλυπτε όλες τις πτυχές της βυζαντινής τέχνης, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην γλυπτική.[9] Η σπουδαιότερη ανασκαφή που εκτέλεσε είναι αυτή που έγινε στην περιοχή Τηγάνι στη Μάνη, την περίοδο από το 1977 έως το 1984.[10]

Ο Νικόλαος Δρανδάκης απεβίωσε στις 25 Φεβρουαρίου 2004.[6]

Υπήρξε μέλος της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Χριστιανικής Ενώσεως Επιστημόνων, της Ελληνικής Επιτροπής της Διεθνούς Ένωσης Βυζαντινών Σπουδών (Association International des Etudes Byzantines), της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών και επίτιμο μέλος της Εταιρείας Λακωνικών Σπουδών.[8]

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

Στις 30 Δεκεμβρίου 1997 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το Βραβείο εις μνήμην Αλεξάνδρου Διομήδους, για την μελέτη του «Βυζαντινές τοιχογραφίες της Μέσα Μάνης» (1995).[11] Στις 27 Δεκεμβρίου 2002 τιμήθηκε με αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών για την υπερπεντακονταετή προσφορά του σχετικά με την καταγραφή και ανάδειξη των μεσαιωνικών μνημείων της Λακωνίας.[12]

Συγγραφικό έργο Επεξεργασία

  • «Η ιστορική Μονή της Κλεισούρας ή Παληομονάστηρο Βρονταμά Λακωνίας», Αθήναι, 1958
  • «Ο Εμμανουήλ Τζάνε Μπουνιαλής θεωρούμενος εξ εικόνων του σωζομένων κυρίως εν Βενετία», Αθήναι, 1962
  • «Βυζαντιναί τοιχογραφίαι της Μέσα Μάνης», εν Αθήναις, 1964
  • «Παλαιοχριστιανικές τοιχογραφίες στη Δροσιανή της Νάξου», Αθήνα, 1988
  • «Βυζαντινά γλυπτά της Μάνης», Αθήναι, 2002
  • «Έρευνα στην Κάτω Μάνη», Αθήναι, 1993.[13]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Ανώνυμος (1994). «Λίγα λόγια για τη ζωή,τη δράση και το έργο του τιμωμένου». Στο: Κατσαράς, Βασίλης. Αντίφωνον-Αφιέρωμα στον καθηγητή Ν. Β. Δρανδάκη. Θεσσαλονίκη: εκδ. Π. Πουρναράς. σελ. 11. 
  2. Ανώνυμος, ό.π., σελ. 12
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Γκιολές, Νικόλαος; Καλοπίστη-Βέρτη, Σοφία (2006). Παναγιωτίδη Μαρία. «Νικόλαος Δρανδάκης. Ο βίος, η προσωπικότητα και το επιστημονικό του έργο». Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, (περίοδος Δ΄) τομ. ΚΖ΄: σελ. 9. http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/deltion/article/viewFile/vol45_2/5023. Ανακτήθηκε στις 05-09-2016. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. 4,0 4,1 Βαγιακάκος, Δίκαιος (2004). «Νεκρολογία-Νικόλαος Β. Δρανδάκης». Λακωνικαί Σπουδαί. τομ. 17. Αθήνα: Εταιρεία Λακωνικών Σπουδών. σελ. 448. 
  5. Για το ερευνητικό ενδιαφέρον του σχετικά με τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Μάνης δείτε: Δεληγιάννη-Δωρή, Ελένη (2008-2009). «Νικόλαος Δρανδάκης. Η αρχαιολογική έρευνα και ο δάσκαλος». Πρακτικά του Επιστημονικού Συμποσίου στη μνήμη Νικόλαου Β. Δρανδάκη για τη Βυζαντινή Μάνη (Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού/5η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων/Δήμος Οίτυλου): σελ. 41-43. 
  6. 6,0 6,1 6,2 Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, ό.π., σελ. 10
  7. Κατσαρός, Βασίλης (30 Απριλίου 2004). «Ο Ν. Δρανδάκης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων». Αντί (τχ. 816): σελ. 38. http://pandemos.panteion.gr/getfile.php?uri=http://localhost:8080/fedora/objects/iid:15719/datastreams/PDF1/content&mimetype=application%2Fpdf&filename=Anti_2004_B_816.pdf. Ανακτήθηκε στις 05-09-2016. 
  8. 8,0 8,1 Δικαίος Βαγιακάκος, ό.π., σελ. 450
  9. Κωνσταντινίδη, Χαρά (30 Απριλίου 2004). «Η συμβολή του Ν. Δρανδάκη στη μελέτη της Βυζαντινής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής». Αντί (τχ. 816): σελ. 40-41. http://pandemos.panteion.gr/getfile.php?uri=http://localhost:8080/fedora/objects/iid:15719/datastreams/PDF1/content&mimetype=application%2Fpdf&filename=Anti_2004_B_816.pdf. Ανακτήθηκε στις 05-09-2016. 
  10. Γκιολές, Νίκος (30 Απριλίου 2004). «Η ανασκαφική έρευνα του Ν. Δρανδάκη». Αντί (τχ. 816): σελ. 43. http://pandemos.panteion.gr/getfile.php?uri=http://localhost:8080/fedora/objects/iid:15719/datastreams/PDF1/content&mimetype=application%2Fpdf&filename=Anti_2004_B_816.pdf. Ανακτήθηκε στις 05-09-2016. 
  11. Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, ό.π., σελ. 10-11
  12. Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, ό.π., σελ. 11
  13. Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, ό.π., σελ. 13

Πηγές Επεξεργασία

  • Νικόλαος Γκιολές, Σοφία Καλοπίση-Βέρτη, Μαρία Παναγιωτίδη, «Νικόλαος Δρανδάκης. Ο βίος, η προσωπικότητα και το επιστημονικό του έργο[νεκρός σύνδεσμος]», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, περίοδος Δ΄, τομ. ΚΖ΄ (2006), σελ. 9-18
  • Δικαίος Βαγιακάκος, «Νεκρολογία Νικόλαος Β. Δρανδάκης», Λακωνικαί Σπουδαί, τομ.17 (2004), σελ. 448-463
  • Ελένη Δεληγιάννη-Δωρή, «Νικόλαος Δρανδάκης. Η αρχαιολογική έρευνα και ο δάσκαλος», στο: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού/5η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων/Δήμος Οίτυλου, Επιστημονικό Συμπόσιο στη μνήμη Νικόλαου Β. Δρανδάκη για τη Βυζαντινή Μάνη-Πρακτικά, Σπάρτη, 2008-2009, σελ. 41-43
  • Ανώνυμος, «Λίγα λόγια για τη ζωή, τη δράση και το έργο του τιμωμένου», Αντίφωνον-Αφιέρωμα στον καθηγητή Ν. Β. Δρανδάκη, εκδ. Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 1994, σελ. 11-20
  • «Μνήμη Νικολάου Β. Δρανδάκη», αφιέρωμα του περιοδικού Αντί, 30 Απριλίου 2004, σελ. 36-45