Νικόλαος Ουσοβιανός
Ο Νικόλαος Ουσοβιανός (πολωνικά: Mikołaj Hussowczyk, λευκορωσικά: Мікола Гусоўскі, λιθουανικά: Mikalojus Husovianas και λατινικά: Nicolaus Hussovianus), περ. 1475/1485 - μετά το 1533[4]) ήταν ρωμαιοκαθολικός συγγραφέας, ουμανιστής και κληρικός που άκμασε στο Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας κατά την Αναγεννηση.
| Νικόλαος Ουσοβιανός | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Nicolaus Hussovianus (Λατινικά) |
| Γέννηση | 1470 (περίπου) Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας |
| Θάνατος | 1533[1][2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα[2][3] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής συγγραφέας ιερέας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Σχετικά με την προσωπική ζωή του Ουσοβιανού οι διαθέσιμες πληροφορίες είναι ελάχιστες, καθώς δεν έχει καταστεί δυνατό να εξακριβωθούν μια σειρά από στοιχεία όπως το πραγματικό του επώνυμο[5], ο τόπος[6] και η χρονολογία της γέννησής του, αλλά και το έτος του θανάτου του[4]. Με βάση το τοπωνυμικό του επίθετο εικάζεται πως γενέτειρά του ήταν ο οικισμός Χούσοφ στην επαρχία Ποντκαρπάτσκιε της σημερινής Πολωνίας ή κάποια ομώνυμη περιοχή της σημερινής Λευκορωσίας[7], ενώ αναφέρεται πως προερχόταν από οικογένεια των κοινωνικά χαμηλών στρωμάτων[6]. Επιπλέον, η εθνικότητά του αποτελεί αντικείμενο διαμάχης μεταξύ Πολωνών, Λευκορώσων και Λιθουανών μελετητών[8].
Υπήρξε προστατευόμενος του επισκόπου Πλοτσκ, Εράσμου Τσιόλεκ και το 1518[9] ή το 1522[7] μετέβη στη Ρώμη, ως μέλος της ακολουθίας του Τσιόλεκ κατά την επίσημη επίσκεψη του τελευταίου στον πάπα Λέοντα Ι΄. Η παραμονή του στη Ρώμη διήρκησε μέχρι το φθινόπωρο του 1523, διάστημα κατά το οποίο συνέγραψε το διασημότερο έργο του, Carmen de statura, feritate ac venatione bisontis (ελλ: Ένα τραγούδι για την εμφάνιση, την αγριότητα και του κυνήγι του βίσονα), ένα ποίημα αφιερωμένο στον πάπα. Το έργο του εκδόθηκε το 1523 στην Κρακοβία, όπου βρισκόταν εγκατεστημένος. Η τελευταία αναφορά στον Ουσοβιανό, όσο αυτός ήταν ακόμη εν ζωή, χρονολογείται στο 1533[7].
Έργα Επεξεργασία
Carmen de statura Επεξεργασία
Σπουδαιότερο έργο του Ουσοβιανού θεωρείται το Carmen de statura, feritate ac venatione bisontis, που γράφτηκε κατά παραγγελία του προστάτη του, επισκόπου Τσιόλεκ, ως μέρος των δώρων του προς τον πάπα Λέοντα Ι΄. Η συγγραφή του ξεκίνησε το 1521 και ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια του 1522 ή του 1523. Αφορμή για τη σύνθεσή του ήταν η αγάπη του πάπα για το κυνήγι και το ενδιαφέρον που εξέφρασε σχετικά με τον βίσονα που ευδοκιμούσε στα δάση της Ανατολικής Πολωνίας και της Λιθουανίας. Αποτελείται από 1072 στίχους[10] και έχει σαφέστατο πολιτικό χαρακτήρα καθώς επιδοκιμάζει την αντιοθωμανική πολιτική του πάπα[4], πραγματοποιώντας κατά τον επίλογο έκκληση στους χριστιανούς ηγεμόνες για μια κοινή δράση εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας[7].
Εντούτοις, το πολιτικό στίγμα υποσκελίζεται από την καλλιτεχνική αξία του ίδιου έργου. Μεταξύ άλλων, διακρίνεται για τον ρεαλισμό, τις αναφορές στον βασιλιά Βιτάουτας, τις πλούσιες λεπτομέρειες, τις αυθεντικές περιγραφές και δυναμικές απεικονίσεις των λιθουανικών και λευκορωσικών δασών και του ευρωπαϊκού βίσονα, αλλά και την κορύφωση της αφήγησης με τον θάνατο του θηρίου, στοιχεία που καθιστούν το Carmen του Ουσοβιανού ως πρωτοποριακό για την εποχή του[4][11]. Εξαιτίας των θανάτων των Λέοντα Ι΄ και Τσιόλεκ πριν την ολοκλήρωσή του, το έργο εν τέλει αφιερώθηκε στη βασίλισσα της Πολωνίας και μεγάλη δούκισσα της Λιθουανίας, Μπόνα Σφόρτσα[4][7][12].
Άλλα έργα Επεξεργασία
Το 1524, με αφορμή τη νίκη των πολωνικού στρατού επί των Οθωμανών σε μάχη που διεξήχθη σε περιοχή της σημερινής Ουκρανίας, ο Ουσοβιανός έγραψε το Nova et miranda victoria de Turcis mense Iulio, ενώ το επόμενο έτος συνέγραψε τον βίο του Πολωνού αγίο Υακίνθου.
Εργογραφία Επεξεργασία
- Carmen de statura feritate ac venatione bisontis (1522 ή 1523).
- Nova et miranda victoria de Turcis mense Iulio (1524).
- De vita et gestis Divi Hyacinthi (1525).
Καλλιτεχνικές απεικονίσεις Επεξεργασία
-
Προσωπογραφία που υποστηρίζεται πως απεικονίζει τον Ουσοβιανό. -
Απεικόνιση του Ουσοβιανού σε λευκορωσικό γραμματόσημο του 1996.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118962507. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb16542674c. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2011635661. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Karpiński, Adam (2004). «Rennaissance». Στο: Συλλογικό. Ten centuries of Polish literature. Warsaw: Stowarzyszenie "Pro Cultura Litteraria". σελ. 31 - 32.
- ↑ Segel, Harold B. (1989). Renaissance Culture in Poland. The Rise of Humanism, 1470-1543. Ithaca, New York: Cornell University Press. σελ. 16.
- ↑ 6,0 6,1 Segel (1989). σελ. 138.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Kotarski, Edmund. «Mikołaj HUSSOWSKI (Hussowczyk, Hussovius, z Hussowa)». literat.ug.edu.pl. Virtual Library of Polish Literature, University of Gdańsk. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2018.
- ↑ Segel (1989). σελ. 157 - 159.
- ↑ Segel (1989). σελ. 139.
- ↑ Segel (1989). σελ. 8, 138.
- ↑ Segel (1989). σελ. 144, 151.
- ↑ Segel (1989). σελ. 140.