Ο Ντέσμοντ Τούτου (αγγλικά: Desmond Mpilo Tutu‎‎) ήταν Νοτιοαφρικανός αγγλικανός κληρικός, φανατικός πολέμιος του απαρτχάιντ.

Σεβασμιώτατος
Ντέσμοντ Τούτου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Desmond Tutu (Αγγλικά)
Γέννηση7  Οκτωβρίου 1931[1][2][3]
Munsieville[3]
Θάνατος26  Δεκεμβρίου 2021[4][5]
Κέιπ Τάουν[6]
Αιτία θανάτουκαρκίνος του προστάτη
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςSt. George's Cathedral[7]
ΠαρατσούκλιThe Arch[8]
Χώρα πολιτογράφησηςΝότια Αφρική
ΘρησκείαΑγγλικανική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[9][10][11]
Αφρικάανς
Κόσα
Τσουάνα γλώσσα
Sesotho
ΣπουδέςΚολέγιο Μπέιτς
κολέγιο Χάμιλτον
Πανεπιστήμιο της Νοτίου Αφρικής (έως 1954)
Βασιλικό Κολέγιο του Λονδίνου (1962–2012)
St. Martin's School
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΙερέας της Αγγλικανικής Εκκλησίας
αγωνιστής/στρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
θεολόγος
μη μυθοπλαστικός συγγραφέας
evangelical theologian[12]
αρχιεπίσκοπος[12]
πολιτικός ακτιβιστής[12]
ΕργοδότηςΕθνικό Πανεπιστήμιο του Λεσότο
Οικογένεια
ΣύζυγοςNomalizo Leah Tutu (1955–2021)
ΤέκναMpho Andrea Tutu
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΑρχιεπίσκοπος του Κέιπ Τάουν (1986–1996)
Bishop of Johannesburg (1985–1986)
bishop of Lesotho (1976–1978, Diocese of Lesotho)
γενικός γραμματέας (1978–1985, South African Council of Churches)
Βραβεύσειςβραβείο Νόμπελ Ειρήνης (1984)[13][14]
Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας (2009)
βραβείο Τέμπλετον (2013)
Βραβείο των τεσσάρων ελευθεριών - Βραβείο ανεξιθρησκίας (1998)
Μετάλλιο Τζιουζέπε Μότα (2007)
Βραβείο Φωτός της Αλήθειας (2006)
βραβείο Monismanien (1999)
Βραβείο Pacem in Terris (1987)
Delta Prize for Global Understanding (2000)
Τζέιμς Παρκς Μόρτον Διαθρησκευτικό Βραβείο (2003)
Διεθνές βραβείο της Καταλωνίας (2014)[15]
Βραβείο χρυσής πλάκας από την Ακαδημία Επιτευγμάτων (2003)
Fulbright Prize (2008)
Albert Schweitzer Prize for Humanitarianism (1986)
βραβείο ειρήνης Γκάντι (2005)
Βραβείο Ειρήνης Σίδνεϊ (1999)[16]
Βραβείο Τζάμναλαλ Μπατζάτζ (2000)
Ανθρωπιστής της Χρονιάς (Μάρτιος 1984)[17]
Honorary doctor of the University of Groningen
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ
επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Βιέννης (12  Ιουνίου 2009)[18]
επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου Χάρβαρντ (Ιουνίου 1979)[19]
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κολούμπια
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Φρίμπουργκ
Μεγαλόσταυρος 1ης κλάσης του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (1999)
Μέγας Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής (1998)
Companion of Honour (2015)
Ταξιάρχης του Τάγματος της Οράγγης-Νασάου (2012)
René Cassin Prize (2008)[20]
Fellow of the African Academy of Sciences (1991)[21]
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πονπέου Φάβρα
Medal of Honor of the Parliament of Catalonia (2000)[22]
honorary doctor of the University of Portland (1  Μαΐου 2009)[23]
Τάγμα της Τζαμάικα (1986)[24][25]
Osgar (2006)
honorary doctor of the University of Tromsø
Bailiff Grand Cross of the Order of Saint John (Σεπτέμβριος 2017)
Bishop John T. Walker Distinguished Humanitarian Service Award (1992)
Archbishop of Canterbury's Award for Outstanding Service to the Anglican Communion (1996)
Order for Meritorious Service (1999)
honorary doctorate at the University of Washington (7  Μαΐου 2002)[26]
Marion Dönhoff Award
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Νότια Αφρική αναφέρεται συχνά ως Έθνος Ουράνιο Τόξο, όρος που επινοήθηκε από τον Τούτου και χρησιμοποιήθηκε από τον Νέλσον Μαντέλα ως μεταφορά για την περιγραφή της πολυπολιτισμικής απάντησης στον ρατσισμό και την ξενοφοβία της ιδεολογίας του απαρτχάιντ.[27]

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Ντέσμοντ Τούτου γεννήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1931 στο Κλέρκσντορπ του Τρανσβάαλ της Νότιας Αφρικής, μια πόλη με χρυσωρυχεία δυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ. Οι γονείς του ανήκαν στις φυλές Ξόσα και Τσουάνα. Σε ηλικία 12 ετών, η οικογένειά του μετακομίζει στο Γιοχάνεσμπουργκ. Λόγω οικονομικών στενοτήτων της οικογένειάς του, αναγκάζεται να εργάζεται και να πηγαίνει ταυτόχρονα σχολείο, στο Λύκειο Μπαντού του Γιοχάνεσμπουργκ. Αν και αρχικό του όνειρο ήταν η ιατρική, αποφασίζει να γίνει δάσκαλος, όπως και ο πατέρας του.[28]

Αρχικά εκπαιδεύτηκε ως δάσκαλος στο Κολέγιο Μπαντού της Πραιτώρια και το 1954 αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αφρικής και άρχισε να διδάσκει. Τρία χρόνια αργότερα παραιτείται από τη θέση του εξαιτίας ενός καινούργιου νόμου που περιορίζει τους μαύρους σε μια δεύτερης κατηγορίας εκπαίδευση («εκπαίδευση Μπαντού»)[28] σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Ξεκινά σπουδές θεολογίας και το 1961 χειροτονείται αγγλικανός ιερέας, έχοντας επηρεαστεί από πολλούς λευκούς κληρικούς στη χώρα, όπως τον επίσης πολέμιο του απαρτχάιντ Επίσκοπο Τρέβορ Χάντλστον.[29] Στα τέλη της δεκαετίας του '60 εγκαθίσταται μαζί με τη σύζυγό του, Λία Νομαλίζο (είχαν παντρευτεί το 1955), και τα τέσσερα παιδιά τους (Τρέβορ Ταμσάνκα, Τερέζα Ταντέκα, Ναόμι Νοντόμπι, Μφο Αντρέα) στο Λονδίνο, όπου λαμβάνει το διδακτορικό του δίπλωμα από το King's College. Κατά τη δεκαετία του '70, χρηματίζει υποδιευθυντής του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών και διορίζεται πρωθιερέας του Γιοχάνεσμπουργκ κατά την περίοδο 1975-1976. Είναι ο πρώτος μαύρος που καταλαμβάνει αυτή τη θέση.

Αρνούμαστε να γίνουμε το χαλάκι, πάνω στο οποίο θα σκουπίσει τις μπότες της η κυβέρνηση.

Ντέσμοντ Τούτου, Μάρτιος 1988[29]

Από το 1976 ως το 1978 διατελεί επίσκοπος του Λεσότο. Αμέσως μετά αποδέχεται τον διορισμό του στη θέση του γενικού γραμματέα του Νοτιοαφρικανικού Συμβουλίου Εκκλησιών και από αυτή τη θέση (μέχρι το 1985) διακρίνεται σε εμβληματική εθνική και παγκόσμια φιγούρα για τα δικαιώματα των Μαύρων της Νότιας Αφρικής. Αν και ήταν ήδη αναγνωρίσιμη και σεβαστή εκκλησιαστική φυσιογνωμία πριν την εξέγερση του 1976 στις επαρχίες των μαύρων, τους μήνες λίγο πριν την εξέγερση του Σοβέτο άρχισε να γίνεται γνωστός στους λευκούς Νοτιοαφρικανούς για τις μεταρρυθμιστικές του ιδέες. Ο Τούτου διακηρύσσει μια μάχιμη πολιτική μη βίας, οραματίζεται «μια δημοκρατική και δίκαιη κοινωνία χωρίς φυλετικές διαφορές», ενθαρρύνει την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στην κυβέρνηση της Πραιτώρια από τις χώρες που διατηρούν εμπορικές σχέσεις μαζί της, ενώ στα κηρύγματά του τονίζει ορισμένα κύρια σημεία:

  • Ίσα πολιτικά δικαιώματα για όλους
  • Κατάργηση των νόμων της Νοτίου Αφρικής περί διαβατηρίων
  • Κοινό σύστημα εκπαίδευσης (κατάργηση εκπαίδευσης Μπαντού)
  • Παύση της αναγκαστικής απέλασης από τη Νότια Αφρική στα λεγόμενα μπαντουστάν

Η νοτιοαφρικανική κυβέρνηση για αρκετά χρόνια αρνείται να του χορηγήσει διαβατήριο, παρεμποδίζοντας την επικοινωνία του με τη διεθνή κοινότητα. Το 1984, ο Ντέσμοντ Τούτου βραβεύεται με το Νόμπελ Ειρήνης, "για τη συνεισφορά του στην αντιμετώπιση του απαρτχάιντ".[30] Έπειτα από μια βραχύχρονη θητεία ως Επίσκοπος του Γιοχάνεσμπουργκ, το 1986 εκλέγεται αρχιεπίσκοπος του Κέιπ Τάουν, αξίωμα που διατήρησε μέχρι το 1996.

Ο Τούτου δέχτηκε θερμά τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που ανήγγειλε ο Πρόεδρος Φρεντερίκ Ντε Κλερκ μετά την εκλογή του το 1989. Οι ρυθμίσεις αυτές περιλάμβαναν την άρση της απαγόρευσης λειτουργίας του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου και την απελευθέρωση του Νέλσον Μαντέλα από τη φυλακή.

Τα τελευταία χρόνια προσβλήθηκε από καρκίνο του προστάτη και έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση.[31] Έχει γράψει διάφορα βιβλία, το τελευταίο από τα οποία με τίτλο "Ο Θεός έχει ένα Όνειρο" (God Has a Dream). Διατηρεί ένα ιδιωτικό γραφείο κοντά στην κατοικία του στο Μίλνερτον του Κέιπ Τάουν.

Πολιτική - Ακτιβισμός Επεξεργασία

 
Ο Ντέσμοντ Τούτου μαζί με το Δαλάι Λάμα

Αναπόφευκτα, οι εκκλήσεις του Τούτου για δικαιοσύνη και συμφιλίωση στη Νότια Αφρική τον έθεσαν εντός της πολιτικής σκηνής, αλλά πάντοτε υποστήριζε ότι τα κίνητρα του ήταν θρησκευτικά και όχι πολιτικά. Αν και πολλοί από όσους ασκούσαν κριτική στον Τούτου προέβλεπαν ότι θα λάμβανε μέρος στην πολιτική σκηνή, όντας μέλος της κυβέρνησης, κάτι τέτοιο δεν έγινε. Αντιθέτως, αποτέλεσε κυρίαρχο διαμεσολαβητή στη μετάβαση προς τη δημοκρατία. Το 1996, ο Νέλσον Μαντέλα τον κάλεσε να συμμετέχει στην Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης, ένα σώμα που ιδρύθηκε για να καταγράψει την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να διαλευκάνει τα εγκλήματα και τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν είτε από την κυβέρνηση είτε από τα απελευθερωτικά κινήματα κατά τη διάρκεια του απαρτχάιντ.

Ο Τούτου δέχτηκε κριτική κατά την περίοδο που ήταν μέλος της Επιτροπής: παρόλο που έρευνα διεξήχθη και για τις δυο πλευρές και η αναφορά της έγινε αποδεκτή από την κυβέρνηση, ασκήθηκε κριτική από αυτούς που πίστευαν ότι δεν είχε επιτελέσει σωστά το σκοπό της και μεροληπτούσε σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην υπόθεση της Γουίνι Μαντέλα, για παράδειγμα, οπότε και ο Ντέσμοντ Τούτου κατηγορήθηκε ότι έδειξε ελαστικότητα ενώπιον κατηγοριών για σοβαρά εγκλήματα.

Ο πρόεδρος της Ζιμπάμπουε Ρόμπερτ Μουγκάμπε τον έχει χαρακτηρίσει "μοχθηρό", καθώς ο Τούτου έχει ασκήσει έντονη κριτική για την θητεία του και τον έχει καλέσει να παραιτηθεί ή να έρθει ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, ωστόσο πρόκειται γενικά για μια προσωπικότητα που απολαμβάνει την αποδοχή και το σεβασμό σε όλο τον κόσμο.[29] Συχνά καλείται λόγω της εμπειρίας του για την επίλυση μακροχρόνιων αντιπαραθέσεων ανά τον κόσμο.

Ο καλύτερος τρόπος για να καταπολεμήσουμε την τρομοκρατία είναι να στηρίξουμε και να ενισχύσουμε τις ελευθερίες που η τρομοκρατία προσπαθεί να καταλύσει.

Ντέσμοντ Τούτου, 2008[32]

Παραμένει ακτιβιστής για την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα,[32] τον αγώνα κατά του AIDS,[33] της φτώχειας και του ρατσισμού. Πιο συγκεκριμένα, έχει υπάρξει σύμβουλος για ΜΚΟ που επιθυμούν συμφιλίωση στη Βόρεια Ιρλανδία και προσκλήθηκε στα Νησιά Σολομώντα για να βοηθήσει στην ίδρυση τοπικής Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης. Αποτέλεσε τμήμα των διεθνών προσπαθειών για ειρήνευση της πολιτικής κρίσης στην Κένυα μετά τις εκλογές του 2006, ενώ τον Οκτώβριο του 2008, ταξίδεψε στην διαιρεμένη Κύπρο, όπου ενθάρρυνε και την ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά, Δημήτρη Χριστόφια και Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, να στηρίξουν τις συνομιλίες διαπραγμάτευσης για την επανένωση του νησιού.[34] Επιπρόσθετα, έχει κατηγορήσει το Ισραήλ ότι ασκεί πρακτικές απαρτχάιντ εναντίον των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας.[35] Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους (νεότερος) και ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ έχουν δεχτεί τα βέλη του Αρχιεπισκόπου Τούτου, ο οποίος τους ώθησε να παραδεχτούν ότι έσφαλαν, στηρίζοντας έναν "ανήθικο" πόλεμο στο Ιράκ, ενώ άσκησε κριτική και στην διπλωματική υποστήριξη που προσέφερε η κυβέρνηση της Νοτίου Αφρικής στη χούντα της Μιανμάρ.[36]

Πέρα από το Νόμπελ Ειρήνης, έχει λάβει το βραβείο Άλμπερτ Σβάιτσερ για τον Ανθρωπισμό, το βραβείο Ειρήνης Γκάντι, το Βραβείο του Ιδρύματος Ωνάση το 1981[37] και είναι ο πρώτος επίτιμος ηγέτης του Ιδρύματος Ειρήνης Πυρηνικής Εποχής. Επίσης, είναι πρόεδρος της Νοτιοαφρικανικής Επιτροπής για την αλήθεια και τη συμφιλίωση, μέλος της επίτιμης επιτροπής της Διεθνούς συντονιστικής επιτροπής για την Δεκαετία για ένα πολιτισμό της Μη Βίας, Πρόεδρος των Πρεσβυτέρων και μέλος του συμβουλίου του Ιδρύματος Ειρήνης Πυρηνικής Εποχής.[38]

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Tutu, Desmond. Crying in the Wilderness. The Struggle for Justice in South Africa. Michigan: Eerdmans, 1982.
  • Tutu, Desmond. The Rainbow People of God: The Making of a Peaceful Revolution. New York: Doubleday, 1994.
  • Du Boulay, Shirley. Tutu, Voice of the Voiceless. London: Penguin Books, 1989.
  • Sparks, Allister. The Mind of South Africa. New York: Knopf, 1990.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. 118643029. Ανακτήθηκε στις 15  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Desmond-Tutu. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Dictionary of African Biography». (Αγγλικά) Dictionary of African Biography. Oxford University Press. Νέα Υόρκη. 2012. ISBN-13 978-0-19-538207-5.
  4. «South Africa's Archbishop Desmond Tutu dies at 90». (Αγγλικά) BBC. 26  Δεκεμβρίου 2021.
  5. «Nobel Prize-winning anti-apartheid hero Desmond Tutu dies aged 90». (Αγγλικά) Reuters. 26  Δεκεμβρίου 2021.
  6. www.elmundo.es/internacional/2021/12/26/61c813dbfc6c83a27b8b45bc.html.
  7. 7,0 7,1 www.parismatch.com/Actu/International/Afrique-du-Sud-le-cercueil-de-Desmond-Tutu-dans-la-cathedrale-du-Cap-1778756.
  8. «My memories of Desmond Tutu, the man we called ‘the Arch’».
  9. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb120177875. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  10. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20010601944. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  11. CONOR.SI. 44940387.
  12. 12,0 12,1 12,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20010601944. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  13. www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1984/.
  14. www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
  15. web.gencat.cat/ca/generalitat/premis/pic/.
  16. sydneypeacefoundation.org.au/sydney-peace-prize/page/2/.
  17. «Archbishop Desmond Tutu». Harvard Foundation.
  18. «Desmond Mpilo Tutu». Πανεπιστήμιο της Βιέννης.
  19. «Schmidt, Friedman, Cousteau, 8 Others Receive Honoraries at Commencement». Schmidt, Friedman, Cousteau, 8 Others Receive Honoraries at Commencement. 7  Ιουνίου 1979.
  20. «Ibarretxe afirma que es necesaria la ayuda y el apoyo internacional para resolver el conflicto vasco». Κυβέρνηση Χώρας των Βάσκων. 10  Δεκεμβρίου 2008.
  21. «Tutu Desmond». African Academy of Sciences.
  22. www.parlament.cat/document/altres-publicacions/47214.pdf.
  23. «Honorary Degrees». Πανεπιστήμιο του Πόρτλαντ.
  24. «Order of Jamaica (OJ)». Jamaica Information Service.
  25. «Grange recalls Tutu's visit to Jamaica in 1986». 27  Δεκεμβρίου 2021.
  26. «Desmond Tutu awarded a rare UW honorary degree». 1  Ιουνίου 2002.
  27. «Myth of the Rainbow Nation». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2003. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2009. 
  28. 28,0 28,1 Academy of Achievement - Συνέντευξη του Ντέσμοντ Τούτου
  29. 29,0 29,1 29,2 «Profile: Archbishop Desmond Tutu» (στα Αγγλικά). BBC News. 17 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2009. 
  30. The Nobel Peace Prize 1984, Press Release
  31. «Prostate Cancer Foundation of South Africa Press release, Μάρτιος 2007». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2009. 
  32. 32,0 32,1 Σαράντη, Αλίνα (2008-03-31). «Τσόμσκι - Ντέσμοντ Τούτου κατά του βρετανικού τρομο-νόμου». Κόσμος-Λονδίνο (Ελευθεροτυπία). http://archive.enet.gr/online/online_text/c=111,dt=31.03.2008,id=21576848. Ανακτήθηκε στις 2009-11-17. [νεκρός σύνδεσμος]
  33. «Desmond Tutu HIV Foundation». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2009. 
  34. «Κάρτερ και Τούτου στην Κύπρο». Voice of America, Φωνή της Αμερικής. 2008-10-09. http://www.voanews.com/greek/archive/2008-10/2008-10-09-voa1.cfm?moddate=2008-10-09. Ανακτήθηκε στις 2009-11-17. [νεκρός σύνδεσμος]
  35. «Τη σφαγή του 2006 στην Μπέιτ Χανούν επαναφέρει στο προσκήνιο ο Ντέσμοντ Τούτου». in.gr. 2008-05-29. http://www.in.gr/sports/print.asp?lngArticleID=904952. Ανακτήθηκε στις 2009-11-17. [νεκρός σύνδεσμος]
  36. Hoaqland, Jim (2007-01-27). «Ηθικές αναζητήσεις στην εξωτερική πολιτική». Αναδημοσίευση από Washington Post (Καθημερινή). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-02-06. https://web.archive.org/web/20120206111303/http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_27/01/2007_213717. Ανακτήθηκε στις 2009-11-17. 
  37. Κοινωφελές Ίδρυμα Αλ. Ωνάσης - Διεθνή Βραβεία Ωνάση, Βραβευμένοι 1980-1999
  38. Παγκόσμια Πορεία για την Ειρήνη και τη Μη Βία[νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία