Ντίνος Χριστιανόπουλος

Έλληνας ποιητής

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος (Θεσσαλονίκη, 20 Μαρτίου 1931 - Θεσσαλονίκη, 11 Αυγούστου 2020) ήταν Έλληνας ποιητής, διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ερευνητής, λαογράφος, εκδότης και βιβλιοκριτικός.[1] Το πραγματικό όνομα του λογοτέχνη είναι Κωνσταντίνος Δημητριάδης και καταγόταν από την Ανατολική Θράκη.[1] Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες.

Ντίνος Χριστιανόπουλος
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ντίνος Χριστιανόπουλος (Ελληνικά)
ΨευδώνυμοΝτίνος Χριστιανόπουλος
Γέννηση20 Μαρτίου 1931 (1931-03-20)
Θεσσαλονίκη
Θάνατος11 Αυγούστου 2020 (89 ετών)
Θεσσαλονίκη
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
ΣπουδέςΦιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ.
Ιδιότηταποιητής, διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, εκδότης και κριτικός λογοτεχνίας
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Ο Χριστιανόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και ήταν γιος προσφύγων από την Ανατολική Θράκη[2]. Τελείωσε το Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης[3]. Φοίτησε στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου παρακολούθησε μαθήματα και έλαβε το πτυχίο του Τομέα Κλασικών Σπουδών. Κατόπιν, εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης από το 1958 ως το 1965. Έπειτα εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων. Το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό Διαγώνιος -που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις- και τον εκδοτικό οίκο Εκδόσεις Διαγωνίου.[4] Εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκε ο λεγόμενος "κύκλος των λογοτεχνών της Διαγωνίου".

Η πρώτη ποιητική συλλογή του Εποχή των ισχνών αγελάδων (1950) διακρίνεται για το προσωπικό ύφος της και για τις δημιουργικές επιρροές από τον Καβάφη και τον Τ. Σ. Έλιοτ, ενώ στις επόμενες εμφανίσεις του εκφράζεται καθαρά το κυρίαρχο θέμα της ποίησής του, η εφήμερη ομοφυλοφιλική σχέση και το ερωτικό πάθος που οδηγεί στην ταπείνωση και στη μοναξιά[5]. Βέβαια, ορισμένα ποιήματά του (π.χ. τα ποιήματα της σειράς Ο αλλήθωρος) έχουν και το στοιχείο μιας κοινωνικής οπτικής. Κατά καιρούς κυνηγήθηκε πολύ από το κοινωνικό κατεστημένο της εποχής, όπως, για παράδειγμα, όταν κόντεψε να συλληφθεί από τη Χούντα λόγω της άρνησής του να παραλάβει σχετικό βραβείο για ένα πεζό του έργο, τον "Χιλιαστή". Το 2011 τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του.[1] Αρνήθηκε όμως να το παραλάβει παραπέμποντας στο κείμενό του "Εναντίον" από το 1979, όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ' όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο "ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων", που μας άφησαν οι αρχαίοι.»[6]. Τον Ιούνιο του 2011 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το Τμήμα Φιλολογίας. Απεβίωσε στις 11 Αυγούστου του 2020, σε ηλικία 89 ετών. Κηδεύτηκε στις 13 Αυγούστου από τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Σαράντα Εκκλησιών) και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Αναστάσεως του Κυρίου Θεσσαλονίκης.[7][8]

O Χριστιανόπουλος, εν ζωή, δώρισε στο δημόσιο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το σύνολο του αρχείου του: βιβλία, πάσης φύσεως έντυπα, χειρόγραφα, επιστολές, φωτογραφίες, πίνακες, αντικείμενα, συνολικά ένα πολύτιμο υλικό που συγκέντρωνε επί επτά περίπου δεκαετίες με πολλή φροντίδα. Και αμέσως μετά το θάνατό του όλα τα αντικείμενα και τα βιβλία που υπήρχαν στο διαμέρισμα που διέμενε, με τη φροντίδα του Γιάννη Μέγα, μεταφέρθηκαν και αυτά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.[8][9]

Εργογραφία

Επεξεργασία
  • Εποχή των ισχνών αγελάδων. Θεσσαλονίκη, Κοχλίας, 1950
  • Ξένα γόνατα· Ποιήματα 1950-1955. Θεσσαλονίκη, 1957
  • Ανυπεράσπιστος · Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1960
  • Ποιήματα 1949-1960. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1962
  • Το κορμί και το σαράκι· Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1964
  • Ποιήματα 1949-1964. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1964
  • Προάστια· Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1969
  • Το κορμί και το μεράκι· Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1970 • Ποιήματα 1949-1970. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1974
  • Μικρά ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1975
  • Ιστορίες του γλυκού νερού . Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1980
  • Το αιώνιο παράπονο · Ποιήματα και τραγούδια. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1981
  • Νέα ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1981 (και σε δεύτερη έκδοση με τίτλο Νεκρή πιάτσα· Πεζά Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1984)
  • Δώδεκα τραγούδια εικονογραφημένα με ξυλογραφίες του Νίκου Νικολαΐδη. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1984
  • Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1985 (δεύτερη έκδοση 1992, τρίτη έκδοση 1998)
  • Νεκρή πιάτσα· Νεώτερα ποιήματα (1990-1996). Παιανία, Μπιλιέτο, 1997
  • Το κορμί και το σαράκι· Νεώτερα ποιήματα (1990-1996). Παιανία, Μπιλιέτο, 1997
  • Η πιο βαθιά πληγή. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1998
  • Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004
  • Πεζά ποιήματα. Θεσσαλονική, Ιανός, 2004
  • Μικρά ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004
  • Παράξενο, πού βρίσκει το κουράγιο κι ανθίζει. Λευκωσία, Αιγαίον, 2011 ..

Μελέτες - Παρουσιάσεις - Δοκίμια (επιλογή)

Επεξεργασία
  • Κάρολος Τσίζεκ· Μια παρουσίαση από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο και τον Ηλία Πετρόπουλο. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1959
  • Ιστορική και αισθητική διαμόρφωση του ρεμπέτικου τραγουδιού. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1961
  • Έκθεσις βιβλίων περί Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, Έκδοση Επιτροπής Πνευματικών Εκδηλώσεων εορτασμού πεντηκοστής επετείου από της απελευθερώσεως της Θεσσαλονίκης, 1962
  • Δοκίμια σειρά πρώτη. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1965
  • Στρατής Δούκας· Μελέτη. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1969
  • Τα γλυπτά της νεώτερης Θεσσαλονίκης (έρευνα με τη συνεργασία του Ι. Βλαχόπουλου και φωτογραφίες του Δημήτρη Τσίτου). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1969
  • Ο ζωγράφος Γιώργος Παραλής (εισαγωγή - επιλογή έργων). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1971
  • Ο ζωγράφος Στέλιος Μαυρομάτης (εισαγωγή - επιλογή έργων). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1971
  • Στιχάκια του στρατού (σημείωμα - ανθολόγηση). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ, Διαγώνιος, 1973
  • Τα πρώτα λογοτεχνικά περιοδικά της Θεσσαλονίκης (1921-1924). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1975
  • Ο ζωγράφος Κάρολος Τσίζεκ (εισαγωγή - ). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1976
  • Ν. Μουτσόπουλος, Αναμνήσεις [Σχέδια] (πρόλογος - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1976
  • Βασίλειος Λαούρδας, Φιλολογικά δοκίμια (εισαγωγή - επιλογή κειμένων). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1977
  • Αποθήκη Α’· Βιβλιοκρισίες. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1978
  • Οι μεταφράσεις του ‘Ύμνου εις την ερίαν’ του Σολωμού · Βιβλιογραφία - Πληροφορίες Σχόλια. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον τόμο Αφιέρωμα στον καθηγητή Λίνο Πολίτη, 1978
  • Μελχιόρ Φρόμμελ· 34 σχέδια (πρόλογος - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1979
  • Λογοτεχνικά βιβλία και περιοδικά που τυπώθηκαν στη Θεσσαλονίκη (1850-1950)· Πρώτη καταγραφή. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1980
  • Ελληνικές εκδόσεις στη Θεσσαλονίκη επί Τουρκοκρατίας (1850-1912)· Πρώτη καταγραφή. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1986
  • Ζωγράφοι της Διαγωνίου (εισαγωγή - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1983
  • Ο Αμπεντίν πασάς και ένα ελληνικό ποίημά του. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον πρώτο τόμο της επετηρίδας του κέντρου ιστορίας Θεσσαλονίκης Η Θεσσαλονίκη, 1985
  • Διαγώνιος: Τριάντα χρόνια προσφοράς. Έκθεση τευχών και εκδόσεων του περιοδικού Διαγώνιος (1957-1986). Θεσσαλονίκη, Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, 1986
  • Εναντίον· Τρία κείμενα του Γιάννη Σκαρίμπα και του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Αθήνα, Άγρα, 1986
  • Χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμη· Προτάσεις για τη μελέτη των καλών τεχνών στη Θεσσαλονίκη. Αθήνα, ανάτυπο από τον τόμο 1ο Συμπόσιο για την τέχνη του Τελλογλείου Ιδρύματος, 1986
  • Η ποίηση στη Θεσσαλονίκη από το 1913 ως το 1940 (μελέτη - ανθολογία - βιβλιογραφία). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον τόμο Η Θεσσαλονίκη μετά το 1912 του κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης, 1986
  • Εκατό χρόνια λογοτεχνικού περιοδικού στη Θεσσαλονίκη (1889-1989). Έκθεση λογοτεχνικών περιοδικών Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης, 1986
  • Φαίδων ο Πολίτης. Ποιήματα (εισαγωγή - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1988
  • Συμπληρώνοντας κενά: Σολωμός - Καβάφης - Καββαδίας - Δούκας - Λαούρδας · Φιλολογικές μελέτες. Αθήνα, Ρόπτρον, 1988
  • Με τέχνη και με πάθος· Δοκίμια. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1989
  • Τα αλαμπουρνέζικα ή η γλώσσα των σημερινών κουλτουριάρηδων. Μια συζήτηση με τον Περικλή Σφυρίδη. Θεσσαλονίκη, Τα τραμάκια, 1990
  • Οι προγραμματισμένοι στο χαμό. Ποιήματα Θεσσαλονικέων ποιητών για την καταστροφή των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Επιλογή. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1990
  • Εισαγωγή στα ρεμπέτικα. Θεσσαλονίκη, 1991
  • Το επ' εμοί· Δοκίμια. Αθήνα, Μπιλιέτο, 1993
  • Εναντίον· Δοκίμια. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1993
  • Καλλιτεχνικά Θεσσαλονίκης· Μελέτες και Σημειώματα, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2002
  • Εναντίον· Δοκίμια. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2012

Πεζογραφία

Επεξεργασία

• Πίσω απ' την Αγιά Σοφιά, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1997

Η κάτω βόλτα· Διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1963 (εμπλουτισμένη έκδοση: Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004)

Οι ρεμπέτες του ντουνιά· Μικρά πεζά. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1986 (εμπλουτισμένη έκδοση: Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004)

Θεσσαλονίκην οὖ μ'ἐθέσπισεν (αυτοβιογραφικά κείμενα) Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1999 (β' έκδ. 2008)

Μεταφράσεις - Διασκευές (επιλογή)

Επεξεργασία

Εντευκτήριο· Μεταφράσεις ποιημάτων. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1966

Τρία παραμύθια· Σπουδές λαϊκού λόγου (διασκευές). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1989

Το Άγιο Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο. Αθήνα, Το Ροδακιό, 1997

Εντευκτήριο Ι· Μεταφράσεις ποιημάτων. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2007

Εντευκτήριο ΙI· Μεταφράσεις ποιημάτων. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2007

Το Άγιο και Ιερό Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο· Μεταφράσεις, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2012

Ανθολόγια - Μουσική

Επεξεργασία

Ανθολόγια Τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2009

• Τα τραγούδια του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Το αιώνιο παράπονο & Με τέχνη και με πάθος, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2012

Συνεντεύξεις

Επεξεργασία
  • Τα εσώψυχα του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Μια εκ βαθέων δεκαετής συνομιλία, της Σωτηρίας Σταυρακοπούλου, Ιανός, (2019)
  • 18 συνεντεύξεις – Σαν μονόπρακτα του Αντώνη Μποσκοΐτη, Μετρονόμος (2018). Η συγκεκριμένη συνέντευξη του 2013 έγινε θεατρικό έργο ονόματι «Ντίνος Χριστιανόπουλος – Το Ταγκαλάκι».[10]

Προσωπικό αρχείο

Επεξεργασία

Η συλλογή Ντίνου Χριστιανόπουλου παραχωρήθηκε τον Οκτώβριο του 2016 στο ΑΠΘ μαζί με τη συλλογή Γιάννη Μέγα στη Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καταδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό την εμπιστοσύνη τους στο Πανεπιστήμιο από το οποίο αποφοίτησαν.

Η δωρεά περιλαμβάνει το αρχείο του Ντίνου Χριστιανόπουλου το οποίο περιέχει βιβλία, ολόκληρη σειρά από αδημοσίευτα ποιήματα και λογοτεχνικά κείμενα, χειρόγραφα έργων, το αρχείο του περιοδικού "Διαγώνιος", 52 ετήσια ημερολόγια (1953-2006), την αλληλογραφία του, τεράστιο φωτογραφικό υλικό, πίνακες, αρχείο με τις συνεντεύξεις που έδωσε ο ίδιος ο λογοτέχνης σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις και ένα πολύ σημαντικό αρχείο συναυλιών και ηχογραφήσεων του κυρίως σε σχέση με τον Τσιτσάνη.

Η συλλογή είναι υπό επεξεργασία. [11] [12]

Μελέτες για την ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου σε αυτοτελείς εκδόσεις

Επεξεργασία

Κίμων Φράιερ, The Poetry of Dinos Christianopoulos: An Introduction. An offprint of «Journal of the Hellenic Diaspora», 1979

• Ελένη Μ. Λαζαρίδου (επιμ.) Ντίνος Χριστιανόπουλος· μικρό πορτραίτο. Θεσσαλονίκη, 1987

• Βασίλης Δημητράκος, Ανοιχτή πληγή ο «Ανυπεράσπιστος καημος» του Ντίνου Χριστιανόπουλου, δοκίμιο, Παιανία, Μπιλιέτο, 1988

Περικλής Σφυρίδης, Χριστιανόπουλος-Καβάφης: αποκλίσεις σε βίους παράλληλους. Θεσσαλονίκη, Τα τραμάκια, 1993

• Μαρία Ιατρού, Η «εποχή των ισχνών αγελάδων» του Ντίνου Χριστιανόπουλου: ανίχνευση διακειμενικών σχέσεων. Διατριβή. Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Βάνιας, 1996

• Γιώργος Κορδομενίδης (επιμ.) Τιμή στον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Θεσσαλονίκη, Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, 1997

• Δημήτρης Κόκορης (εισαγωγή-επιλογή κειμένων), Για τον Χριστιανόπουλο. Κριτικά κείμενα για την ποίησή του. Λευκωσία, Αιγαίον, 2003

• Δημήτρης Κόκορης, «Λόγος γυμνός». Εισαγωγή στο έργο του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Θεσσαλονίκη, Νησίδες, 2011

• Μάριος Κυπαρίσσης-Μώρος, «Πέρα από τις ισχνές αγελάδες». Μελετήματα για την ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου. IANOS, 2018

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 «Στον Ντίνο Χριστιανόπουλο το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων 2011». Το Βήμα. 23 Ιανουαρίου 2012. http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=439719. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2012. 
  2. «Σελίδες του Γιώργου Ιωάνου, σελ. 2» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2012. 
  3. «Η οδός Σχολείων, το 2ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης και η ιστορία του». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2020. 
  4. Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας: Πρόσωπα - Έργα - Ρεύματα - Όροι, Αθήνα : Πατάκης, 2007
  5. Δημοσθένης Κούρτοβικ, Έλληνες Μεταπολεμικοί Συγγραφείς, Εκδόσεις Πατάκη, β' εκδ., Αθήνα 1999, σελ. 274
  6. ««Δεν θέλω ούτε τα βραβεία, ούτε τα λεφτά τους» λέει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος». Τα Νέα. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2012. 
  7. Εφημερίδα "Η Ναυτεμπορική", φύλλο της 13-8-2020, σελ. 30: "Τελευταίο αντίο"
  8. 8,0 8,1 Κηδεία Ντίνου Χριστιανόπουλου: Το κράτος μετακύλησε τα έξοδα στην οικογένεια, 3pointmagazine.gr
  9. Στη βιβλιοθήκη του ΑΠΘ τα αρχεία των Γιάννη Μέγα και Ντίνου Χριστιανόπουλου, 17/10/2016, ΤΑ ΝΕΑ
  10. «Οι θεατρικές παραστάσεις που παρουσιάζει το EuroPride στη Θεσσαλονίκη». LiFO.gr. 
  11. «Συλλογή Χριστιανόπουλου Ντίνου». Βιβλιοθήκη & Kέντρο Πληροφόρησης Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. 
  12. «Πολύτιμα τεκμήρια της συλλογής του Ντίνου Χριστιανόπουλου παρουσιάστηκαν στη Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ». ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  1. Αφιέρωμα στον Ντίνο Χριστιανόπουλο, Εντευκτήριο, τχ. 95 (Οκτ. - Δεκ. 2011), σ. 7 - 176.
  2. Αφιέρωμα στον Ντίνο Χριστιανόπουλο, Μπιλιέτο, τχ. 11 (Ιουλ. - Δεκ. 2007), σ. 1 - 119.
  3. Αφιέρωμα στον Ντίνο Χριστιανόπουλο, Φιλόλογος, τχ. 133 (Ιουλ. - Σεπ. 2008), σ. 323 - 469.
  4. Δημητράκος, Βασίλης. Ο ανυπεράσπιστος καημός του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Παιανία: Μπιλιέτο, 2004.
  5. Ιατρού, Μαρία. Η εποχή των ισχνών αγελάδων του Ντίνου Χριστιανόπουλου: ανίχνευση διακειμενικών σχέσεων. Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 1996 [διδακτορική διατριβή]
  6. Καλούτσας, Τάσος. Αλήθεια και βίωμα στα διηγήματα της "Κάτω βόλτας" του Ντίνου Χριστιανόπουλου: μελέτη. Θεσσαλονίκη: Τα Τραμάκια, 1994.
  7. Κόκορης, Δημήτρης. Λόγος γυμνός: εισαγωγή στο έργο του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Αθήνα: Νησίδες, 2011.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Επεξεργασία