Ντιργκατάμας

Αρχαίος σοφός, γνωστός για τους φιλοσοφικούς του στίχους στην αρχαία Ινδική συλλογή βεδικών σανσκριτικών ύμνων Ριγκβέντα.

Ο ΝτιργκατάμαςΝτιργκατάμας Μαχαρίσι) ήταν αρχαίος σοφός ρίσι (Βεδικός όρος για ένα ολοκληρωμένο και φωτισμένο άτομο) γνωστός για τους φιλοσοφικούς του στίχους στη Ριγκβέντα (αρχαία Ινδική συλλογή βεδικών σανσκριτικών ύμνων.). Ήταν συγγραφέας του Σούκτας (ύμνοι), έχοντας γράψει από τον 140ο ως τον 164ο ύμνο στο πρώτο τμήμα (Μάνταλα 1) της ΡιγκβένταΡγκβέντα). Ωστόσο, υπήρχε ένας άλλος Ντιργκατάμας που ονομαζόταν Ντιργκατάμα Μαμτέγια.[1][2]

Υπόβαθρο Επεξεργασία

Ο Ντιργκατάμας ήταν ένας από τους Ανγκιράσα Ρίσις, ο παλαιότερος από τις οικογένειες των φωτισμένων ρίσι, και θεωρήθηκε αδελφός του Ρίσι Μπαραντβάγια, ο οποίος είναι ο προφήτης του έκτου τμήματος της Ριγκβέντα. Ο Ντιργκατάμας είναι επίσης ο κύριος προκάτοχος της οικογένειας Ρότις του Γκοτάμα που περιλαμβάνει τους Κασκσίβαν, Γκαουτάμ Μαχαρίσι, Νόντας και Βαμαντέβα (προφήτης του τέταρτου τμήματος της Ραγκβέντα), οι οποίοι μαζί με τον Ντιργκατάμας είναι υπεύθυνοι για σχεδόν 150 από τους 1000 ύμνους της Ριγκβέντα. Η Άνγκα, η Βάνγκα, η Καλίνγκα, η Πούντρα, Σουχμά, και Όνντρα ήταν επίσης οι γιοι του Ντιργκατάμα μέσω της συζύγου του Ρατζά Μπαλί. Οι δικοί του στίχοι εμφανίζονται συχνά σε πολλά κείμενα των Βεδών.[3]

Ήταν ο φημισμένος αρχιερέας του βασιλιά Μπαράτα, ο οποίος ήταν ένας από τους πρώτους βασιλιάδες της χώρας, μετά τον οποίο η Ινδία ονομάστηκε Μπαράτ.[4]

Γέννηση Επεξεργασία

Ο Μπίσμα αφηγείται την ιστορία της γέννησης του Ντιργκατάμας (πατέρα του Ντιργκατάμας Μαχαρίσι) στη Μαχαμπαράτα:

Υπήρχε τις παλιές μέρες ένας σοφός ρίσι με το όνομα Ουτάτγια. Είχε μια σύζυγο με το όνομα Μαμάτα που αγαπούσε πολύ. Μια μέρα ο μικρότερος αδελφός του Ουτάτγια, ο Μπριχασπάτι, ιερέας των ουράνιων, πλησίασε τη Μαμάτα με σκοπό να την αποπλανήσει. Η Μαμάτα, ωστόσο, είπε στον μικρότερο αδερφό του συζύγου της –το πρωταρχικό των εύγλωττων ανδρών– ότι είχε συλλάβει από τη σχέση της με τον μεγαλύτερο αδερφό του και ότι, λοιπόν, δεν θα έπρεπε να επιδιώξει την ολοκλήρωση των επιθυμιών του.[5] Συνέχισε:

Ω επιφανή Μπριχασπάτι, το παιδί που έχω συλλάβει έχει μελετήσει ήδη από την μήτρα της μητέρας του τους Βέδες με τους έξι Άνγκας, ο Σπόρος δεν χάνεται μάταια. Πώς μπορεί λοιπόν αυτή η μήτρα να προσφέρει χώρο για δύο παιδιά κάθε φορά; Επομένως, σου ζητώ να μην αναζητήσεις την ολοκλήρωση της επιθυμίας σου σε μια τέτοια στιγμή.[5]

Έτσι, αν και άκουσε τα λόγια της, ο Μπριχασπάτι, αν και είχε μεγάλη σοφία, δεν μπορούσε να καταπιέζει την επιθυμία του. Το παιδί στη μήτρα διαμαρτυρήθηκε:

Δεν υπάρχει χώρος εδώ για δύο. Ω ένδοξε, ο χώρος είναι μικρός. Το κατάλαβα πρώτος. Σας ζητώ να μην με ενοχλείτε.[5]

Αλλά ο Μπριχασπάτι χωρίς να ακούσει τα λόγια του παιδιού στη μήτρα, αναζήτησε τις αγκαλιές της Μαμάτα που κατείχε το πιο όμορφο ζευγάρι ματιών. Και ο επιφανής Μπριχασπάτι, βλέποντας αυτό (τα παράπονα του παιδιού), αγανακτισμένος, κατηγόρησε το παιδί του Ουτάτγια και το καταράστηκε, λέγοντας:

Επειδή μου μίλησες με αυτόν τον τρόπο για μια στιγμή ευχαρίστησης που ζητείται από όλα τα πλάσματα, το αιώνιο σκοτάδι θα σε καταπιεί.[5]

Και από αυτήν την κατάρα του περίφημου Μπριχασπάτι, το παιδί του Ουτάτγια, που ήταν ίσο με τον Μπριχασπάτι σε δύναμη, γεννήθηκε τυφλό και ονομάστηκε Ντιργκατάμας (τυλιγμένος σε αέναο σκοτάδι). Και ο σοφός Ντιργκατάμας, που γνώριζε τις Βέδες, αν και γεννήθηκε τυφλός, κατάφερε, χάρη στη μάθησή του, να αποκτήσει για γυναίκα του, μια νεαρή και όμορφη κοπέλα Βραχμάνα με το όνομα Πραντέσι. Και αφού την παντρεύτηκε, για την επέκταση της φυλής του Ουτάτγια, γέννησε πολλά παιδιά μαζί της, με τον Ντιργκατάμας Μαχαρίσι να είναι το μεγαλύτερό τους.[5]

Ύμνος Άσγια Βαμάσγια Επεξεργασία

Ο Ντιργκατάμας φημίζεται για τα παράδοξα αποφθέγματά του. Τα μάντρα του είναι αινιγματικά: "Αυτός που γνωρίζει τον πατέρα που είναι κάτω μέσω αυτών που είναι πάνω, και αυτός που γνωρίζει τον πατέρα που είναι πάνω μέσω αυτών που είναι κάτω, καλείται ποιητής.".[2]

Το Άσγια Βαμάσγια (Ριγκβέντα, Μάνταλα 1, Ύμνος 164) είναι ένα από τα πιο διάσημα ποιήματά του. Οι πρώτοι μελετητές (όπως ο Ντούσεν) προσπάθησαν να πουν ότι τα ποιήματα του Ντιργκατάμας ήταν μεταγενέστερης φύσης λόγω του περιεχομένου τους, αλλά αυτό δεν έχει γλωσσική υποστήριξη που υποστηρίχθηκε από τους σύγχρονους σανσκριτικούς μελετητές (όπως ο Dr. C. Κούνχαν Ράτζα στη μετάφραση του Ύμνου Άσγια Βαμάσγια). Ο λόγος που οι προηγούμενοι Δυτικοί μελετητές πίστευαν ότι ήταν μεταγενέστερης προέλευσης οφείλεται στις μονοθεϊκές απόψεις που βρέθηκαν εκεί. Πίστευαν ότι η πρώιμη Βεδική θρησκεία ήταν πανθεϊστική και η μονοθεϊστική άποψη εξελίχθηκε αργότερα στα Ουπανισάντς (Ουπανισάδες) - αλλά τα ποιήματα του Ντιργκατάμας που λένε πως "υπάρχει ένα ον που καλείται από πολλά ονόματα" αποδεικνύουν την σκέψη των παλαιότεων μελετητών ως λανθασμένη ιδέα.[6][7]

Πρώιμη αναφορά του ζωδιακού κύκλου Επεξεργασία

Μερικοί μελετητές ισχυρίστηκαν ότι οι Βαβυλώνιοι εφεύρεσαν τον ζωδιακό κύκλο 360 μοιρών περίπου το 700 π.Χ., ίσως ακόμη και νωρίτερα. Πολλοί ισχυρίζονται ότι η Ινδία έλαβε τη γνώση του ζωδιακού κύκλου από τη Βαβυλωνία ή ακόμα και αργότερα από την Ελλάδα. Ωστόσο, στη Ριγκβέντα, το παλαιότερο Βεδικό κείμενο, υπάρχουν σαφείς αναφορές σε τσάκρα ή τροχό 360 ακτίνων τοποθετημένου στον ουρανό. Ο αριθμός 360 και οι σχετικοί αριθμοί του, όπως 12, 24, 36, 48, 60, 72, 108, 432 και 720 εμφανίζονται συνήθως στον Βεδικό συμβολισμό. Στους ύμνους του Ρίσι Ντιργκατάμας (Rig Veda I.140 - 164) έχουμε τις πιο σαφείς αναφορές.[8]

Διάσημα ρητά Επεξεργασία

Μια σειρά από διάσημα ρητά προέρχονται από τους στίχους του Ντιργκατάμας.

Άλλος δαγκώνει τη σκόνη Επεξεργασία

Η πρώτη φορά που εμφανίζεται η φράση «δαγκώνει τη σκόνη» είναι στη Ριγκβέντα (1.158.4-5) όπου ο ποιητής Ντιργκατάμας καταγράφει μια προσευχή στους θεούς γιατρούς και λέει «Είθε η αλλαγή των ημερών να μην με κουράσει, είθε οι πυρκαγιές να μην με κάψουν, είθε η πυρά των ξύλων να μην φάει τη γη, είθε τα νερά να μην με καταπιούν». Υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με το τι σημαίνει "δαγκώνει το χώμα" (αντί για δαγκώνει τη σκόνη) στα σχόλια του Σαγιάνα τον 14ο αιώνα - που σημαίνει ότι η φράση είχε ξεπεραστεί στην Ινδία εκείνη τη στιγμή, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να αποτεφρώνονται αντί να θάβονται. Αλλά διαβάζοντας το παντμπάντα, είναι πολύ σαφές ότι αναφέρεται στη γη που τρώγεται απο την πυρά ξύλων και όχι στον νεκρό άνθρωπο.

mā mām edho daśatayaś cito dhāk pra yad vām baddhas tmani khādati kśāṃ[9]

Σημειώστε τη χρήση ενικού ρήματος τρίτου προσώπου. Ο Ντιργκατάμας το χρησιμοποιεί ως προσευχή για το θάνατο - μην με αφήσεις να πεθάνω και να καώ. Αν ήταν μια προσευχή που έλεγε «μην με φάει η γη», θα χρησιμοποιούσε το 1ο ενικό πρόσωπο, καταλήξεις (-mi ή -āni). Εδώ, η βρώση της γης παράγεται με την απανθράκωσή της από πυρκαγιά ξύλων.[10]

Υπάρχει τραγούδι (Another one bites the dust) του συγκροτήματος Queen που κάνει αναφορά στο ρητό του Ντιργκατάμας.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Fórizs, László. «László Fórizs 2016 [2003: Apāṁ Napāt, Dīrghatamas and Construction of the Brick Altar. Analysis of RV 1.143»] (στα αγγλικά). Vedic Investigations, orig. eds. Asko Parpola, Masato Fujii and Stanley Insler.. https://www.academia.edu/4277610/L%C3%A1szl%C3%B3_F%C3%B3rizs_2016_2003_Ap%C4%81%E1%B9%81_Nap%C4%81t_D%C4%ABrghatamas_and_Construction_of_the_Brick_Altar_Analysis_of_RV_1_143. 
  2. 2,0 2,1 Gupta, Nolini Kanta (1970). Seer poets. Pondicherry: Sri Aurobindo Ashram. σελ. 8. 202802. 
  3. Prabhu, U. Mahesh (13 Ιουνίου 2012). «Vedic Origins of the Zodiac: The Hymns of Dirghatamas in the Rig Veda». American Institute of Vedic Studies (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  4. «'India, that is Bharat…': One Country, Two Names». web.archive.org. 28 Σεπτεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «The Mahabharata, Book 1: Adi Parva: Sambhava Parva: Section CIV». www.sacred-texts.com. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  6. Dr.c.kunhan Raja (1956). Asya Vamasya Hymn. 
  7. Singh, Prof. Satya Prakash. Life and Vision of the Vedic Seers 2: Dirghatamas. Standard Publishers, New Delhi, 2006.
  8. «Vedic Origins of the Zodiac». dokumen.tips (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  9. «The Veda - In the Light of Sri Aurobindo». theveda.org.in. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020. 
  10. Apāṁ Napāt, Dīrghatamas and Construction of the Brick Altar. Analysis of RV 1.143 In Vedic Investigations, edited by Asko Parpola, Masato Fujii and Stanley Insler, Volume 1, Papers of the 12th World Sanskrit Conference, Motilal Banarsidass, 2016, σελ. 97–126.