Afzelia
Η Afzelia ή κοινώς ντουσιέ (doussie),[1] είναι ένα είδος φυτού (δένδρου), τροπικής προέλευσης, από το γένος στην υποοικογένεια Caesalpinioideae της οικογένειας των Χεδρωπών ή Φαβίδων (Fabaceae) (ψυχανθέων). Τα δεκατρία είδη είναι δέντρα, εγγενή στην τροπική Αφρική ή την Ασία.
| Afzelia | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Καρπός και σπόρος Afzelia africana.
| ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
|
Ετυμολογία Επεξεργασία
Η ονομασία Afzelia προέρχεται από το Σουηδό βοτανολόγο, μαθητή του Λινναίου, Αδάμ Αφζέλιους (Adam Afzelius, Λαρφ 1750 – Ουψάλα 1837).
Είδη Επεξεργασία
Ιδιότητες και χρήσεις Επεξεργασία
Το είδος Afzelia αξιοποιείται πρωτίστως για την ξυλεία του.[2] Είναι βαρύ έως πολύ βαρύ (0,68-0.80 g/cm3), χρώματος καστανού έως καστανοκοκκινωπού, με πανέμορφη σχεδίαση. Επίσης είναι σκληρό ξύλο και δύσκολο στην κατεργασία με μηχανήματα. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το εγκάρδιο του υπάγεται στην κλάση "1" (πρότυπο EN 350) με βάση την αντοχή και ανθεκτικότητά του σε μύκητες και έντομα, ενώ έχει εξαιρετική φυσική διάρκεια.
Η ξυλεία αυτή στην Ελλάδα διακινείται εμπορικά και τεχνικά υπό την κοινή ονομασία «Ντουσιέ» («doussie»), καθώς και την ονομασία «afzelia» κυρίως στην Ευρώπη. Μια από τις ονομασίες της, που είναι όμως λανθασμένη, είναι «μαόνι γλάστρας» προσθέτοντας αοριστία και σύγχυση γύρω από την ονομασία μαόνι (mahogany). Το είδος ξύλου Afzelia δεν ανήκει στα είδη μαονιού (Khaya).
Ορισμένα είδη Afzelia έχουν επίσης φαρμακευτικές χρήσεις, διότι τα φύλλα του, ο φλοιός και το ξύλο του περιέχουν πολύτιμα εκχυλίσματα. Η πολύπλοκη χημική ένωση Afzelin που είναι χρωστική που ανήκει στις φλαβανόλες, περιέχεται στα εκχυλίσματα του είδους.[3]
Οι σπόροι είναι κόκκινοι και μαύροι και χρησιμοποιούνται ως χάντρες.
Η ξυλεία συχνά χρησιμοποιείται ως υλικό εξωτερικής επιφάνειας στα ποδηλατοδρόμια (velodromes).[Σημ. 1] Είναι κατάλληλη για πάρα πολλές ξύλινες εφαρμογές ιδίως δε, για ξύλινα παρκέτα και δάπεδα, καθώς και για εσωτερικές σκάλες.
Η ευρέως γνωστή ξυλεία από το Ασιατικό είδος, Afzelia xylocarpa πωλείται ως Afzelia xylay. Οι σπόροι και ο φλοιός του είδους αυτού, χρησιμοποιούνται ως φάρμακο.
Η αρίστη ξυλεία του είδους της Afzelia africana, ορισμένες φορές χρησιμοποιείται και στην ξυλοναυπηγική (σκάφη αναψυχής, γιωτ).
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Η εξωτερική επιφάνεια του παρκέ των ποδηλατοδρομίων, επενδύεται με αυτή την ξυλεία.
- Παραπομπές σημειώσεων
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Καθ. Γεωργίου Μαντάνη (PhD, Dipl.) (Ιανουάριος 2016). «4. Doussie ή Afzelia (Afzelia pachyloba, A. africana), κν. Afzelia, Doussie, Lingue, ντουσιέ.». Στο: Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας. «Αναγνώριση Ξύλου» (προέλευση, ονοματολογία, ταυτοποίηση) - Χαρακτηριστικά Κυριοτέρων Ειδών Ξύλου (PDF). Καρδίτσα. σελίδες 11 & 47 / 77. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ http://users.teilar.gr/~mantanis/articles/T2008_11.pdf
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2020.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- (Αγγλικά) ILDIS world database of legumes
- (Αγγλικά) Doussie technological characteristics, Tropix program, CIRAD Agricultural Research for Development Countries
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Afzelia (έκδοση 532973332) της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |