Νόμος περί Ελληνικής ιθαγένειας (1835)

Ο νόμος περί Ελληνικής ιθαγένειας του 1835 ήταν ο πρώτος σχετικός νόμος του νεοσυσταθέντος Ελληνικού Κράτους, ο οποίος καθόριζε τα περί Ελληνικής ιθαγένειας.

Ορισμοί Επεξεργασία

Ο νόμος του 1835 αναφέρει τον όρο ιθαγένεια, οπότε το σύνηθες αναφερόμενο ότι ο όρος υπηκοότητα είναι παλιότερης εποχής όταν οι υπήκοοι του βασιλιά υπάκουαν σ’ αυτόν και είναι προσβλητικός, και τον αντικατέστησε ο όρος ιθαγένεια ως επιλογή της σύγχρονης εποχής λόγω πολιτικής ορθότητας[1][2], είναι εντελώς λάθος (καθώς το 1835 ούτε σύγχρονη εποχή είναι, και η Ελλάδα ήταν κανονικό Βασίλειο)[3]. Αντίθετα, ήταν ο όρος ιθαγένεια που επικράτησε από την πρώτη στιγμή, και οι όρος υπηκοότητα και πολίτης που δυσκολεύτηκαν να αντικαταστήσουν τους όρους Ελληνική ιθαγένεια και Έλληνας ιθαγενής (ή υπήκοος)[4].

Καθώς επίσης το Σύνταγμα του 1832 ανέφερε ότι η πολιτογράφηση ήταν απόκτηση πολιτικών δικαιωμάτων διαφορετική από την πατριογράφηση[5], η παράγραφος 5 του Άρθρου 1 του νόμου του 1835 αναφέρει ότι: (ως Έλληνες θεωρούνται) "ε΄. Άπαντες οι διά πολιτογραφήσεως το δικαίωμα της ιθαγένειας προσκτησόμενοι", ορίζοντας τον όρο πολιτογράφηση ισοδύναμο με αυτόν της ιθαγένειας.

Κτήση ιθαγένειας Επεξεργασία

Από το νόμο αυτό προέκυπταν 11 περιπτώσεις με τις οποίες κάποιος, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, είχε ή μπορούσε να αποκτήσει Ελληνική ιθαγένεια. Πέντε γενικές κατηγορίες που κάποιος θεωρούνταν Έλληνας[6]:

  1. Οι γεννημένοι στο Βασίλειο της Ελλάδας, αν κατά την γέννησή τους οι γονείς τους είχαν Ελληνική ιθαγένεια. Πρόκειται για απόδοση ιθαγένειας βάσει του Δικαίου του αίματος, το οποίο θα αποτελέσει και το κυρίαρχο για την απόδοση ιθαγένειας στην Ελλάδα από το νόμο αυτό και μετά.
  2. Όσοι μέχρι εκείνου του σημείου είχαν αποκτήσει την Ελληνική ιθαγένεια.
  3. Όσοι πολεμήσανε τουλάχιστον για 2 χρόνια για την Ελληνική ανεξαρτησία.
  4. Όσοι έχουν δικαίωμα μετανάστευσης βάσει του πρωτοκόλλου της 16ης Ιουλίου 1830, και έχουν συμμορφωθεί με τους όρους που προβλέπει αυτό.
  5. Όσοι την αποκτήσουν στο μέλλον διά της πολιτογραφήσεως. Παράλληλα με αυτές τις κατηγορίες, κτήση της Ελληνικής ιθαγένειας προέκυπτε και από[7]:
  6. Αλλοδαπός που γεννήθηκε στην Ελλάδα από ξένους γονείς. Αποτελεί την πρώτη πρόθεση να ενσωματωθεί το δίκαιο του εδάφους στην απόδοση της Ελληνικής ιθαγένειας, η οποία όμως κατόπιν υποχώρησε με την επικράτηση του Δικαίου του αίματος[8][9]. Δικαίωμα είχε αυτός που γεννήθηκε στην Ελλάδα από ξένους γονείς, μετά από την ενηλικίωσή του και μετά από αίτησή του, με την προϋπόθεση ταυτόχρονα ότι θα δηλώσει την κατοικία και την από εκείνου σημείου και μετά διαμονή του στην Ελλάδα, είτε κατοικεί ήδη σ’ αυτήν είτε όχι.
  7. Τέκνο που γεννήθηκε εκτός Ελλάδας από Έλληνα πατέρα. Ιθαγένεια βάσει το δικαίου του αίματος, η οποία όμως ξεφεύγει για πρώτη φορά από τo κριτήριο της αυτοχθονίας[10].
  8. Τέκνο που γεννήθηκε εκτός Ελλάδας από Έλληνα πατέρα που έχει χάσει την Ελληνική ιθαγένεια. Μπορεί να λάβει την ιθαγένεια βάσει των όρων που ισχύουν για την περίπτωση 6.
  9. Γυναίκα που παντρεύτηκε Έλληνα.
  10. Αυτός που μετά την συνεχή διαμονή του στην Ελλάδα επί τριετία ζητήσει την πολιτογράφησή του. Με όρο να μην έχει καταδικαστεί για πλημμέλημα ή κακούργημα.
  11. Παραχώρηση Ελληνικής ιθαγένειας λόγω διάκρισης. Αφορά άτομα με εξέχουσες υπηρεσίες προς το Κράτος, με εξέχοντα προτερήματα, που πραγματοποιούν σημαντικά βιομηχανικά έργα ή κοινωφελή ιδρύματα. Με βάσει μία από τις δύο παραπάνω κατηγορίες απέκτησαν την Ελληνική ιθαγένεια γνωστοί ξένοι όπως ο Έρνστ Τσίλλερ[11] και ο Ξάβερ Λάντερερ[12].

Η πολιτογράφηση γινόταν με την αίτηση του ξένου, ο οποίος από εκείνη τη στιγμή και μετά αποκτούσε πλήρη πολιτικά δικαιώματα. Με την πλήρωση όλων των κριτηρίων δε, ο ξένος αποκτούσε την ιθαγένεια με όρκο ενώπιον του Νομάρχη, για υποταγή στους νόμους και πίστη στο Βασιλιά (Άρθρα 8 και 9).

Απώλεια και επανάκτηση ιθαγένειας Επεξεργασία

Η απώλεια ιθαγένειας προέκυπτε μετά από:

  1. Απόκτηση ιθαγένειας ξένους κράτους. Αυτή η ρύθμιση απέκλειε την κτήση πολλαπλής ιθαγένειας.
  2. Αυτός που εγκαθίσταται σε ξένος κράτος χωρίς την πρόθεση παλιννόστησης.
  3. Αυτός που αποδέχεται δημόσια θέση ή υπηρεσία ξένου κράτους χωρίς Βασιλική άδεια.
  4. Αυτός που οπλοφορεί κατά της πατρίδας.
  5. Ελληνίδα που παντρεύτηκε ξένο.
  6. Όποιος έχει αναλάβει ή θα αναλάβει στρατιωτική υπηρεσία σε ξένη δύναμη και μετά 3 χρόνια και 1 μήνα δεν έχει λάβει Βασιλική άδεια.

Δυνατότητα επανάκτησης της Ελληνικής ιθαγένειας είχε αυτός που επανέρθει στην Ελλάδα και δηλώσει ότι θέλει κατοικήσει μόνιμα σ’ αυτήν (στην περίπτωση 5 μετά από χηρεία και αν ήδη δεν κατοικούσε στην Ελλάδα) ενώ για τις περιπτώσεις 3 και 4 απαιτούνταν Βασιλική έγκριση.

Ισχύς και λήξη Επεξεργασία

Ο νόμος παρέμεινε χωρίς τροποποιήσεις σε ισχύ μέχρι την ένταξη των περί ιθαγενείας κανονισμών στον Αστικό Κώδικα του 1856. Εκεί, οι περιπτώσεις απόκτησης της Ελληνικής ιθαγένειας έγιναν πιο λίγες και συγκεκριμένες[13]:

  1. Άτομο γεννημένο από Έλληνα πατέρα
  2. Άτομο γεννημένο από Ελληνίδα μητέρα και μη νόμιμου πατέρα (π.χ. εκτός γάμου, χωρίς αναγνώριση κ.τ.λ)
  3. Άτομο γεννημένο στην Ελλάδα από άγνωστους γονείς
  4. Άτομο γεννημένο από αλλοδαπή και μη νόμιμου Έλληνα πατέρα, αν αναγνωριστεί από αυτόν
  5. Αλλοδαπή που παντρεύεται Έλληνα
  6. Ιθαγένεια λόγω διάκρισης

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Τροποποίηση του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας: Αποχαιρέτα την, την Ελλάδα που χάνεις…». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2016. 
  2. Ιθαγένεια, υπηκοότητα ή ιδιότητα του πολίτη;
  3. Αυτό όσον αφορά το νομικό όρο
  4. Θέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση, του Δημήτρη Χριστόπουλου, ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ: ΠΟΙΟΣ (ΔΕΝ) ΕΧΕΙ ΤΑ «ΠΡΟΣΟΝΤΑ» ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΑΣ. σελ. 2
  5. Άρθρα 16-26 του Συντάγματος του 1832
  6. Άρθρο 1
  7. Άρθρα 2-6
  8. Νέα μετανάστευση από και προς την Ελλάδα, σελ 335
  9. Η ελληνική ιθαγένεια στη διελκυστίνδα μεταξύ των δυνάμεων που την ωθούν στο μέλλον και εκείνων που την τραβούν στο παρελθόν, σελ. 13, Διπλωματική εργασία, Ελένη Μεταξά
  10. Δημήτρη Χριστόπουλου, Η ιστορία της ιδιότητας του έλληνα πολίτη από τα Επαναστατικά Συντάγματα ώς τις αρχές του 21ου αιώνα[νεκρός σύνδεσμος]
  11. «Τι έλεγαν οι Γερμανοί για τους Έλληνες!.». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2016. 
  12. Φοιτητικές… αταξίες επί Όθωνος!
  13. Άρθρα 14-28 του Αστικού Κώδικα του 1856