Οίκος των Εστιάδων
Συντεταγμένες: 41°53′30″N 12°29′01″E / 41.891719°N 12.4836342°E
Ο Οίκος των Εστιάδων (Λατινικά: Atrium Vestae, Ιταλικά: Casa delle Vestali) ήταν η κατοικία των ιερειών του ναού της θεάς Βέστα στην Ρωμαϊκή Αγορά της αρχαίας Ρώμης. Η Βέστα ήταν απόδοση της ελληνικής θεάς Εστίας στη ρωμαϊκή λατρεία. Ο οίκος μαζί με τον ναό της θεάς αποτελούσε ένα ενιαίο συγκρότημα με την ονομασία Atrium Vestae.
| Οίκος των Εστιάδων | |
|---|---|
| Casa delle Vestali | |
 | |
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°53′29″N 12°29′12″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Ρώμη[1] |
| Τοποθεσία | Ρώμη |
| Χώρα | Ιταλία |
| Έναρξη κατασκευής | . |
| Τεχνικές λεπτομέρειες | |
| Όροφοι | 2 |
| Δημιουργός | Νουμάς Πομπίλιος |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία Επεξεργασία
Το αρχαίο όνομα του Atrium Vestae αρχικά αναφερόταν σε μια ανοιχτή περιοχή που βρισκόταν δίπλα στο ναό της Βέστα, που περιβαλλόταν από κτίρια. Καθήκον των 6 Εστιάδων, που υπηρετούσαν στον ναό για 30 χρόνια, ήταν να κρατούν πάντα αναμμένη τη ιερή φωτιά στον ναό της θεάς, σύμβολο της αιωνιότητας της Ρώμης, παραμένοντας αγνές, γι' αυτό και η ονομασία Εστιάδες Παρθένες (virgines Vestales) η δε αρχαιότερη από τις 6 που λειτουργούσε ως αρχιέρεια είχε τον τίτλο της Ύπατης Εστιάδας Παρθένας (Virgo Vestalis Maxima).[2] Η κατοικία των ιερειών συμπεριλήφθηκε μόλις από τον 2ο π.Χ. αιώνα, καταλαμβάνοντας την περιοχή μεταξύ της Ρηγίας, της Domus Publica και της βόρειας κλιτύος του Παλατίνου λόφου. Στις πιο πρόσφατες ανασκαφές, βρέθηκαν τα ίχνη μιας καλύβας του όγδοου π.Χ. αιώνα, που ερμηνεύεται ως το σπίτι των Εστιάδων Παρθένων της εποχής του Ρωμαϊκού Βασιλείου.[3] Ένας περίβολος περιέκλειε τον ναό και την οικία και δεν είναι γνωστό αν είχε ήδη κυκλική κάτοψη. Σε κάθε περίπτωση, η είσοδος έβλεπε ανατολικά, όπως και στις μεταγενέστερες ανακατασκευές.
Το 12 π.Χ. ο Αύγουστος, με την ιδιότητά του ως ανώτατος ποντίφικας, μετέφερε την έδρα του ιερατείου στην κατοικία του στον Παλατίνο λόφο και παραχώρησε στις ιέρειες την Domus Publica. Πιθανώς μετά την πυρκαγιά του 64 μ.Χ. το συγκρότημα ανοικοδομήθηκε σε υψηλότερο επίπεδο με νέο σχέδιο και νέο προσανατολισμό, που ακολουθούσε τα άλλα κτίρια που περιβάλλουν την πλατεία της Αγοράς, δηλ. Βορράς-Δύση/Νότος-Ανατολή. Η δυτική πτέρυγα και ο ναός της Βέστα, αναστηλώθηκε την περίοδο των Σεβήρων μετά από πυρκαγιά το 191 μ.Χ. Με την κατάργηση των ειδωλολατρικών λατρειών από τον Θεοδόσιο Α' το 391 και την ήττα των τελευταίων προπύργιων του παγανισμού στην μάχη της Ακυληίας το 394, το οίκημα εγκαταλείφθηκε από τις τελευταίες ιέρειες και κατοικήθηκε εν μέρει πρώτα από την αυτοκρατορική Αυλή και μετά από την παπική Αυλή.[4]
Μέχρι την Αναγέννηση τα εναπομείναντα ερείπια ολόκληρης της Ρωμαϊκής Αγοράς είχαν πια θαφτεί και στον χώρο έβοσκαν κοπάδια βοοειδών. Το συνεχώς μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αρχαιολογικές μελέτες κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, που αυξήθηκε και από τις μελέτες του Γιόχαν Γιοάχιμ Βίνκελμαν ο οποίος έμεινε στη Ρώμη για περισσότερο από μια δεκαετία, οδήγησε στις πρώτες ανασκαφές. Τα τωρινά ευρήματα του ναού της Βέστα και του παρακείμενου Οίκου των Εστιάδων ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές των αρχαιολόγων Ροντόλφο Λαντσιάνι το 1884, και Τζιάκομο Μπόνι το 1907 και ανήκουν σε μια ανακατασκευή, σύμφωνα με τις σφραγίδες που έφεραν τα τούβλα, κυρίως της εποχής του Τραϊανού. Τη δεκαετία του '90 ο Οίκος έπαψε να είναι επισκέψιμος για το κοινό και άνοιξε πάλι το 2011 όταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης που ήταν απαραίτητες για την ασφάλεια των επισκεπτών και τη συντήρηση του μνημείου.[5]
Περιγραφή Επεξεργασία
Ο Οίκος βρίσκεται εκεί όπου η πλατεία της Ρωμαϊκής Αγοράς αρχίζει να ανεβαίνει προς τον Παλατίνο λόφο, μεταξύ της Βία Νόβα και της Βία Σάκρα, πίσω από τον ναό της Βέστα. Η είσοδος για τον Οίκο των Εστιάδων βρίσκεται ανατολικά του ναού. Στα δεξιά υπάρχει ένα μικρό τέμενος, με δυο ιωνικές κολόνες, της εποχής του Αδριανού. Η χρήση του είναι αμφίβολη, ή πρόκειται για ναΐσκο αφιερωμένο στους Λάρητες ή στέγαζε άγαλμα της θεάς Βέστα.[4] Το κέντρο του οίκου ήταν μια ορθογώνια αυλή, μήκους 69 μέτρων, η οποία περιβάλλεται από ένα διώροφο περιστύλιο που κοσμούσαν αγάλματα κάποιων από τις αρχιέρειες. Στην περιοχή, ήδη από τον 15ο αιώνα, είχαν βρεθεί αρκετά από αυτά τα αγάλματα ή βάσεις αγαλμάτων με αφιερωματικές επιγραφές στις Εστιάδες Παρθένες, που χρονολογούνται από το τέλος του 3ου αιώνα έως το 377. Αντίγραφα μερικών αγάλματα έχουν τοποθετηθεί στον περίβολο σε τυχαία διάταξη, ενώ κάποια από τα πρωτότυπα μπορεί κανείς να τα θαυμάσει στο Μουσείο του Παλατίνου λόφου.[6]
Στο κέντρο της αυλής υπάρχουν τρεις γούρνες, 2 τετράγωνες πιο μικρές στα δυο άκρα και μια μεγαλύτερη ορθογώνια σχεδόν στο κέντρο, την οποία αντικατέστησε (ίσως την εποχή του Μέγα Κωνσταντίνου) μια οκταγωνική κατασκευή από τούβλα (μάλλον προς εξωραϊσμό του κήπου). Όλες οι αίθουσες έβλεπαν προς την αυλή. Το κτίσμα που έχει σωθεί έως τις μέρες μας είναι από τούβλα και είναι το αποτέλεσμα πολλαπλών ανακατασκευών ανά τους αιώνες.
Η νότια πλευρά είναι αυτή που έχει διατηρηθεί σε καλύτερη κατάσταση, όπου μεταξύ άλλων είναι δυνατό να αναγνωριστούν ένας μύλος, ένας φούρνος και η κουζίνα. Πριν την κουζίνα μια σκάλα οδηγεί στον πρώτο όροφο. Αυτός ο όροφος, εκτός από τα ιδιωτικά δωμάτια των ιερειών, περιλάμβανε μπάνια με συστήματα θέρμανσης, ενώ ο τελευταίος όροφος ίσως προοριζόταν για το υπηρετικό προσωπικό.[7]
Στην ανατολική πλευρά ξεχωρίζει μια μεγάλη αίθουσα με θολωτή σκεπή και η οποία είχε αρχικά θεωρηθεί ότι αντιστοιχούσε στο tablinum, δηλαδή την αίθουσα υποδοχής των ρωμαϊκών κατοικιών. Δεξιά και αριστερά αυτής της αίθουσας υπάρχουν 3 δωμάτια, ίσως ένα για κάθε μια από τις 6 ιέρειες. Σε χαμηλότερο επίπεδο έχουν βρεθεί ίχνη ενός μικρού ιερού. Ίσως εκεί υπήρχε το μαρμάρινο άγαλμα του Νουμά Πομπίλιου, δεύτερου βασιλιά της Ρώμης, διαδόχου του Ρωμύλου και μυθικού ιδρυτή της λατρείας της Βέστα, το οποίο σήμερα φυλάσσεται στο μουσείο. Την δυτική πλευρά καταλαμβάνει μια μεγάλη παραλληλόγραμμη αίθουσα, η οποία έχει ερμηνευτεί ως triclinio, δηλαδή τραπεζαρία. Η βορινή πλευρά είναι σε πολύ κακή κατάσταση, έτσι ώστε δεν μπορούμε καν να υποθέσουμε πια ήταν η χρήση των χώρων της.[4]
Σημειώσεις Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 22660. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2018.
- ↑ «VESTALE». Enciclopedia Treccani. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023.
- ↑ «Il Tempio di Vesta, la Casa delle Vestali e la Casa del Re». Capitolium.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Filippo Coarelli (1989). «Il Foro Romano». Στο: Laterza. Roma. Bari. σελίδες 82–86. ISBN 8842016993.
- ↑ «Dopo 20 anni a Roma riapre la Casa delle Vestali. Inaugurato l'itinerario di Via Nova dopo i lavori di restauro». Ιταλικό Υπουργείο Πολιτισμού. 28 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023.
- ↑ «MUSEO PALATINO, STATUA DI VESTALE». Parco archeologico del Colosseo. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023.
- ↑ «TEMPIO DI VESTA E CASA DELLE VESTALI (ATRIUM VESTAE)». Parco archeologico del Colosseo. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023.
Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία
- Αρβανίτης, Νικόλαος (2010). Il santuario di Vesta. La casa delle vestali e il tempio di Vesta, VIII sec. a.C. -64 d.C. Ρώμη: Fabrizio Serra Editore. ISBN 9788862272803.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Il Foro Romano. Storia e Monumenti, Roma 1905 Περιγραφή και χάρτες του μνημείου σε δημοσίευση του 1905 από τον ιστορικό Christian Hülsen