Οικογένεια Κακουλίδη

Η Οικογένεια Κακουλίδη ήταν μεγάλη εμπορική και ναυτική οικογένεια της Κερασούντας του Πόντου, καταγόμενη από την περιοχή Κακούλι (Georgian: ხახულის ,Turkish: "Haho/Bağbaşi") του Tao-Klarjeti, τόπος ενός από τα σπουδαιότερα Ορθόδοξα μοναστήρια της Ανατολής (Khakuli Monastery). Μετά τους μαζικούς εξισλαμισμούς στην περιοχή στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, πολλοί oρθόδοξοι xριστιανοί της Ιβηρίας κατέφυγαν στην γειτονική περιοχή της Χαλδίας, όπου το επίθετο απαντάται ήδη από τις αρχές του 18ου αιώνα. Από την Χαλδία διάφορα κλαδιά της οικογένειας μετακινήθηκαν σταδιακά προς την Κερασούντα, την Τραπεζούντα, τα Κοτύωρα και την Τρίπολη.

Ιστορία της οικογένειας

Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Κερασούντα περίπου το 1770, προερχόμενη από την περιοχή του Τσαγράκ στα ενδότερα της περιφέρειας Κερασούντας, όπου διέμεναν. Το Τσαγράκ ήταν τόπος εγκατάστασης Χριστιανών, από το 1700, εξαιτίας των αργυρορυχείων, που βρίσκονταν στην περιοχή. Μέλη της οικογένειας, στα τέλη του 18ου αιώνα, εκμεταλλευόμενα προφανώς το άνοιγμα στο διεθνές εμπόριο της Μαύρης Θάλασσας μετά την συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, στράφηκαν στην ναυτιλία και στο εμπόριο. Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι εμπορικές δραστηριότητες της οικογένειας εντοπίζονται κυρίως στη νότια Ρωσία και ανάμεσα στο 1810-1820 αρκετά μέλη μετακινήθηκαν στη Σμύρνη. Ένας κλάδος της οικογένειας εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο το 1828, με τον ερχομό του Καποδίστρια. Από τα μέσα του 19ου αιώνα εξελίχθηκε σε μία από τις πιο σημαντικές ναυτικές Ελληνικές οικογένειες του Πόντου και στην μεγαλύτερη της Κερασούντας. Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι εμπορικοί οίκοι των Κωνσταντινίδιδων και των Σπαθόπουλων ξεπέρασαν σε ισχύ τους Κακουλίδιδες, καθώς χρησιμοποιούσαν ατμόπλοια. Εν τέλει διάφοροι κλάδοι της οικογένειας κατέφυγαν, μετά τα γεγονότα της περιόδου 1914-1922 και την Ανταλλαγή, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στη Καβάλα και στη Πάτρα.

Μέλη της οικογένειας

• Ιωάννης Παύλου Κακουλίδης (1785-1865). Ήταν έμπορος, μέλος της Φιλικής εταιρίας και γραμματέας του Δημήτριου Υψηλάντη. Γεννήθηκε στην Κερασούντα, ενώ έζησε στη Σμύρνη, στη Τεργέστη και στο Ναύπλιο. Το 1814 παντρεύτηκε την Ελισάβετ του Πέτρου Παπαγεωργίου. Λόγω του επαγγέλματος του, είχε εμπορικό υποκατάστημα στο Λονδίνο. Το 1828 τελικά εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, με την οικογένεια του. Μετά την δολοφονία του Καποδίστρια έγινε αστυνόμος στην Αίγινα. Το 1851 εξέθεσε καπνά, από την Αργολίδα, στη πρώτη διεθνή έκθεση, στο Λονδίνο. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη υπό άγνωστες συνθήκες.
• Επαμεινώνδας Παύλου Κακουλίδης. Ήταν έμπορος στην Σμύρνη και μέλος της Φιλικής εταιρίας.
• Κωνσταντίνος Παύλου Κακουλίδης (1797-1869). Ήταν καπνέμπορος, ο οποίος έμενε στη Σμύρνη. Εξαιτίας της καταστροφής των Κυδωνιών, το 1821, εγκατέλειψε τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε στη Σύρο. Το 1840 έγινε αρχιφύλακας της Ερμούπολης και το 1845 λιμενάρχης στο προξενείο της Σμύρνης. Έπειτα εργαζόταν στο προξενείο της Καλλίπολης. Στις αρχές της δεκαετίας του 1860 ήταν αγορανομικός υπάλληλος του δήμου Ερμουπόλεως. Παντρεύτηκε τη Σοφία Ι. Μπούρια.

Κλάδος που έμεινε στη Κερασούντα, εως το 1922.

• Νικόλαος Ιωάννου Κακουλίδης (1815-1885). Ήταν ο πρωτότοκος γιός του Ιωάννη Παύλου Κακουλίδη. Γεννήθηκε στην Κερασούντα, έμαθε Ελληνικά στην Τεργέστη και φοίτησε στο Κεντρικό σχολείο της Αίγινας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1830 επέστρεψε στην Κερασούντα και ασχολήθηκε με το εμπόριο, ως πλοιοκτήτης και καπετάνιος.
  • Θεόδωρος Νικολάου Κακουλίδης (1840-1915~). Ήταν πλοιοκτήτης και καπετάνιος.
    • Νικόλαος Θεόδωρου Κακουλίδης.
    • Γεώργιος Θεόδωρου Κακουλίδης (1880-1921). Ήταν έμπορος και σύζυγος της Κυριακής Παπαντωνίου. Απαγχονίστηκε στην Αμάσεια το 1921.
    • Ηλίας Θεόδωρου Κακουλίδης.
    • Ευανθία Θεόδωρου Κακουλίδου.
    • Κυριακή Θεόδωρου Κακουλίδου.
  • Κωνσταντίνος Νικολάου Κακουλίδης (1845-1922~). Ήταν πλοιοκτήτης και καπετάνιος. Παρασημοφορήθηκε, από το Πάπα Πίο Θ', για την βοήθεια του στον ανεφοδιασμό της Ρώμης, το 1870. Το 1881 ήταν ιδιοκτήτης των πλοίων Αγία Τριάδα 272 και Άγιος Νικόλαος 318. Τα δύο αυτά πλοία ήταν εγγεγραμμένα στην Ευπατορία της Ρωσίας και έπλεαν με τη Ρωσική σημαία. Στις αρχές του 20ου αιώνα ασχολήθηκε με τις ναυτικές ασφάλειες.
  • Λεωνίδας Νικολάου Κακουλίδης (1850-1915~). Ήταν καπετάνιος. Παρασημοφορήθηκε, από το Πάπα Πίο Θ', για την βοήθεια του στον ανεφοδιασμό της Ρώμης, το 1870. Πέθανε χωρίς απογόνους.
  • Ιωάννης Νικολάου Κακουλίδης (1855-1915~). Ήταν πλοιοκτήτης και καπετάνιος. Σπούδασε ναυτιλιακά στην Ελλάδα, πιθανότατα στη Σύρο. Παρασημοφορήθηκε, από το Πάπα Πίο Θ', για την βοήθεια του στον ανεφοδιασμό της Ρώμης, το 1870. Το 1881 ήταν καπετάνιος του πλοίου Άγιος Νικόλαος 318. Παντρεύτηκε την Ελένη Π. Σπαθοπούλου, η οποία προερχόταν από μία μεγάλη εμπορική οικογένεια της Κερασούντας.
    • Νικόλαος Ιωάννου Κακουλίδης (1891-1956).
    • Δημήτριος Ιωάννου Κακουλίδης (1894-1958).
    • Κωνσταντίνος Ιωάννου Κακουλίδης (1896-1974).
    • Σοφία Ιωάννου Κακουλίδου (1898-1977). Σύζυγος Παναγιώτη Λαζαρίδη.
  • Παναγιώτης Νικολάου Κακουλίδης. Ήταν έμπορος στη Τραπεζούντα και έζησε στη Κρίμσκαγια, της Ρωσίας. Ήταν ο παππούς της Αθηνάς Καλλιγά-Μακρίδου.
  • Θεμιστοκλής Νικολάου Κακουλίδης. Ασχολήθηκε με την οινοποιία στη Κερασούντα.
  • Καλλιόπη Νικολάου Κακουλίδου (1865-1930~). Σύζυγος Κωνσταντίνου Μακρίδη, ο οποίος ήταν λοστρόμος στα καράβια των Κακουλίδιδων.

Κλάδος που μετακινήθηκε στην Ελλάδα, από το 1828.

• Αριστοτέλης Ιωάννου Κακουλίδης (1818-1895). Ήταν γιός του Ιωάννη Παύλου Κακουλίδη. Γεννήθηκε στη Κερασούντα ή στη Σμύρνη και φοίτησε στο Κεντρικό σχολείο της Αίγινας. Εγκαταστάθηκε, με το πατέρα του, στο Ναύπλιο. Παντρεύτηκε την Ολυμπία Δ. Καρυτινού και χρημάτισε εισαγγελέας, επί της βασιλείας του Όθωνα.
  • Ελένη Αριστοτέλη Κακουλίδου (1853-;). Ήταν μαθήτρια στο Αρσάκειο και αριστούχος, το 1871 και έπειτα σύζυγος του στρατηγού Κυδωνάκη.
  • Ιωάννης Αριστοτέλη Κακουλίδης (1861-;). Ήταν δικηγόρος.
    • Έλλη Ιωάννου Κακουλίδου.
    • Αλεξάνδρα Ιωάννου Κακουλίδου. Σύζυγος Ιωάννη Τραυλού.
  • Αγαμέμνων Αριστοτέλη Κακουλίδης (1866-1925). Ήταν μηχανικός και έμενε στην Αθήνα.
    • Αικατερίνη Αγαμέμνονα Κακουλίδου (1911-2005). Σύζυγος Γαβριήλ Εξακουστού.
    • Αριστοτέλης Αγαμέμνονα Κακουλίδης (1914-2005). Σύζυγος Μαρίας Παπανικολάου.
    • Ολυμπία Αγαμέμνονα Κακουλίδου, (1921-2012). Σύζυγος Μανώλη Ανδρόνικου.
    • Ευφροσύνη Αγαμέμνονα Κακουλίδου (1922-2012). Σύζυγος Νικηφόρου Βικελίδη.
  • Κωνσταντίνος Αριστοτέλη Κακουλίδης (1868-1950). Ήταν δικηγόρος και έμενε στην Αθήνα.
  • Γεώργιος Αριστοτέλη Κακουλίδης (1871-1946). Ήταν Έλληνας αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, που διετέλεσε Αντιναύαρχος και Αρχηγός του Στόλου. Έλαβε μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα, ενώ αργότερα στράφηκε στην πολιτική. Παντρεύτηκε την Άννα Θεοδωράκη-Τομπάζη.
    • Σμαράγδα Γεωργίου Κακουλίδου (1917-1989).
  • Πολύμνια Αριστοτέλη Κακουλίδου (1877-1895).
  • Αικατερίνη Αριστοτέλη Κακουλίδου. Σύζυγος ιατρού Παναγιώτη Λεβέντη.
• Λαμπροκλής Ιωάννου Κακουλίδης (1830-;). Ήταν ο μικρότερος γιός του Ιωάννη Παύλου Κακουλίδη. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο και ασχολήθηκε με το εμπόριο στη Ρουμανία. Ήταν παντρεμένος με κόρη της οικογένειας Δούμπα.
• Θεμιστοκλής Κωνσταντίνου Κακουλίδης (1846-1921). Ήταν ο μοναδικός γιός του Κωνσταντίνου Παύλου Κακουλίδη. Γεννήθηκε στην Ερμούπολη και ήταν τελωνοφύλακας.
  • Κωνσταντίνος Θεμιστοκλή Κακουλίδης (1882-;).
  • Σοφία Θεμιστοκλή Κακουλίδου (1884-;).
• Αγγελική Κωνσταντίνου Κακουλίδου (1848-;).
• Αικατερίνη Κωνσταντίνου Κακουλίδου (1853-:).
• Μαριγώ Κωνσταντίνου Κακουλίδου (1855-;).

Πηγές

• Σάββα Ασλανίδου «Η ΩΡΑΙΑ ΚΕΡΑΣΣΟΥΣ»
• Γεώργιου και Χρήστου Ανδρεάδη «ΤΟ ΤΣΑΓΡΑΚ ΤΗΣ ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ»
• Απόστολου Βακαλόπουλου «Συμβολή στην ιστορία και οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας»
• Νικολάου Νικολαΐδου «Ο Ναύαρχος Γεώργιος Κακουλίδης, ο ασυμβίβαστος Πόντιος πατριώτης»