Οικογένεια Καντακουζηνών

Η οικογένεια Καντακουζηνών ήταν μεγάλη Βυζαντινή οικογένεια, που διακρίθηκε κατά την περίοδο των Κομνηνών και των Παλαιολόγων, τόσο στην Κωνσταντινούπολη όσο στην Πελοπόννησο. Η προέλευση της οικογένειας των Καντακουζηνών εντοπίζεται στην περιοχή της Σμύρνης. Το όνομα προέρχεται από παραφθορά ελληνικής φράσης, που προσδιορίζει τα κτήματά τους σε ένα βουνό ακριβώς έξω από την Σμύρνη, το Κουζηνόν.

Η βυζαντινή οικογένεια των Καντακουζηνών ανέδειξε έναν αυτοκράτορα του Βυζαντίου, τον Ιωάννη ΣΤ' (1347-1354) και τρεις Δεσπότες του Μορέως, τον Μανουήλ (1348-1380), τον Ματθαίο (1380-1383) και τον Δημήτριο Α' (1383-1384). Μέλη της οικογένειας Καντακουζηνών στη Ρουμανία έλαβαν υψηλές διοικητικές θέσεις, συμμετείχαν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και διακρίθηκαν στην πολιτική και στο στρατό.

Κυριότεροι εκπρόσωποι της Βυζαντινής οικογένειας υπήρξαν:

  • Ιωάννης, σεβαστός: Βυζαντινός στρατηγός (12ος αιώνας). Νυμφεύθηκε τη Μαρία Κομνηνή, ανιψιά του αυτοκράτορα Μανουήλ Α' (1143-1180) και άσκησε μεγάλη επιρροή στα δημόσια πράγματα της Αυτοκρατορίας. Διακρίθηκε στους πολέμους εναντίον των Ούγγρων και των Σελτζούκων του Ικονίου, φονεύθηκε δε στη μάχη του Μυριοκεφάλου (1176) εναντίον των Τούρκων.
  • Θεόδωρος: Βυζαντινός αξιωματούχος και αντίπαλος του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Α' Κομνηνού (1183 - 1185). Έλαβε μέρος στην επανάσταση εναντίον του με κέντρο τη Νίκαια της Βιθυνίας, αλλά φονεύθηκε κατά την πολιορκία της πόλης από τα στρατεύματα του Ανδρόνικου Α΄.
  • Μιχαήλ: Γιος του άρχοντα της Μεθώνης Ιωάννη, ο οποίος συνέχισε το έργο του πατέρα του, αλλά ήλθε σε σύγκρουση με τον Γοδεφρείδο Α΄ Βιλλεαρδουίνο. Συμμάχησε με τον φιλόδοξο άρχοντα της Κορίνθου και του Ναυπλίου Λέοντα Σγουρό και με τον δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Α΄ Άγγελο για να εξουδετερώσουν την επέκταση των Φράγκων στην Πελοπόννησο.
  • Ιωάννης: Βυζαντινός στρατηγός κατά την περίοδο της βασιλείας του αυτοκράτορα της Νικαίας Ιωάννη Γ' Βατάτζη (1222-1254). Έλαβε μέρος στην επιχείρηση για την απελευθέρωση της νήσου Ρόδου από τους Γενουάτες (1247), η οποία κατέληξε στην εκδίωξη των Γενουατών και στην αποκατάσταση της Βυζαντινής κυριαρχίας.
  • Μιχαήλ: Βυζαντινός στρατηγός επί αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου (1259-1282). Διακρίθηκε στους πολέμους εναντίον των Βουλγάρων, ιδιαίτερα στην εκστρατεία του 1262, φονεύθηκε δε στη μάχη της Πρινίτζας (1264) στην Πελοπόννησο.
  • Ματθαίος: Δεσπότης του Μορέως (1380-1383). πρωτότοκος γιος του Αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνού.
  • Ιωάννης: Πρωτότοκος γιος του Ματθαίου Καντακουζηνού. Μετά την παραίτηση του πατέρα του από τη διεκδίκηση του θρόνου, τιμήθηκε με το υψηλό αξίωμα του δεσπότη (1357).
  • Μανουήλ Γκίν[ης]: Απόγονος του Δημητρίου Α΄ Καντακουζηνού και διοικητής της Μάνης. Ανακηρύχθηκε από τους στασιαστές Αλβανούς ηγεμόνας της Πελοποννήσου επί των δεσποτών του Μορέως Θωμά και Δημητρίου Παλαιολόγου, κατά την εποχή της άλωσης της Κωνσταντινούπολης (1453). Τότε οι δύο δεσπότες ζήτησαν τη βοήθεια των Τούρκων, οι οποίοι νίκησαν τους στασιαστές σε δύο διαδοχικές εκστρατείες (1453, 1454). Ο Μανουήλ Καντακουζηνός χρησιμοποιήθηκε από τον Μωάμεθ Β΄ για τις συνομιλίες με τις κατακτημένες πόλεις της Πελοποννήσου, αλλά θεωρήθηκε ύποπτος και κατέφυγε στην Ουγγαρία, όπου και απεβίωσε.

Γενεαλογία Καντακουζηνών του Βυζαντίου

Επεξεργασία
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Καντακουζηνός
εκ Κουζηνού Σμύρνης
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
γιος
 
 
 
 
 
γιος
 
γιος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ιωάννης
σεβαστός
σύζ. Μαρία Κομνηνή
(κόρη Ανδρόνικου)
 
Ιωάννης
καίσαρ
σύζ. Ειρήνη Αγγελίνα
(κόρη Ανδρόνικου)
 
Μιχαήλ
σύζ. Αγγελίνα
(κόρη Ιωάννου)
 
Μανουήλ
πιγκέρνης Νίκαιας
 
 
 
 
 
Μιχαήλ
μέγας κονόσταυλος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ιωάννης
πιγκέρνης, δουξ Θρακησίων
σύζ. Ειρήνη Παλαιολογίνα
(κόρη Ανδρόνικου)
 
Μιχαήλ
επίτροπος του Μωρέως
σύζ. Θεοδώρα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
γιος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Θεοδώρα
σύζ. 1.Γεώργιος Μουζάλων
μέγας λογοθέτης
2.Ιωάννης Ραούλ
 
Μαρία
σύζ. Κωνσταντίνος Α΄ Τιχ
ηγεμόνας των Βουλγάρων
 
Άννα
σύζ. Νικηφόρος Α΄ Άγγελος
δεσπότης της Ηπείρου
 
Ιωάννης ΣΤ΄
σύζ.Ειρήνη Μίτσο-Ασάν
(κόρη Ανδρόνικου δεσπότη του Μωρέως)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
κόρη
σύζ. Γκυ (Κωνσταντίνος Β΄) Πουατιέ-Λουζινιάν
βασ. της Μικρής Αρμενίας
(γιος Ούγου Γ΄ της Κύπρου)
 
Νικηφόρος
σεβαστοκράτωρ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Δημήτριος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ματθαίος
δεσπότης του Μωρέως
σύζ. Ειρήνη Παλαιολογίνα
(κόρη Δημητρίου)
 
Μανουήλ
δεσπότης του Μωρέως
σύζ. Ισαβέλλα/Ζαμπία Πουατιέ-Λουζινιάν
(κόρη Γκυ (Κωνσταντίνου Β΄) Πουατιέ-Λουζινιάν
βασ. της Μικρής Αρμενίας)
 
Μαρία
σύζ. Νικηφόρος Β΄ Ορσίνι
δεσπότης της Ηπείρου
 
Θεοδώρα
σύζ. Ορχάν εμίρης Βιθυνίας
 
Ελένη
σύζ. Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος
 
Θεοδώρα
σύζ. Αλέξιος Γ΄ Μέγας Κομνηνός
αυτ. της Τραπεζούντας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ιωάννης
δεσπότης
 
Δημήτριος Α΄
δεσπότης του Μωρέως
 
Θεόδωρος
ευγενής
σύζ. Ελένη-Ουρεσίνα Νεμάνια
της Θεσσαλίας
 
Ελένη
σύζ. δον Λουδοβίκος Φαδρίκ
κόμης της Μάλτας
(δισεγγονός Φρειδερίκου Β΄ της Σικελίας)
 
 
 
 
 
Χαλίλ
 
Ειρήνη Παλαιολογίνα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ιωάννης
 
Δημήτριος
 
Θεοδώρα
σύζ. Αλέξιος Δ΄ Μέγας Κομνηνός
αυτ. της Τραπεζούντας
 
Γεώργιος Σαχάτης
στρατιωτικός
 
Ανδρόνικος
μέγας δομέστικος
 
Θωμάς
διπλωμάτης της Σερβίας
 
Ειρήνη
σύζ. Γεώργιος Μπράνκοβιτς
δεσπότης της Σερβίας
 
Ελένη
σύζ. Δαυίδ Μέγας Κομνηνός
αυτ. της Τραπεζούντας
 
κόρη
σύζ.(;) Γεώργιος Η΄ Βαγρατιδών
ηγεμόνας της Γεωργίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Μανουήλ Γκιν
διοικητής της Μάνης
 
Δημήτριος
 
Ζωή
σύζ. Ιάκωβος Β΄ ντε Φλορύ
αξιωματούχος της Κύπρου
 
Άννα
σύζ. Βλαντισλάβ Ερσεγόβιτς
δούκας Ερζεγοβίνης
 
κόρη
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Μιχαήλ
 
Καρόλα ντε Φλορύ
σύζ. Ούγος Μπουζάκ
 
 
 
 
 
Ευδοκία
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Δημήτριος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Θεόδωρος Σπανδούνης
ιστορικός
  • Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ LAROUSSE BRITANNICA