Οικοτουρισμός

Οικοτουρισμός αποκαλείται ο τουρισμός στον οποίο οι δραστηριότητες των τουριστών γίνονται στο φυσικό περιβάλλον, αλλά χωρίς να το βλάπτουν ή να οχλούν τα ενδιαιτήματα των ζωικών και φυτικών ειδών. Ο όρος προέρχεται από τη φράση «οικολογικός τουρισμός». Περιλαμβάνει επισκέψεις σε σχετικώς παρθένες φυσικές περιοχές και αποσκοπεί να παρέχει ένα χαμηλής οχλήσεως και συχνά μικρής κλίμακας εναλλακτικό είδος τουρισμού απέναντι στον συνηθισμένο εμπορικό και μαζικό τουρισμό. Οι οικοτουρίστες ταξιδεύουν με υπεύθυνο τρόπο και διαφυλάσσουν το φυσικό περιβάλλον, ενώ ταυτοχρόνως βελτιώνουν τη διαβίωση των ντόπιων ανθρώπων. Μπορεί να αποσκοπεί στην εκπαίδευση του ταξιδιώτη, στην παροχή πόρων για προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος, ακόμα και στην προαγωγή του σεβασμού προς τους διαφορετικούς πολιτισμούς και προς τα ανθρώπινα δικαιώματα. Από τη δεκαετία του 1980 ο οικοτουρισμός έχει θεωρηθεί μια κρίσιμη δραστηριότητα από τους περιβαλλοντολόγους, ώστε οι μελλοντικές γενεές να μπορούν να έχουν εμπειρία προορισμών που θα είναι σχετικώς ανέγγιχτοι από την ανθρώπινη παρέμβαση. Αρκετά πανεπιστημιακά προγράμματα χρησιμοποιούν αυτή την περιγραφή ως «ορισμό εργασίας» του οικοτουρισμού.

Ο καταρράκτης Γιάνο δελ Μουέρτο στο Ελ Σαλβαδόρ

Γενικώς ο οικοτουρισμός αφορά την αλληλεπίδραση με τις βιοτικές συνιστώσες του κάθε φυσικού περιβάλλοντος. Στους προορισμούς των οικοτουριστών η χλωρίδα, η πανίδα και η πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν τα βασικά αξιοθέατα. Ο οικοτουρισμός έχει την πρόθεση να προσφέρει μια βαθιά ματιά στις επιδράσεις των ανθρώπων στο περιβάλλον και να προάγει τη μεγαλύτερη δυνατή εκτίμηση για τα φυσικά ενδιαιτήματα.

Υπεύθυνα προγράμματα οικοτουρισμού είναι όσα ελαχιστοποιούν τις αρνητικές πλευρές του συμβατικού τουρισμού για το περιβάλλον και όσα ενισχύουν την πολιτιστική ιδιοπροσωπία των ντόπιων. Εκτός λοιπόν από την εκτίμηση των περιβαλλοντικών και των πολιτιστικών παραγόντων, ενσωματωμένη στον οικοτουρισμό είναι η προαγωγή της ανακυκλώσεως, της εξοικονομήσεως ενέργειας, του περιορισμού της σπατάλης του νερού και της δημιουργίας οικονομικών ευκαιριών για τις τοπικές κοινότητες. Για τους λόγους αυτούς, ο οικοτουρισμός προσελκύει συχνά τους υπερασπιστές της περιβαλλοντικής και της κοινωνικής υπευθυνότητας.

Από την άλλη, πολλοί θεωρούν τους όρους «οικοτουρισμό» και «βιώσιμο τουρισμό» οξύμωρους. Καθώς συμβαίνει με τις περισσότερες μορφές τουρισμού, ο οικοτουρισμός γενικώς εξαρτάται ακόμα σε μεγάλο βαθμό στις αεροπορικές συγκοινωνίες, που συνεισφέρουν δυσανάλογα στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Επιπροσθέτως, «η συνολική επίδραση του βιώσιμου τουρισμού είναι αρνητική όπου οι φιλανθρωπικές εμπνεύσεις κρύβουν από πίσω τους σκληρά και άμεσα προσωπικά συμφέροντα».

Δείτε επίσης

• Βιοποικιλότητα
• Οικοσύστημα
• Φυσικό περιβάλλον
• Φυσικοί πόροι
• Ανανεώσιμος πόρος
• Αειφόρος ανάπτυξη
• Βιωσιμότητα

Βιβλιογραφία

• Burger, Joanna (2000). «Landscapes, tourism, and conservation». Science of the Total Environment 249 (1–3): 39–49. doi:10.1016/s0048-9697(99)00509-4. PMID 10813445. Bibcode: 2000ScTEn.249...39B. 
• Larkin, T. & K.N. Kähler: το λήμμα «Ecotourism» στην Encyclopedia of Environmental Issues, αναθεωρημένη έκδ., Salem Press, Pasadena 2011, τόμ. 2, σσ. 421-424
• Duffy, Rosaleen (2000). «Shadow players: Ecotourism development, corruption and state politics in Belize». Third World Quarterly 21 (3): 549–565. doi:10.1080/713701038. https://archive.org/details/sim_third-world-quarterly_2000_21_3/page/549. 
• Gutzwiller, Kevin J.; Anderson, Stanley H. (1999). «Spatial Extent of Human-Intrusion Effects on Subalpine Bird Distributions». The Condor 101 (2): 378-389. doi:10.2307/1370001. https://archive.org/details/sim_condor_1999-05_101_2/page/378. 
• Nowaczek, Agnes M.K. (2010). «Ecotourism: Principles and Practices». Annals of Tourism Research 37: 270-271. doi:10.1016/j.annals.2009.10.007. 
• Orams, Mark B. (2000). «Tourists getting close to whales, is it what whale-watching is all about?». Tourism Management 21 (6): 561-569. doi:10.1016/s0261-5177(00)00006-6. https://archive.org/details/sim_tourism-management_2000-12_21_6/page/561. 
• Reguero Oxide, M. del.: Ecoturismo. Nuevas Formas de Turismo en el Espacio rural, εκδ. Bosch Turismo, 1995
• Scheyvens, Regina (1999). «Ecotourism and the empowerment of local communities». Tourism Management 20 (2): 245–249. doi:10.1016/s0261-5177(98)00069-7. https://archive.org/details/sim_tourism-management_1999-04_20_2/page/245. 
• Buckley, Ralf (2011). «Tourism and Environment». Annual Review of Environment and Resources 36 (1): 397-416. doi:10.1146/annurev-environ-041210-132637.