Το "Οι Ζωές των Προφητών" (αγγλικά: Lives of the Prophets‎‎) είναι μια αρχαία αποκρυφική ​​περιγραφή των ζωών των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης. Δεν θεωρείται ως Γραφή από οποιοδήποτε εβραϊκό ή χριστιανικό δόγμα. Το έργο μπορεί να δημιουργήθηκε από τον συγγραφέα ορισμένων από τις επιστολές του Παύλου, καθώς υπάρχουν ομοιότητες στις περιγραφές των καταλήξεων των προφητών, αν και χωρίς να κατονομάζονται τα ενδιαφερόμενα άτομα.

Παράδοση χειρόγραφων Επεξεργασία

Το έργο σώζεται μόνο σε χριστιανικά χειρόγραφα. Υπάρχουν δύο ομάδες ελληνικών χειρογράφων:

Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει πολλές εκδόσεις, γνωστές τους προηγούμενους αιώνες, με βαριές χριστιανικές προσθήκες. Ορισμένες από αυτές τις εκδοχές αποδόθηκαν στον Επιφάνιο της Σαλαμίνας,[1] άλλες στον Δωρόθεο της Τύρου.[2]

Η άλλη ομάδα ελληνικών χειρογράφων είναι πιο σταθερή και απαλλαγμένη από τις παρεμβολές που βρέθηκαν στην προηγούμενη ομάδα. Ο καλύτερος κώδικας είναι το χειρόγραφο CE του 6ου αιώνα[3] που συνήθως αναφέρεται ως Q ή ως ανώνυμη ανάκληση. Υπάρχει επίσης μια λατινική έκδοση με κείμενο παρόμοιο με το Q που χρησιμοποιείται από τον Ισίδωρο της Σεβίλλης (πριν από το 636 μ.Χ.). Υπάρχουν επίσης εκδόσεις στα Συριακά, Αρμενικά και Αραβικά.

Γλώσσα και ημερομηνία Επεξεργασία

Δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των μελετητών σχετικά με την αρχική γλώσσα του κειμένου. Ο Τόρεϋ πρότεινε ως πρώτη γλώσσα τα Εβραϊκά,[4] άλλοι συγγραφείς πρότειναν τα Αραμαϊκά.[5] Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα, απο την άλλη, προτείνει ένα ελληνικό πρωτότυπο κείμενο με σημιτικό χρώμα.[6]

Ο Τόρεϋ προτείνει μια ημερομηνία συγγραφής του κειμένου πριν από το 106 μ.Χ.[4] Ο Τζέιμς Χέαρ προτείνει το πρώτο τέταρτο του 1ου αιώνα μ.Χ.[6] Ο Σατράν προτείνει μια πρώιμη Βυζαντινή προέλευση τον 4ο-5ο αιώνα.[7]

Αλλά η ημερομηνία πρέπει να είναι πριν από τον 5ο αιώνα, όπως γράφει ο Τόρεϋ στην εισαγωγή του βιβλίου του λέγοντας ότι οι Ζωές των προφητών "υπάρχουν σε πολλές διαφορετικές εκδοχές. Από αυτές, η πιο γνωστή είναι αυτή που εμφανίζεται στα έργα του Επιφάνιου, Επισκόπου Σαλαμίνας στην Κύπρο (4ος αιώνας)".[4]

Περιεχόμενο Επεξεργασία

Το βιβλίο ξεκινά με την έκφραση: Τα ονόματα των προφητών, και από πού προέρχονται, και πού πέθαναν και πώς, και πού βρίσκονται.

Το Οι ζωές των Προφητών περιλαμβάνει τους βίους των ζωών των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης. Μερικοί βίοι είναι εξαιρετικά σύντομοι, δίνονται μόνο οι πιο βασικές πληροφορίες, ενώ σε άλλους υπάρχουν λεπτομέρειες και ιστορίες. Τα κύρια γεγονότα που αναφέρονται στο Οι Ζωές των Προφητών είναι τα ακόλουθα:[8]

  • Ησαΐας: λέγεται ότι ήταν απο την Ιερουσαλήμ, υπέστη μαρτύριο με πριονίστηκε στα δύο από τον Μανασσή και θάφτηκε κοντά σε ένα μέρος που συνήθως ταυτίζονταν από τους μελετητές ως Κολυμβήθρα του Σιλωάμ.
  • Ιερεμίας: λέγεται ότι ήταν από την Αναθώθ (Ιερεμίας 1:1), υπέστη μαρτύριο με λιθοβολισμό στο Ταχπάνες στην Αρχαία Αίγυπτο, όπου επίσης θάφτηκε. Λέγεται ότι αυτοί που προσεύχονταν με πίστη πάνω απο τον τάφο του θεραπεύονταν από τσιμπήματα. Τα λείψανα του μεταφέρθηκαν αργότερα στην Αλεξάνδρεια. Πριν από την καταστροφή του πρώτου ναού, ο Ιερεμίας έκρυψε ως εκ θαύματος σε έναν βράχο την Κιβωτό της Διαθήκης.
  • Ιεζεκιήλ: λέγεται ότι ήταν απο την Αρίρα και ότι ήταν απο ιερατική οικογένεια. Υπέφερε μαρτύριο στη χώρα των Χαλδαίων και θάφτηκε στον τάφο του Σημ και του Αρφαξάδ. Δίνεται μια περιγραφή του τάφου. Στη συνέχεια αναφέρονται οι ιστορίες του Ιεζεκιήλ στη αιχμαλωσία της Βαβυλώνας.
  • Δανιήλ: λέγεται ότι είναι από τη Φυλή του Ιούδα και γεννήθηκε στην Μπέιτ Χορόν (εβραϊκά: בֵּית חוֹרוֹן‎‎). Περιγράφεται ως ένας άνθρωπος αφιερωμένος στη νηστεία και την προσευχή, και αφηγείται την ιστορία, γεμάτη από θαυματουργές λεπτομέρειες, της μετατροπής του Ναβουχοδονόσορ Β΄.
  • Ωσηέ: λέγεται ότι είναι από τη φυλή του Ισσάχαρ και γεννήθηκε στο Βελεμότ όπου και θάφτηκε.
  • Μιχαίας: λέγεται ότι είναι από τη Φυλή του Εφραίμ. Υπέστη μαρτύριο από τον Ιωράμ και θάφτηκε στη γη του κοντά στο νεκροταφείο των Ανακείμ (περιγράφονται ως φυλή γιγάντων[9]).
  • Αμώς: λέγεται ότι γεννήθηκε στην Θεκουέ της Παλαιστίνης, βασανίστηκε από τον Αμασία (ιερέα της Βαιθήλ - διαφορετικό πρόσωπο απο τον Αμασία του Ιούδα) και μαρτύρησε από τον γιο του ιερέα. Θάφτηκε στην γενέτειρά του.
  • Ιωήλ: λέγεται ότι ήταν από τη φυλή του Ρουβήν, γεννήθηκε και θάφτηκε στην πόλη Γκας Χάλαβ της Γαλιλαίας.
  • Αβδιού: λέγεται ότι γεννήθηκε στην Μπεθ Αχαράμ και έδρασε κατά τον 9ο - 7ο αιώνα π.Χ. επί εποχής Βασιλέως Ιωράμ.
  • Ιωνάς: λέγεται ότι γεννήθηκε στη γη του Καριάθμου κοντά στην πόλη του Ασντόντ. Μετά την προφητεία του στη Νινευή πήγε να ζήσει με τη μητέρα του στην Τύρο. Επέστρεψε στην Ιουδαία, πέθανε και θάφτηκε στο σπήλαιο του Κενάζ (αυτό που αναφέρεται στη Γένεση στο 36:11[10]).
  • Ναούμ: λέγεται ότι γεννήθηκε στην Ελκεσέμ και καταγόταν από την φυλή του Συμεών. Πέθανε ειρηνικά και θάφτηκε στη γη του.
  • Αββακούμ: λέγεται ότι ήταν από τη γη της Βηθουχάρ και της φυλής του Συμεών. Μετά την πτώση της Ιερουσαλήμ πήγε να ζήσει στη γη του Ισμαήλ και μετά επέστρεψε για να βοηθήσει τους Εβραίους που παρέμειναν. Αργότερα πήγε στη Βαβυλωνία κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της Βαβυλώνας όπου γνώρισε τον Δανιήλ. Πέθανε δύο χρόνια πριν από το τέλος της αιχμαλωσίας και θάφτηκε στη γη του.
  • Σοφονίας: λέγεται ότι ήταν από τη γη της Σαμπαράθα και της φυλής του Συμεών. Θάφτηκε στη γη του.
  • Αγγαίος: λέγεται ότι ήρθε στην Ιερουσαλήμ από τη Βαβυλωνία όταν ήταν νέος, και είδε την ανοικοδόμηση του Ναού. Θάφτηκε κοντά στους τάφους των ιερέων (πιθανώς στην κοιλάδα της Κιδρών).
  • Ζαχαρίας: λέγεται ότι ήρθε στην Ιερουσαλήμ από τη Βαβυλωνία όταν ήταν ήδη ηλικιωμένος. Ευλόγησε τόσο τον Ιωζαδάκ όσο και τον Ζοροβάβελ. Πέθανε παλιά και θάφτηκε κοντά στον Αγγαίο.
  • Μαλαχίας: λέγεται ότι γεννήθηκε στην Σόφα. Πέθανε νέος και θάφτηκε με τους πατέρες του.
  • Νάθαν: λέγεται ότι ήταν από τη Γαβαά. Δίδαξε την Τορά στον Δαβίδ και τον έπεισε να πάρει την χήρα του Ουρία Βηρσαβεέ καθώς αυτός ήταν υπαίτιος για τον θάνατο του συζύγου της. Πέθανε πολύ μεγάλος και θάφτηκε στη γη του.
  • Αχιά: λέγεται ότι ήταν απο την Σιλόχ (ή Σίλω, για αυτό και Σιλωνίτης). Θάφτηκε κοντά στη μεγάλη βελανιδιά της Σιλόχ.
  • Αζαρίας: λέγεται ότι ήταν από τη γη της Σεμβαθά. Θάφτηκε στη γη του.
  • Ηλίας: λέγεται ότι ήταν από τη Θέσβη (γη των Αράβων), της φυλής του Ααρών που ήταν στη Γαλαάδ. Η γέννηση του Ηλία ήταν θαυματουργή. Λίγο πριν την γέννησή του, ο πατέρας του Σάβωκ είδε λευκές ανθρώπινες σιλουέτες να τον χαιρετούν. Μετά τύλιξαν το βρέφος και τον "έντυσαν" με φλόγες.
  • Ελισαίος: λέγεται ότι ήταν από την Αβελμεολά (Abel-meholah) στη γη του Ρουβήν. Όταν γεννήθηκε, ένα χρυσαφί μοσχάρι φώναξε τόσο δυνατά, που ακούστηκε στην Ιερουσαλήμ. Εκλέχθηκε από τον προφήτη Ηλία ως διάδοχος του. Θάφτηκε στη Σαμάρεια.

Δεδομένου ότι το έργο βρίσκεται σε χριστιανικά χειρόγραφα, επισυνάπτονται και ορισμένοι προφήτες της Καινής Διαθήκης, συγκεκριμένα ο Ζαχαρίας, ο Συμεών (γέρος έξω απο τον Ναό του Σολωμόντα που ο Θεός του υποσχέθηκε πως δεν θα πεθάνει μέχρι να δει τον Μεσσία) και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Ο Συμεών αναφέρεται ότι πεθαίνει από τα γηρατειά, ενώ ο Ζαχαρίας λέγεται ότι σκοτώθηκε από τον Ηρώδη «μεταξύ του ναού και του βωμού» (Κατά Λουκάν 11:51).[11][12][13]

Συμπέρασμα θεμάτων Επεξεργασία

Ο συγγραφέας του Οι Ζωές των Προφητών φαίνεται να ενδιαφέρεται περισσότερο για τα θαύματα, τις μεσιτείες και τις προβλέψεις των προφητών παρά την ηθική διδασκαλία τους. Ένα από τα πιο τυπικά θέματα του Οι Ζωές των Προφητών είναι το ενδιαφέρον του συγγραφέα για τους χώρους ταφής των προφητών. Ο Τζερεμάιας στη μελέτη του εξετάζει τόσο τα αρχαιολογικά όσο και τα λογοτεχνικά στοιχεία, ιδίως την αρχιτεκτονική δραστηριότητα του Ηρώδη και θεωρεί το βιβλίο ως μαρτυρία λαϊκής αφοσίωσης του 1ου αιώνα.[5]

Το θέμα των προφητών ως μεσολαβητές των ανθρώπων πολύ μετά το θάνατό τους είναι επίσης παρόν.

Ένα ακόμα σημαντικό θέμα είναι το μαρτύριο των προφητών: έξι προφήτες λέγεται ότι έχουν υποστεί μαρτύριο.[14]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Codex Paris gr 1115 (dated 1276, said E1 or Epiphanius Prior, published in the 16th century) and Codex Coisl. 120 (10th century, said E2 or Epiphanius Alter)
  2. Whitby, Mary (2012). The Encyclopedia of Ancient History. American Cancer Society. ISBN 978-1-4443-3838-6. 
  3. Soderlund, Sven (1 Ιανουαρίου 1985). The Greek Text of Jeremiah: A Revised Hypothesis. A&C Black. ISBN 978-1-85075-029-1. 
  4. 4,0 4,1 4,2 Marcus, Ralph; Torrey, Charles Cutler (1947-09). «The Lives of the Prophets: Greek Text and Translation». Journal of Biblical Literature 66 (3): 337. doi:10.2307/3262594. ISSN 0021-9231. http://dx.doi.org/10.2307/3262594. 
  5. 5,0 5,1 Klassen, William; Jeremias, Joachim (1960-06). «Jerusalem zur Zeit Jesu. Kulturgeschichtliche Untersuchung zur neutestamentlichen Zeitgeschichte». Journal of Biblical Literature 79 (2): 194. doi:10.2307/3264487. ISSN 0021-9231. http://dx.doi.org/10.2307/3264487. 
  6. 6,0 6,1 Charlesworth, James Η. (1985). The Old Testament pseudepigrapha. Garden City, N.Y.: Doubleday. σελ. 379-400. ISBN 0-385-09630-5. 6815222. 
  7. D.Satran Biblical Prophets in Byzantine Palestine. Reassessing the Lives of the Prophets (SVTP 11) Leiden 1995 pag 121-128
  8. «Lives of the Prophets». oup.com.pk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2020. 
  9. «Anakim - Easton's Bible Dictionary Online». Bible Study Tools. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2020. 
  10. «Bible Gateway passage: Genesis 36:11 - New International Version». Bible Gateway (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2020. 
  11. ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 11, Η Αγία Γραφή (Παλαιά και Καινή Διαθήκη) (TGV) | The Bible App. 
  12. J.P. Migne, ed., Patrologia Graeca, Volume 43 (Paris: J.-P. Migne, 1864), p. 414.
  13. «Κατά Ματθαίον (ιη΄ 23-35)». imkassandreias.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2020. 
  14. Carson (2001). Justification and variegated nomism. Tübingen: Mohr Siebeck. σελ. 69-71. ISBN 0-8010-2272-X. 48104048.