Ορέστης Τσακαλώτος

έμπορος, εκτελωνιστής και δήμαρχος Πρέβεζας

Ο Ορέστης Τσακαλώτος (Πρέβεζα, 1893 - 1987) ήταν Έλληνας έμπορος και εκτελωνιστής, ο οποίος διετέλεσε δύο φορές Δήμαρχος Πρέβεζας (1933-1934 και 1971-1974).[1]

Ορέστης Ι. Τσακαλώτος
Δήμαρχος Πρέβεζας
Περίοδος
Μάρτιος 1933 – Φεβρουάριος 1934
ΠροκάτοχοςΙωάννης Μ. Ρέντζος
ΔιάδοχοςΒασίλειος Θ. Μπάλκος
Περίοδος
17 Ιουλίου 1971 – 15 Σεπτεμβρίου 1974
ΠροκάτοχοςΙωάννης Σκάρας
ΔιάδοχοςΚωνσταντίνος Αλεξόπουλος
Προσωπικά στοιχεία
ΓέννησηΔεκέμβριος 1893, Πρέβεζα
Θάνατος1987
Πρέβεζα
ΥπηκοότηταΕλλάδα
ΣύζυγοςΒιργινία Μιχάλη
ΠαιδιάΙωάννης & Αθηνά
Επάγγελμαέμπορος & εκτελωνιστής
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Ορέστης Τσακαλώτος, γιος του Ιωάννη και της Αθηνάς, γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1893 στην τουρκοκρατούμενη τότε Πρέβεζα, γόνος Πρεβεζάνικης οικογένειας με εθνική και κοινωνική δράση από τις αρχές του 19ου αιώνα. Ο πατέρας του Ιωάννης B. Τσακαλώτος ήταν χρυσοχόος. Ο Ορέστης αποφοίτησε από τη Θεοφάνειο Σχολή της Πρέβεζας τον Ιούλιο του 1908. Φοίτησε στη Σχολή των Ιωαννίνων της Παγκόσμιας Ισραηλιτικής Συμμαχίας (Γαλλικά: École de Jannina - Alliance Israélite Universelle) το σχολικό έτος 1908-1909 και στη συνέχεια πήγε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου είχε εγκατασταθεί ο μεγαλύτερος αδελφός του Κίμωνας. Εκεί φοίτησε στο Παράρτημα της Εμπορικής Σχολής Πιζιέ (Γαλλικά: École Pigier - Paris), απ' όπου πήρε το δίπλωμά του τον Ιανουάριο του 1915. Διέκοψε για οκτώ μήνες (Ιούλιος 1913 -Φεβρουάριος 1914) τις σπουδές του στην Αλεξάνδρεια για να καταταγεί εθελοντής στον Ελληνοβουλγαρικό Πόλεμο (12ος λόχος/6ο Τάγμα Κατοχής Ευζώνων). Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του κατετάγη εκ νέου στον Στρατό την 29η Ιανουαρίου 1915 (24ο Σύνταγμα Πεζικού/VIII Μεραρχία). Απολύθηκε από τον Στρατό στα τέλη Δεκεμβρίου του 1919, μετά από τρεις στρατεύσεις (29.1.1915 έως 6.4.1915, 11.9.1915 έως 8.7.1916 και 20.3.1918 έως 26.12.1919).[2]

Σε ηλικία 22 ετών περίπου, ο Ορέστης Τσακαλώτος ξεκίνησε μια επιχείρηση βυρσοδεψίας στην Πρέβεζα, αλλά λόγω των συνεχών στρατεύσεών του αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει. Από το 1920 περίπου και μέχρι το 1976 σταδιοδρόμησε ως έμπορος (κυρίως αλεύρων) και εκτελωνιστής.[3] Διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πρέβεζας και Εκκλησιαστικός Επίτροπος του Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Χαραλάμπους Πρεβέζης. Στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου του 1940-1941 και παρά τους συνεχείς και πολυάριθμους ιταλικούς βομβαρδισμούς, παρέμεινε στο λιμάνι της Πρέβεζας, όπου είχε το εκτελωνιστικό του γραφείο,[4] εκτελώντας τα καθήκοντά του για την απρόσκοπτη τροφοδοσία του Μετώπου του Πολέμου και της Ηπείρου γενικότερα. Κατά την Κατοχή διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Πρέβεζας του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού για την κατανομή και προώθηση των εφοδίων του. Τον Νοέμβριο του 1976 και σε ηλικία 83 ετών σταμάτησε την εμπορική του δραστηριότητα, λόγω γήρατος. Απέστειλε, τότε, σχετικές ενημερωτικές και ευχαριστήριες επιστολές στα σωματεία με τα οποία επί μία πεντηκονταετία και πλέον συνεργάστηκε άψογα και αμοιβαία επωφελώς. Σώζονται επιστολές του προς τα Σωματεία Αρτοποιών, Εργατών Λιμένος, Εργατών Ξηράς, Εμπορικό Σύλλογο, Σύλλογο Παντοπωλών, κ.ά.[5]

Παντρεύτηκε τη Βιργινία, το γένος Μιχάλη, και απέκτησαν δύο παιδιά: τον Ιωάννη και την Αθηνά. Απεβίωσε το 1987, σε ηλικία 94 ετών, στην Πρέβεζα.[6]

Κοινωνική & Πολιτική Δράση Επεξεργασία

Το 1929 εκλέχθηκε Δημοτικός Σύμβουλος της πλειοψηφίας με τον υποψήφιο Δήμαρχο Πρέβεζας Ιωάννη Μ. Ρέντζο. Υπηρέτησε το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πρέβεζας από τον Σεπτέμβριο του 1929 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1933. Μετά τον αιφνίδιο θάνατο του δημάρχου, το Δημοτικό Συμβούλιο τον εξέλεξε την 1η Μαρτίου 1933, κατά πλειοψηφία, νέο δήμαρχο της Πρέβεζας, θέση την οποία υπηρέτησε μέχρι τον Φεβρουάριο του 1934.[7] Στη σύντομη δημαρχιακή του θητεία καθιέρωσε, από τον Μάιο του 1933, την ολοκληρωτική ανάπαυση καθ' όλη την ημέρα της Κυριακής για τους εμπόρους και παντοπώλες. Τον Ιούνιο του 1933 επιδίωξε τη σύσταση της Φιλαρμονικής Μουσικής Πρεβέζης ως Νομικού προσώπου. Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου εξωραΐστηκε ο Δημοτικός Κήπος της Βρυσούλας και άλλοι δημοτικοί χώροι. Τον Οκτώβριο του 1933 εγκρίθηκε η καθιέρωση της ημέρας επετείου της απελευθέρωσης της πόλης (21ης Οκτωβρίου 1912) ως τοπικής εορτής και αργίας.[8]

 
Το Δημαρχιακό Μέγαρο της Πρέβεζας
που κτίστηκε επί δημαρχίας Ορέστη Τσακαλώτου

Τον Απρίλιο του 1941 διορίστηκε μέλος της νέας Διοικούσας Επιτροπής του Δήμου Πρέβεζας, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 1943. Την 8η Μαΐου 1968 διορίστηκε αντιδήμαρχος και μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου Πρέβεζας, θέση από την οποία παραιτήθηκε την 23.10.1970. Την 17 Ιουλίου 1971 και σε ηλικία 78 ετών διορίστηκε Δήμαρχος Πρέβεζας, αποδεχόμενος την πρόταση από ενδιαφέρον προς τη γενέτειρά του, θεωρώντας την ακόμη και ως υποχρέωση και δέσμευση. Δημοτικοί Σύμβουλοι προτάθηκαν και εγκρίθηκαν έμπειροι και έγκριτοι πολίτες της Πρέβεζας: Γεώργιος Νταλαμάγκας, Γεώργιος Καβάγιας, Σπύρος Λαϊνάς, Πίδας Βασιλάς, Διονύσης Φραντζής και Ιωάννης Συνέσιος. Στη διάρκεια της δεύτερης θητείας του ως δημάρχου Πρέβεζας, επανίδρυσε τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πρέβεζας, ως Νομικό πρόσωπο, θεμελιώθηκε (19.1.1969) το Κρατικό Νοσοκομείο της Πρέβεζας, κατασκευάστηκε το 1973 το Ηρώο Πεσόντων Πρεβεζάνων και τοποθετήθηκε στον ίδιο χώρο το άγαλμα της Ελευθερίας του γνωστού γλύπτη Βάσου Καπάνταη, έθεσε ο ίδιος τη βάση για την ύδρευση της πόλης από τις πηγές Αγίου Γεωργίου του ποταμού Λούρου, ανεγέρθηκε –με τις δικές του αποφασιστικές ενέργειες και χρησιμοποιώντας τήν για το σκοπό αυτό δωρεά της Πρεβεζάνας ευεργέτιδας Αγγελικής Μπάλκου(D/R)– και ολοκληρώθηκε το Δημαρχιακό Μέγαρο (θεμελιώθηκε στις 10.2.1972 και παραδόθηκε στις 15.9.1974), κατασκευάστηκαν τα νέα Δημοτικά Σφαγεία στη θέση Άγιος Θωμάς, ιδρύθηκε η Βιομηχανική Ζώνη της Πρέβεζας, κ.ά.[9]

Διακρίσεις Επεξεργασία

Στις 25 Ιανουαρίου του 1963 απονεμήθηκε στον Ορέστη Τσακαλώτο ο «Ταξιάρχης του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου» από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Βενέδικτο και παρέλαβε τον σχετικό Χρυσού Σταυρό μετά στέμματος και στεφάνου.[10]

Η οικογένεια Τσακαλώτου της Πρέβεζας Επεξεργασία

 
Η επιγραφή του επισκοπικού θρόνου
στον ναό του αγίου Χαραλάμπους στην Πρέβεζα

Ο Πρεβεζάνος λόγιος και ιστοριοδίφης Ηλίας Β. Βασιλάς, σε άρθρο του, που δημοσιεύθηκε το 1963, γράφει σχετικά με την οικογένεια Τσακαλώτου της Πρέβεζας: «... ο πρώτος Τσακαλώτος, που ήρθε στην Πρέβεζα, ήταν εμποροπλοίαρχος. ... Ο γιατρός Γερογιάννης μου έλεγε ότι ο πρώτος οικιστής –αν υπήρξε και άλλος αδελφός του δεν ξεύρω– ήλθεν εκ Ρωσσίας μεταξύ των ετών 1820-1830. Ποιο ήταν το μικρό του όνομα, αν ήταν ένας ή πιο πολλοί οι οικισταί της πολυάνθρωπης και ευδόκιμης αυτής Πρεβεζάνικης οικογενείας δυστυχώς ούτε και οι σημερινοί απόγονοι, που τους ηρώτησα, το ξεύρουν».[11]
Μέλη της οικογένειας Τσακαλώτου συμμετείχαν στο Ηπειρωτικό Κομιτάτο και επί Τουρκοκρατίας εκλέχθηκαν στη Δημογεροντία της Πρέβεζας, καθώς και σε Εκκλησιαστικά Συμβούλια ναών της Πρέβεζας.[12]
Τα αδέλφια Γεώργιος και Ιωάννης Β. Τσακαλώτος (πατέρας του Ορέστη) ήταν χρυσοχόοι στην Πρέβεζα. Το χρυσοχοείο τους στεγαζόταν αρχικά στο ισόγειο της κατοικίας τους, απέναντι από τη Θεοφάνειο Σχολή, και αργότερα σε κατάστημα της οδού της κεντρικής αγοράς της Πρέβεζας.
Πατέρας των δύο αδελφών ήταν ο Βασίλειος Τσακαλώτος (1792-1867), ο οποίος ήταν επίτροπος του ναού του αγίου Χαραλάμπους όταν κατασκευάστηκε ο ξυλόγλυπτος, επίχρυσος, αρχιερατικός θρόνος του ναού. Εγγονοί του Βασιλείου ήταν ο επί χρόνια γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Πρεβέζης Ευκλείδης Γ. Τσακαλώτος, ο επίσης γυμνασιάρχης Σπυρίδων Γ. Τσακαλώτος και ο αντιστράτηγος Θρασύβουλος Ι. Τσακαλώτος.[13]
Ο Ιωάννης Β. Τσακαλώτος παντρεύτηκε πρώτα την Αθηνά, το γένος Κιτσίλη, και απέκτησαν τρία παιδιά: τον Κίμωνα, τον Ορέστη και την Αναστασία (μετέπειτα σύζυγο του Θεόδωρου Λίλα). Μετά τον θάνατο της πρώτης του γυναίκας, ο Ιωάννης παντρεύτηκε την Μαρούλα, το γένος Μόραλη, και απέκτησαν δύο γιους: τον Θρασύβουλο και τον Χαράλαμπο.
Αδελφός του Ορέστη Τσακαλώτου, από τον ίδιο πατέρα αλλά από διαφορετική μητέρα, ήταν ο αντιστράτηγος Θρασύβουλος Τσακαλώτος, ο οποίος ήταν παντρεμένος με την αδελφή της Βιργινίας Μιχάλη (συζύγου του Ορέστη Τσακαλώτου).


Προκάτοχος
Ιωάννης Μ. Ρέντζος
Δήμαρχος Πρέβεζας
Μάρτιος 1933 – Απρίλιος 1934
Διάδοχος
Βασίλειος Μπάλκος
Προκάτοχος
Ιωάννης Σκάρας
Δήμαρχος Πρέβεζας
17 Ιουλίου 1971 – 15 Σεπτεμβρίου 1974
Διάδοχος
Κωνσταντίνος Αλεξόπουλος

Βιβλιογραφικές παραπομπές Επεξεργασία

  1. Γεώργιος Ι. Κούρτης, Η Κοινοβουλευτική πορεία της Πρέβεζας (1915-2005), Αθήνα 2005, σελ. 263.
  2. Βλ. Ιωάννη Ο. Τσακαλώτου, Βιογραφικό Ορέστη Ι. Τσακαλώτου (1893-1987), Αθήνα, 2017, κεφ. Ι, σελ. 1-2.
  3. Βλ. Γιώργος Ι. Μουστάκης, Τα Πρεβεζάνικα, Πρέβεζα, 2002, σελ. 119.
  4. Βλ. Κωνσταντίνος Χρ. Κωστούλας, Η εμπορική διαφήμιση στην Πρέβεζα τον καιρό του Μεσοπολέμου, Πρέβεζα, 2008, σελ. 24.
  5. Βλ. Ιωάννη Ο. Τσακαλώτου, Βιογραφικό Ορέστη Ι. Τσακαλώτου (1893-1987), Αθήνα, 2017, κεφ. ΙΙ, σελ. 1-14.
  6. Βλ. Ιωάννη Ο. Τσακαλώτου, Βιογραφικό Ορέστη Ι. Τσακαλώτου (1893-1987), Αθήνα, 2017, κεφ. ΙΙΙ, σελ. 5.
  7. Βλ. το Ημερολόγιο του Ιωάννη Μ. Ρέντζου, στη σχετική με τον θάνατό του καταχώριση.
  8. Βλ. Ιωάννη Ο. Τσακαλώτου, Βιογραφικό Ορέστη Ι. Τσακαλώτου (1893-1987), Αθήνα, 2017, κεφ. ΙΙΙ, σελ. 1-4.
  9. Βλ. Ιωάννη Ο. Τσακαλώτου, Βιογραφικό Ορέστη Ι. Τσακαλώτου (1893-1987), Αθήνα, 2017, κεφ. ΙΙΙ, σελ. 5-19.
  10. Βλ. Ιωάννη Ο. Τσακαλώτου, Βιογραφικό Ορέστη Ι. Τσακαλώτου (1893-1987), Αθήνα, 2017, κεφ. Ι, σελ. 2.
  11. Βλ. Ηλίας Β. Βασιλάς, «Ναοί και μοναστήρια της Πρέβεζας. Α΄. Ο ναός του Αγίου Νικολάου», Ηπειρωτική Εστία, τχ. 129 (Ιανουάριος 1963), Ιωάννινα, σελ. 96-102.
  12. Βλ. Γιώργος Ι. Μουστάκης, Τα Πρεβεζάνικα, Πρέβεζα, 2002, σελ. 93.
  13. Βλ. Ηλίας Β. Βασιλάς, «Ναοί και μοναστήρια της Πρέβεζας. Α΄. Ο ναός του Αγίου Νικολάου», Άπαντα Ηλία Βασιλά, Πρέβεζα, 2012, σελ. 161.