Βικιπαίδεια

Ορεστιάδα

πόλη της Ελλάδας στον Έβρο
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 10/12/2016.

Η Ορεστιάδα, γνωστή και ως Νέα Ορεστιάδα ή Νέα Ορεστιάς, είναι πόλη η οποία βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού Έβρου στη Θράκη και αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου. Αποτελεί το βορειότερο αστικό κέντρο της Ελλάδας.

Ορεστιάδα
εικόνα
Το κέντρο της Ορεστιάδας
Η τοποθεσία στον χάρτη της Χώρας
Η τοποθεσία στον χάρτη της Χώρας
Ορεστιάδα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑνατολική Μακεδονία & Θράκη
Περιφερειακή ΕνότηταΈβρου
ΔήμοςΟρεστιάδας
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό ΔιαμέρισμαΘράκη
Έκταση967,5 χλμ2
Υψόμετρο35μ
Πληθυσμός18.426 (2011)
Άλλα
Παλαιά ονομασίαΝέα Ορεστιάς
Ταχ. κωδ.68200
Τηλ. κωδ.25520
www.orestiada.gr

Απέχει 905 χλμ. από την Αθήνα, 406 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και 109 χλμ. από την Αλεξανδρούπολη. Επίσης, βρίσκεται 265 χλμ. βορειοδυτικά της Κωνσταντινούπολης και μόλις 28 χλμ. νότια της Αδριανούπολης. Έχει πληθυσμό 19.666 κατοίκους (2021) και είναι δεύτερη σε πληθυσμό του νομού μετά την Αλεξανδρούπολη. Παράλληλα, είναι η έκτη σε πληθυσμό στην Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και η πεντηκοστή σε πληθυσμό στην χώρα.

Ιστορία Επεξεργασία

Ίδρυση Επεξεργασία

Η Νέα Ορεστιάδα είναι η νεότερη πόλη της Ελλάδος αφού ιδρύθηκε μόλις το 1923, από Έλληνες πρόσφυγες που κατάγονταν από την Αδριανούπολη και κυρίως από το προάστιό της Καραγάτς ύστερα από τη Συνθήκη της Λωζάνης.[1]

Το Καραγάτς το 1920, μετά την απελευθέρωση της Θράκης από τον ελληνικό στρατό, μετονομάστηκε σε Ορεστιάδα και παραχωρήθηκε στην Ελλάδα μαζί με ολόκληρη τη Δυτική Θράκη και το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης με τη Συνθήκη των Σεβρών (10.08.1920). Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και την Ανακωχή των Μουδανιών (Οκτώβριος 1922), Οι Δυτικές Δυνάμεις έδωσαν την Ανατολική Θράκη στην Τουρκία και ο ελληνικός στρατός υποχρεώθηκε να την εγκαταλείψει μέσα σε 15 μέρες. Ως σύνορο μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας ορίστηκε αρχικά ο ποταμός Έβρος. Συνεπώς η Αδριανούπολη που βρίσκεται ανατολικά του Έβρου ανήκε πλέον στους Τούρκους, το Καραγάτς όμως, που βρίσκεται δυτικά του Έβρου παρέμενε στην Ελλάδα. Καθώς η Ανατολική Θράκη εκκενώθηκε από τον ελληνικό πληθυσμό της, αρκετοί κάτοικοι της Αδριανούπολης κατέφυγαν στο γειτονικό προάστιό της, το Καραγάτς, στην άλλη όχθη του ποταμού (τη δυτική και ελληνική), με την ελπίδα πως κάτι θα άλλαζε και θα επέστρεφαν πιο εύκολα στα σπίτια τους. [2]

Όμως στη συνδιάσκεψη της Λωζάνης οι Άγγλοι με βασικό αντιπρόσωπο τον υπουργό εξωτερικών Κέρζον (Curzon), οι Γάλλοι με τον πρωθυπουργό Πουανκαρέ και οι Ιταλοί με τον πρωθυπουργό Μουσολίνι, υπέκυψαν στην απαίτηση του Τούρκου Ισμέτ πασά (Ινονού), βουλευτή Αδριανούπολης, που ζητούσε από την Ελλάδα ως αποζημίωση 4 δισεκατομμύρια χρυσά φράγκα, το μισό πολεμικό και εμπορικό ελληνικό στόλο, να φύγει το Οικουμενικό Πατριαρχείο από την Κωνσταντινούπολη και να γίνει δημοψήφισμα στη Δυτική Θράκη.[3] [4] Στην αντίδραση του Ελευθέριου Βενιζέλου, το Μάιο του 1923, ο Γάλλος στρατηγός Μαυρίκιος Πελλέ προτείνει: «Αφού η Ελλάδα δεν μπορεί να πληρώσει, να παραχωρηθεί η παλιά Ορεστιάδα - Καραγάτς στους Τούρκους». Η πρότασή του έγινε αποδεκτή. Το Καραγάτς με τα χωριά Μπόσνα και Ντεμερντές, δόθηκε στους Τούρκους για στρατιωτικούς και οικονομικούς λόγους και για να έχει η Αδριανούπολη σιδηροδρομικό σταθμό. [5] Οι 17.000 Έλληνες κάτοικοι του τριγώνου του Καραγάτς μάθανε για την παραχώρησή του στις 27 Μαΐου 1923.[6] Η εγκατάλειψη της παλιάς Ορεστιάδας άρχισε από τον Ιούλιο του 1923 και στις 15-9-1923 και ώρα 10:20, παραδόθηκε στους Τούρκους.

Στις 4 Ιουνίου 1923, επιτροπή που σχηματίστηκε την προηγούμενη μέρα σε κοινή σύσκεψη των κατοίκων της παλιάς Ορεστιάδας-Καραγάτς, πήγε 17 χιλιόμετρα νοτιότερα, στην ακατοίκητη αγροτική τοποθεσία Κουμ-Τσιφλίκ (Αμμώδες Τσιφλίκι), για να δει αν μπορεί να δημιουργηθεί μια καινούρια πόλη. [7] Ο τόπος κρίθηκε κατάλληλος και αρχικά μεταφέρθηκαν 900 οικογένειες.[8] Στις 12 Αυγούστου 1923, έγιναν τα εγκαίνια της νέας πόλης που ονομάστηκε Νέα Ορεστιάς και αργότερα Νέα Ορεστιάδα για να θυμίζει την παλιά Ορεστιάδα, το Καραγάτς.[9] Ο αγιασμός των εγκαινίων της νέας πόλης έγινε τον Αύγουστο του 1923 από τον Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως (και για λίγο Ορεστιάδας) Πολύκαρπο με την παρουσία του Γενικού Διοικητή της Θράκης Σπύρου Δάσιου.[10] Ο Δήμος  Νέας Ορεστιάδας, επέλεξε ως οικόσημο της πόλης την Ιφιγένεια, επειδή κι η Ορεστιάδα-Καραγάτς, ως μια άλλη Ιφιγένεια, θυσιάστηκε, αφού παραχωρήθηκε στην Τουρκία, ως αντάλλαγμα στις αξιώσεις της για πολεμική αποζημίωση από την  Ελλάδα, και λόγω της αδυναμίας της  Ελλάδας να ανταποκριθεί σ’αυτές.

Αρχική ανοικοδόμηση και επέκταση της πόλης Επεξεργασία

Ο Σπύρος Δάσιος οργάνωσε το σχέδιο δράσης για την ίδρυση της πόλης, εξασφαλίζοντας χρήματα και υλικά οικοδομών για την ανέγερση σπιτιών για όλους, κυρίως όμως, για τους άπορους. Η παρουσία του στο χτίσιμο της Νέας Ορεστιάδας ήταν σταθερή, για να λύνει προβλήματα, συχνά μάλιστα και για να βοηθά τους κατοίκους με τα ίδια του τα χέρια. Από ευγνωμοσύνη για την προσφορά του στην πόλη, οι κάτοικοι της Νέας Ορεστιάδας τον ανακήρυξαν επίτιμο δημότη και έδωσαν το όνομά του στην κεντρική πλατεία της πόλης. [11]

Η Κυβέρνηση, για το χτίσιμο της πόλης και την αντιμετώπιση των πρώτων προβλημάτων των προσφύγων ίδρυσε αρχικά το Ταμείο Στέγασης της Νέας Ορεστιάδας και το Γραφείο του Νομογεωπόνου, το φθινόπωρο του 1923, με προϊστάμενο το Σεραφείμ Σεραφειμίδη, στο οποίο ανέθεσε την προσωρινή διανομή των χωραφιών και των γεωργικών εργαλείων. Η διανομή αυτή γινόταν ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών της κάθε οικογένειας. Αργότερα οργανώθηκε το γραφείο Εποικισμού Νέας Ορεστιάδας, του οποίου Διευθυντής ήταν και πάλι ο Σεραφείμ Σεραφειμίδης, και ανέλαβε όλες τις υπηρεσίες στέγασης και αποκατάστασης των προσφύγων. Ο Σεραφείμ Σεραφειμίδης, καθώς ήταν πρόσφυγας κι αυτός από τον Πόντο, γνώριζε την πίκρα της προσφυγιάς και γι’ αυτό το λόγο εργάστηκε με ζήλο για την αποκατάσταση των προσφύγων.[12]

Μέσα σε ένα χρόνο κατασκευάστηκε ο πρώτος πυρήνας της Νέας Ορεστιάδας με λίγα σπίτια και χαρακτηριστικό γνώρισμα τις πολλές λάσπες. Λάσπες, που έκαναν μαρτυρικές τις μετακινήσεις και αφάνταστη την ταλαιπωρία. Ενδεικτικό της πολλής λάσπης είναι το ακόλουθο περιστατικό: Το 1925 αγοράστηκε το πρώτο ταξί στην Νέα Ορεστιάδα και το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου βούλιαξε στις λάσπες του κεντρικού δρόμου. Τρία ζευγάρια βόδια προσπάθησαν να το τραβήξουν απ’ τις λάσπες αλλά δεν τα κατάφεραν κι έμεινε το ταξί εκεί όλο το χειμώνα.

Όλα τα σπίτια χτίζονταν με ωμοπλίνθους (κερπίτσια) και, φυσικά, με λάσπη. Στο χτίσιμο εργάζονταν όλη η οικογένεια, αφού οι τεχνίτες οικοδόμοι ήταν ελάχιστοι, ενώ μεγάλο πρόβλημα αντιμετώπιζαν με το νερό, καθώς η μοναδική αντλία (τουλούμπα) της περιοχής βρίσκονταν στον κάμπο.[13]

Για εννιά χρόνια η έκταση της πόλης έμεινε η ίδια. Το 1932, όμως, έγινε η πρώτη φυσική επέκταση στα βόρεια από τους κατοίκους των οικισμών του κάμπου Οινόης και Κλεισσούς και στα νότιά της από τους κατοίκους του χωριού Σαγήνη, που βρισκόταν επίσης στον κάμπο, ανθρώπων που κατάγονταν από το Μεγάλο Ζαλούφι, το Λεοντάρι και το Κρασοχώρι της Ανατολικής Θράκης. Αιτία της μετακίνησής τους ήταν οι μεγάλες πλημμύρες του ποταμού Έβρου εκείνη τη χρονιά. Για τον ίδιο λόγο το 1956 όσοι κάτοικοι των παραπάνω οικισμών δεν είχαν μετακινηθεί στη Νέα Ορεστιάδα ως τότε, αναγκάστηκαν να το κάνουν αυτή τη φορά, καθώς κατάλαβαν πως δεν κινδύνευαν μόνο οι περιουσίες τους αλλά και η ίδια η ζωή τους.[14]

Όνομα - Ιστορία Επεξεργασία

 
Γκράφιτι με θέμα την προσφυγιά των Ελλήνων και την αποχώρηση από την Ανατολική Θράκη.

Η νέα πόλη αποφασίστηκε να ονομασθεί "Νέα Ορεστιάς". Αργότερα το δημοτικό συμβούλιο Ορεστιάδας, αποφάσισε η σφραγίδα του Δήμου να έχει ως έμβλημα την Ιφιγένεια, συμβολίζοντας τη θυσία της παλιάς Ορεστιάδας για το συμφέρον της πατρίδας.

Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Ορέστης σκότωσε τη μητέρα του, την Κλυταιμνήστρα, κυνηγημένος από τις Ερινύες, πήγε στο Μαντείο το οποίο τον συμβούλεψε να λουστεί στη συμβολή τριών ποταμών. Ο Ορέστης λούστηκε στη συμβολή των ποταμών, Άρδα, Έβρου και Τόνζου και απαλλάχθηκε από τις Ερινύες. Σε ανάμνηση της θεραπείας του ίδρυσε την Ορεστιάδα, την μετέπειτα Ουσκουδάμα, που ήταν η πρωτεύουσα της θρακικής φυλής των Οδρυσών. Το 127 π.Χ. ονομάσθηκε Αδριανούπολη προς τιμή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού.[15]

Το 1361, η Αδριανούπολη καταλήφθηκε  από τους Οθωμανούς. Το 1920 μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο η Αδριανούπολη δόθηκε στους Έλληνες όμως η απελευθέρωσή της κράτησε μόνο 2 χρόνια. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τη συνθήκη της Λωζάννης οι Έλληνες εγκατέλειψαν οριστικά την Αδριανούπολη.[16]

Από τη N. Ορεστιάδα διέρχονταν το διάσημο τρένο Orient Express.

Σήμερα Επεξεργασία

 
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός.

Η Ορεστιάδα είναι μια σύγχρονη ελληνική πόλη. Αποτελεί σημαντικό αγροτικό και εμπορικό κέντρο της βορειοανατολικής Ελλάδας, με σιδηροδρομική και οδική σύνδεση. Στην Ορεστιάδα λειτουργεί η Σχολή Επιστημών Γεωπονίας και Δασολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης[17] με δύο τμήματα, το Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης και το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων. Η Σχολή πέραν της ακαδημαϊκής της διάστασης και δράσης, μετέχει ενεργά και συμβάλει ουσιαστικά στα πολιτιστικά και πολιτισμικά δρώμενα του Δήμου Ορεστιάδας με κορυφαίο γεγονός την καθιέρωση ως θεσμού του πανελληνίου συνεδρίου με τίτλο "Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας και Πολιτισμού της Ορεστιάδας" και το οποίο διοργανώνεται κάθε δύο (2) έτη.

Κάθε καλοκαίρι πραγματοποιείται το μουσικό φεστιβάλ του Άρδα με τη συμμετοχή γνωστών Ελλήνων και ξένων τραγουδιστών και μουσικών. Τα τελευταία χρόνια κάθε Δεκέμβρη πραγματοποιούνται Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις στην πλατεία και στο κέντρο της πόλης με το όνομα "Αγγέλων Φως¨.

Επίσης την Τσικνοπέμπτη πραγματοποιείται παρέλαση καρναβαλιστών στην πόλη με το όνομα ¨Τσικνομπουρμπούλης".

 

Αθλητισμός Επεξεργασία

Πετοσφαίριση Επεξεργασία

Το τμήμα βόλεϊ του συλλόγου αγωνίστηκε για πρώτη φορά το 1971. Το 1984 με τον Ηλία Ιεροκλή στο τιμόνι της ομάδας εξασφάλισε τη συμμετοχή της για πρώτη φορά στη Α1 κατηγορία. Από το 1989 και μετά αποτέλεσε μια από τις ισχυρότερες ομάδες όχι μόνο του ελληνικού πρωταθλήματος αλλά και των ευρωπαϊκών διοργανώσεων. Τρεις φορές κατέκτησε τη δεύτερη θέση στο ελληνικό πρωτάθλημα και άλλες 4 φορές συμμετείχε στην τελική φάση ευρωπαϊκών διοργανώσεων με κορυφαία στιγμή την 2η θέση στο κύπελλο συνομοσπονδίας το 1995 όπου απέκλεισε την μεγάλη τότς Μίλαν του Μπερλουσκόνι με 3-2 σετ και αγωνίστηκε στον τελικό με την Πάρμα από την οποία έχασε με 3-0.

Ποδόσφαιρο Επεξεργασία

Ο Μουσικός Γυμναστικός Σύλλογος Ορέστης Ορεστιάδας είναι αθλητικός σύλλογος με έδρα την πόλη της Ορεστιάδας του Νομού Έβρου. Ιδρύθηκε το 1927, διαθέτει ποδοσφαιρικό τμήμα και είναι από τα πιο ιστορικά σωματεία της ΕΠΣ Έβρου. Στην αρχή της ύπαρξής του διέθετε και μουσικό τμήμα.

Τα χρώματά του είναι γαλάζιο και λευκό, και έχει ως έδρα το Δημοτικό Στάδιο Ορεστιάδας. Από το 2009 αγωνίζεται στην Α' κατηγορία της ΕΠΣ Έβρου

 
Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας.
 
Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας.

Πολιτισμός Επεξεργασία

  • Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Αδριανουπόλεως[18]
  • Κέντρο Πολιτισμού και Κοινωνικής Διακονίας Ορεστιάδας

Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας και Περιφέρειας Επεξεργασία

Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας και Περιφέρειας φιλοξενεί εκθέματα της προσφυγικής ιστορίας των κατοίκων της πόλης, τον διωγμό και την εγκατάσταση στη νέα πόλη. [19]

Πληθυσμός Επεξεργασία

Εξέλιξη πληθυσμού Ορεστιάδας[20]
1940 11.205
1951 12.294
1961 12.981
1971 12.513
1981 14.727
1991 15.382
2001 17.415
2011 18.426

Γνωστοί Ορεστιαδίτες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2016. 
  2. ↑ «Δήμος Ορεστιάδας». 
  3. ↑ «Πρακτικά 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ιστορίας και Πολιτισμού της Ορεστιάδας» (PDF). 
  4. ↑ «Τουριστικοί Προορισμοί Δήμου Ορεστιάδας». 
  5. ↑ «Ενημερωτικός Οδηγός 3ης Μ/Κ ΤΑΞΧΙΑΣ για τη φρουρά Ορεστιάδας» (PDF). [νεκρός σύνδεσμος]
  6. ↑ Τσονίδης, Τάκης. ΝΕΑ ΟΡΕΣΤΙΑΣ - µια µατιά για να την γνωρίσουµε. 
  7. ↑ Τσονίδης, Τάκης. ΝΕΑ ΟΡΕΣΤΙΑΣ - µια µατιά για να την γνωρίσουµε. 
  8. ↑ «Δήμος Ορεστιάδας». 
  9. ↑ Τσονίδης, Τάκης. ΝΕΑ ΟΡΕΣΤΙΑΣ - µια µατιά για να την γνωρίσουµε. 
  10. ↑ Μαυρίδης, Πασχάλης. Η Ορεστιάδα στη ροή του χρόνου. 
  11. ↑ «Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας και Περιφέρειας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2018. 
  12. ↑ «Δήμος Ορεστιάδας». 
  13. ↑ «Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας και Περιφέρειας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2018. 
  14. ↑ «Δήμος Ορεστιάδας». 
  15. ↑ «EVROS TERRABOOK». 
  16. ↑ «EVROS TERRABOOK». 
  17. ↑ «Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Σχολή Επιστημών Γεωπονίας & Δασολογίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2014. 
  18. ↑ Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Αδριανουπόλεως
  19. ↑ «Υπουργείο Πολιτισμού - Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας Τέχνης Ορεστιάδας και Περιφέρειας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2017. 
  20. ↑ ΕΛΣΤΑΤ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ορεστιάδα&oldid=10224602"