Ορμονοθεραπεία επιβεβαίωσης φύλου

Αυτό το λήμμα αφορά την χρήση ορμονοθεραπείας σε διεμφυλικά άτομα. Για χρήση στην αντιμετώπιση καρκίνου, δείτε: Ορμονοθεραπεία.

Ορμονοθεραπεία Επιβεβαίωσης Φύλου (αγγλ. GAHT), επίσης γνωστή ως Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστατης  (αγγλ. HRT), είναι μια μορφή ορμονοθεραπείας η οποία χρησιμοποιείται σε διεμφυλικά και non-binary άτομα με στόχο την ευθυγράμμιση της εξωτερικής εμφάνισης –κυρίως των δευτερευόντων σεξουαλικών χαρακτηριστικών–  με την ταυτότητα φύλου του ατόμου. Η διαδικασία επιτυγχάνεται με την χορήγηση ορμονών και άλλων ορμονικών φαρμάκων.

Η θεραπεία μπορεί να είναι αρρενοποιητική –να έχει δηλαδή ως στόχο την τροποποίηση της εξωτερικής εμφάνισης ώστε αυτή να είναι πιο ταυτίσιμη με την ανδρική– ή θυληκοποιτηική, που είναι το ακριβώς αντίστροφο. Με βάση την επιλογή, λαμβάνεται διαφορετική αγωγή:

Η ορμονοθεραπεία επιβεβαίωσης φύλου αναγνωρίζεται από τους περισσότερους οργανισμούς υγείας ως ασφαλής και αποτελεσματική στην καταπολέμηση της δυσφορίας φύλου υπό την κατάλληλη ιατρική επίβλεψη[3][4][5][6].

Επιδράσεις

Επεξεργασία

Φυσικές Αλλαγές

Επεξεργασία

Οι φυσικές αλλαγές που ακολουθούν την ορμονοθεραπεία επιβεβαίωσης φύλου βασίζονται στο αν η πρακτική είναι αρρενοποιητική ή θυληκοποιητική. Σε αρρενοποιητικές εφαρμόσεις, οι αλλαγές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων: ανάπτυξη τριχοφυΐας στο πρόσωπο, αλλαγές στη φωνή, ανακατανομή του υποδόριου λίπους του προσώπου και του σώματος, αυξημένη μυϊκή μάζα, και αυξημένη σωματική τριχοφυΐα[1]. Σε θυληκοποιητικές εφαρμόσεις, οι αλλαγές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων: διόγκωση του στήθους, ανακατανομή του υποδόριου λίπους του προσώπου και του σώματος, μείωση της μυϊκής μάζας, μείωση της τριχοφυΐας του σώματος και του προσώπου, και διακοπή ή πιθανή αναστροφή της τριχόπτωσης στο κεφάλι[2].

Ο απαιτούμενος χρόνος για την εμφάνιση αλλαγών διαφέρει βάσει την αλλαγή, αλλά κυμαίνεται από μερικούς μήνες εως περίπου έναν χρόνο[1][2]. Ορισμένες αλλαγές είναι αναστρέψιμες μέσω της διακοπής της θεραπείας, αν και αυτό εξαρτάται κατά μεγάλο βαθμό από τη διάρκεια λήψης των ορμονών, καθώς και γενετικούς ή άλλους παράγοντες[7]. Κύρια παραδείγματα μη-αναστρέψιμων αλλαγών μέσω απλής διακοπής αποτελούν: η μειωμένη γονιμότητα, η διόγκωση των μαστών και της κλειτορίδας, και οι αλλαγές στην φωνή[7].

Ψυχολογική Επίδραση

Επεξεργασία

Η υπάρχουσα έρευνα έχει συνδέσει την ορμονοθεραπεία επιβεβαίωσης φύλου με κυρίως θετικά αποτελέσματα ψυχικής υγείας. Πιο συγκεκριμένα, έχουν παρατηρηθεί βελτιωμένα ποσοστά ποιότητας ζωής και σωματικής ευχαρίστησης, καθώς και μειωμένα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους, αυτοκτονικού ιδεασμού, και δυστυχίας λόγω δυσφορίας φύλου[8][9][10][11].

Η ποιότητα αυτής της έρευνας, ωστόσο, είναι κατά μεγάλο βαθμό περιορισμένη, λόγω, μεταξύ άλλων, του ενδεχόμενου αμεροληψίας, της ανάμειξης άλλων παραγόντων (κοινωνικοοικονομικό στάτους, εκτέλεση χειρουργικής επέμβασης, παράλληλη ψυχοθεραπεία, κ.α.), και των δυσκολιών στην συγκέντρωση επαρκών μεγεθών δειγμάτων[8][12]. Αξιοσημείωτα είναι επίσης τα ηθικά και μεθοδολογικά προβλήματα γύρω από την διεξαγωγή τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών, οι οποίες θεωρούνται το "χρυσό στάνταρ" στην δοκιμή φαρμάκων[13].

Τα ποσοστά και οι αιτίες της μετάνοιας ύστερα από μια περίοδο ορμονοθεραπείας επιβεβαίωσης φύλου είναι επίσης δύσκολο να εκτιμηθούν, καθώς η πλειονότητα των μελετών σε αυτόν τον τομέα επικεντρώνεται είτε αποκλειστικά στην μετάνοια ύστερα από εγχείρηση επαναπροσδιορισμού φύλου, είτε σε έναν συνδυασμό των δύο πρακτικών[9].

Μία δευτερογενής ανάλυση με σύνολο 952 συμμετέχοντες κατέληξε στο ότι λίγο περισσότερο από το 70% των ατόμων που ξεκινούν την θεραπεία συνεχίζουν για πάνω από 4 χρόνια, με την επισήμανση ότι παράγοντες πέρα από δυσαρέσκεια με την ίδια την αλλαγή μπορεί να οδηγούν στην διακοπή της θεραπείας, καθώς και το ότι τα επίπεδα συνέχισης της θεραπείας μάλλον είναι υποεκτιμημένα, λόγω του ότι η έρευνα αναγνώρισε την συνέχιση μονάχα υπό συγκεκριμένο ασφαλιστικό πρόγραμμα[14].

Η πιο μεγάλη κυκλοφορημένη εν στιγμή έρευνα, με 27,715 συμμετέχοντες εκ των οποίων η πειραματική ομάδα είχε υποβληθεί σε μία μείξη ορμονικής, χειρουργικής, και κοινωνικής μετάβασης, εξέφρασε πως μόνο το 5% των απομεταβάσεων ήταν λόγω δυσαρέσκειας σχετικά με την ίδια την αλλαγή. Αντιθέτως, ως κύριοι παράγοντες παρουσιάστηκαν η οικογενειακή πίεση, η πίεση από σύντροφο ή σύζυγο, οι διακρίσεις, καθώς και η δυσκολία στην εύρεση εργασίας[15].

Η αναφορά των πρώιμων αποτελεσμάτων της ανερχόμενης Transgender Έρευνας των ΗΠΑ του 2022, που είναι η επανάληψη της προηγούμενης μελέτης με αυτή την φόρα 92,329 συμμετέχοντες, διατυπώνει επίσης πως το 98% όσων λάμβαναν ορμονοθεραπεία επιβεβαίωσης φύλου ανέφεραν μεγαλύτερη ικανοποίηση με την ζωή τους χάρη στην αλλαγή[16], αν και προκαταρκτικά δεδομένα σαν αυτό θα πρέπει να λαμβάνονται με ορισμένη επιφύλαξη.

Ασφάλεια και ρίσκα

Επεξεργασία

H ορμονοθεραπεία επιβεβαίωσης φύλου θεωρείται γενικότερα ασφαλής υπό την κατάλληλη ιατρική επίβλεψη[17]. Κύριος κίνδυνος στην αρρενοποιητική θεραπεία θεωρείται το ρίσκο πολυκυτταραιμίας, που σχετίζεται με ελάχιστες αυξήσεις του αιματοκρίτη[17][18]. Στην θυληκοποιητική θεραπεία, κύριος κίνδυνος θεωρείται το ρίσκο ανάπτυξης θρόμβων στο αίμα[17][18].

Ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου, και διαβήτη θεωρείται ελάχιστος σε υγιή, νέα άτομα υπό την κατάλληλη επίβλεψη, αλλά μπορεί να αυξηθεί, ειδικά σε άτομα με συνυπάρχουσες παθήσεις υγείας ή που ξεκινούν την θεραπεία μετά την ηλικία των 50 ετών[19]. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να υποδεικνύουν σημαντική αύξηση στον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου εξαιτίας της θεραπείας[17].

Λόγω της δυνατότητας της πρακτικής να οδηγήσει σε μειωμένη γονιμότητα[20], συνιστάται προτού το άτομο προβεί σε ορμονοθεραπεία επιβεβαίωσης φύλου να θεωρήσει την αξιοποίηση μέσων διατήρησης γονιμότητας, όπως η κρυοσυντήρηση σπερματοζωαρίων, ωαρίων, ωοθηκικού ιστού, ή και γονιμοποιημένων ωαρίων[20][21].

Δεν παρατηρείται επιβλαβής επίδραση στην ψυχική υγεία[8][9][10][11], με εξαίρεση πιθανές διακυμάνσεις στη διάθεση λόγω ορμονικών αλλαγών (παρόμοιες με αυτές της εφηβείας), οι οποίες συνήθως υποχωρούν με την πάροδο του χρόνου[19].

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 «Overview of masculinizing hormone therapy | Gender Affirming Health Program». transcare.ucsf.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2024. 
  2. 2,0 2,1 2,2 «Overview of feminizing hormone therapy | Gender Affirming Health Program». transcare.ucsf.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2024. 
  3. «Position Statement on Access to Care for Transgender and Gender Diverse Individuals»(PDF). American Psychiatric Association (στα Αγγλικά).
  4. «Position Statement On Transgender Health» (PDF). Endocrine Society (στα Αγγλικά).
  5. «Advocating for the LGBTQ community». American Medical Association (στα Αγγλικά). 23 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2024. 
  6. «LGBTQIA+ Health - The AMA Position» (PDF). Australian Medical Association (στα Αγγλικά).
  7. 7,0 7,1 MD, Raj Singh (27 Αυγούστου 2023). «Can Transgender Hormone Transition Therapy Be Reversed? - Healor». healor.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2024. 
  8. 8,0 8,1 8,2 Baker, Kellan E; Wilson, Lisa M; Sharma, Ritu; Dukhanin, Vadim; McArthur, Kristen; Robinson, Karen A (2021-04-01). «Hormone Therapy, Mental Health, and Quality of Life Among Transgender People: A Systematic Review». Journal of the Endocrine Society 5 (4): bvab011. doi:10.1210/jendso/bvab011. ISSN 2472-1972. PMID 33644622. PMC PMC7894249. https://academic.oup.com/jes/article/5/4/bvab011/6126016. 
  9. 9,0 9,1 9,2 Costa, Rosalia; Colizzi, Marco (2016-08-04). «The effect of cross-sex hormonal treatment on gender dysphoria individuals' mental health: a systematic review» (στα English). Neuropsychiatric Disease and Treatment 12: 1953–1966. doi:10.2147/NDT.S95310. PMID 27536118. PMC PMC4977075. https://www.dovepress.com/the-effect-of-cross-sex-hormonal-treatment-on-gender-dysphoria-individ-peer-reviewed-fulltext-article-NDT. 
  10. 10,0 10,1 Nguyen, Hillary B.; Chavez, Alexis M.; Lipner, Emily; Hantsoo, Liisa; Kornfield, Sara L.; Davies, Robert D.; Epperson, C. Neill (2018-10-11). «Gender-Affirming Hormone Use in Transgender Individuals: Impact on Behavioral Health and Cognition» (στα αγγλικά). Current Psychiatry Reports 20 (12): 110. doi:10.1007/s11920-018-0973-0. ISSN 1535-1645. PMID 30306351. PMC PMC6354936. https://link.springer.com/article/10.1007/s11920-018-0973-0. 
  11. 11,0 11,1 White Hughto, Jaclyn M.; Reisner, Sari L. (2016-12). «A Systematic Review of the Effects of Hormone Therapy on Psychological Functioning and Quality of Life in Transgender Individuals». Transgender Health 1 (1): 21–31. doi:10.1089/trgh.2015.0008. ISSN 2688-4887. PMID 27595141. PMC PMC5010234. https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/trgh.2015.0008. 
  12. Shelemy, Lucas; Cotton, Sue; Crane, Catherine; Knight, Matthew. «Systematic review of prospective adult mental health outcomes following affirmative interventions for gender dysphoria». International Journal of Transgender Health 0 (0): 1–21. doi:10.1080/26895269.2024.2333525. ISSN 2689-5269. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/26895269.2024.2333525. 
  13. Schall, Theodore E.; Jaffe, Kaitlyn; Moses, Jacob D. (2024-09-01). «Roles of Randomized Controlled Trials in Establishing Evidence-Based Gender-Affirming Care and Advancing Health Equity» (στα αγγλικά). AMA Journal of Ethics 26 (9): 684–689. doi:10.1001/amajethics.2024.684. ISSN 2376-6980. https://journalofethics.ama-assn.org/article/roles-randomized-controlled-trials-establishing-evidence-based-gender-affirming-care-and-advancing/2024-09. 
  14. Roberts, Christina M; Klein, David A; Adirim, Terry A; Schvey, Natasha A; Hisle-Gorman, Elizabeth (2022-09-01). «Continuation of Gender-affirming Hormones Among Transgender Adolescents and Adults». The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 107 (9): e3937–e3943. doi:10.1210/clinem/dgac251. ISSN 0021-972X. https://academic.oup.com/jcem/article/107/9/e3937/6572526. 
  15. «THE REPORTS OF THE 2015 U.S. TRANSGENDER SURVEY» (PDF). transequality.org. National Center for Transgender Health. 
  16. «2022 USTS Early Insights Report» (PDF). transequality.org. National Center for Transgender Equality. 
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 Weinand, Jamie D.; Safer, Joshua D. (2015-06-01). «Hormone therapy in transgender adults is safe with provider supervision; A review of hormone therapy sequelae for transgender individuals». Journal of Clinical & Translational Endocrinology 2 (2): 55–60. doi:10.1016/j.jcte.2015.02.003. ISSN 2214-6237. PMID 28090436. PMC PMC5226129. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S2214623715000496. 
  18. 18,0 18,1 Coleman, E.; Bockting, W.; Botzer, M.; Cohen-Kettenis, P.; DeCuypere, G.; Feldman, J.; Fraser, L.; Green, J. και άλλοι. (2012-08-01). «Standards of Care for the Health of Transsexual, Transgender, and Gender-Nonconforming People, Version 7». International Journal of Transgenderism 13 (4): 165–232. doi:10.1080/15532739.2011.700873. ISSN 1553-2739. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15532739.2011.700873. 
  19. 19,0 19,1 «Information on Estrogen Hormone Therapy | Gender Affirming Health Program». transcare.ucsf.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2024. 
  20. 20,0 20,1 T'Sjoen, Guy; Van Caenegem, Eva; Wierckx, Katrien (2013-12). «Transgenderism and reproduction» (στα αγγλικά). Current Opinion in Endocrinology, Diabetes and Obesity 20 (6): 575. doi:10.1097/01.med.0000436184.42554.b7. ISSN 1752-296X. https://journals.lww.com/co-endocrinology/abstract/2013/12000/transgenderism_and_reproduction.13.aspx. 
  21. «Masculinizing hormone therapy - Mayo Clinic». www.mayoclinic.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2024.