Ο κατά φαντασίαν ασθενής
θεατρικό έργο του Μολιέρου
Ο κατά φαντασίαν ασθενής (Γαλλ. Le malade imaginaire) είναι θεατρικό έργο του Μολιέρου. Είναι το τελευταίο δημιούργημα του διάσημου συγγραφέα και παίχτηκε για πρώτη φορά στο Παλαί-Ρουαγιάλ, στις 10 Φεβρουαρίου του 1673.[1] Κατά ιστορική ειρωνεία, ο Μολιέρος κατέρρευσε επί σκηνής στην τέταρτη παράσταση του έργου και πέθανε μετά από λίγες ώρες.[2]
| Ο κατά φαντασίαν ασθενής Le Malade imaginaire και Y claf diglefyd | |
|---|---|
 Le Malade imaginaire, πίνακας του Ονορέ Ντομιέ (1879) | |
| Συγγραφέας | Μολιέρος |
| Πρωτότυπος τίτλος | Le Malade imaginaire και Y claf diglefyd |
| Παγκόσμια πρώτη παράσταση | 1673 |
| Τοποθεσία πρώτης παράστασης | Salle du Palais-Royal |
| Ρόλοι | Τομάς Ντιαφουαρύς, Αργκάν, Μπελίνα, Ανζελικ, Λουίζον, Μπεράλντ, Κλεάντ, Κύριος Ντιαφουαρυς, Κύριος Πυργκόν, Κύριος Φλεράν, Κύριος Μπονφουά και Τουανέτ |
| Γλώσσα πρωτότυπου | Γαλλικά |
| Είδος | κωμωδία-μπαλέτο |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Αποτελείται από τρεις πράξεις και στην αυθεντική του εκδοχή περιελάμβανε χορευτικά νούμερα και μουσικά ιντερλούδια που συνέθεσε ο Γάλλος συνθέτης Μαρκ-Αντουάν Σαρπαντιέ.[3]
Το έργο
ΕπεξεργασίαΟ Αργκάν είναι ένας υποχόνδριος και φιλάργυρος ηλικιωμένος. Αισθάνεται συνεχώς άρρωστος, αν και στ' αλήθεια δεν έχει τίποτα. Αδυνατεί να ακολουθήσει τις υποδείξεις των γιατρών και εκείνοι τον εκμεταλλεύονται. Θέλει να παντρέψει την κόρη του, Αγγελική, με ένα γιατρό προκειμένου να έχει δωρεάν ιατρική φροντίδα, αλλά εκείνη είναι ερωτευμένη με τον Κλεάνθη.[4]
Ο αδελφός του, Βεράλδος, σε συνεργασία με την υπηρέτρια του Αργκάν, Τουανέτα, θα προσπαθήσει να τον "θεραπεύσει" από τις φαντασιοπληξίες του. Τον πείθουν να παραστήσει το νεκρό ώστε να ανακαλύψει ποιος πραγματικά τον αγαπάει και του είναι πιστός. Θα αποδειχθεί τελικά ότι η δεύτερη σύζυγός του, Βελίνα, κυνηγούσε μόνο την περιουσία του ενώ η κόρη του τον αγαπούσε πραγματικά. Μετά τη "νεκρανάστασή" του, ο Αργκάν θα επιτρέψει στην Αγγελική να παντρευτεί τον άντρα που θα επιλέξει εκείνη.[5]
Χαρακτήρες
ΕπεξεργασίαΠρόσωπα
Επεξεργασία- Αργκάν, ο κατά φαντασίαν ασθενής[6]
- Μπελίνα, σύζυγος του Αργκάν από δεύτερο γάμο
- Ανζελικ, κόρη του Αργκάν και ερωμένη του Κλεάνθη
- Λουίζον, μικρή κόρη του Αργκάν και αδελφή της Αγγελικής
- Μπεραλντ, αδελφός του Αργκάν
- Κλεάντ, εραστής της Ανζελικ
- Κύριος Ντιαφουαρυς, γιατρός
- Τομάς Ντιαφουαρύς, γιος του γιατρού Ντιαφουαρύς και ερωτευμένος με την Ανζελιλ
- Κύριος Πυργκόν, γιατρός του Αργκάν
- Κύριος Φλεράν, φαρμακοποιός
- Κύριος Μπονφουά, συμβολαιογράφος
- Τουανέττα, υπηρέτρια
Δευτερεύοντα πρόσωπα
ΕπεξεργασίαΧορευτές, διακοσμητές, γιατροί, ο κοσμήτωρ της ιατρικής σχολής, φαρμακοποιοί, χειρουργοί.
Μεταφορές
ΕπεξεργασίαΘέατρο
Επεξεργασία- Η πρώτη παραγωγή του έργου από το Εθνικό Θέατρο έγινε το 1937 με το κείμενο της μετάφρασης του Ιωάννη Πολέμη σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη. Ο Αιμίλιος Βεάκης πρωταγωνιστούσε στον ρόλο του Αργκάν, ενώ έπαιζαν ακόμη οι: Κατίνα Παξινού, Βάσω Μανωλίδου, Θάλεια Καλλιγά, Κυβέλη, Μήτσος Μυράτ, Μάνος Κατράκης, Ευάγγελος Μαμίας, Χρήστος Ευθυμίου, Τηλέμαχος Λεπενιώτης, Άρης Μαλιαγρός, Μιράντα Μυράτ και Ηλίας Δεστούνης.[7]
- Η μετάφραση του Πολέμη χρησιμοποιήθηκε και στη δεύτερη παραγωγή, το 1953, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού με τον Χριστόφορο Νέζερ στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Υπόλοιποι ηθοποιοί: Τιτίκα Νικηφοράκη, Αντιγόνη Βαλάκου, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Αλέκος Δεληγιάννης, Ανδρέας Φιλιππίδης, Άρης Βλαχόπουλος, Χρήστος Ευθυμίου, Γκίκας Μπινιάρης, Νίκος Βλαχόπουλος, Άγγελος Γιαννούλης, Καίτη Λαμπροπούλου και Μιχάλης Μπούχλης.[8]
- Το 1968, το έργο ξανανέβηκε από το Εθνικό με την ίδια μετάφραση και με σκηνοθέτη τον Σωκράτη Καραντινό. Εκτός από τον Γρηγόρη Βαφιά, που πρωταγωνιστούσε, τον θίασο απάρτιζαν οι: Έλλη Βοζικιάδου, Χριστίνα Κουτσουδάκη, Άννυ Πασπάτη, Αλεξάνδρα Διαμαντοπούλου, Κάκια Παναγιώτου, Φωτεινή Μανέτα, Σπύρος Ολύμπιος, Θάνος Λειβαδίτης, Γιώργος Βουτσίνος, Βασίλης Παπανίκας, Μπάμπης Γιωτόπουλος, Λόισκα Αβαγιανού, Βαγγέλης Πρωτοπαππάς, Δημήτρης Δαμαλάς, Νάσος Κεδράκας, Γιώργος Παληός, Χρήστος Κωνσταντόπουλος και Κώστας Ρήγας.[9]
- Μία ακόμη παράσταση ανέβηκε από το Εθνικό Θέατρο το 1991, αυτήν τη φορά πάνω στη μετάφραση του Παύλου Μάτεσι, σκηνοθετημένη από τον Κώστα Μπάκα. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος και οι υπολοιποι ηθοποιοί ήταν οι: Βέρα Κρούσκα, Γκέλυ Μαυροπούλου, Ελισάβετ Γιαννοπούλου, Γιάννης Ροζάκης, Δημήτρης Λιγνάδης, Χρήστος Ευθυμίου, Έφη Θανοπούλου, Γιάννης Κάσδαγλης, Δημήτρης Κώτσαρης, Κώστας Παγώνης, Γιώργος Τσιδίμης, Περικλής Μοσχολιδάκης, Λουκάς Ζήκος, Βασίλης Ευταξόπουλος, Τάκης Λουκάτος, Μαρία Κεχαγιόγλου, Κατερίνα Αλεξοπούλου, Φιλιώ Γκόντζου, Ανδρέας Μπισμπίκης, Κώστας Μπάλλας, Κωστής Μεγαπάνος, Νίκος Καψής και Βασίλης Κουρής.
- Το 2023, έργο ανέβηκε στη μετάφραση του Πολέμη από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στο Θέατρο Μονής Λαζαριστών της Θεσσαλονίκης. Σκηνοθέτης ήταν ο Θοδωρής Αμπαζής και έπαιζαν οι: Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Φιόνα Γεωργιάδη, Πολυξένη Σπυροπούλου, Βασίλης Παπαδόπουλος, Πέρης Μιχαηλίδης, Δημήτρης Διακοσάββας, Θάνος Κοντογιώργης, Αντώνης Αντωνάκος, Νίκος Καπέλιος, Γλυκερία Ψαρρού. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο εναλλάχθηκαν οι Αστέριος Πελτέκης και Γρηγόρης Παπαδόπουλος.[10]
- Το 2024, μια διασκευή του έργου από τους Αιμίλιο Χειλάκη και Μανώλη Δούνια περιόδευσε στην Ελλάδα. Η σκηνοθεσία ήταν του Χειλάκη, ο οποίος επίσης πρωταγωνιστούσε. Τον υπόλοιπο θίασο απάρτιζαν οι: Αθηνά Μαξίμου, Μυρτώ Αλικάκη, Θοδωρής Ρωμανίδης, Νίκος Γκέλια, Παναγιώτης Γαβρέλας, Βίκυ Διαμαντοπούλου, Γιώργος Ζυγούρης και Δημήτρης Φιλιππίδης.[11]
Τηλεόραση
Επεξεργασία- Η γαλλική τηλεταινία Le malade imaginaire με το θεατρικό πρωτοπροβλήθηκε το 1971 σε σκηνοθεσία του Κλοντ Σαντελί, με τον Μισέλ Μπουκέ στον ρόλο του τίτλου.[12]
- Ο κατά φαντασίαν ασθενής πρωτοπροβλήθκε από την ΕΡΤ στις 26 Απριλίου 1982 στο πλαίσιο της εκπομπής Το θέατρο της Δευτέρας υπό τη σκηνοθεσία του Μιχάλη Μπούχλη, γνωρίζοντας αρκετές επαναλήψεις. Οι ηθοποιοί που έπαιζαν ήταν: Κώστας Ρηγόπουλος, Φώτης Αρμένης, Νίκος Γαλανός, Ορφέας Ζάχος, Ντίνος Καρύδης, Μαρία Κωνσταντάρου, Σπύρος Κωνσταντόπουλος, Γιώργος Λέφας, Άννα Μαντζουράνη, Νανά Νικολάου, Δημήτρης Παπαγιάννης, Βίνα Παπαδοπούλου και Μάνος Τσιλιμίδης.[13]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Κατάλογος βασικών πληροφοριών ελληνικών θεατρικών αναπαραστάσεων του έργου "Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής"
- Κατάλογος Ελλήνων ηθοποιών που έχουν ερμηνεύσει τον ρόλο του Αργκάν
- Αγγλική μετάφραση στο Gutenberg Project
- Μυρτώ Λοβέρδου (27 Ιουλίου 2003). «Ενας πρωτότυπος «Κατά φαντασίαν ασθενής»». Το άλλο ΒΗΜΑ. ΒΗΜΑ online. σελίδες C08. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2008.[νεκρός σύνδεσμος]
- Ντέμυ Αυλωνίτη (18 Οκτωβρίου 1996). «Κατά φαντασίαν ασθενής το καλοκαίρι». Τέχνες-Πολιτισμός. Έθνος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2008.
- «Μολιέρος στο θέατρο ΕΝΑΣΤΡΟΝ». e-go.gr. 6 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2008.[νεκρός σύνδεσμος]
- «Ο κατά φαντασίαν ασθενής - Μολιέρος». 7 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2008.
- Ανάλυση και περίληψη Αρχειοθετήθηκε 2021-09-19 στο Wayback Machine. (Γαλλικά)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Le Malade imaginaire : spectacle et comédie | Le blog de Gallica». gallica.bnf.fr. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024.
- ↑ TV5MONDE. Bibliothèque Numérique TV5MONDE - Le Malade imaginaire.
- ↑ Larousse, Éditions. «le Malade imaginaire - LAROUSSE». www.larousse.fr (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024.
- ↑ . «salon-litteraire.linternaute.com/fr/moliere/content/-le-malade-imaginaire-de-moliere-resume». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2021.
- ↑ «"Le Malade Imaginaire" de Molière». France Culture (στα Γαλλικά). 2 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Le Malade imaginaire, de Molière - Français - 5e». www.assistancescolaire.com (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Ο κατά φαντασίαν ασθενής (1937)». Εθνικό Θέατρο. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Ο κατά φαντασίαν ασθενής (1953)». Εθνικό Θέατρο. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Ο κατά φαντασίαν ασθενής (1968)». Εθνικό Θέατρο. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Ο κατά φαντασίαν ασθενής». ΚΘΒΕ. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Ο 'Κατά φαντασίαν ασθενής' περιοδεύει το καλοκαίρι σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια». Αθηνόραμα. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Michel Bouquet: ses plus grands rôles au théâtre de Molière à Strindberg». Le Figaro (στα Γαλλικά). 13 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Κατά φαντασίαν ασθενής». www.retrodb.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024.