Ο τυχοδιώκτης του Ρίο

Γαλλική περιπέτεια του Φιλίπ ντε Μπροκά (1964)

Ο Τυχοδιώκτης του Ρίο (Πρωτότυπος τίτλος: L'Homme de Rio) είναι μια Γαλλική ταινία περιπέτειας του 1964 σε σκηνοθεσία Φιλίπ ντε Μπροκά[4] και σενάριο των Μπροκά, Ζαν Πολ Ραπενό, Αριάν Μνουτσίν και Ντανιέλ Μπουλατζέρ. Πρωταγωνιστούν οι Ζαν Πολ Μπελμοντό, Φρανσουάζ Ντορλέακ και ο Ζαν Σερβέ.

Ο Τυχοδιώκτης του Ρίο
(L'Homme de Rio)
Η αυθεντική κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαPhilippe de Broca[1][2]
ΠαραγωγήGeorges Dancigers και Alexandre Mnouchkine
ΣενάριοDaniel Boulanger, Philippe de Broca, Αριάν Μνουσκίν και Ζαν-Πωλ Ραπενό
ΠρωταγωνιστέςΖαν Πολ Μπελμοντό[2], Φρανσουάζ Ντορλεάκ, Ζαν Σερβέ, Simone Renant, Αντόλφο Τσέλι, Daniel Ceccaldi, Roger Dumas, Λουίζ Σεβαλιέ, Λισιέν Ρεμπούρ, Max Elloy, Nina Myral, Πίτερ Φερνάντεζ, Robert Blome, Zé Keti και Hal Linden[3]
ΜουσικήΖoρζ Ντελερού
ΦωτογραφίαEdmond Séchan
ΜοντάζFrançoise Javet
ΔιανομήUnited Artists
Πρώτη προβολή1964
Κυκλοφορία 5 Φεβρουαρίου 1964 (1964-02-05)
16 Αυγούστου 1964 (1964-08-16)
Διάρκεια110 λεπτά
ΠροέλευσηΓαλλία και Ιταλία
ΓλώσσαΓαλλικά

Ήταν η πρώτη ταινία που γυρίστηκε από τη γαλλική θυγατρική της United Artists, την Les Productions Artistes Associés. Η ταινία σημείωσε τεράστια επιτυχία στο box office με συνολικά 4.800.626 εισητήρια στη Γαλλία, και έγινε η 5η ταινία με τα υψηλότερα κέρδη της χρονιάς.[5]

Αυτή η ταχέως αναπτυσόμενη παρωδία ταινιών τύπου Τζέιμς Μποντ διαθέτει εντυπωσιακή φωτογραφία τοποθεσιών από τον Εντμόντ Σετσάν από το Ρίο ντε Τζανέιρο, τη Μπραζίλια και το Παρίσι. Στα 37α βραβεία Όσκαρ, η ταινία ήταν υποψήφια για το βραβείο Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου. Η ιστορία είναι εμπνεύσμενη από τη σειρά κόμικ "The Adventures of Tintin", και ο τυχοδιώκτης του Ρίο ήταν μια από τις κύριες εμπνεύσεις για την ταινία Ο Ιντιάνα Τζόουνς και οι κυνηγοί της Χαμένης Κιβωτού (1981) του Στίβεν Σπίλμπεργκ και με πρωταγωνιστή τον Χάρισον Φορντ.

Πλοκή Επεξεργασία

 
Ο Αντριέν Ντοφουρκούτ (Ζαν Πολ Μπελμοντό) στη Μπραζίλια.

Καθώς ο αεροπόρος Άντριεν Ντοφουρκούτ ξεκινά μια 8ήμερη άδεια στο Παρίσι για να δει την αρραβωνιαστικιά του Ανιές, δύο Ινδιάνοι της Νότιας Αμερικής κλέβουν ένα αγαλματίδιο των Ίνκας από το Musée de l'Homme και αναγκάζουν τον καθηγητή Νορμπέρ Καταλάν, ο οποίος είναι ο επιμελητής του μουσείου, να μπει στο αυτοκίνητό τους. Ο Καταλάν ήταν ο συνεργάτης του πατέρα της Ανιές σε μια αποστολή στην Παραγουάη κατά την οποία πέθανε ο πατέρας της. Ο Καταλάν πιστεύει ότι το αγαλματίδιο είναι ένα από τα τρία που κρατούν το μυστικό ενός θησαυρού των Ίνκας. Ο Άντριεν φτάνει εγκαίρως για να δει τους Ινδιάνους να απαγάγουν την Ανιές, τη μόνη που γνωρίζει τη θέση του αγαλματιδίου του πατέρα της, και εκείνος τους καταδιώκει μέχρι το αεροδρόμιο όπου κλέβει ένα εισιτήριο και επιβιβάζεται στο ίδιο αεροπλάνο.

Ο Άντριεν λέει στον πιλότο ότι η αρραβωνιαστικιά του έχει απαχθεί, αλλά η Ανιές έχει ναρκωθεί και δεν τον αναγνωρίζει. Ο πιλότος σχεδιάζει να συλλάβει τον Άντριεν όταν φτάσουν στη Λα Παζ, αλλά αυτός ξεφεύγει από την αστυνομία κατά την άφιξη. Με τη βοήθεια του Σερ Γουίνστον, ενός Βολιβιανού επιχειρηματία, ο Άντριεν σώζει την Ανιές. Ανασύρουν το θαμμένο αγαλματίδιο, αλλά οι Ινδιάνοι τους το κλέβουν ξανά.

Σε ένα κλεμμένο αυτοκίνητο που παρείχε ο Σερ Γουίνστον, η Ανιές και ο Άντριεν πηγαίνουν στο Μπουένος Άιρες για να συναντήσουν τον Σενιόρ Μάριο ντε Κάστρο, έναν πλούσιο βιομήχανο που κατέχει το τρίτο αγαλματίδιο. Στο δρόμο, συναντούν το αυτοκίνητο των Ινδιάνων με τον Καταλάν σωριασμένο μέσα. Αφού καταφέρνουν να τον πάρουν από τους Ινδιάνους, κατευθύνονται προς το Μπουένος Άιρες. Εκεί σε ένα πάρτι προς τιμήν τους, ο ντε Κάστρο παίρνει τον καθηγητή Καταλάν στο ιδιωτικό του δωμάτιο για να τον διαβεβαιώσει για την ασφάλεια του αγαλματιδίου, αλλά ο Καταλάν, που αποδεικνύεται ότι σχεδίαζε την κλοπή του μουσείου, τον δολοφονεί και κλέβει το αγαλματίδιο. Την ώρα που ο Άντριεν ανακαλύπτει το πτώμα, ο καθηγητής και οι Ινδιάνοι έχουν απαγάγει ξανά την Ανιές και δραπετεύουν με ένα υδροπλάνο. Ο Άντριεν κλέβει ένα αεροπλάνο και τους ακολουθεί.

Σε μια πλωτή καφετέρια στη ζούγκλα που διευθύνει η Λόλα, η γυναίκα που χρηματοδότησε τον Καταλάν, ο Αντριέν μαθαίνει ότι ο Καταλάν δολοφόνησε τον πατέρα της Ανιές και ότι αυτήν κρατείται σε μια βάρκα. Ορμώντας προς το σκάφος, ο Άντριεν κρέμεται στο πλάι καθώς κατευθύνεται προς το ρεύμα και τελικά προσγειώνεται. Ενώ ο Καταλάν πηγαίνει στην υπόγεια τοποθεσία του θησαυρού, ο Αντριέν χτυπά όλους τους συνεργούς του καθηγητή και σώζει την Ανιές. Ο Καταλάν βρίσκει τον θησαυρό, αλλά μια έκρηξη που πυροδοτήθηκε από ένα κοντινό συνεργείο κατασκευής της Παναμερικανικής εθνικής οδού, τον κάνει να ταφεί μαζί του. Ο Αντριέν και η Ανιές φεύγουν από τη ζούγκλα και φτάνουν στο Παρίσι εγκαίρως, ώστε ο Αντριέν να πάρει το τρένο του και να πάει πίσω στη δουλειά του.

Διανομή ρόλων Επεξεργασία

Παραγωγή Επεξεργασία

Η ταινία ήταν συνέχεια του Καρτούς, ενός δημοφιλούς swashbuckler με τον Μπελμοντό. Αποφασίστηκε να πρωταγωνιστήσει σε μια παρωδία του Τζέιμς Μποντ. Η ιταλική χρηματοδότηση της ταινίας οδήγησε στον Ιταλό ηθοποιό Αντόλφο Τσέλι, τότε κάτοικος Βραζιλίας, να υποδυθεί τον Μάριο ντε Κάστρο. [6]

Τα προσωπικά γούστα του Ζαν Πολ Μπελμοντό ήταν τα κόμικς Tintin, τα αθλητικά περιοδικά και τα αστυνομικά μυθιστορήματα. Είπε ότι προτιμούσε «να κάνει ταινίες περιπέτειας όπως ο τυχοδιώκτης του Ρίο από τις διανοητικές ταινίες του Αλέν Ρενέ ή του Αλέν Ρομπ-Γκριλέ». [7]

Κυκλοφορία Επεξεργασία

Η ταινία κυκλοφόρησε στις γαλλικές κινηματογραφικές αίθουσες στις 28 Φεβρουαρίου του 1964.[8]. Στην Ελλάδα η ταινία κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις 12 Οκτωβρίου 1964 στις κινηματογραφικές αίθουσες Απόλλων, Αττικόν και Πιγκάλ στην Αθήνα.[9] Επαναπροβλήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας στις 18 Ιουλίου 2017.

Υποδοχή Επεξεργασία

Κριτικές Επεξεργασία

Σε σύγχρονες κριτικές, το Μηνιαίο Κινηματογραφικό Δελτίο στην ανασκόπηση του και την μεταγλωττισμένη αγγλική έκδοση σημείωνει ότι: «Μπορεί κανείς να αισθάνεται ότι η ασήμαντη εξυπνάδα του [ντε Μπροκά] ταιριάζει καλύτερα στη μικρότερη, πιο τοπική ατμόσφαιρα των προηγούμενων ταινιών του, αλλά εδώ εμπλέκεται σε μια παραγωγή μεγάλου προϋπολογισμού που απευθύνεται σε ένα τεράστιο κοινό, και ίσως θα έπρεπε να είμαστε ευγνώμονες που τόσο μεγάλο μέρος του προσωπικού του στυλ έχει επιβιώσει, ακόμη και στην προσεκτικά μεταγλωττισμένη και ελαφρώς συντομευμένη αμερικανική έκδοση που παρουσιάζεται τώρα».[10] Η κριτική σημείωσε ότι η ταινία ήταν "όμορφα οργανωμένη" και ότι "διατηρεί πάντα τα χαμόγελα, τα οποία αυξάνονται ακόμα κι αν σπάνια ξεσπούν σε αληθινά γέλια", και επαίνεσε τους δύο πρωταγωνιστές, συγκεκριμένα τον Μπελμοντό που «ξεπέρασε τον Ντάγκλας Φέρμπανκς στην ευκινησία και τον Χάρολντ Λόιντ στα ακροβατικά[10]

Ο Στάνλεϊ Κάουφμαν του The New Republic αποκάλεσε τον Τυχοδιώκτη του Ρίο "μια απολαυστική ταινία".[11] Σε μια αναδρομική κριτική του, το The Dissolve έδωσε στην ταινία βαθμολογία 3/5 αστέρια από τα πέντε, σημειώνοντας ότι «η δράση προχωρά σε ένα τόσο γρήγορο ρυθμό, που δεν υπάρχει χρόνος να ανησυχείς για το πόσο η πλοκή βασίζεται σε απίστευτες συμπτώσεις».[12]

Το Time Out επέλεξε την ταινία στο #99 της λίστας με τις 100 καλύτερες γαλλικές ταινίες.[13]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.imdb.com/title/tt0058203/. Ανακτήθηκε στις 17  Απριλίου 2016.
  2. 2,0 2,1 www.filmaffinity.com/en/film852338.html. Ανακτήθηκε στις 17  Απριλίου 2016.
  3. (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  4. «that-man-from-rio» (στα Αγγλικά). en.unifrance.org. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024. 
  5. «L\'Homme de Rio (1964) - JPBox-Office». 
  6. «That Man from Rio box office information». Box Office Story. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2016. 
  7. Barry, Joseph (21 June 1964). «THAT MAN' BELMONDO ON A MOVIE MERRY-GO-ROUND». New York Times: σελ. X7. 
  8. «L'Homme de Rio (1963) Philippe de Broca» (στα Γαλλικά). Bifi.fr. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2018. 
  9. «Ο ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ ΤΟΥ ΡΙΟ» (PDF). Ψηφιακό Αρχείο Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου - Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Εφημερίδα Ελευθερία. 11 Οκτωβρίου 1964. σελ. 3η. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2023. 
  10. 10,0 10,1 «Homme de Rio, L' (That Man from Rio)». Monthly Film Bulletin (London: British Film Institute) 32 (372): 87. 1965. 
  11. Kauffmann, Stanley (1966). A world on Film. Delta Books. σελ. 236. 
  12. Clark, Craig J. (June 29, 2015). «That Man From Rio Up to His Ears». The Dissolve. http://thedissolve.com/reviews/1689-that-man-from-rio-up-to-his-ears/. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2015. 
  13. «That Man From Rio (1964) | Film review». Time Out London (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία