Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄
Ο Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄ ή Σινιμπάλντο Φιέσκι (ιταλικά: Sinibaldo Fieschi) περί το 1195 - 7 Δεκεμβρίου 1254) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και κυβερνήτης στα Παπικά Κράτη (25 Ιουνίου 1243 - 7 Δεκεμβρίου 1254).[1] Ο Σινιμπάλντο Φιέσκι γεννήθηκε στην Δημοκρατία της Γένοβας και σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Πάρμας και της Μπολόνιας, οι μεταγενέστεροι τον θεωρούν σαν έναν από τους κορυφαίους Κανονιστές που πέρασαν από την Αγία Έδρα. Ο Πάπας Ονώριος Γ΄ τον κάλεσε στην Ρωμαϊκή Κουρία και κατόπιν ο Πάπας Γρηγόριος Θ΄ τον διόρισε Καρδινάλιο και κυβερνήτη της Ανκόνας (1235). Ο Σινιμπάλντο Φιέσκι εξελέγη Πάπας (1243) και επέλεξε το όνομα Ιννοκέντιος Δ΄. Ο νέος Πάπας κληρονόμησε τις διαμάχες σχετικά με τα εδάφη που διεκδικούσε ο Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Την επόμενη χρονιά (1244) δραπέτευσε στην Γαλλία για να αποφύγει τις παγίδες που του είχε στήσει στην Ρώμη, επέστρεψε σε αυτή μόνο με τον θάνατο του αυτοκράτορα Φρειδερίκου Β΄. Ο Ιννοκέντιος Δ΄ εξέδοσε Παπική Βούλα με την οποία επιτρέπονταν τα βασανιστήρια στους Αιρετικούς όπως και στους εγκληματίες.[2]
Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄ | |
---|---|
Από | 25 Ιουνίου 1243 |
Έως | 7 Δεκεμβρίου 1254 |
Προκάτοχος | Κελεστίνος Δ΄ |
Διάδοχος | Αλέξανδρος Δ΄ |
Πρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΟ Σινιμπάλντο Φιέσκι γεννήθηκε στην Γένοβα σε άγνωστο έτος που προσδιορίζεται γύρω στο 1195, ανήκε σε ευγενή εμπορική οικογένεια της Λιγυρίας και ήταν γιος του Ούγκο Φιέσκι.[3] Την αρχική του εκπαίδευση την έλαβε στα Πανεπιστήμια της Πάρμας και της Μπολόνιας, δίδαξε κάποιο διάστημα στην Μπολόνια αλλά η άποψη αυτή αμφισβητείται.[4][5] Την περίοδο 1216-1227 έγινε Κανονικός στον Καθεδρικό Ναό της Πάρμας.[6] Με την φήμη ενός από τους κορυφαίους Κανονιστές στην εποχή του, ο Ονώριος Γ΄ τον κάλεσε στη Ρωμαϊκή Κουρία στην οποία ανήλθε ταχύτατα τα εκκλησιαστικά αξιώματα. Διορίστηκε Αντιπρύτανης της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας (31 Μαΐου 1277 - 23 Σεπτεμβρίου 1227) και διατήρησε το αξίωμα αυτό μέχρι την εποχή που έγινε Καρδινάλιος.[7] Ο Πάπας Γρηγόριος Θ΄ τον διόρισε Καρδινάλιο-Ιερέα στον Καθεδρικό Ναό της Λουτσίνα (18 Σεπτεμβρίου 1227), αργότερα (1235-1240) υπηρέτησε ως Παπικός κυβερνήτης της Ανκόνας.[8][9] Ο άμεσος προκάτοχος του Πάπας Κελεστίνος Δ΄ εξελέγη (25 Οκτωβρίου 1241) αλλά η Παποσύνη του κράτησε μόλις 15 μέρες. Ο προκάτοχος του Γρηγόριος Θ΄ απαιτούσε την επιστροφή των Παπικών εδαφών που είχε καταπατήσει ο Φρειδερίκος Β΄, ζήτησε για τον σκοπό αυτό την γενική υποστήριξη των θρησκευτικών ηγετών ολόκληρης της Ευρώπης. Με στόχο να εκφοβήσει την Κουρία ο Φρειδερίκος Β΄ συνέλαβε δύο Καρδιναλίους και τους φυλάκισε με τον τρόπο αυτό εξελέγη ο Κελεστίνος Δ΄ που πέθανε ωστόσο πολύ γρήγορα. Το νέο Ιερό Κολλέγιο των Καρδιναλίων συνεκλήθη ξανά για την εκλογή του νέου Πάπα αλλά ήταν πάλι μοιρασμένο σε δύο αντιμαχόμενες ομάδες.
Παπική εκλογή
ΕπεξεργασίαΜετά από ενάμισυ χρόνο Συνεδρίου ακολούθησαν οι απειλές και το Παπικό Συμβούλιο αναγκάστηκε να εκλέξει ομόφωνα στον Καρδινάλιο Σινιμπάλντο Φιέσκι. Ο νέος Πάπας είχε αρχικά ισχυρές αντιρρήσεις αλλά τελικά μετά από πιέσεις δέχτηκε την εκλογή του, επέλεξε το όνομα Ιννοκέντιος Δ΄ (25 Ιουνίου 1243).[10] Την εποχή που ήταν Καρδινάλιος είχε θερμές σχέσεις με τον Φρειδερίκο Β΄ ο οποίος θαύμαζε την σοφία του Καρδιναλίου και συζητούσε πολλές φορές μαζί του. Αμέσως μετά την εκλογή του ο Φρειδερίκος Β΄ παρατήρησε ότι έχασε την φιλία ενός Καρδιναλίου και κέρδισε την εχθρότητα ενός Πάπα. Ο Φρειδερίκος Β΄ αναγνώρισε την εκλογή και έστειλε επιστολή στον Ιννοκέντιο Δ΄ με την οποία τον συνεχάρη και κατόπιν του εκδήλωσε την ελπίδα του να λυθεί η εχθρότητα ανάμεσα στον ίδιο και την Αγία Έδρα που είχε ξεκινήσει με τον προκάτοχο του Γρηγόριο Θ΄. Ο Πάπας και ο αυτοκράτορας ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις αλλά δεν επήλθε καμιά λύση αφού και οι δύο πλευρές ήταν ανυποχώρητες, το αποκορύφωμα ήταν η επιστροφή της Λομβαρδίας στα Παπικά Κράτη.
Η σύγκρουση με τον αυτοκράτορα
ΕπεξεργασίαΤα κόλπα του Φρειδερίκου Β΄ είχαν σαν αποτέλεσμα να ακολουθήσει έντονο μίσος εναντίον του Πάπα από τους ίδιους τους υπηκόους των κρατών του. Ο Ιννοκέντιος Δ΄ με φόβο για την ζωή του δραπέτευσε μεταμφιεσμένος από την Ρώμη (7 Ιουνίου 1244), μετά από περιπέτειες έφτασε στην γενέτειρα του Γένοβα (7 Ιουλίου 1244).[11] Από την Γένοβα μετέβη στην Γαλλία όπου δέχτηκε θερμή υποδοχή στην Λυών από 140 επισκόπους που συμμετείχαν στην ΙΓ΄ Οικουμενική Σύνοδο.[12] Οι επίσκοποι συμμετείχαν σε τρεις δημόσιες Συνόδους με στόχο να αντιμετωπίσουν τον αυτοκράτορα (28 Ιουνίου 1244, 5 Ιουλίου 1244, 17 Ιουλίου 1244).[13] Ο Ιννοκέντιος Δ΄ κήρυξε τον αυτοκράτορα «αντίχριστο εχθρό της εκκλησίας», «Σαρακηνό φίλο του σουλτάνου» και όρισε νέο αυτοκράτορα τον ευγενή Ερρίκο Ράσπε, με την εντολή να δολοφονήσει τον Φρειδερίκο Β΄. Είχε και σκληρές διαμάχες με τον βασιλιά της Νίκαιας Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη, σύμμαχο του Φρειδερίκου Β΄.
Βρέθηκε σε δύσκολη θέση, αφού ο Φρειδερίκος Β΄ είχε κατακτήσει σχεδόν ολόκληρη την Ιταλία, αλλά η κατάσταση ανατράπηκε μετά την εξέγερση της Λομβαρδικής Πάρμας (Ιούνιος 1247). Ο Φρειδερίκος Β΄, που είχε στρατοπεδεύσει έξω από αυτήν, έπαθε πανωλεθρία. Ο Ιννοκέντιος Δ΄ αντιμετώπιζε μεγάλο πρόβλημα με τις ιταλικές πόλεις, των οποίων ο λαός ήταν υπό την επιρροή τού Μανφρέδου, γιου του Φρειδερίκου Β΄. Ως πάπας προσπάθησε να προσαρμόσει το Βασίλειο της Νάπολης στο κράτος του: μετά από αποτυχημένες συνομιλίες με τον Κάρολο Α΄ της Νάπολης, όρισε διάδοχο του θρόνου τον Εδμόνδο, 9χρονο γιο του βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκου του Γ΄. Το 1252 προέβη σε σκληρές θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις, συνεχίζοντας την τακτική του προκατόχου του Γρηγόριου Θ΄. Όρισε μάλιστα στους ιεροεξεταστές νόμιμα δικαιώματα, ώστε να μπορούν να καταφεύγουν σε σωματικά βασανιστήρια[14] απέναντι σε ανθρώπους, που θεωρούσαν ότι έχουν ξεφύγει από τον δρόμο του Θεού.
Προσφωνήσεις του Πάπα Ιννοκέντιου Δ΄ | |
---|---|
Προσφώνηση αναφοράς | Αγιότατος |
Προφορική προσφώνηση | Αγιότατε |
Θρησκευτική προσφώνηση | Άγιος Πατέρας |
Μεταθανάτια προσφώνηση | Δ/Δ |
Προσπάθειες για Ένωση των Εκκλησιών
ΕπεξεργασίαΠαράλληλα όμως, αυτήν την περίοδο άρχισε να κάνει ανοίγματα προς τον Ορθόδοξο κόσμο. Το 1251 τοποθέτησε λεγάτο του για την Ανατολή τον καρδινάλιο Εύδη του Σατωρού επίσκοπο Τούσκουλου, απαλλάσσοντας έτσι τους Ορθοδόξους από την πίεση της τοπικής λατινικής ιεραρχίας και επιτρέποντάς τους, για πρώτη φορά μετά την 4η Σταυροφορία, την εγκατάσταση των Πατριαρχών Αντιοχείας και Ιεροσολύμων στις έδρες τους. Επίσης με αιχμή του δόρατος του Φραγκισκανούς ξανάρχισε τις διαπραγματεύσεις με τον Αυτοκράτορα Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη, για την Ένωση των Εκκλησιών και με αντάλλαγμα την αποκατάσταση του Βυζαντίου και διευθετήσεις στο θέμα του Filioque. Ο ταυτόχρονος θάνατος Αυτοκράτορα και Πάπα το 1254 έθεσε τέρμα σε αυτές τις διαπραγματεύσεις[15].
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Eubel, σ. 7. Butler, Alban and Paul Burns, Butler's lives of the Saints, (Liturgical Press, 2000), 131
- ↑ https://www.documentacatholicaomnia.eu/01p/1252-05-15,_SS_Innocentius_IV,_Bulla_'Ad_Extirpanda',_EN.pdf
- ↑ Romeo Pavoni, "L'ascesa dei Fieschi tra Genova e Federico II," in D. Calcagno (editor), I Fieschi tra Papato e Impero, Atti del convegno (Lavagna, 18 dicembre 1994) (Lavagna 1997), σσ. 3–44
- ↑ Maurus Fattorini, De claris Archigymnasii Bononiensis professoribus Tomus I pars I (Bologna 1769), σσ. 344–348
- ↑ Agostino Paravicini-Bagliani, "Innocent IV," in Philippe Levillain (editor), The Papacy: An Encyclopedia Τομ. 2 (NY 2002), σ. 790
- ↑ Pavoni, σ. 6
- ↑ Pavoni, σ. 6. Cerchiari, p. 10. Augustus Potthast, Regesta pontificum Romanorum I (Berlin 1874), no. 8039 (23 September 1227). As Vice-Chancellor he used the title Magister. A successor appears in the records on 9 December 1227: Potthast, σ. 939
- ↑ Conradus Eubel, Hierarchia catholica medii aevi I editio altera (Monasterii 1913), σ. 6
- ↑ Augustus Potthast, Regesta pontificum Romanorum Volume I (Berlin 1874), Νο. 10032
- ↑ Augustus Potthast, Regesta pontificum Romanorum II (Berlin 1875), σ. 943
- ↑ Augustus Potthast, Regesta pontificum Romanorum II (Βερολίνο 1875), σ. 969
- ↑ Ioannes Dominicus Mansi, Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collectio Tomus 23 (Βενετία 1779), σσ. 606–686
- ↑ Ioannes Dominicus Mansi, Sacrorum Conciliorum nova et amplissima collectio Tomus 23 (Βενετία 1779), σσ. 613–619 (17 Ιουλίου 1245).
- ↑ Αριστείδης Πανώτης (2008). Το Συνοδικόν της εν Ελλάδι Εκκλησίας. A. Εκδόσεις Σταμούλη. σελ. 326. ISBN 978-960-8116-17-7.
- ↑ Michael Angold, «Greeks and Latins after 1204: The perspective of exile», Latins and Greeks in the Eastern Mediterranean after 1204, 63-86.
Πηγές
Επεξεργασία- Accame, Paolo (1923). Sinibaldo Fieschi, vescovo di Albenga (Albenga 1923).
- Baaken, G. (1993). Ius imperii ad regnum. Königreich Sizilien, Imperium Romanum und Römisches Papsttum... (Köln-Weimar-Wien 1993).
- Berger, Elie (editor), Les registres d' Innocent IV 4 vols (Paris 1884–1921).
- Eubel, Conradus, ed. (1913). Hierarchia catholica (in Latin). Vol. Tomus 1 (second ed.). Münster: Libreria Regensbergiana..
- Folz, August (1905). Kaiser Friedrich II und Papst Innocenz IV. Ihr Kampf in den Jahren 1244 und 1245 (Strassburg 1905).
- Gregorovius, Ferdinand (1906). History of the city of Rome in the Middle Ages. Vol. V, part 1 (second ed.). London: G. Bell.
- Mann, Horace K. (1928). The Lives of the Popes in the Early Middle Ages, Vol. 14: The popes at the Height of their Temporal Influence: Innocent IV, The Magnificent, 1243–1254. London: Keegan Paul.
- Melloni, Alberto (1990). Innocenzo IV: la concezione e l'esperienza della cristianità come regimen unius personae, Genoa: Marietti, 1990.
- Paravicini Bagliani, Agostino (1972), Cardinali di curia e "familiae" cardinalizie. Dal 1227 al 1254, Padua 1972. 2 volumes.
- Paravicini Bagliani, Agostino (1995). La cour des papes au XIIIe siècle (Paris: Hachette, 1995).
- Paravicini-Bagliani, Agostino (1994). The Pope's Body (Chicago: University of Chicago Press 2000) [Italian edition, Il corpo del Papa, 1994].
- Paravicini-Bagliani, Agostino (2000). "Innocenzo IV," Enciclopedia dei Papi (ed. Mario Simonetti et al.) I (Roma 2000), σσ. 384–393.
- Paravicini-Bagliani, Agostino (2002b). "Innocent IV," in Philippe Levillain (editor), The Papacy: An Encyclopedia Volume 2: Gaius-Proxies (NY: Routledge 2002), σσ. 790–793.
- Pavoni, Romeo (1997). "L'ascesa dei Fieschi tra Genova e Federico II," in D. Calcagno (editor), I Fieschi tra Papato e Impero, Atti del convegno (Lavagna, 18 dicembre 1994) (Lavagna 1997), σσ. 3–44.
- Phillips, Walter Alison (1911). "Innocent § Innocent IV" . Encyclopædia Britannica. Vol. 14 (11th ed.). pp. 579–580.
- Piergiovanni, W. (1967). "Sinibaldo dei Fieschi decretalista. Ricerche sulla vita," Studia Gratiana 14 (1967), 126–154 [Collectanea Stephan Kuttner, IV]. (in Italian)
- Pisanu, L. (1969). L'attività politica di Innocenzo IV e I Francescani (1243–1254) (Rome 1969).
- Podestà, Ferdinando (1928). Innocenzo IV (Milan 1928).
- Prieto, A. Quintana (1987). La documentation pontificia de Innocencio IV (1243–1254) (Rome 1987) 2 volumes.
- Puttkamer, Gerda von (1930). Papst Innocenz IV. Versuch einer Gesamptcharakteristik aus seiner Wirkung (Münster 1930).
- Rendina, Claudio (1983). I papi. Storia e segreti. Rome: Newton Compton.
- Weber, Hans (1900). Der Kampf zwischen Papst Innocenz IV. und Kaiser Friedrich II, bis zur Flucht des Papstes nach Lyon (Berlin: E. Ebering 1900).
- Wolter, L. and H. Holstein (1966), Lyon I et Lyon II (Paris 1966).