Ο Πέτρος Μακρής – Στάικος (1949 – 11 Αυγούστου 2021) ήταν Έλληνας ιστοριογράφος και δικηγόρος.

Πέτρος Μακρής –Στάικος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Πέτρος Μακρής – Στάικος (Ελληνικά)
Γέννηση1949[1]
Θάνατος11  Αυγούστου 2021
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[2]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΕλληνικά[2]
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδικηγόρος[1][2]
πεζογράφος[1]
συγγραφέας[2]

Βιογραφικό Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1949 και καταγόταν από μεγαλοαστική και ιστορική οικογένεια της Αιτωλοακαρνανίας. Μακρινός πρόγονός του ήταν ο καπετάνιος Δημήτριος Μακρής, ένας από τους αρχηγούς κατά την Εξοδο του Μεσολογγίου. Ο παππούς του, Πάνος Μακρής, ήταν υποστράτηγος και υποστηρικτής του Βενιζέλου και ο πατέρας του, Στάμος Μακρής – Στάικος, ήταν γαιοκτήμονας στην Αιτωλοακαρνανία και πολιτευτής της ΕΡΕ, ο οποίος στη διάρκεια της Κατοχής είχε ενταχθεί στον ΕΔΕΣ και είχε συλληφθεί, κρατηθεί και υποστεί εξευτελισμούς από μέλη του ΕΛΑΣ, στον Άγιο Βλάσιο Αιτωλοακαρνανίας.[3][4]

Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές, με υποτροφία, στη Γερμανία. Μετά το θάνατο του πατέρα του, το 1973, και εξαιτίας των μεγάλων χρεών που εκείνος άφησε στην οικογένειά του, αναγκάστηκε να ασχοληθεί με τη δικηγορία και για πολλά χρόνια υπήρξε συνεργάτης στο δικηγορικό γραφείο του Αλέξανδρου Λυκουρέζου.[3][5] Το 1976 συμμετείχε στη διοίκηση της ΟΝΝΕΔ ως μέλος της διοικούσης επιτροπής.[6]

Το 1990 συμμετείχε ως δικηγόρος στη διερεύνηση του σκανδάλου του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού. Τα στοιχεία που έφερε στο φως τον έφεραν αντιμέτωπο με πολιτικά στελέχη της εποχής και είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην επαγγελματική του καριέρα με αποτέλεσμα λίγα χρόνια αργότερα να αποφασίσει να αφήσει τη δικηγορία και να ασχοληθεί με τη συγγραφή.[3][7]

Έγινε ιδιαίτερα γνωστός για το ιστορικό του έργο, το οποίο κατά βάση αφορούσε την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου. Υπήρξε συγγραφέας των βιβλίων: «Κίτσος Μαλτέζος - Ο αγαπημένος των θεών» (2000), «Ο Άγγλος πρόξενος –Ο υποπλοίαρχος Noel C. Rees και οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, Ελλάδα –Μέση Ανατολή (1939-1944)», «Βρετανική πολιτική και αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα» και «Ο Δεκέμβρης του 1944, Τέσσερα άγνωστα κείμενα».

Κριτική Επεξεργασία

Το έργο του Μακρή - Στάικου έχει λάβει θετικές και αρνητικές κριτικές.[3][8] Ο Τάσος Κωστόπουλος θεωρεί ότι υπήρξε ένας από τους πρωτεργάτες του μεταναθεωρητικού ιστοριογραφικού ρεύματος που εξωράισε τον ένοπλο δωσιλογισμό της Κατοχής σαν νόμιμη αντίσταση στην «κόκκινη βία» ενώ ο Νίκος Μπακουνάκης θεωρεί ότι "οι ιστορικές έρευνές του έχουν την επιστημονική ποιότητα (έρευνα, τεκμηρίωση κτλ.) και επιπλέον διαθέτουν αφηγηματική δύναμη".[6][8]

Το βιβλίο του "Κίτσος Μαλτέζος - Ο αγαπημένος των θεών" έχει λάβει ανάμεικτες κριτικές. Ο Νίκος Αλιβιζάτος το έχει χαρακτηρίσει ως "ένα βιβλίο υποδειγματικό, καλογραμμένο, χωρίς εμπάθεια και με πολύτιμες πληροφορίες, το οποίο θα μπορούσε να είχε υποστηριχθεί ως διδακτορική διατριβή στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου".[3]

Το βιβλίο του "Ο Άγγλος Πρόξενος" υπήρξε υποψήφιο για το κρατικό βραβείο Μαρτυρίας-Βιογραφίας-Χρονικού-Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας 2012.[9]

Το βιβλίο του Βρετανική πολιτική και αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα: Η απόρρητη έκθεση του ταγματάρχη David J. Wallace (1943) κυκλοφόρησε το 2009 με εισαγωγή του πολιτικού επιστήμονα Στάθη Καλύβα και περιείχε μεταφρασμένο τμήμα μιας έκθεσης του Βρετανού πράκτορα της SOE Ντέηβιντ Γουάλας. Το βιβλίο, και ο ίδιος ο συγγραφέας, δέχτηκαν κριτική από τους ιστορικούς Χάγκεν Φλάισερ και Ηλία Νικολακόπουλο για την ανακριβή παρουσίασή της έκθεσης ως πρωτοδημοσιευόμενου εγγράφου, για ανακριβή και μεροληπτικό σχολιασμό της έκθεσης, που δεν αναφερόταν στη σημασία της για τις εμφύλιες συγκρούσεις στην κατοχική Ελλάδα, και για την παράλειψη δύο κεφαλαίων της έκθεσης, που ο Φλάισερ απέδωσε σε σκοπιμότητα ή ερασιτεχνισμό.[10][11] Ο Μακρής-Στάικος απάντησε ότι δεν είχε παραβάλει την εκδοχή που είχε στη διάθεσή του με το αγγλικό κείμενο που είχε δημοσιεύσει ο ιστορικός Ρίτσαρντ Κλογκ και απέδωσε την κριτική σε «πολεμική του Fleischer εναντίον μου και εναντίον του Στάθη Καλύβα» ενώ ο Νίκος Μπακουνάκης υποστήριξε ότι "τα πραγματικά αίτια" της κριτικής "ήταν οι ιδεολογικές θέσεις των παρεμβαινόντων".[12][8]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 141321903. Ανακτήθηκε στις 2  Σεπτεμβρίου 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 254700209. Ανακτήθηκε στις 2  Σεπτεμβρίου 2021.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Αλιβιζάτος, Νίκος. «Το αυτοκαταστροφικό πείσμα ενός ιδιαίτερου δεξιού». kathimerini. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  4. https://www.lifo.gr/culture/vivlio/petros-makris-staikos-o-emfylios-tora-xekina
  5. https://www.iefimerida.gr/politismos/petros-staikos-istoria-emfylios-aristera-maltezos
  6. 6,0 6,1 Κωστόπουλος, Τάσος. «Ποιος λογόκρινε την «Τουρκοπούλα»;». efsyn. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  7. https://www.iefimerida.gr/politismos/petros-staikos-istoria-emfylios-aristera-maltezos
  8. 8,0 8,1 8,2 Μπακουνάκης, Νίκος. «Πράκτορες». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  9. «Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2012» (PDF). Υπουργείο Πολιτισμού. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  10. Φλάισερ, Χάγκεν (31-01-2010). «Εως εδώ…». Το Βήμα. https://www.tovima.gr/2010/01/31/books-ideas/ews-edw/. Ανακτήθηκε στις 26-01-2022. 
  11. Νικολακόπουλος, Ηλίας. «Η επιστροφή των Βουρβόνων». Τα Νέα. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  12. Μακρής-Στάικος, Πέτρος (31-01-2010). ««Λαθραία λογοκρισία» και άλλα ατοπήματα». Το Βήμα. https://www.tovima.gr/2010/01/31/books-ideas/lathraia-logokrisia-kai-alla-atopimata/. Ανακτήθηκε στις 26-01-2022.