Παΐσιος του Χιλανδαρίου
Ο Άγιος Παΐσιος του Χιλανδαρίου (βουλγαρικά: Свети Паисий Хилендарски, 1722–1773) ήταν Βούλγαρος μοναχός της Μονής Χιλανδαρίου, του Αγίου Όρους ο οποίος αποτέλεσε σημαντική μορφή της Βουλγαρικής Εθνικής Αναγέννησης. Είναι κυρίως γνωστός ως ο συγγραφέας του έργου Σλαβοβουλγαρική ιστορία (История славяноболгарская) που αποτέλεσε το δεύτερο βουλγαρικό ιστορικό έργο της νεότερης εποχής μετά την Ιστορία της Βουλγαρίας του 1667 του Πέταρ Μπόγκνταν Μπάξεβ.[4] Οι ιδέες της εθνικής αναγέννησης και απελευθέρωσης του βουλγαρικού λαού από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, που εκφράζονται στο έργο του, οδήγησαν πολλούς μελετητές να τον αναφέρουν ως τον ιδρυτή της βουλγαρικής αναγέννησης. Η κατάταξή του ως Αγίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας πραγματοποιήθηκε από την Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησία στις 26 Ιουνίου 1962.[5]
| Άγιος Παΐσιος του Χιλανδαρίου | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | 1722[1][2][3] Μπάνσκο, Οθωμανική Αυτοκρατορία, (σήμερα Βουλγαρία) |
| Κοίμηση | 1773 (52 ετών) Στενήμαχος, Οθωμανική Αυτοκρατορία, (σήμερα Βουλγαρία) |
| Αναγνώριση | Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Τιμάται από | Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Αγιοκατάταξη | 26 Ιουνίου 1962 |
| Εορτασμός | 19 Ιουνίου |
| δεδομένα () | |
Περιγραφή Επεξεργασία
Ο Παΐσιος γεννήθηκε στην επαρχία του Σάμοκοβ, πιθανώς στο χωριό του Μπάνσκο στη νοτιοδυτική Βουλγαρία κατά την Οθωμανική περίοδο. [6][7] Εκάρη μοναχός στη Μονή Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους το 1745 και μετέπειτα εξελίχθηκε σε αναπληρωτή ηγούμενο της Μονής. Για το έργο του, Σλαβοβουλγαρική ιστορία, συγκέντρωσε υλικό επί δύο έτη, ταξιδεύοντας και σε μέρη όπως η Γερμανία, πριν ολοκληρώσει τη συγγραφή του βιβλίου το 1762 στην Μονή Ζωγράφου. Τα περιεχόμενα του βιβλίου κάλυπταν την πλήρη ιστορία των Βουλγάρων έως τότε και την περιγραφή της εθνικής τους ταυτότητας.[8]
Το πλέον διάσημο σημείο του βιβλίου του είναι στο σημείο όπου παρακινεί τους ομοεθνείς του να χρησιμοποιούν τη δική τους γλώσσα και έθιμα, έναντι των ελληνικών:
"Ω, ανόητο έθνος! Γιατί ντρέπεστε να αποκαλείτε τον εαυτό σας Βουλγάρους και γιατί δεν γράφετε και δεν διαβάζετε στη μητρική σας γλώσσα; Δεν ήταν οι Βούλγαροι παντοδύναμοι και δοξασμένοι κάποτε; Δεν εισέπρατταν φόρους από τους δυνατούς Ρωμαίους και τους σοφούς Έλληνες; Από όλα τα σλαβικά έθνη ήταν το πιο γενναίο. Οι ηγεμόνες μας ήταν οι πρώτοι που αποκαλούσαν τους εαυτούς τους Βασιλείς, οι πρώτοι που είχαν Πατριάρχες, οι πρώτοι που βάπτιζαν τον λαό τους(...) Γιατί ντρέπεστε για τη μεγάλη σας ιστορία και για τη μεγάλη σας γλώσσα και γιατί αφήνεστε στο να μετατρέπεστε σε Έλληνες; Γιατί νομίζετε πως είναι καλύτεροι σας; Λοιπόν, εδώ έχετε δίκιο γιατί είδατε ποτέ σας έναν Έλληνα να αφήνει τη χώρα του και την καταγωγή του όπως κάνετε εσείς;"
Τα διαγγέλματα αυτά του Παΐσιου επικεντρώνονταν στον τάση εξελληνισμού των Βουλγάρων η οποία γινόταν κυρίως από τους Έλληνες ιερωμένους και την παραδοσιακή ελληνική γραφή των ιερών κειμένων. Τα ανθελληνικά αυτά γραπτά παρουσίαζαν τους Έλληνες σαν κάποιο είδος εθνικού εχθρού των Βουλγάρων.[9][10][11] Το πρώτο αντίγραφο του βιβλίου έγινε το 1765.
Ως προς την οργάνωση του, το βιβλίο αποτελείται από δύο εισαγωγές, αρκετά κεφάλαια στα οποία περιγράφονται διάφορα ιστορικά γεγονότα, ένα κεφάλαιο σχετικά με τους Σλάβους διδασκάλους, τους μαθητές των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, ένα κεφάλαιο για τους Βούλγαρους αγίους και επίλογο. Ο Παΐσιος συνέχισε κατόπιν τη διδασκαλία του ως μέλος επαιτικού τάγματος, ταξιδεύοντας σε διάφορες περιοχές της Βουλγαρίας. Θεωρείται ότι πέθανε κατά την επιστροφή του από τη Βουλγαρία στο Άγιον Όρος, στην περιοχή της Στενημάχου (σημερινό Ασένοβγκραντ).
Αφιερώματα Επεξεργασία
Η κορυφή Παΐσιος (Paisy Peak) στη νήσο Λίβινγκστον των νοτίων Σέτλαντ στην Ανταρκτική, είναι ονομασμένη προς τιμή του Παΐσιου του Χιλανδαρίου.
Ο άγιος Παΐσιος του Χιλανδαρίου, απεικονίζεται στο χαρτονόμισμα των 2 λεβ το οποίο εκτυπώθηκε το 1999 και το 2005.[12] Απεικονίζεται επίσης στο βουλγαρικό κέρμα των 2 ευρώ, το σχέδιο του οποίου ανακοινώθηκε το 2023[13] ενόψει της ένταξης της χώρας στην Ευρωζώνη το 2025.[14]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. paissi-von-chilendar. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά) opac.vatlib.it. 495/34370.
- ↑ CONOR.BG. 2153061.
- ↑ Daskalov, Rumen (2004). The Making of a Nation in the Balkans: Historiography of the Bulgarian Revival. Central European University Press. σελίδες 7–8. ISBN 963-9241-83-0.
- ↑ «Venerable Paisius of Hilandar, Bulgaria / OrthoChristian.Com». http://www.pravoslavie.ru/english/94638.htm. Ανακτήθηκε στις 2017-04-17.
- ↑ "История на България", Издателство на Българската академия на науките, т. 5, София 1985, с. 128.
- ↑ The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity, John Anthony McGuckin, John Wiley & Sons, 2011, ISBN 1405185392, p.85.
- ↑ Berend, Tibor Iván (2003). History Derailed: Central and Eastern Europe in the Long Nineteenth Century. University of California Press. σελίδες 76. ISBN 0-520-23299-2.
- ↑ The Formation of a Nationalist Bulgarian Intelligentsia, 1835-1878, Modern European history: a Garland series of outstanding dissertations, Thomas A. Meininger, Garland Pub., 1987, ISBN 0824080289, p. 75.
- ↑ The Making of a Nation in the Balkans: Historiography of the Bulgarian Revival, Rumen Daskalov, Central European University Press, 2004, ISBN 9639241830, pp. 152-155.
- ↑ Eastern Europe: an introduction to the people, lands, and culture. Vol. 2, Richard C. Frucht, ABC-CLIO, 2004, ISBN 1576078000, pp. 821-822.
- ↑ Bulgarian National Bank. Notes and Coins in Circulation: 2 levs (1999 issue) & 2 levs (2005 issue). – Retrieved on 26 March 2009.
- ↑ «The design of future Bulgarian euro coins has been approved» (στα Αγγλικά). Radio Bulgaria. 17 Νοεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Με δύο Αγίους σε όψη κερμάτων εισέρχεται στην Ευρωζώνη η Βουλγαρία». orthodoxianewsagency.gr. 20 Φεβρουαρίου 2024.