Το παγοδρόμιο είναι εγκατάσταση με επιφάνεια πάγου με τον σκοπό την εξάσκηση παγοδρομίας και σχετικών χειμερινών αθλημάτων με παγοπέδιλα. Εγκαταστάσεις υπάρχουν μόνιμες και εποχιακές που εγκαθίστανται σε πλατείες. Παρόμοια τον γηπέδων ποδοσφαίρου οι εγκαταστάσεις είναι συνήθως από κρατικούς η δημοτικούς φορείς διότι συντήρηση είναι σχετικά δαπανηρή (παρόμοια μιας πισίνας).

Ιστορία Επεξεργασία

 
Παγοδρόμια το 1625 στην Ολλανδία
 
Το τεχνητό παγοδρομίου του Sportpalast στο Βερολίνο το 1920, η επιφάνεια ήταν μετατρέψιμη και για αλλα αθλήματα

Φυσικά παγοδρόμια κατά το χειμώνα ήταν και είναι δημοφιλής σε αθλητικές εγκαταστάσεις όπως γήπεδα τένις στης πόλεις αλλά και σε ποτάμια και σε ορεινές λίμνες.

Πρώτες προσπάθειες για την κατασκευή τεχνητών παγοδρομίων έγιναν για πρώτη φορά το 1841-44 στο Λονδίνο με το Glaciarium. Καθώς η τεχνολογία για τη συντήρηση του φυσικού πάγου δεν υπήρχε, αυτά τα πρώιμα παγοδρόμια χρησιμοποιούσαν ένα υποκατάστατο που αποτελείται από ένα μείγμα λίπους του χοίρου και διαφόρων αλάτων. Το παγοδρόμιο βασιζόταν σε μια επιφάνεια από σκυρόδεμα, με στρώματα γης, τρίχες αγελάδας και ξύλινες σανίδες. Στην ανώτατη στρώση αυτών τοποθετούνται ωοειδείς χάλκινοι σωλήνες που φέρουν διάλυμα γλυκερίνης με αιθέρα, υπεροξείδιο του αζώτου και νερό. Οι σωλήνες καλύφθηκαν από νερό και το διάλυμα αντλήθηκε διαμέσου του πάγου, ψύοντας το νερό σε πάγο.

Στη Γερμανία, το πρώτο παγοδρόμιο άρχισε το 1882 στη Φρανκφούρτη κατά τη διάρκεια της έκθεσης ευρεσιτεχνίας στο Πάλμενγκαρτεν. Κάλυπτε 520m² και λειτούργησε για δύο μήνες. το σύστημα ψύξης σχεδιάστηκε από την Linde[1] και ήταν ίσως το πρώτο παγοδρόμιο όπου χρησιμοποιήθηκε η αμμωνία ως ψυκτικό μέσο. Δέκα χρόνια αργότερα, ένα μεγαλύτερο παγοδρόμιο εγκαταστάθηκε μόνιμα στον ίδιο χώρο.

Το πρώτο κλειστό στάδιο που στέγασε πίστα ταχείας παγοδρομίας και παγοδρόμιο 60x30 ήταν το 1986 το Sportforum Hohenschönhausen στο τότε ανατολικό Βερολίνο, ενώ ένα χρόνο μετά ακολούθησε η παρόμοια εγκατάσταση Thialf στην Ολλανδία.

Το πρώτο επιστημονικό βιβλίο για τα παγοδρόμια είναι το Spuren auf dem Eise του Ελληνοαυστρικού Δημήτριο Διαμαντίδη (Demeter Diamantidi) του 1892.

Στην Ελλάδα Επεξεργασία

 
Η Ιωάννα Κοντογεωργακοπούλου κατά την διάρκεια πανελληνιου πρωταθλήματος, περίπου το 1990

Στις 16 Φεβρουαρίου 1985 εγκαινιάστηκε το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Ήταν το μοναδικό στάδιο της Ελλάδας που κατασκευάστηκε εξ αρχής ως παγοδρόμιο με μόνιμη παγολεκάνη ολυμπιακών διαστάσεων 30 x 60 m (η οποία καλύπτεται από δρύινο παρκέ ειδικού τύπου ώστε να μετατρέπεται ανά πάσα στιγμή πάλι σε παγοδρόμιο).[2] Πλέον υπήρχαν οι τεχνικές προϋποθέσεις για αγώνες και στη Ελλάδα.

Την στιγμή που παγοδρόμια βρίσκονται στις περισσότερες μεγαλουπόλεις μέχρι και σε γειτονιές, στην Ελλάδα δεν λειτουργεί ούτε ένα από δημόσιο φορέα. Η μόνιμη τοποθέτηση μιας εγκατάστασης στο Μαρούσι καταπολεμήθηκε από κατοίκους που νόμιζαν ότι θα ήταν ανθυγιεινό.[3]

Η λειτουργία τουλάχιστον ενός παγοδρομίου ολυμπιακών διαστάσεων, είναι η ελάχιστη προϋπόθεση για εθνικές ομάδες χόκεϊ επί πάγου για την συμμετοχή σε τουρνουά, για αυτό το λόγο η Εθνική Ελλάδας έχασε το δικαίωμα συμμετοχής.

Ιδιωτικά παγοδρόμια

Με ιδιωτικές πρωτοβουλίες έχουν λειτουργήσει σε διάφορα μέρη μικρότερα παγοδρόμια, είτε εποχιακά είτε μόνιμα.

Στην Αθήνα για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν υπήρχε ειδικός χώρος μόνιμης παγοδρομίας. Αν και κατά καιρούς έχουν τοποθετηθεί παγοδρόμια στην Πλατεία Συντάγματος, το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στο Ζάππειο μέγαρο, αλλά και σε άλλες περιοχές, εντούτοις λειτουργούν περιστασιακά και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Από το 2013 όμως και με ιδιωτική πρωτοβουλία δημιουργήθηκε και λειτουργεί πλέον, μόνιμο παγοδρόμιο 800 τ.μ. στην περιοχή του Αιγάλεω, 100 μ. από τη στάση του Μετρό Ελαιώνας το οποίο είναι ανοιχτό για το κοινό.

Στην Θεσσαλονίκη στη Πλατεία Αριστοτέλους. Η Θεσσαλονίκη απέκτησε ένα παγοδρόμιο στις εγκαταστάσεις του Άρη

Στην Κύπρο Επεξεργασία

Ανακοίνωσαν τι θα επενδύσουν στην Κύπρο σε παγοδρόμιο ολυμπιακών διαστάσεων επενδυτές από τη Ρωσία το 2017, το αρχιτεκτονικό γραφείο eca architects & associates έφτιαξε τα σχέδια και τη μακέτα για το έργο.[4] Προς το παρόν υπαρχή ένα μικρο παγοδρόμιο σε εμπορικό κέντρο.

Τύποι Επεξεργασία

 
Μια φυσική επιφάνεια πάγου σε λίμνη τον χειμώνα

Φυσικός πάγος

 
Μια (εποχιακή) επιφάνεια πάγου κατά την διάρκεια τις επανεπεξεργαιας
 
Επανεπεξεργατης πάγου
 
Φρέζα για τις άκρες

Πολλά παγοδρόμια αποτελούνται από ή βρίσκονται σε ανοικτά σώματα νερού όπως λίμνες, κανάλια και μερικές φορές ποτάμια. αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο το χειμώνα σε κλίμα όπου η επιφάνεια θα παγώσει αρκετά πυκνά για να υποστηρίξει το ανθρώπινο βάρος. Οι βράχοι μπορούν επίσης να γίνουν σε κρύα κλίματα περικλείοντας μια επίπεδη επιφάνεια του εδάφους, γεμίζοντας το με νερό και αφήνοντάς τον να παγώσει. Το χιόνι μπορεί ακόμη να συσκευάζεται για να χρησιμοποιηθεί ως υλικό συγκράτησης.

Ένα διάσημο παράδειγμα αυτού του τύπου παγοδρομίου είναι το Rideau Canal Skateway στην Οττάβα του Οντάριο του Καναδά, το οποίο εκτιμάται σε 165.600m² και 7.8 χιλιομέτρων, το οποίο αντιστοιχεί με 90 παγοδρόμια ολυμπιακών διαστάσεων.

Τεχνητός πάγος

Σε οποιοδήποτε κλίμα, μια επιφάνεια πάγου αρένα μπορεί να εγκατασταθεί σε έναν σωστά κατασκευασμένο χώρο. Αυτό αποτελείται από μια πλάκα από σκυρόδεμα, μέσα από (ή πάνω από) τους σωλήνες που περνάνε μέσα η από πάνω χάλκινες σωλήνες που φέρουν ψυχρό υγρό (συνήθως είτε αλατούχο αλάτι είτε νερό με αντιψυκτικό, ή στην περίπτωση μικρότερων παγοδρόμων, ψυκτικού μέσου) που μπορούν να μειώσουν τη θερμοκρασία της πλάκας έτσι ώστε το νερό που βρίσκεται επάνω να παγώνει. Αυτή η μέθοδος είναι γνωστή ως «τεχνητός πάγος» για να διαφοροποιηθεί από τα παγοδρόμια που κατασκευάζονται με απλή κατάψυξη νερού σε κρύο κλίμα, σε εσωτερικούς ή εξωτερικούς χώρους, αν και οι δύο περιπτώσεις αποτελούν τύποι παγωμένου νερού. Ένας άλλος όρος είναι ο «μηχανικά παγωμένος» πάγος.

Συνθετικό παγοδρόμιο

Τα τελευταία χρονια έχουν εμφανιστεί κάψει συνθετικές πλάκες συναρμολογούμενες για παγοδρόμιο χωρίς πάγο. Επόμενος δεν χρειάζεται νερό και ρεύμα για την λειτουργία τους. Μειονέκτημα είναι η ελάχιστα μεγαλύτερη τριβή στην επιφάνεια. Η παγοδρόμια γίνεται πλέον όχι σε πάγο, αλλα σε μια πλαστική επιφάνεια.

Χαρακτηριστικά Επεξεργασία

Τα παγοδρόμια διαφέρουν ανάλογα με τον σκοπό τους. Φυσικά παγοδρόμια και παγοδρόμια αποκλειστικά με σκοπό το πατιναζ ως μέσο αναψυχής κατασκευάζονται με τυχαίο σχήμα, το οποίο καθορίζεται με μοναδικό παράγοντα την αισθητική. Αντίθετα με σκοπό τον αθλητισμό έχουν σχήμα αυστηρά ορθογώνιου παραλληλόγραμμου και με συγκεκριμένες προδιαγραφές, για πρακτικούς λόγους. Ως ολυμπιακές διαστάσεις θεούνται τα παγοδρόμια 30 επί 60 μετρα, και για πατινάζ ταχύτητας το πρότυπο παγοδρόμιο για μεγάλη πίστα είναι μήκους 400 μέτρων (άλλα τμήματα με 200, 250 και 333 ⅓ μέτρα χρησιμοποιούνται περιστασιακά). Εκτος από τις μόνιμες εγκαταστάσεις υπάρχουν και κινητές μονάδες που στήνονται εποχιακά σε σκηνές και εμπορικά κέντρα. Είναι συνήθως αρκετά μικρότερες από τις μόνιμες και ουσιαστικά ακατάλληλες για διαγωνισμούς.

Η καταλληλότερη θερμοκρασία του πάγου για καλλιτεχνικό πατιναζ είναι -3.5c και για χόκεϊ επί πάγου -5C. Η επιφάνεια του πάγου είναι περίπου 25 χιλιοστά.

Συντήρηση Επεξεργασία

Η τακτική και σωστή συντήρηση του πάγου είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία και για την ασφάλεια των χρηστών. Κατά τι συχνότητα της χρήσης απαιτείται επανεπεξεργασία της επιφανειας, συμπληρωματικά και τον έλεγχο που πάχους της επιφανειας (συνήθως με ένα ηλεκτρικό τρυπάνι), διότι ο επανεπεξεργατη πάγου δεν στρώνει τον πάγκο ομοιόμορφα και απαιτείται συμπληρωματικά και χρήση φρέζας για τις άκρες.

Εικόνες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Linde AG: "75 Jahre Linde", 1954, S. 52
  2. «Σπάνιο βίντεο! Όταν ο Ανδρέας εγκαινίαζε το ΣΕΦ!». thecaller.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2018. 
  3. [1], Προ των εγκαινίων του το νέο παγοδρόμιο, http://www.contra.gr 15 ΜΑΡ. 2008
  4. «Θα αποκτήσει η Κύπρος παγοδρόμιο ολυμπιακών διαστάσεων;». city.sigmalive.com. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία