Παλάτι της Πλακιδίας
Το παλάτι της Πλακιδίας κατασκευάστηκε για τη Γάλλα Πλακιδία, κόρη του Θεοδοσίου Α΄ και σύζυγο του Βαλεντινιανού Γ΄. Έγινε η επίσημη κατοικία του παπικού αποκρισιαρίου, του πρέσβη του πάπα στον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης και η διαμονή του ίδιου του πάπα, όταν επισκεπτόταν την Κωνσταντινούπολη για Συνόδους.[1] [2]
| Παλάτι της Πλακιδίας | |
|---|---|
| Είδος | αρχιτεκτονική κατασκευή |
| Διοικητική υπαγωγή | Κωνσταντινούπολη |
| Χώρα | Τουρκία |
| δεδομένα (π) | |
Ο αποκρισάριος είχε «σημαντική επιρροή ως μεσάζων τόσο για τις δημόσιες όσο και για τις μυστικές επικοινωνίες μεταξύ του πάπα και του Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. [3]
Η διαμονή του αποκρισάριου στο παλάτι της Πλακιδίας χρονολογείται από το τέλος του Ακακιανού σχίσματος το 519. [3] Ο πρέσβης ήταν συνήθως διάκονος της Ρώμης και κατείχε επίσημη θέση στην Αυτοκρατορική Αυλή της Κωνσταντινούπολης. Αναχρονιστικά, το κτίριο μπορεί να αναφέρεται ως η πρώτη Nunciature. [4]
Κατασκευή και εντοπισμός Επεξεργασία
Το παλάτι χτίστηκε από την Γάλλα Πλακιδία κοντά στη συνοικία τα Αρματίου στη δέκατη περιφέρεια της πόλης, μεταξύ της Πύλης της Πλατείας και της Μονής του Παντοκράτορα. [1]
Το παλάτι της Γάλλας Πλακιδίας ήταν μία από τις πολλές αριστοκρατικές κατοικίες (οίκους), κτισμένο στη βορειοδυτική περιοχή της Πόλης στα τέλη του 4ου - αρχές του 5ου αι. Η δέκατη συνοικία περιλάμβανε τα ανάκτορα που χτίστηκαν από την Αυγούστα Αιλία Ευδοκία σύζυγο του Θεοδοσίου Β΄, τη nobilissima Αρκαδία αδελφή του Θεοδοσίου Β΄, ενώ η γειτονική ενδέκατη συνοικία περιλάμβανε το σπίτι της Αυγούστας Πουλχερίας άλλης κόρης του Αρκάδιου και το Παλάτι της Αιλίας Φλασίλλας (palataium Flaccillianum) μητέρας του Αρκάδιου[5]. Αυτά τα μέλαθρα αποτελούσαν αντίστοιχο του παλαιού εδραιωμένου αριστοκρατικού κέντρου των ανατολικών τμημάτων της πόλης, που σχηματίστηκε γύρω από το Μεγάλο Παλάτιο. Ωστόσο τα περισσότερα από αυτά τα μέγαρα στις βορειοδυτικές περιοχές φαίνεται να χρησιμοποιούντο μόνο ως θερινά ενδιαιτήματα.
Η δέκατη περιφέρεια περιλάμβανε επίσης 636 domus insulae (πολυκατοικίες). Άλλα σημαντικά κτήρια της περιφέρειας ήταν τα Λουτρά του Κωνσταντίνου και το Νυμφαίο[5].
Χρήση από τον αποκρισάριο Επεξεργασία
Ο πάπας Βιγίλιος Επεξεργασία
Στο ανάκτορο διέμεινε ο πάπας Βιγίλιος, ο πρώτος πάπας του Βυζαντινού Παπισμού, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του το 547 στην Κωνσταντινούπολη. [6] Το 550 ο Βιγίλιος αποφάσισε ότι το παλάτι της Πλακιδίας δεν ήταν αρκετά ασφαλές για τις ανάγκες του και μετακόμισε στη βασιλική του Αγίου Πέτρου του Ορμίσδα. [7] Από τη βασιλική ο Βιγίλιος συνέταξε ένα έγγραφο αφορισμού του Πατριάρχη Μηνά και των ακολούθων του, υπογεγραμμένο από άλλους δώδεκα επισκόπους. Μετά τη δημοσίευση του Comitas Dupondiaristes, ο πραίτωρ του λαού απεστάλη στη βασιλική για να συλλάβει τον Βιγίλιο και τους επισκόπους της Αφρικής, που είχε μαζί του. Σύμφωνα με μία αναφορά ο Βιγίλιος προσκολλήθηκε στο βωμό και καθώς οι φρουροί προσπάθησαν να τον σύρουν, ανατράπηκε, σχεδόν συνεθλίβη. Ο πραίτορας αποσύρθηκε, αφήνοντας πολλούς επισκόπους τραυματισμένους. Την επόμενη ημέρα μία ομάδα Ρωμαίων αξιωματούχων έπεισε τον Βιγίλιο ότι δεν θα πάθαινε άλλη βλάβη, αν επέστρεφε στο Παλάτι της Πλακιδίας, το οποίο έπραξε. Εκεί ο Βιγίλιος τοποθετήθηκε λίγο πολύ σε κατ' οίκον περιορισμό. Όμως το βράδυ της 23/24 Δεκεμβρίου 551 ο Βιγίλιος έφυγε πέρα από τον Βόσπορο, προς την Εκκλησία της Αγίας Ευφημίας στη Χαλκηδόνα. Τον Φεβρουάριο οι άλλοι επίσκοποι, αλλά όχι ο Βιγίλιος, συνελήφθησαν. [8] Στις 26 Ιουνίου ο πάπας και ο Αυτοκράτορας συμφιλιώθηκαν και ο Βιγίλιος επέστρεψε στο παλάτι της Πλακιδίας.
Αν και βρισκόταν σε άμεση γειτνίαση με τη Σύνοδο, κατά τη διάρκεια της Ε΄ Οικουμενικής Συνόδου στην Κωνσταντινούπολη (553), ο πείσμων Βιγίλιος αρνήθηκε να παρευρεθεί ή να στείλει εκπρόσωπο. [9] Με δικαιολογία ότι ήταν ασθενής, ο Βιγίλιος αρνήθηκε ακόμη και να συναντηθεί με τους τρεις Πατριάρχες της Ανατολής, που ήλθαν από τη Σύνοδο στο παλάτι της Πλακιδίας. Την επόμενη ημέρα ο Βιγίλιος διαβίβασε στο Συμβούλιο αίτημα να καθυστερήσουν για 20 ημέρες· ένα «περίεργο» αίτημα, που πιθανότατα θα εξέπληξε τη Σύνοδο, επειδή το θέμα ήταν υπό συζήτηση για 7 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων ο ίδιος ο Βιγίλιος διέμενε στην Κωνσταντινούπολη. Μία δεύτερη αντιπροσωπεία του Αυτοκράτορα προς τον Βιγίλιο, επισκόπων και λαϊκών αξιωματούχων, ήταν εξίσου ανεπιτυχής. Από την Κωνσταντινούπολη, ο αδιάλλακτος Βιγίλιος δημοσίευσε ένα Constitutum (αναφορά προς τον Αυτοκράτορα), που καταδίκαζε τη Σύνοδο. [10]
Ο αποκρισάριος Γρηγόριος Επεξεργασία
Ο Γρηγόριος (μέλλων πάπας Γρηγόριος Α΄) έμεινε στο παλάτι της Πλακιδίας, όσο ήταν αποκρισάριος· τελικά αυτός ενώθηκε από μία ομάδα μοναχών από το τάγμα του, καθιστώντας το παλάτι "ουσιαστικά έναν άλλο Άγιο Ανδρέα." [11] Κατά τη διάρκεια της θητείας του Γρηγορίου το παλάτι έγινε ο τόπος μίας δίκης, που διεξήχθη από τον Τιβέριο Β΄ για μία ομάδα φερόμενων λατρευτών του Σατανά, συμπεριλαμβανομένου του Γρηγορίου, του πατριάρχη της Αντιόχειας και του Ευλογίου μελλοντικού πατριάρχη Αλεξανδρείας. [12] Όταν αυτοί στην ομάδα αθωώθηκαν, ίσως ως αποτέλεσμα δωροδοκίας, έγινε μία ταραχή 100.000 ατόμων στην πόλη. Το παλάτι της Πλακιδίας, καθώς και το παλάτι του Ευτύχιου, δέχτηκαν επίθεση από τον όχλο και έπρεπε ο ίδιος ο Αυτοκράτορας να παρέμβει και να αποκατασταθεί η τάξη.
Ο αποκρισάριος Αναστάσιος Επεξεργασία
Ένα από τα παράπονα της Συνόδου του Λατερανού το 649 εναντίον του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ήταν: «Έχει κάνει ό,τι δεν τόλμησε ένας αιρετικός μέχρι τώρα, δηλαδή κατέστρεψε τον βωμό της αγίας έδρας μας στο παλάτι της Πλακιδίας» [2] Το ανάθεμα παραπέμπει στη «βασιλεία του τρόμου», την οποία είχε υποστεί η ρωμαϊκή εκκλησία από το 638 έως το 656: ο ρωμαϊκός κλήρος είχε εξοριστεί, λεηλατήθηκε το θησαυροφυλάκιο και ο ίδιος ο αποκρισάριος απήχθη και εξορίστηκε. [13] Ο βωμός καταστράφηκε το 648 ή το 649. Ο αποκρισάριος του πάπα Μαρτίνου Α΄, ο Αναστάσιος, απακλείστηκε από την εορταστική Λειτουργία στο παλάτι στα μέσα του 7ου αι. [6] Αυτή η κύρωση επιβλήθηκε από τον Πατριάρχη Παύλο Β' ως αποτέλεσμα διαφωνιών για τον Μονοθελητισμό [14]
Ο πάπας Αγάθων Επεξεργασία
Το παλάτι χρησιμοποιήθηκε από τη μεγάλη αντιπροσωπεία του πάπα Αγάθωνος κατά την ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδο (680-681). [6] Ο Αυτοκράτορας παρείχε στην αντιπροσωπεία μία ποικιλία από πολυτέλειες, συμπεριλαμβανομένης μίας σειράς αλόγων με σέλα για να τους μεταφέρει στην Εκκλησία της Θεοτόκου στις Βλαχέρνες. [15] Συμμετείχαν σε μια πομπή σε εκείνη την εκκλησία την πρώτη Κυριακή μετά την άφιξή τους.
Ο πάπας Κωνσταντίνος Επεξεργασία
Ο πάπας Κωνσταντίνος έμεινε στο παλάτι το 711 και ήταν η τελευταία παπική επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη για 1250 έτη. [6]
Τέλος της παπικής χρήσης Επεξεργασία
Οι πάπες συνέχισαν να έχουν μόνιμο αποκρισάριο στην Κωνσταντινούπολη μέχρι την εποχή του Εικονομαχικού διατάγματος του 726. [4] Στη συνέχεια οι πάπες Γρηγόριος Β΄, Γρηγόριος Γ΄, Ζαχαρίας και Στέφανος Β ' είναι γνωστό ότι έστελναν μη μόνιμους αποκρισάριους στην Κωνσταντινούπολη.
Το αξίωμα του αποκρισάριου έπαψε να έχει θρησκευτικό ρόλο τον 8ο αιώνα, αν και συνέχισε αδιάλειπτα να κατέχεται τυπικά από κάποιον μέχρι τον 10ο αιώνα. [4] Περί το 900 το αξίωμα άρχισε να αναφέρεται ως σύγκελλος. Ένας μόνιμος απεσταλμένος μπορεί να αποκαταστάθηκε μετά τη συμφιλίωση του 886. Ο σύγκελος, σε αντίθεση με τον αποκρισάριο, ήταν εκπρόσωπος του Αυτοκράτορα και όχι του πατριάρχη. Αυτοί οι πρεσβευτές συνέχισαν ως στον 11ο αιώνα, ακόμη και μετά το Σχίσμα Ανατολής-Δύσης.
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Ekonomou, 2007, p. 9.
- ↑ 2,0 2,1 Dolan, 1910, p. 144.
- ↑ 3,0 3,1 Herrin, 1989, p. 152.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Silas McBee, "Normal Relations," p. 651-53 (PDF).
- ↑ 5,0 5,1 Paul Magdalino. Nevra Necipoğlu (Ed.). 2001. "Aristocratic Oikoi in the Tenth and Eleventh Regions of Constantinople" in Byzantine Constantinople. pp. 53-72.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Ekonomou, 2007, p. 30.
- ↑ Browning, 2003, p. 148.
- ↑ Browning, 2003, p. 149.
- ↑ Dolan, 1910, pp. 120-121.
- ↑ Dolan, 1910, pp. 121-121.
- ↑ Ekonomou, 2007, p. 10.
- ↑ Ekonomou, 2007, p. 13.
- ↑ Foley, 1992, p. 98.
- ↑ Ekonomou, 2007, p. 130.
- ↑ Ekonomou, 2007, p. 217.
Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία
- Μπράουνινγκ, Ρόμπερτ. 2003. Ιουστινιανός και Θεοδώρα .
- Dolan, Thomas Stanislaus. 1910. Ο παπισμός και τα πρώτα συμβούλια της εκκλησίας (PDF).
- Οικονόμου, Andrew J. 2007. Βυζαντινή Ρώμη και οι Έλληνες Πάπες: Ανατολικές επιρροές στη Ρώμη και ο παπισμός από τον Μέγα Γρηγόριο έως τον Ζαχαρία, 590-752 μ.Χ. Lexington: Lexington Books.(ISBN 0-7391-1977-X)
- Foley, William Trent. 1992. Εικόνες αγιότητας στη ζωή του Επίσκοπου Γουίλφριντ του Έντιου Στεφάνου .
- Χέρριν, Τζούντιθ. 1989 Ο σχηματισμός του Χριστιανισμού .
Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία
- Emereau, A. "Apocrisiarius et apocrisiariat." Échos d'Orient 17 (1914-1915): 289-97.