Ο Παλαιός Κόσμος αποτελείται από τις ηπείρους της Αφρικής, Ευρώπης και Ασίας, ως όρος χρονολογείται από τα τέλη του 16ου αιώνα[1] και χρησιμοποιείται για να περιγράψει την περιοχή του γνωστού κόσμου πριν την ευρωπαϊκή επαφή με την Ήπειρο της Αμερικής στα τέλη του Μεσαίωνα από τον Κολόμβο. Χρησιμοποιείται σε αντιδιαστολή με τον όρο Νέος Κόσμος, ο οποίος περιγράφει την Αμερική κυρίως, καθώς και την Ωκεανία.[2]

Αντιπαραβολή του Παλαιού(γκρίζο) και Νέου Κόσμου(πράσινο) αντίστοιχα

Ιστορικό

Επεξεργασία

Στο πλαίσιο της αρχαιολογίας και της μελέτης της παγκόσμιας ιστορίας, ο όρος περιγράφει τα μέρη αυτά του κόσμου τα οποία διατηρούσαν μια έμμεση πολιτιστική και εμπορική επαφή μεταξύ τους ξεκινώντας από την Εποχή του Χαλκού και έπειτα, την οποία έφερε η δημιουργία των πρώτων πολιτισμών, κυρίως στις εύκρατες περιοχές μεταξύ του 45ου και 25ου παράλληλου, στην περιοχή της Μεσογείου, Μεσοποταμίας, Ιρανικού οροπεδίου, Ινδίας και Κίνας.[3][4]

Κατά την αρχαιότητα, το μεγαλύτερο μέρος των περιοχών αυτών συνδέθηκε κυρίως κατά την διάρκεια της Ελληνιστικής περιόδου, και κατόπιν σε ένα πιο περιορισμένο βαθμό από τη Ρωμαϊκή αντίστοιχη. Η εδραίωση του Δρόμου του Μεταξιού κατά τον Μεσαίωνα, έφερε την πρώτη ευρεία και συστηματική ανταλλαγή αγαθών και πολιτιστικών στοιχείων μεταξύ Ανατολικής Ασίας, Μέσης Ανατολής, Ευρώπης και Βόρειας Αφρικής.

 
Απεικόνιση του "Παλαιού Κόσμου" στον παγκόσμιο χάρτη του Κλαύδιου Πτολεμαίου. Βυζαντινό αντίγραφο του 1300.

Η αποτύπωση των τριών ηπείρων της Ευρώπης, Ασίας, και Αφρικής ως ένα ενιαίο κόσμο, συναντάται από την αρχαιότητα, με τα όρια του να αποτυπώνονται στο έργο του Κλαύδιου Πτολεμαίου και στις απεικονίσεις του παγκόσμιου χάρτη του, καθώς και από άλλους γεωγράφους της αρχαιότητας οι οποίοι είχαν ταξιδέψει κατά μήκος των ποταμών του Νείλου στην Αφρική, και του Ντον στα όρια του Καυκάσου. Μερικές δεκαετίες μετά την ανακάλυψη της Αμερικής το 1492, εμφανίστηκε και η πρώτη χρήση του όρου "Παλαιός Κόσμος" στα τέλη του 16ου αιώνα.[1]

Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης και στη Βιολογία, κυρίως για να περιγράψει τα είδη που ζούν στις αντίστοιχες περιοχές του πλανήτη.[5]

Στην σύγχρονη Γεωγραφία, η περιοχή αυτή περιγράφεται ως Ευρασία ή και Ευρασία-Αφρική.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) «Old World - Merriam Webster dictionary». 
  2. «Κόσμος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (παραδείγματα με Παλιό και Νέο κόσμο)». 
  3. «Οι πρώτοι πολιτισμοί - του Βαλάντη Στειακάκη, artmag.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2015. 
  4. «Κεραμική - Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2015. 
  5. «Η Εξέλιξη των Πρωτευόντων με έμφαση στον άνθρωπο - Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, σελ. 4 (αποθηκευμένη έκδοση)» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Μαΐου 2018.