Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου

Το Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου (γερμανικά: Humboldt-Universität zu Berlin) είναι το παλαιότερο πανεπιστήμιο του Βερολίνου, ιδρύθηκε το 1810 με το όνομα Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (Universität zu Berlin) από τον Πρώσο γλωσσολόγο Βίλχελμ φον Χούμπολτ, του οποίου το πανεπιστημιακό μοντέλο είχε επηρεάσει αλλά Ευρωπαϊκά και δυτικά πανεπιστήμια.[1] Από το 1828 ήταν γνωστό ως Πανεπιστήμιο Φρίντριχ-Βίλχελμς (Friedrich-Wilhelms-Universität), αργότερα ήταν γνωστό επίσης (ανεπίσημα) Universität unter den Linden. Το 1949 άλλαξε το όνομα σε Humboldt-Universität προς τιμήν του ιδρυτή Βίλχελμ και του αδερφού του Αλεξάντερ φον Χούμπολτ.[2]

Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου
Humboldt-Universität zu Berlin
Ίδρυση1810
ΠρύτανηςJan-Hendrik Olbertz
Ακαδημαϊκό προσωπικό419
Φοιτητές30.061
ΤοποθεσίαΒερολίνο, Γερμανία
Ιστότοποςhttp://www.hu-berlin.de

Ιστορία Επεξεργασία

 
Άγαλμα του Βίλχελμ φον Χούμπολτ μπροστά από το Πανεπιστήμιο
 
Άγαλμα του Αλεξάντερ φον Χούμπολτ με την Ισπανική επιγραφή που περιγραφεί ως «ο δεύτερος που ανακάλυψε την Κούβα».

Το πρώτο εξάμηνο στο νεοσυσταθέν Πανεπιστήμιο του Βερολίνου ξεκίνησε το 1810 με 256 φοιτητές και 50 λέκτορες στις σχολές νομικής, ιατρικής, θεολογίας και φιλοσοφίας με πρύτανη τον Τέοντορ Σμάλτς (Theodor Schmalz). Το πανεπιστήμιο έχει φιλοξενήσει πολλούς από τους μεγαλύτερους διανοητές της Γερμανίας από τους δύο προηγούμενους αιώνες, μεταξύ των οποίων και ο ιδεαλιστής φιλόσοφος Johann Gottlieb Fichte, ο θεολόγος Friedrich Schleiermacher, ο απόλυτος φιλόσοφος ιδεαλιστής Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ, ο ρομαντικός και θεωρητικός Savigny, ο πεσσιμιστής φιλόσοφος Αρθούρος Σοπενχάουερ, ο φιλόσοφος Friedrich Schelling, ο κριτικός Βάλτερ Μπένγιαμιν, και οι περίφημοι φυσικοί Άλμπερτ Αϊνστάιν και Μαξ Πλανκ. Οι Ιδρυτές της μαρξιστικής θεωρίας Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς φοίτησαν στο πανεπιστήμιο, όπως έκαναν και ο ποιητής Χάινριχ Χάινε, ο ενοποιός της Γερμανίας Ότο φον Μπίσμαρκ, ο ιδρυτής του Κομμουνιστικό Κόμματος της Γερμανίας, Καρλ Λίμπκνεχτ, ο αφρο-αμερικάνος Παναφρικανιστής WEB Du Bois και ο ενοποιός Ρόμπερτ Σούμαν, καθώς και ο χειρουργός Γιόχαν Φρίντριχ Ντίφενμπαχ (Johann Friedrich Dieffenbach) στις αρχές της δεκαετίας του 1800. Από το πανεπιστήμιο 29 άτομα έχουν κερδίσει το βραβείο Νόμπελ.[2]

Διεύρυνση Επεξεργασία

 
Το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου το 1850

Εκτός από τα παραδοσιακά θέματα, όπως τις επιστήμες, το δίκαιο, την φιλοσοφία, την ιστορία, την θεολογία και την ιατρική, το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου αναπτύχθηκε για να συμπεριλάβει νέους πολυάριθμους επιστημονικούς κλάδους. Ο Αλεξάντερ φον Χούμπολτ, αδελφός του ιδρυτή Βίλχελμ, προώθησε τη νέα εκπαίδευση. Με την κατασκευή νέων συγχρόνων ερευνητικών εγκαταστάσεων στα μισά του 19ου αιώνα, η διδασκαλία των φυσικών επιστημών ξεκίνησε. Διάσημοι ερευνητές, όπως ο χημικός Αύγκουστ Βίλχελμ Χόφμαν, ο φυσικός Hermann von Helmholtz, οι μαθηματικοί Ερνστ Έντουαρντ Κούμερ, Λέοπολντ Κρόνεκερ, Karl Weierstrass, οι γιατροί Γιοχάνες Πέτερ Μούρ, Άλμπρεχτ φον Γκράφε, Ρούντολφ Βίρχοφ και Ρόμπερτ Κοχ, συνέβαλλαν για να αναπτυχθεί η επιστημονική φήμη του Πανεπιστήμιου.[2]

Κατά την περίοδο αυτή της διεύρυνσης, το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου σταδιακά επεκτάθηκε ώστε να περιλάβει άλλα ξεχωριστά κολέγια στο Βερολίνο. Το πανεπιστήμιο το 1810 είχε συλλογή από την φυσική ιστορία, η οποία το 1879 είχε μεταφερθεί σε νέο κτήριο και αποτέλεσε το Museum für Naturkunde. Η προηγούμενη σχολή Tierarznei, που ιδρύθηκε το 1790 απορροφήθηκε από το πανεπιστήμιο, το 1934 αποτέλεσε τη βάση της Κτηνιατρικής σχολής (Grundstock der Veterinärmedizinischen Fakultät). Επίσης, η Landwirtschaftliche Hochschule Berlin (Γεωπονική Σχολή του Βερολίνου), που ιδρύθηκε το 1881 συνδέθηκε με την Σχολή Γεωργικών Επιστήμων του Πανεπιστημίου.

Τρίτο Ράιχ Επεξεργασία

 
Το Πανεπιστήμιο το 1938

Μετά το 1933, όπως και όλα τα γερμανικά πανεπιστήμια, μετατράπηκε σε ναζιστικό εκπαιδευτικό ίδρυμα.[3] Ήταν από τη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου που περίπου 20.000 βιβλία ρίχτηκαν στην πυρά στις 10 Μαΐου του ίδιου έτους στην Opernplatz (σήμερα Bebelplatz) για μια επίδειξη που προστατεύτηκε από την SA, οπού έγινε και μια ομιλία του Γιόζεφ Γκαίμπελς. Ένα μνημείο γι' αυτό υπάρχει στο κέντρο της πλατείας που αποτελείται από ένα γυάλινο πάνελ με λευκό κενό χώρο στα ράφια για 20.000 τόμους και πλάκα με επιγραφή από ένα έργο του Χάινριχ Χάινε: «Das war ein Vorspiel nur, dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man am Ende auch Menschen» («Αυτό ήταν απλώς ένα προοίμιο, όπου έκαιγαν βιβλία,έκαιγαν τελικά ανθρώπους»). Ο Νόμος για την Αποκατάσταση της Επαγγελματικής Δημόσιας Διοίκησης (γερμανικά, Gesetzes zur Wiederherstellung des Berufsbeamtentums) είχε ως αποτέλεσμα την απόλυση 250 Εβραίων καθηγητών και υπαλλήλων κατά την περίοδο 1933/34, επίσης αρκετά διδακτορικά είχαν αποσυρθεί. Φοιτητές, ακαδημαϊκοί και πολιτικοί αντίπαλοι των Ναζί εκδιώχθηκαν από το πανεπιστήμιο και συχνά απελαύνονταν. Κατά την περίοδο εκείνη περίπου το ένα τρίτο όλου του προσωπικού είχε απολυθεί από τους Ναζί.[2]

 
Το κεντρικό κτήριο του πανεπιστημίου Χούμπολτ επί της λεωφόρου Unter den Linden

Επαναλειτουργία Επεξεργασία

 
Βομβαρδισμένο Τμήμα χημείας (Chemisches Institut der Universität), 1950

Η σοβιετική στρατιωτική διοίκηση στη Γερμανία (SMAD) διέταξε (Befehl-Nr. 4), το άνοιγμα του πανεπιστημίου τον Ιανουάριο του 1946. Ο SMAD ήθελε ένα επανασχεδιασμένο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου με βάση το σοβιετικό μοντέλο, ωστόσο, επέμεινε στη διατύπωση «Άνοιξε» και όχι στο "άνοιξε εκ νέου" για πολιτικούς λόγους. Ο πρόεδρος της Γερμανικής Κεντρικής Διοίκησης Εθνικής Παιδείας (DZVV) Πάουλ Βάντελ (Paul Wandel) στην ομιλία του κατά την 29 Ιανουαρίου του 1946, στην τελετή, είπε: "Μίλησα για το άνοιγμα, και όχι για το εκ νέου άνοιγμα του πανεπιστημίου. [...] Το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου πρέπει να αρχίσει από την αρχή σχεδόν σε κάθε τομέα. Έχετε μπροστά σας την εικόνα του παλιού πανεπιστημίου. Αυτό που έχει απομείνει είναι ένα ερείπιο.» Η διδασκαλία περιορίζονταν σε επτά τμήματα που λειτουργούσαν κατά την επαναλειτουργία, σε κατεστραμμένα από τον πόλεμο κτήρια, με πολλούς από τους καθηγητές νεκρούς ή αγνοούμενους. Ωστόσο, από το χειμερινό εξάμηνο του 1946, το τμήμα Οικονομικών Επιστημών είχε ανοίξει εκ νέου.[2]

Η σχολή αγροτών (Γερμανικά: Arbeiter-und-Bauern-Fakultät) (ABF), ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο απευθυνόταν σε νέους άνδρες οι οποίοι, λόγω πολιτικών ή φυλετικών λόγων, ήταν σε μειονεκτική θέση υπό τους Ναζί, είχε ιδρυθεί αυτούς τους καιρούς. Το πρόγραμμα αυτό υπήρχε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου μέχρι το 1962.[2]

Σήμερα Επεξεργασία

Μετά την ενοποίηση της Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας, το πανεπιστήμιο υπέστη ριζική αναδιάρθρωση και όλοι οι καθηγητές έπρεπε να υποβάλουν εκ νέου υποψηφιότητα. Η σχολή έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό με τη Δυτικό-Γερμανούς καθηγητές, μεταξύ των οποίων και ο ιστορικός Heinrich August Winkler. Σήμερα, το Πανεπιστήμιο Χούμπολτ είναι ένα κρατικό πανεπιστήμιο με ένα μεγάλο αριθμό φοιτητών (37.145 το 2003, μεταξύ των οποίων περισσότεροι από 4.662 ξένους φοιτητές).

Το κεντρικού κτήριο του πανεπιστημίου βρίσκεται στο κέντρο του Βερολίνου στην λεωφόρο Ούντερ ντεν Λίντεν (Unter den Linden). Το κτίριο ανεγέρθηκε στην παραγγελία του βασιλιά Φρειδερίκου για τον νεότερο αδελφό του, πρίγκιπα Ερρίκος της Πρωσίας. Τα περισσότερα ιδρύματα του πανεπιστημίου βρίσκονται στο κέντρο, γύρω από το κεντρικό κτίριο, εκτός από τα ιδρύματα της επιστήμης της φύσης, τα οποία βρίσκονται στο Adlershof στα νότια του Βερολίνου. Περαιτέρω, το πανεπιστήμιο συνεχίζει την παράδοσή της στην πώληση βιβλίων στις πύλες του πανεπιστημίου. Τα βιβλία που πωλούνται είναι ανατυπώσεις των καμένων κατά τη διάρκεια του Τρίτου Ράιχ και είναι συμβολικό.[2]

Οργάνωση Επεξεργασία

Υπάρχουν οι εξής 11 σχολές (τμήματα) στο πανεπιστήμιο:

  • Τμήμα Νομικής
  • Τμήμα Γεωργίας και Οπωροκηπευτικών
  • Τμήμα Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών Ι (Βιολογία, Χημεία, Φυσική)
  • Τμήμα Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών ΙΙ (Γεωγραφία, Επιστήμη των Υπολογιστών, Ψυχολογία)
  • Charité - Ιατρική Σχολή
  • Φιλοσοφική Σχολή Ι (Φιλοσοφία, Ιστορία, Εθνολογία, Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Επιστήμης Πληροφόρησης)
  • Φιλοσοφική Σχολή ΙΙ (Φιλολογία, Γλωσσολογία, σκανδιναβικών Σπουδών, Ρομαντική λογοτεχνία, Αγγλικών και Αμερικανικών Σπουδών, Σλαβικών Σπουδών, Κλασική Φιλολογία)
  • Φιλοσοφική Σχολή ΙΙΙ (Κοινωνικές Επιστήμες, Πολιτιστικών Σπουδών / Τεχνών, της Ασίας / Αφρικανικών Σπουδών (περιλαμβάνει Αρχαιολογία), Σπουδές Φύλου)
  • Φιλοσοφική Σχολή IV (Επιστήμη αθλητισμού, Μελέτες αποκατάστασης, Εκπαίδευση, Διαχείριση Ποιότητας στην Εκπαίδευση)
  • Τμήμα Θεολογίας
  • Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης Επιχειρήσεων

Επιπλέον, υπάρχουν δύο ανεξάρτητα ιδρύματα (Zentralinstitute) που αποτελούν μέρος του πανεπιστημίου:

  • Κέντρο Βρετανικών Σπουδών (Γερμανικά: Großbritannienzentrum)
  • Μουσείο Φυσικής Ιστορίας[4]

Σημαντικοί απόφοιτοι, καθηγητές και λέκτορες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Mastersportal». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2011. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «Humboldt University - History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2010. 
  3. Encyclopedia Britannica Online. Ανακτήθηκε στις 15-09-2011]
  4. «Humboldt University - Structure». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2010.