Παλαιός Παντελεήμονας Πιερίας
Συντεταγμένες: 39°59′31″N 22°34′18″E / 39.99194°N 22.57167°E
- Για συνώνυμο οικισμό δείτε το λήμμα: Παντελεήμονας Κιλκίς
- Για οικισμούς με το όνομα Άγιος Παντελεήμονας δείτε: Άγιος Παντελεήμονας (αποσαφήνιση)
Ο Παντελεήμονας ή Παλαιός Παντελεήμονας είναι ημιορεινό χωριό της Πιερίας σε υψόμετρο 440 μέτρων.[1]
| Παλαιός Παντελεήμονας | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Μακεδονίας-Θράκης |
| Περιφέρεια | Κεντρικής Μακεδονίας |
| Δήμος | Δίου - Ολύμπου, τοπική κοινότητα Παντελεήμονος |
| Δημοτική Ενότητα | Ανατολικού Ολύμπου |
| Δημοτική Κοινότητα | Παντελεήμονα |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Υψόμετρο | 440 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 40 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 600 63 |
| Τηλ. κωδικός | 2352 |
Γεωγραφία - Αξιοθέατα Επεξεργασία
Ο Παλαιός Παντελεήμονας βρίσκεται στους βορειοανατολικούς πρόποδες του Κάτω Ολύμπου. Είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός καθώς αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής στην βόρεια Ελλάδα.[2] Ο οικισμός κατάφερε να διατηρήσει το τοπικό του χρώμα καθώς είχε σχεδόν ερημώσει από την δεκαετία του 1950, όταν οι κάτοικοι του μετακόμιζαν μαζικά στον μεγαλύτερο οικισμό του Νέου Παντελεήμονα. Τη δεκαετία του 1980 όμως μεταστράφηκε η κατάσταση, όταν αναπαλαιώθηκε ο οικισμός και άρχισε η ταχεία τουριστική ανάπτυξή του.[3] Το παραδοσιακό τοπικό χρώμα του οικισμού καθώς και η μικρή απόσταση που τον χώριζε από τα τουριστικά θέρετρα της Πιερίας και από την εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης εκτίναξαν τουριστικά την περιοχή. Σήμερα αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες και τους διερχόμενους της νότιας Πιερίας.
.jpg)
Στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα που κτίστηκε το 1914.[4]
Στις αρχές του 1980 γυρίστηκαν σκηνές της ταινίας "Μεγαλέξαντρος" του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, αλλά και του "Αλαλούμ" των Χάρρυ Κλυνν, Γιάννη Κακουλίδη, καθώς και το 2008 για την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος "Ματωμένα Χώματα" της Διδούς Σωτηρίου από τον σκηνοθέτη Κώστα Κουτσομύτη.[5]
Οι εκκλησία του Αγίου Αθανασίου έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο ο οποίος είναι "μονόχωρο κτίσμα, με νάρθηκα σε υψηλότερο επίπεδο, τυπικό δείγμα κοιμητηριακού ναού του 18ου - 19ου αιώνα στην περιοχή".[6] Πάνω από το χωριό βρίσκεται το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία.
Διοικητικά Επεξεργασία
Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης μαζί με τον Νέο Παντελεήμονα και την Παραλία Παντελεήμονα αποτελούν την τοπική κοινότητα Παντελεήμονας που ανήκει στη δημοτική ενότητα Ανατολικού Ολύμπου του δήμου Δίου - Ολύμπου και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 11 κατοίκους.[7] Αναφέρεται επίσημα το 1918 στο ΦΕΚ 152Α-09/07/1918 να ορίζεται έδρα της τότε κοινότητας Πλαταμώνος, ενώ με το σχέδιο Καποδίστρια ανήκε στον πρώην δήμο Ανατολικού Ολύμπου[8] και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ήταν 34 κάτοικοι.
Γνωστές Προσωπικότητες Επεξεργασία
- Τηλέμαχος Ζαγρέας[9], Μουσικός - Συνθέτης
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 29, τομ. 27.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019.
- ↑ «Παλαιός Παντελεήμονας». www.touristorama.com. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019.
- ↑ «Ο Ναός του Αγίου Παντελεήμωνα στον Π.Παντελεήμωνα Πιερίας με τη θαυματουργή Εικόνα (ΦΩΤΟ)». ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ. 12 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2022.
- ↑ «Παλαιός Παντελεήμονας. Βγαλμένος από παραμύθι». Τουριστικός Οδηγός Δήμου Δίου - Ολύμπου. 15 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10523 (σελ. 49 του pdf)
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2019.
- ↑ «Η… olymporock περίπτωση του τραγουδοποιού Τηλέμαχου Ζαγρέα | LiFO». www.lifo.gr. 28 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2023.