Πατριάρχης Διονύσιος Γ΄
Ο Διονύσιος Γ΄ ο Βαρδαλής ή Παρδαλίς ή Σπανός διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως την περίοδο 1662-1665[1].
Διονύσιος Γ΄ Βαρδαλής | |
---|---|
Ο Διονύσιος Γ΄ στο Ημερολόγιο Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστημάτων (1907) | |
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Διονύσιος Γ΄ (Ελληνικά) |
Γέννηση | 1615 (περίπου) Άνδρος |
Θάνατος | 14 Οκτωβρίου 1696 Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας |
Χώρα πολιτογράφησης | Οθωμανική Αυτοκρατορία |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | χριστιανός ιερέας |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως μητροπολίτης |
Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΚαταγωγή
ΕπεξεργασίαΚαταγόταν από την Άνδρο[α]. Συχνά εντοπίζεται στις πηγές με το επώνυμο Βαρδαλής και συγχέεται με τον Κύριλλο Γ' τον από Τυρνόβου[β]. Ο πατέρας και ο αδελφός του ήταν τραπεζίτες στην Κωνσταντινούπολη και θεωρούνταν μεγιστάνες[3].
Εκκλησιαστική δράση
ΕπεξεργασίαΉταν Μέγας Πρωτοσύγκελλος του Πατριαρχείου ως το 1652[4], οπότε εξελέγη Μητροπολίτης Λαρίσης[γ]. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι το 1662, ενώ μετά τον απαγχονισμό του Μητροπολίτη Προύσης Γαβριήλ, ανέλαβε «προεδρικώς» και τη Μητρόπολη αυτή από το 1659.
Στις 29 Ιουνίου 1662[6] εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης[δ]. Με προτροπή του, ο Μανουήλ Καστοριανός ίδρυσε το 1663 το ανώτερο τμήμα της Μεγάλης του Γένους Σχολής, το οποίο αργότερα ονομάστηκε Πατριαρχική Ακαδημία[8]. Αναμείχθηκε επίσης στις εκκλησιαστικές έριδες της Ρωσίας, που προκλήθηκαν λόγω των αλλαγών που επιχείρησε ο Πατριάρχης Νίκων[9].
Παύθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1665[3] και τον Απρίλιο του 1666 ανέλαβε «προεδρικώς» τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης[10]. Το 1669 πήγε στα Ιεροσόλυμα και μετά εγκαταστάθηκε στο Άγιο Όρος. Εκεί ανακαίνισε με δικά του έξοδα τη Μονή Μεγίστης Λαύρας και τη Σκήτη της Αγίας Άννας (της οποίας ανοικοδόμησε και το «κυριακό»[11], στις οποίες εναλλάξ διέμενε[12]. Εκεί πέθανε και τάφηκε στις 14 Οκτωβρίου 1696. Σώζεται εικόνα του έξω από το καθολικό της Μονής Μεγίστης Λαύρας[13].
Υποσημειώσεις και παραπομπές
ΕπεξεργασίαΥποσημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ Στην Άνδρο, το επώνυμο Βαρδαλής απαντά στις περιοχές Κορθίου και στην πρωτεύουσα του νησιού[2].
- ↑ Πάντως το επώνυμο Βραδαλής απαντά από τον 13ο αιώνα όταν ο βυζαντινός ποιητής Μανουήλ Φιλής σε επίγραμμά του προς την Παναγία μνημονεύει το όνομα Μανουήλ Βαρδαλής. Πρόσωπο με το όνομα Λέοντας Βραδαλής ζει στα τέλη του 13ου με αρχές του 14ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη και ήταν λόγιος διευθυντής του ορφανοτροφείου της πόλης.
- ↑ Χειροτονήθηκε τον Ιούλιο του 1652[5].
- ↑ Σώζεται ελληνική μετάφραση του μπερατίου που εξέδωσε ο Σουλτάνος Μωάμεθ Δ΄ για τον ορισμό του[7].
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Grumel 1958, σελ. 438.
- ↑ Πασχάλης 1931, σελ. 318-319.
- ↑ 3,0 3,1 Μανουήλ Γεδεών, σελ. 589.
- ↑ Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 258. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2022.
- ↑ Πασχάλης 1931, σελ. 320.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 588.
- ↑ Ζαχαριάδου 1996, σελ. 49.
- ↑ Πασχάλης 1931, σελ. 323.
- ↑ Πασχάλης 1931, σελ. 328-329.
- ↑ Πασχάλης 1931, σελ. 329.
- ↑ Χαρίλαος Τζώγας, Η περί μνημοσύνων έρις εν Αγίω Όρει κατά τον ΙΗ’ αιώνα Αρχειοθετήθηκε 2021-04-15 στο Wayback Machine., Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), 1969, σελ. 65
- ↑ «kellion». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 590.
Πηγές
Επεξεργασία- Γεδεών, Μανουήλ (1885). Πατριαρχικοί Πίνακες: Ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως: από Ανδρέου του Πρωτοκλήτου μέχρις Ιωακείμ Γ' του από Θεσσαλονίκης, 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Lorenz & Keil.
- Κωνστάντιος Μπληζιώτης, Επίσκοπος Σταυρουπόλεως, Βίοι των διαπρεψάντων ανδρών της νήσου Άνδρου Από των αρχαίων χρόνων και εντεύθεν, Τύποις Φραγκίσκου Δελαγραμμάτικα, εν Άνδρω 1880
- Grumel, Venance (1958). Traité d'études byzantines. Παρίσι: Presses universitaires de France. ISBN 9607217225.
- Πασχάλης, Δημήτριος (1931). «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Διονύσιος Γ΄ Βαρδαλής (1662-1665)» στο: Εναίσιμα επί τη τριακοστή πέμπτη επετηρίδι της επιστημονικής δράσεως του Μακαριωτάτου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου (επιμ. Γρηγόριος Παπαμιχαήλ). Αθήνα. σελίδες 318–343.
- Ζαχαριάδου, Ελισάβετ Α. (1996). Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567) (PDF). Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. ISBN 960-7094-69-7.