Πατριάρχης Νικήτας Α΄
Ο Νικήτας ο Α΄ ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κατά τα έτη 766-780.
| Πατριάρχης Νικήτας Α΄ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Θάνατος | 6 Φεβρουαρίου 780 Κωνσταντινούπολη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας ευνούχος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως |
Ήταν σλαβικής, ίσως και δουλικής[α] καταγωγής, αγράμματος[2] και ευνούχος[β]. Διετέλεσε ιερέας στο ναό των Αγίων Αποστόλων[4], σκευοφύλακας των Χαλκοπρατείων και «άρχων των μοναστηρίων[1]». Αναφέρεται επίσης ως κόλακας και «παράσιτος του γυναικωνίτου του παλατίου[5]».
Επιβλήθηκε παρανόμως[1] στον Πατριαρχικό θρόνο στις 16 Νοεμβρίου του 766[5] από τον εικονομάχο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Ε'. Αν και ηπιότερος του προκατόχου του[6], έλαβε ενεργό μέρος στη καταδίωξη των εικονολατρών και στην καταστροφή εικόνων και έστεψε συμβασιλέα τον γιο του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, τον Λέοντα[7]. Οι εικονολάτρες τον χαρακτήριζαν απαίδευτο και άβουλο όργανο της πολιτικής του αυτοκράτορα. Επί των ημερών του, για να διασωθεί το λείψανο της Αγίας Ευφημίας, μεταφέρθηκε στη Λήμνο[5].
Παρέμεινε στον θρόνο μέχρι τον θάνατο του, στις 6 Φεβρουαρίου του 780, Κυριακή της Τυροφάγου[1]. Η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος το 787 τον αποκήρυξε[γ] και τον αναθεμάτισε.
Υποσημειώσεις και παραπομπές Επεξεργασία
Υποσημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ αναφέρεται ότι ο Ζωναράς εδώ μάλλον συγχέει «Σλάβους» με «σκλάβους[1]».
- ↑ Τω ε΄ έτει τέθνηκε Νικήτας πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο από Σλάβων ευνούχος, και προχειρίζεται Παύλος ο τίμιος αναγνώστης Κύπριος[3].
- ↑ μαζί με τους προκατόχους του, Αναστάσιο και Κωνσταντίνο Β΄, ως «ἀνεπίσκοπους καὶ ἀνίερους[1]».
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 PMBZ.
- ↑ Γεδεών 1885, σελ. 263-264.
- ↑ Κεδρινού, Γεωργίου (1828). Corpus scriptorum historiae byzantinae - ΣΥΝΟΨΙΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ. BONNAE: IMPENSIS ED. WEBERI. σελ. 19.
- ↑ sacred-destinations.com
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Γεδεών 1885, σελ. 264.
- ↑ Runciman 2005, σελ. 78.
- ↑ Grünbart, Michael (2013). «Aspekte Der Politischen Verflechtung Des Patriarchen in Der Mittelbyzantinischen Zeit» (στα γερμανικά). Recueil des travaux de l’Institut d’études byzantines, Zbornik radova Vizantoloskog instituta 50 (1): 288. https://www.academia.edu/6802125/Aspekte_der_politischen_Verflechtung_des_Patriarchen_in_der_mittelbyzantinischen_Zeit?email_work_card=title. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2023.
Πηγές Επεξεργασία
- Γεδεών, Μανουήλ (1885). Πατριαρχικοί Πίνακες: Ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως: από Ανδρέου του Πρωτοκλήτου μέχρις Ιωακείμ Γ' του από Θεσσαλονίκης, 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Lorenz & Keil.
- Runciman, Steven (2005). Η Βυζαντινή Θεοκρατία. Εκδόσεις Δόμος. ISBN 9607217225.
- Lilie, Ralph-Johannes· Ludwig, Claudia· Zielke, Beate· Pratsch, Thomas (2013). «Niketas I.: Νικήτας». Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin, Boston: De Gruyter. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2023.