Πεθελινός Σερρών
Συντεταγμένες: 40°57′38″N 23°42′41″E / 40.96056°N 23.71139°E
Ο Πεθελινός, γνωστός και ως Πεθελινό, είναι μικρό χωριό στα νότια-νοτιοανατολικά της πόλης των Σερρών και βρίσκεται πολύ κοντά (2,5 χλμ.) στον ποταμό Στρυμόνα. Απέχει από τις Σέρρες 22 χιλιόμετρα. Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Εμμανουήλ Παππά της νομαρχιακής ενότητας Σερρών.[1]
| Πεθελινός | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κεντρικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Σερρών |
| Δήμος | Εμμανουήλ Παππά |
| Δημοτική Ενότητα | Στρυμώνα |
| Δημοτική Κοινότητα | Πεθελινού |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονίας |
| Νομός | Σερρών |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 62048 |
| Τηλ. κωδικός | +30 23210 |
Έχει 344 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και λιγότερο με την κτηνοτροφία. Όπως συμβαίνει σε όλα σχεδόν τα χωριά της περιοχής, πολλοί από τους κατοίκους του έχουν μεταναστεύσει για να βρουν εργασία σε άλλες πόλεις της Ελλάδας ή στο εξωτερικό (Γερμανία, Σουηδία, Καναδά, Αυστραλία και Ν. Αφρική).
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Αρχαιότητα Επεξεργασία
Η περιοχή κατοικείται από την προϊστορική ακόμη εποχή. Κοντά στον σημερινό Πεθελινό έχει επισημανθεί από παλιά η ύπαρξη αρχαίου οικισμού, με συνεχή ζωή σε όλη την αρχαιότητα.[2] Ο οικισμός, που ήταν παραλίμνιος και διέθετε ένα λιμενίσκο, ήταν χτισμένος ακριβώς στην ανατολική όχθη της αρχαίας Κερκινίτιδας λίμνης, πάνω στον υδάτινο δρόμο Στρυμόνα-Κερκινίτιδας, και χρησίμευσε ως επίνειο του Γαζώρου, από την οποία εξαρτιόταν διοικητικά, αφού ανήκε πιθανώς στη «χώρα» (επικράτειά) της.[3]
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το αρχαίο τοπωνυμικό της περιοχής παρουσιάζει το όνομα του σημερινού χωριού, το οποίο φαίνεται πως προέκυψε από παραφθορά αρχαίου τοπωνυμίου. Στην εικασία αυτή οδηγείται κανείς από τη βυζαντινή ονομασία του χωριού «Ποθολινός», που μνημονεύεται σε βυζαντινά έγγραφα. Συγκεκριμένα, θεωρείται πολύ πιθανό ότι ο βυζαντινός τύπος «Ποθολινός» προήλθε από αρχαιότερο τύπο «Ποτολινός», ύστερα από αφομοίωση των συμφώνων τ και θ. Το όνομα αυτό, που φαίνεται πως ανήκει σε ντόπιο τοπωνυμικό υπόστρωμα, όπως και το γειτονικό «Κιμα» (σημερινό Παραλίμνιο), ετυμολογείται από τη ρίζα «Ποτ-» (= κύριος) και έχει πιθανώς σχέση με το φρυγικό επίθετο του Δία «Ποτεύς».[4]
Νεότεροι χρόνοι Επεξεργασία
Ο σύγχρονος οικισμός χρονολογείται από τον 15ο-16ο αιώνα, την εποχή της Τουρκοκρατίας.
Μετά την απελευθέρωση της περιοχής από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ο Πεθελινός ανήκε στην κοινότητα Πόρνας (Γαζώρου). Από το 1930 και μετά αποτελεί ξεχωριστή κοινότητα.[5]
Η πληθυσμιακή εξέλιξη του Πεθελινού[6] εμφανίζει αρκετές διακυμάνσεις. Κατά την απογραφή του 1928 στο Πεθελινό υπήρχαν 122 πρόσφυγες από τις περιοχές της Μ. Ασίας, της Θράκης και Βουλγαρίας.
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1913 | 202 |
| 1920 | 146 |
| 1928 | 343 |
| 1940 | 1276 |
| 1951 | 829 |
| 1961 | 944 |
| 1971 | 746 |
| 1981 | 627 |
| 1991 | 553 |
| 2001 | 602 |
| 2011 | 474 |
Διάφορα άλλα στοιχεία Επεξεργασία
Στο χωριό υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, κοντά στην πλατεία του χωριού, και το παρεκκλήσι του προφήτη Ηλία, χτισμένο σε γειτονικό λόφο. Το δημοτικό σχολείο του Πεθελινού δεν λειτουργεί πλέον.
Στο χωριό δραστηριοποιείται από το 1995 πολιτιστικός σύλλογος νέων, ο οποίος διοργανώνει εκδηλώσεις κυρίως τις ημέρες κοντά στις 20 Ιουλίου κάθε έτους (πανηγύρι του προφήτη Ηλία). Στον Πεθελινό δραστηριοποιείται επίσης ο περιβαλλοντολογικός σύλλογος «Κερκινίτις».[7]
Δίπλα στο χωριό υπάρχει ένα κανάλι μήκους 2,8 χιλιομέτρων, το οποίο απέμεινε από την αποξήρανση της Κερκινίτιδας λίμνης [8] στο νότιο τμήμα της κοιλάδας του Στρυμόνα. Στο κανάλι, γνωστό ως λίμνη Πεθελινού, οργανώνονται κωπηλατικοί αγώνες.[9] Κάθε χρόνο στις 6 Ιανουαρίου γίνεται στο κανάλι ο αγιασμός των υδάτων (Θεοφάνια) με συμμετοχή πλήθους κόσμου.[10]
Τα τελευταία χρόνια παράγεται στο Πεθελινό το κρασί «Κερκινίτις».[11] Ο Πεθελινός έχει αξιόλογη εμπορική δραστηριότητα, παρόλο το μικρό μέγεθος του χωριού λειτουργούν παντοπωλεία (μίνι μάρκετ), ταβέρνα, αναψυκτήριο, καφενεία, πρατήρια καυσίμων, φαρμακείο, κατάστημα γεωργικών εφοδίων.
Χάρτης περιοχής Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Δήμος Εμμανουήλ Παππά». Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2013.
- ↑ D. C. Samsaris, Recherches sur l' histoire de la navigation des habitants du cours inférieur du Strymon dans l' Antiquité, Thracia Pontica I (Sozopol 1979), p. 261
- ↑ Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή Αρχειοθετήθηκε 2018-06-24 στο Wayback Machine., Θεσσαλονίκη 1999, σ. 81
- ↑ [1] Αρχειοθετήθηκε 2018-06-24 στο Wayback Machine. Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορία των Σερρών, σ. 81-82
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Απογραφές Ελληνικού Κράτους». Ψηφιακή βιβλιοθήκη ΕΛΣΤΑΤ. ΕΛΣΤΑΤ. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ «Περιβαντολλογικός Σύλλογος Κερκινίτις». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2013.
- ↑ Σαμσάρης Πέτρος. «Ο παρόχθιος αρχαίος οικισμός του Πεθελινού και η ναυσιπλοΐα στην Κερκινίτιδα λίμνη». Χρονικά Πεθελινού.
- ↑ «Οι πρώτοι αγώνες κωπηλασίας στη λίμνη Πεθελινού». Serres TV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2013.
- ↑ «Ο αγιασμός των υδάτων στο Πεθελινό». Serres TV. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2013.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Το κρασί Κερκινίτις». Γούλας Απόστολος. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2013.