Πεντηκοστή

Πεντηκοστή ονομάζεται κατά την Καινή Διαθήκη η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους που συνέβη την πεντηκοστή ημέρα από το Πάσχα των Εβραίων (Πράξεις Β΄ 1-41). Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού, κάθε χρόνο, οι χριστιανοί εορτάζουν με ιδιαίτερη λαμπρότητα την εορτή της Πεντηκοστής και αυτό διότι θεολογικά η ημέρα αυτή θεωρείται η γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας.

Συνήθης αγιογραφία της "Πεντηκοστής"

Η επιφοίτηση του αγίου πνεύματος, ελαιογραφία του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, αρχές 17ου αιώνα.

Η εορτή αυτή αντιστοιχεί με την επίσης μεγάλη ετήσια εορτή των Ιουδαίων η οποία στις Εβραϊκές Γραφές (Παλαιά Διαθήκη) αποκαλείται Γιορτή του Θερισμού ή Γιορτή των Εβδομάδων. (Έξοδος 23:16· 34:22) η οποία ήταν καθαρά γεωργική εορτή με τελείως διαφορετικό περιεχόμενο. Η τήρηση της λάβαινε χώρα την πεντηκοστή ημέρα μετά τις 16 Νισάν του Ιουδαϊκού ημερολογίου, την ημέρα κατά την οποία η κεφαλή κάθε οικογένειας προσέφερε στον Θεό ένα δεμάτι κριθάρι, που υποδήλωνε την επιθυμία για ειρηνική σχέση μαζί Του. (Λευιτικό 23:15, 16) Οι προσφορές για αυτή τη γεωργική γιορτή γίνονταν μέσω του ιερατείου αρχικά στην Σκηνή του Μαρτυρίου, ενώ αργότερα στον Ναό στην Ιερουσαλήμ.

Την ημέρα της Πεντηκοστής έλαβε χώρα η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους 12 μαθητές (περιλαμβανομένων και των αποστόλων του Ιησού) οπότε, σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων, έλαβαν Άγιο Πνεύμα μιλώντας σε ξένες γλώσσες (γλωσσολαλιά) «για τα θαυμαστά έργα του Θεού», γεγονός που έγινε αντιληπτό από Ιουδαίους και προσήλυτους που ήταν στην Ιερουσαλήμ για τη γιορτή των Εβδομάδων. Ως αποτέλεσμα, έπειτα και από το κήρυγμα του Πέτρου, βαφτίστηκαν εκείνη την ημέρα 3.000 νέα μέλη της χριστιανικής εκκλησίας. (Πράξεις 1:13-15· 2:1-41) Εκείνη η ημέρα ήταν 50 ημέρες μετά την ανάσταση του Ιησού Χριστού που συνέπεσε στις 16 Νισάν.

Η «Πεντηκοστή» άρχισε να γιορτάζεται από τους αποστολικούς χρόνους είτε στο ναό των Ιεροσολύμων μαζί με τους Ιουδαίους (Πράξεις κ΄ 16), είτε χωριστά. Σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς Πατέρες και συγγραφείς του β' μισού του 4ου αιώνα γίνεται λόγος περί του εορτασμού από τους αποστολικούς χρόνους όπου κατά την εορτή αυτή γινόταν και η βάπτιση των κατηχουμένων όπου και για το λόγο αυτό συνεχίζεται και ψάλλεται ο τρισάγιος ύμνος: «Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε...».

Η Πεντηκοστή είναι εβδομαδιαία εορτή δηλαδή εορτάζεται όλες τις ημέρες της εβδομάδας με ιδιαίτερη έξαρση το Σάββατο. Από τις μεθεόρτιες ημέρες ξεχωρίζει η Δευτέρα που είναι αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα όπου και επαναλαμβάνεται ομοίως όλη η ακολουθία της Κυριακής.

Το γεγονός της Πεντηκοστής εντάσσεται στην 3η περίοδο της ιστορίας της Εκκλησίας

Σύμφωνα με τη διδασκαλία των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας, η ιστορία της Εκκλησίας -της οποίας Κεφαλή είναι ο Χριστός- χωρίζεται σε 3 περιόδους:

1. Την 1η περίοδο κατά την οποία η εκκλησία υπήρχε στην αιώνια βουλή και σοφία του Τριαδικού Θεού πριν τη δημιουργία του κόσμου.

2. Τη 2η περίοδο η οποία ξεκινά με τη δημιουργία του κόσμου κατά την οποία ο Τριαδικός Θεός έρχεται σε κοινωνία με τους αγγέλους και τους ανθρώπους.

3. Την 3η περίοδο που ξεκινά με τη Γέννηση του Χριστού και συνεχίζεται μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία. Στην περίοδο αυτή εντάσσεται η Πεντηκοστή μετά την οποία υπάρχει εντονότερη η παρουσία και Χάρη του Αγίου Πνεύματος

(Ιγνατίου Αντιοχείας, «επιστολή Προς Εφεσίους»· Επιφανίου Κωνσταντίας, Προοίμιο Παναρίου· Μεγάλου Αθανασίου, «λόγος Κατά Αρειανών»· Ιωάννου Χρυσοστόμου, «ομιλία Προ της εξορίας»· Γρηγορίου Νύσσης, «Λόγος Κατηχητικός ο Μέγας (17)»).

Βιβλιογραφία

• π. Θεόδωρος Ι. Κουμαριανός, «Οι εορτές της Αναλήψεως και της Πεντηκοστής.» Εισήγηση στο Η΄ Πανελλήνιο Λειτουργικό Συμπόσιο Στελεχών Ιερών Μητροπόλεων, Βόλος, Οκτώβριος 2006. «Το χριστιανικόν εορτολόγιον», Κλάδος Εκδόσεων της Επικοινωνιακής και Μορφωτικής Υπηρεσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 2007, σελ. 211-235.

Δείτε επίσης

• Άγιο Πνεύμα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Δευτέρα Πεντηκοστής Αρχειοθετήθηκε 2016-05-08 στο Wayback Machine.