Περικοπή Φλώρινας
Συντεταγμένες: 40°36′59.3″N 21°24′53.04″E / 40.616472°N 21.4147333°E
Η Περικοπή (παλαιότερη ονομασία Πρεκοπάνα [1]) είναι ορεινό χωριό του νομού Φλώρινας που εκκλησιαστικά υπάγεται στην Μητρόπολη Καστοριάς. Χτισμένη σε υψόμετρο 1.420[2] μέτρων στις πλαγιές του όρους Βίτσι είναι ένας από τους ορεινότερους οικισμούς της Ελλάδας.
| Περικοπή | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Φλώρινας |
| Δήμος | Αμυνταίου |
| Δημοτική Ενότητα | Αετού |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Υψόμετρο | 1.420 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 4 |
| Έτος απογραφής | 2011 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 53075 |
| Τηλ. κωδικός | +30 23860 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Γενικά
ΕπεξεργασίαΑποτέλεσε ομώνυμη κοινότητα το 1918[3] και μετονομάσθηκε από Πρεκοπάνα σε Περικοπή [ΦΕΚ 156/8.8.1928]. Στην απογραφή του 2001 ήταν οικισμός του δήμου Αετού Φλώρινας. Με τη εφαρμογή των Καλλικρατικών Δήμων εντάχθηκε στον Δήμο Αμυνταίου και ο πληθυσμός της [νόμιμος και όχι πραγματικός] σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 41 κάτοικοι. Τα τελευταία χρόνια, κάτοικοι του χωριού είναι 4-5 οικογένειες κτηνοτρόφων οι οποίοι διαμένουν στην Περικοπή τους καλοκαιρινούς μήνες και άλλοι περίπου τόσοι που ανηφορίζουν από την Καστοριά και καλλιεργούν την πατάτα, ενώ τον χειμώνα δεν κατοικείται. Είναι από τα λίγα χωριά στα οποία δεν υπάρχει ακόμα ρεύμα. Τον Δεκαπενταύγουστο το χωριό γιορτάζει καθώς στο χωριό υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας και γίνεται το αντάμωμα των πρώην κατοίκων οι οποίοι μένουν ως επί το πλείστον στην Καστοριά. Μέχρι το 1928 ονομαζόταν Π(ε)ρεκοπάνα[4].[5]
Δημογραφική Κλίμακα Πληθυσμού
ΕπεξεργασίαΗ εξέλιξη του πληθυσμού του χωριού έχει ως εξής:[6]
| Έτος | 1886 | 1905 | 1910 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 |
| Πληθ. | 80 οικογ.[7][8] | 1.600 [9] | 880 [10] | 436 [11] | 423[12] | 545 | 0 | 82 | 23 | 0 | 6 | 41 |
Βάσει της συμφωνίας που απέρρεε από το Πρωτόκολλο Πολίτη-Καλφώφ(1924) μεταναστεύσανε στη Βουλγαρία δύο οικογένειες.[13]
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΟ Κύρος Παρασκευά από την Πρεκοπάνα, γαμπρός του Δημητρίου Ξηφτέρη, εμφανίζεται σε κληρονομική ρύθμιση, την οποία επικυρώνει η Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς στις 19 Μαΐου 1726.[14]
Κατά τη διάρκεια των ελληνοβουλγαρικών αναταράξεων (1880-1908)
ΕπεξεργασίαΣτο χωριό, οι διάλεκτοι των Ανατολικών Νοτιοσλαβικών γλωσσών εισάχθηκαν μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, γεγονός που το κατέστησαν στόχο των Βουλγαρικών διεκδικήσεων[15].
«Στις 23 Ιουλίου 1903 ήρθε και ο Τσακαλάρωφ στην Περικοπή και πήγε κατευθείαν στο σπίτι του Ιερέα Χρήστου Βρίτσιου. Κατακρεουργήσας τον ημέτερον Παπαχρήστον και τον αδελφό αυτού...[16]
Εκ Πρεκοπάνας άνω των τριάκοντα οικογενειών ήλθον εις Βελκαμένην ίνα μείνωσιν. Οι κάτοικοι Βελκαμένης φοβούνται ν΄αποδιώξωσιν αυτούς, μη πάθωσί τι υπό των κομιτών, φοβούνται δε και να κρατήσωσιν αυτούς μη πάθωσι τι υπό υπό των στρατιωτών.[17] Τα δε γυναικόπαιδα καταφεύγουν στο Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων.[18]
Στις 29 Αυγούστου ήρθαν οι Τούρκοι και κάψανε όλο το χωριό 150 (από τα 160) σπίτια και σκότωσαν πέντε ανθρώπους.[19]
Νεώτεροι χρόνοι
ΕπεξεργασίαΚατά τη γερμανική κατοχή στην περιοχή έδρασε ο Άντον Κάλτσεφ επικεφαλής της βουλγαρικής αρχικά και αργότερα της γερμανικής Οχράνα, ο οποίος ενέταξε πολλούς κατοίκους στη βουλγαρική οργάνωση. Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, το χωριό ήταν κέντρο των ανταρτών και έγιναν πολλές συγκρούσεις μεταξύ στρατού και ανταρτών. Αυτό είχε σαν συνέπεια, οι κάτοικοι να υποστούν πολλά δεινά και να αποδεκατιστούν. Ήταν κέντρο των καπετάνιων των ανταρτών, Αμύντα, Βαϊνά Τσαβέλα και Γαλάνη. Τον Αύγουστο του 1947, το χωριό καίγεται, από την ελληνικό στρατό, 94 αχυρώνες και 50.000 οκάδες χόρτο,[20] ως κέντρο των ανταρτών. Μετά από αυτή την ενέργεια, οι κάτοικοι διασκορπίστηκαν στο Αμύνταιο, Φλώρινα, Καστοριά, Ασπρόγεια.
Το 1950] δόθηκαν από το κράτος 9.000 δρχ. κατά οικογένεια για να επιδιορθωθούν τα σπίτια, αλλά παρ' όλα αυτά δεν ξαναχτίστηκε.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Πρεκοπάνα
- ↑ Λεξικό ΕΣΥΕ
- ↑ ΦΕΚ 259/21.12.918
- ↑ Πανδέκτης
- ↑ Πρεκοπάνα Καστορίας: «οικούμενον υπό 80 οικογενειών χριστιανικών, έχει εκκλησίαν, σχολείον, δύο χάνια και κρήνας» [Σχινάς 1886]
- ↑ Επίτομο γεωγραφικό Λεξικό, Σταματελάτου, Εκδ. Ερμής
- ↑ Πρεκοπάνα Καστορίας:«οικοίμενο υπό 80 οικογενειών χριστιανών, έχει εκκλησίαν, σχολείο, δύο χάνια και κρήνας» [Σχινάς 1886
- ↑ Prekopana, λειτουργία πατριαρχικού σχολείου και εκκλησίας [Χάρτης Κοντογιάννη]
- ↑ Prekopana / Caza de Lerin (Florina), χριστιανικός πληθυσμός: 1.600 εξαρχικοί Βούλγαροι και 12 Βλάχοι, λειτουργία ενός εξαρχικού σχολείου με δύο δασκάλους και 119 μαθητές [Brancoff 1905]
- ↑ Πρεκοπάνα Φλωρίνης, 880 ορθόδοξοι Έλληνες υπό την βουλγαρικήν τρομοκρατία {: Μακεδόνες που προσχώρησαν στη εξαρχία) από το 1904 [Χαλκιόπουλος 1910]
- ↑ Ελληνική απογραφή 1920: 436 άτομα, 193 άρρενες και 243 θήλεις, 106 οικοιγένειες
- ↑ Ελληνική απογραφή 1928: 182 άρρενες και 241 θήλεις. Ομοδημότες 420, ετεροδημότες 3, απογραφέντες αλλού 37 δημότες Κανένας πρόσφυγας μετά το 1922
- ↑ Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Μετακίνηση Σλαυοφώνων πληθυσμών 1912-1930, εκδ. ΚΡΙΤΙΚΗ 2003
- ↑ Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, κώδιξ συλλογής Βολίδη 19, φ. 17v.
- ↑ Σταυρούλα Βαϊνά Αρβανιτάκη (2004). Ο καπετάν Γρηγόριος Βαϊνάς, Μακεδονικός Αγώνας, Ήθη και έθιμα της Μακεδονίας. Αθήνα: Μέδουσα – Σέλας Εκδοτική. σελίδες 62 ). ISBN 960-8338-14-X.
- ↑ Ίων Δραγούμης, Τετράδια του Ίλιντεν, σ.200, εκδ. Πετσίβα, Αθήνα 2000
- ↑ Ίων Δραγούμης, Τετράδια του Ίλιντεν, σ.242, εκδ. Πετσίβα, Αθήνα 2000 ISBN 960-90010-3-3.
- ↑ Ίων Δραγούμης, ο.π. σ.250
- ↑ Iva Burilkova, Ημερολόγιο 1901-1903, Σόφια (2001).
- ↑ [Υπόμνημα ΔΕΣ 1947]