Περιφέρεια Πελοποννήσου
Συντεταγμένες: 37°20′59″N 22°21′08″E / 37.3497°N 22.3522°E
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου είναι μία από τις δεκατρείς Περιφέρειες της Ελλάδας. Περιλαμβάνει τους νομούς Αρκαδίας, Αργολίδας, Κορινθίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας.
| Περιφέρεια Πελοποννήσου | |||
| Περιφέρεια | |||
| |||
 | |||
| Χώρα |  Ελλάδα
| ||
| Πρωτεύουσα | Τρίπολη | ||
| Μεγαλύτερη πόλη | Καλαμάτα | ||
| Μεγαλύτερος δήμος | Καλαμάτας | ||
| Διοίκηση | |||
| • Περιφερειάρχης | Παναγιώτης Νίκας (ΝΔ) | ||
| • Αντιπεριφερειάρχες | Λίστα Αργολίδας: Δημήτρης Σχοινοχωρίτης
Αρκαδίας: Μανώλης Σκαντζός Κορινθίας: Αθηνά Κόρκα Λακωνίας: Νίκωνας Τζινιέρη Μεσσηνίας: Βασίλης Καπέλιος Υποδομών και Μεταφορώνː Θεόδωρος Βερούτης Τουρισμού και Πολιτισμούː Άννα Καλογεροπούλου Πρωτογενούς Τομέα: Στάθης Αναστασόπουλος Ανάπτυξης και Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων: Χάρης Βυτινιώτης Υγείας: Άγγελος Χρονάς Διοικητικών – Οικονομικών – Οργανωτικών – Εκπαιδευτικών Θεμάτων και Δίκαιης Μετάβασης: Χρήστος Λαμπρόπουλος Πρόνοιας και Αλληλεγγύης: Τάσος Γκιολής Περιβάλλοντοςː Ανδρέας Τσουκαλάς | ||
| Διοικητική διαίρεση | |||
| • Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου | ||
| • Περιφερειακές Ενότητες | |||
| • Δήμοι | 26 | ||
| Επίσημη γλώσσα(ες) | Ελληνικά | ||
| Καθομιλουμένη γλώσσα(ες) | Ελληνικά Τσακωνικά Αρβανίτικα | ||
| Έκταση | |||
| • Συνολική | 15.490 χλμ² | ||
| Πληθυσμός | |||
| • Συνολικός | 539.535 (απογραφή 2021) | ||
| • Πυκνότητα | 34,8 κάτ./τ.χμ. | ||
| Συντομογραφίες | GR25 [[ISO 3166-2:GR|]] | ||
| Ιστότοπος | ppel.gov.gr | ||
Οι νομοί Αχαΐας και Ηλείας παρ' όλο που βρίσκονται στην Πελοπόννησο, ανήκουν διοικητικά στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, ενώ η περιοχή της Τροιζηνίας υπάγεται στην Περιφέρεια Αττικής. Έδρα της περιφέρειας είναι η Τρίπολη, ενώ μεγαλύτερη πόλη είναι η Καλαμάτα. Καλύπτει έκταση 15.490 τ.χλμ. και έχει πληθυσμό 539.535 κατοίκων, βάσει των στοιχείων της απογραφής του 2021 (κατά μέσο όρο 35 κάτοικοι ανά τ.χλμ.). Η Πελοπόννησος ως περιφέρεια έχει δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης 0.849 μονάδων και είναι ο ένατος υψηλότερος στην ελληνική επικράτεια.[1]
Διοικητική διαίρεσηΕπεξεργασία
Η περιφέρεια διαιρείται σε πέντε περιφερειακές ενότητες (Π.Ε.), στοις οποίες υπάγονται οι 26 δήμοι της. Οι Π.Ε. ταυτίζονται γεωγραφικά με τους αντίστοιχους νομούς.
| Περιφερειακή ενότητα | Δήμος | Έκτ. (χμ2) | Πληθ. (2021) | Έδρα |
|---|---|---|---|---|
| Αργολίδας | Άργους-Μυκηνών | 1.002,6 | 39.994 | Άργος |
| Επιδαύρου | 338,06 | 7.030 | Λιγουριό | |
| Ερμιονίδας | 417,6 | 13.567 | Κρανίδι | |
| Ναυπλιέων | 387,8 | 32.625 | Ναύπλιο | |
| Αρκαδίας | Βόρειας Κυνουρίας | 575,7 | 9.483 | Άστρος |
| Γορτυνίας | 1.054,3 | 7.915 | Δημητσάνα | |
| Μεγαλόπολης | 727,3 | 8.784 | Μεγαλόπολη | |
| Νότιας Κυνουρίας | 583,2 | 7.245 | Λεωνίδιο | |
| Τρίπολης | 1.481 | 44.165 | Τρίπολη | |
| Κορινθίας | Βέλου-Βόχας | 164,9 | 17.883 | Ζευγολατιό |
| Κορινθίων | 611,9 | 55.941 | Κόρινθος | |
| Λουτρακίου - Αγίων Θεοδώρων | 293,2 | 22.016 | Λουτράκι | |
| Νεμέας | 192,5 | 5.713 | Νεμέα | |
| Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης | 411,5 | 15.570 | Ξυλόκαστρο | |
| Σικυωνίων | 599 | 21.187 | Κιάτο | |
| Λακωνίας | Ανατολικής Μάνης | 510,5 | 12.779 | Γύθειο |
| Ελαφονήσου | 18 | 898 | Ελαφόνησος | |
| Ευρώτα | 654,3 | 16.058 | Σκάλα | |
| Μονεμβασίας | 908,2 | 21.816 | Μολάοι | |
| Σπάρτης | 1.181,9 | 32.786 | Σπάρτη | |
| Μεσσηνίας | Δυτικής Μάνης | 402,8 | 5.875 | Καρδαμύλη |
| Καλαμάτας | 440,3 | 72.906 | Καλαμάτα | |
| Μεσσήνης | 563,7 | 19.170 | Μεσσήνη | |
| Οιχαλίας | 411,4 | 8.504 | Μελιγαλάς | |
| Πύλου-Νέστορος | 554,3 | 17.194 | Πύλος | |
| Τριφυλίας | 612,1 | 22.431 | Κυπαρισσία |
ΓεωγραφίαΕπεξεργασία
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου καλύπτει περίπου τα 2/3 της γεωγραφικής περιοχής της Πελοποννήσου (οι νομοί Αχαΐας και Ηλείας ανήκουν στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας). Πρόκειται για έναν κυρίως ορεινό και ημιορεινό γεωγραφικό χώρο με σημαντικές ωστόσο πεδινές εκτάσεις. Εξαιτίας της διώρυγας της Κορίνθου η Πελοπόννησος έχει αποκοπεί απο την ηπειρωτικη Ελλάδα και ουσιαστικά θεωρείται τεχνητό νησί.
Ο Ταΰγετος (2.405 μ) είναι το ψηλότερο βουνό στην επικράτεια της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Εκτείνεται απο την περιοχή της Μεγαλόπολης και της Φαλαισίας στον βορρά και τελειώνει στην χερσόνησο της Μάνης στον νότο. Η Κυλλήνη (Ζήρεια) (2.374 μ) είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό και βρίσκεται στην δυτική Κορινθία κοντά στα σύνορα με την Αχαΐα και με την Αρκαδία. Άλλα σημαντικά βουνά αποτελούν το Μαίναλο (1.981 μ), ο Πάρνωνας (1.934 μ), το Αρτεμίσιο (1.771 μ), ο Κτενιάς (1.634 μ), το Αραχναίο (1.199 μ), ο Φαρμακάς (1.616 μ), ο Ολίγυρτος (1.935 μ), το Αφροδίσιο (1.445 μ.), το Λύκαιο (1.421 μ.) και οι Αδέρες (721 μ).
Σημαντικές πεδιάδες αποτελούν ο Αργολικός κάμπος, ο Μεσσηνιακός κάμπος, ο Λακωνικός κάμπος και ο Κορινθιακός κάμπος. Επιπλέον η περιφέρεια διαθέτει πολλά καρστικά οροπέδια με κυριότερα αυτό της Μαντινείας-Τεγέας, της Μεγαλόπολης, την κοιλάδα του Φενεού, το οροπέδιο της Στυμφαλίας και το οροπέδιο της Αλέας.
Στην Περιφέρεια πηγάζουν μερικοί από τους πιο σημαντικούς ποταμούς ολόκληρης της Πελοποννήσου, αν και είναι λίγοι οι ποταμοί που ρέουν με αξιοσημείωτη ποσότητα νερού όλον τον χρόνο. Ο Αλφειός πηγάζει απο την περιοχή της Μεγαλόπολης, ο Λάδων στα σύνορα με την Αχαΐα με πηγές σε Αροανία, Ερύμανθο και Αφροδίσιο, ο Ευρώτας απο την περιοχή της Σκυρίτιδας, ο Πάμισος και ο Ίναχος απο το Λύκαιο όρος και ο Ασωπός απο τα όρη Ολίγυρτος και Φαρμακά.
Η Περιφέρεια διαθέτει μόνο δύο μόνιμες φυσικές λίμνες: την Τάκα και την Στυμφαλία. Παλαιότερα υπήρχαν περισσότερες λίμνες που ωστόσο εξαφανίστηκαν λόγο αποστραγγιστικών έργων. Η πιο σημαντική τεχνητή λίμνη είναι αυτή του Λάδωνα στην Γορτυνία. Άλλες τεχνητές λίμνες είναι είναι της Δόξας και της Χριστιανούπολης.
ΟικονομίαΕπεξεργασία
Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Πελοποννήσου ήταν 8.2 δισεκατομμύρια € το 2018, αποτελώντας το 4.5% της ελληνικής οικονομίας. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ προσαρμοσμένο ως προς την αγοραστική δύναμη ήταν 17.400€ ήτοι το 57% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 κρατών μελών την χρονιά εκείνη. Το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο ήταν το 68% του μέσου όρου της ΕΕ.[2]
Το 2003 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Πελοποννήσου ήταν το 77.5% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 25 κρατών μελών[3]. Το 2017 το ποσοστό ανεργίας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου ανερχόταν σε 16.8%.[4]
Περιφερειακές εκλογέςΕπεξεργασία
2019Επεξεργασία
Ο Παναγιώτης Νίκας από την Νέα Δημοκρατία εξελέγη με ποσοστό 53,5% νέος Περιφερειάρχης στις Εκλογές του 2019.
| Υποψήφιος Περιφερειάρχης | Συνδυασμός | Κόμμα Στήριξης | % 1ου γύρου |
Ψήφοι 1ου γύρου |
% 2ου γύρου |
Ψήφοι 2ου γύρου |
Σύνολο εδρών | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Παναγιώτης Νίκας | Πρωτοβουλία για την Πελοπόννησο | Νέα Δημοκρατία | 33,60 | 118.080 | 53,59 | 137.576 | 17 | ||
| Πέτρος Τατούλης | Νέα Πελοπόννησος | Νέα Ελληνική Ορμή | 34,09 | 119.833 | 46,41 | 119.133 | 17 | ||
| Γιώργος Δέδες | Νέοι Δρόμοι | ΣΥΡΙΖΑ | 14,63 | 51.436 | 8 | ||||
| Γιάννης Μπουντρούκας | Πελοποννησιακή Συμμαχία | Κίνημα Αλλαγής | 4,64 | 16.303 | 2 | ||||
| Νίκος Γόντικας | Λαϊκή Συσπείρωση Πελοποννήσου | ΚΚΕ | 4,64 | 16.298 | 2 | ||||
| Θανάσης Πετράκος | Αγωνιστική Συνεργασία Πελοποννήσου | Λαϊκή Ενότητα | 2,81 | 9.874 | 2 | ||||
| Δημήτρης Τζεμπετζής | Ελληνική Αυγή για την Πελοπόννησο | Χρυσή Αυγή | 2,72 | 9.548 | 1 | ||||
| Λυμπεροπούλου Δήμητρα | Πράσινη Πελοπόννησος | Οικολόγοι Πράσινοι | 1,49 | 5.238 | 1 | ||||
| Παναγιώτης Κάτσαρης | Ανταρσία στο Μωριά - Συμπόρευση για την Ανατροπή | ΑΝΤΑΡΣΥΑ | 1,38 | 4.864 | 1 | ||||
2014Επεξεργασία
Στις Εκλογές του 2014 εξελέγη ξανά (με ποσοστό 59,3%) περιφερειάρχης ο Πέτρος Τατούλης, υποστηριζόμενος από τη ΝΔ.
| Υποψήφιος / Συνδυασμός / Κόμμα | % 1ου γύρου |
Ψήφοι 1ου γύρου |
% 2ου γύρου |
Ψήφοι 2ου γύρου |
Σύνολο εδρών | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πέτρος Τατούλης / ΝΕΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ / ΝΔ | 43,17% | 157.672 | 59,35% | 182.456 | 31 | |||
| Οδυσσέας Βουδούρης / ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΠΡΩΤΑ / ΣΥΡΙΖΑ | 15,72% | 57.417 | 40,65% | 124.953 | 9 | |||
| Γιώργος Δέδες / ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ - ΠΡΑΞΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ / ΔΗΜΑΡ, Κοινωνία Αξιών | 15,38% | 56.181 | 4 | |||||
| Δημήτρης Δολτσινιάδης / ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΥΓΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ / Χρυσή Αυγή | 9,01% | 32.894 | 2 | |||||
| Νίκος Γόντικας / ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ / ΚΚΕ | 6,49% | 23.696 | 2 | |||||
| Γιάννης Μανώλης / ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ ΈΝΩΣΗ / ΕΠΑΛ | 5,15% | 18.797 | 1 | |||||
| Παναγιώτης Κάτσαρης/ ΑΝΤΑΡΣΙΑ ΣΤΟ ΜΩΡΙΑ / ΑΝΤΑΡΣΥΑ | 2,92% | 10.653 | 1 | |||||
| Δήμητρα Λυμπεροπούλου / ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ - ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ / Οικολόγοι Πράσινοι | 2,18% | 7.946 | 1 | |||||
2010Επεξεργασία
Στις Περιφερειακές Εκλογές του 2010, που διεξήχθησαν στις 7 Νοεμβρίου, προηγήθηκε στον πρώτο γύρο ο υποψήφιος που στηρίχτηκε από το ΠΑΣΟΚ και τον ΛΑ.Ο.Σ. Πέτρος Τατούλης, με ποσοστό 41,71%, ακολουθούμενος από τον υποψήφιο που στηριζόταν από την Νέα Δημοκρατία Δημήτριο Δράκο, που συγκέντρωσε ποσοστό 40,94%. Στις επαναληπτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 14 Νοεμβρίου 2010, περιφερειάρχης Πελοποννήσου εξελέγη ο Πέτρος Τατούλης που συγκέντρωσε ποσοστό 52,53% έναντι 47,47% του αντιπάλου του Δημητρίου Δράκου. Η συμμετοχή των ψηφοφόρων στον πρώτο γύρο ήταν 57,48% ενώ στον δεύτερο 45,43%[5]
| Υποψήφιος - Συνδυασμός (κόμμα) | % 1ου γύρου |
Ψήφοι 1ου γύρου |
% 2ου γύρου |
Ψήφοι 2ου γύρου |
Σύνολο εδρών |
|---|---|---|---|---|---|
| Πέτρος Τατούλης / ΝΕΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ (ΠΑΣΟΚ/ΛΑ.Ο.Σ.) | 41,71 | 157.597 | 52,53 | 156.960 | 31 |
| Δημήτρης Δράκος / ΔΥΝΑΤΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ (ΝΔ) | 40,94 | 154.691 | 47,47 | 141.863 | 16 |
| Νίκος Γόντικας / ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (ΚΚΕ) | 6,79 | 25.669 | 2 | ||
| Αθανάσιος Πετράκος / ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (ΣΥΡΙΖΑ) | 3,93 | 14.835 | 1 | ||
| Λάμπρος Μπούκλης / ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΟΡΙΑ (Οικολόγοι Πράσινοι) | 1,91 | 7.212 | 1 | ||
| Παναγιώτης Κάτσαρης / ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΜΟΡΙΑ (ΑΝΤΑΡΣΥΑ) | 1,71 | 6.443 | |||
| Γεώργιος Τσόγκας / ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ (Δ.Α.) | 1,57 | 5.920 | |||
| Νικήτας Σαμπαζιώτης / ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ | 1,45 | 5.468 |
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ «Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab». hdi.globaldatalab.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2021.
- ↑ «Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018». Eurostat.
- ↑ Eurostat News Release 63/2006: Regional GDP per inhabitant in the EU 25 (Πρότυπο:Webarchiv)
- ↑ Πρότυπο:Internetquelle
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, εκλογικά αποτελέσματα